Tham nhũng VN: 'Quan nào mặt cũng nhọ'

Nhà hoạt động chống tiêu cực bà Lê Hiền Đức nói về thực trạng ‘nhà dột từ nóc’ trong bối cảnh Ngân hàng Thế giới công bố khảo sát về nạn đưa hối lộ tại Việt Nam.

Trả lời BBC ngày 22/11/2012, cụ bà Lê Hiền Đức, mô tả điều bà gọi là hiện tượng ‘nhà dột từ nóc’.

“Cái chuyện đưa tiền để được việc, hay tôi gọi là việc đi đút lót, là chuyện xảy ra ở tất cả các ngành và là chuyện hiển nhiên.

"Động đến bất kỳ việc gì cũng là phong bì. Quan chức từ cấp to đến cấp bé, mặt ai cũng nhọ hết, chỉ là nhọ ít hay nhọ nhiều mà thôi”.

Bà Lê Hiền Đức được nhiều người khiếu kiện liên lạc nhờ giúp đỡ.

Phản hồi lại câu hỏi của BBC về việc thay đổi quyền và chức năng chống tham nhũng trung ương từ Chính phủ sang Bộ Chính Trị, bà Đức nói theo quan sát của bà thì “chẳng biết các hội nghị, hội thảo và thay đổi nhằm chống tham nhũng ra sao nhưng dân đi khiếu kiện, dân oan lên Hà Nội ngày càng đông”.

Bà Đức cũng mở một blog cá nhân để chuyển tải thông tin và công việc mình làm.

'Chi tiền không chính thức'

Vào tuần này Ngân hàng Thế giới khuyến cáo doanh nghiệp và người dân tại Việt Nam không nên đi hối lộ và hối thúc các nhà lãnh đạo của Việt Nam cần có hành động.

Thông điệp được Giám đốc Quốc gia của Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam đưa ra tại lễ công bố báo cáo khảo sát xã hội học có tực 'Tham nhũng từ góc nhìn của người dân, doanh nghiệp và cán bộ, công chức, viên chức’.

“Tham nhũng là một vấn đề nghiêm trọng, nhưng không phải là không giải quyết được, bà Victoria Kwakwa Giám đốc Quốc gia World Bank Việt Nam nói trong buổi họp báo giới thiệu báo cáo vào ngày 20/11/2-12 tại Hà Nội.

Tuy nhiên đại diện World Bank nói thêm rằng “các cuộc khảo sát sẽ không giúp chấm dứt nạn tham nhũng. Một báo cáo sẽ không làm tham nhũng biến mất. Các báo cáo chỉ có thể chiếu một tia sáng lên những gì cần phải làm.

Các báo cáo chỉ có thể chiếu một tia sáng lên những gì cần phải làm. Điều này tùy thuộc vào các nhà lãnh đạo của Việt Nam - Victoria Kwakwa Giám đốc Quốc gia World Bank Việt Nam"

“Điều này tùy thuộc vào các nhà lãnh đạo của Việt Nam – những nhà lãnh đạo chính trị, những đại biểu dân cử, những lãnh đạo của cộng đồng doanh nghiệp, xã hội dân sự và các nhóm công dân – những người sẽ giúp chiếu ánh sáng vào bóng tối, chuyển từ tham nhũng sang liêm chính và tiến hành sự thay đổi”

Theo kết quả khảo sát do Thanh tra Chính phủ Việt Nam và Ngân hàng Thế giới cùng thực hiện có đoạn nói “khi doanh nghiệp gặp khó khăn do các cơ quan nhà nước gây ra, thì có khoảng 51% doanh nghiệp nhờ người có ảnh hưởng tác động để giải quyết; 59% doanh nghiệp chọn cách đưa quà hoặc tiền cho cán bộ có thẩm quyền giải quyết”.

“Chỉ có 13% doanh nghiệp tìm đến các cơ quan bảo vệ pháp luật và chưa tới 6% đề nghị cơ quan báo chí can thiệp”.

Một đại diện của Tổ chức Forwards Transparency, đối tác của Tổ chức Minh bạch Quốc tế (Transparency International), cho BBC trong buổi công bố và họp báo về khảo sát này phóng viên không hỏi các diễn giả nhiều.

“Tôi không biết là do họ thấy báo cáo đủ rồi không cần hỏi hay họ ngại hỏi vì hình như chỉ có một câu hỏi của phóng viên mà thôi’, đại diện Forwards Transparency muốn ẩn danh nhận xét.

Thời báo Kinh tế Việt Nam trích khảo sát được trình bày tại Hà Nội cho hay 63% số doanh nghiệp trả lời tin rằng, chi phí không chính thức “tạo ra cơ chế ngầm giải quyết được công việc một cách nhanh chóng”.

Khoảng 32% doanh nghiệp được hỏi trả lời có chi trả chi phí ngoài quy định nói rằng, đây là cách nhanh nhất và dễ thực hiện nhất để “được việc”;

Khoảng 18% doanh nghiệp tin rằng nếu không có những khoản chi trả ngoài quy định như thế thì không giải quyết được công việc.

Các cơ quan hay gây khó khăn nhất được mô tả là ngành hải quan, cảnh sát giao thông, cơ quan thuế và tài nguyên môi trường (20%).

20% doanh nghiệp nói họ đã phải “chi tiền không chính thức" khi liên hệ với các cơ quan quản lý chuyên ngành.

Ba ngành tiếp theo là ngân hàng (17%), cảnh sát giao thông (16%) và hải quan (16%).

Công bố 4 ngành tham nhũng nhất Việt Nam

Thanh tra Chính phủ Việt Nam và Ngân hàng thế giới mới công bố kết quả khảo sát mang tên “Tham nhũng từ góc nhìn của người dân, doanh nghiệp và cán bộ, công chức, viên chức”.

Theo đó, 4 lĩnh vực bị đánh giá tham nhũng nhiều nhất là cảnh sát giao thông, quản lý đất đai, hải quan và xây dựng.

Cuộc khảo sát đã hỏi ý kiến của hơn 5.000 người, trong đó hơn một nửa là người dân, còn lại là doanh nhân và công chức tại 10 tỉnh thành và 5 bộ ngành.

Kết quả cho thấy, tham nhũng là một trong 3 vấn đề được quan tâm nhất của người dân, bên cạnh mối quan tâm về giá cả sinh hoạt, an toàn thực phẩm.

82% người được hỏi cho rằng tham nhũng phổ biến hoặc rất phổ biến ở phạm vi cả nước.

Hơn 75% người được hỏi cho rằng tham nhũng là một vấn đề nghiêm trọng, 45% cán bộ công chức chứng kiến hành vi tham nhũng, 44% doanh nghiệp và 28% người dân trả chi phí không chính thức.