Người lỡ lời mở cổng thành Berlin

Ông Schabowski làm phát ngôn viên cho chính phủ Đông Đức trong giai đoạn sóng gió.

Cựu phát ngôn viên chính phủ Cộng hòa Dân chủ Đức, ông Guenter Schabowski, người từng lỡ lời 'ra lệnh mở lối', tạo ra làn sóng phá tường Berlin năm 1989, vừa qua đời hôm 1/11, thọ 86 tuổi.

Sinh năm 1929 tại vùng Pomerania giáp Ba Lan ngày nay, ông Guenter Schabowski là một lãnh đạo của đảng cộng sản của Đông Đức sau khi ông Erich Honecker bị hạ bệ.

Xuất thân là nhà báo và là người thân tín của tân tổng bí thư Egon Krenz, ông Schabowski phụ trách các cuộc họp báo của chính phủ trong những ngày biến động.

Tối ngày 9/11/1989, ông bị cho là đã lỡ lời 'phát lệnh mở cổng thành' thông hai phần Đông và Tây Berlin.

Vào lúc đó, hàng nghìn người Đông Đức đã tìm cách chạy sang phía Tây qua ngả Hungary để sang Áo, bất chấp các biện pháp ngăn ngừa của Berlin.

Sau đó, dân Đông Đức tìm cách chạy sang Tiệp Khắc, nước 'anh em xã hội chủ nghĩa' khi đó để vào Áo.

Các dòng người sang Hungary và Tiệp Khắc đã gây ra khủng hoảng trong quan hệ với Đông Đức.

Chính quyền Đông Đức phải xem xét cho công dân của họ quyền "xin visa" để có thể trực tiếp sang Tây Đức mà không phải đi đường vòng sang các nước láng giềng cộng sản.

Vì thế, lệnh trên chỉ muốn ông Guenter Schabowski cho dư luận biết chính quyền Đông Đức đang xem xét các biện pháp đó.

Dự kiến họ sẽ thông báo cho các đơn vị biên phòng canh gác cổng thành nối Đông và Tây Berlin sau đó để chuẩn bị kiểm tra giấy thông hành và visa nếu công dân Đông Đức muốn sang thăm phía Tây.

Nhưng lệnh đó chưa được báo cho quân đội và bản thân ông Schabowski.

Vì thế, khi một nhà báo hỏi "các biện pháp mới bao giờ có hiệu lực", ông đã trả lời “Sofort” - tiếng Đức là "ngay lập tức".

Guenter Schabowski không ngờ rằng nhờ tin truyền hình, câu chuyện lan ra nhanh chóng khiến vào đêm hôm đó, hàng nghìn người Đông Đức kéo đến sáu điểm nối Đông Tây bên tường Berlin.

Họ yêu cầu quân lính mở cửa cho họ sang phía Tây, theo 'lệnh từ trên' và trong cơn rối loạn thông tin, sĩ quan an ninh Harald Jaeger đã ra lệnh cho quân sĩ mở lối.

Làn sóng người tràn sang phía Tây, nơi họ được chính quyền Cộng hòa Liên bang Đức chào đón.

Ngày hội 'phá tường Berlin' bùng nổ, báo hiệu dấu chấm hết cho chế độ Đông Đức.

Giai đoạn thoái trào

Ông Schabowski bị xử tù năm 1997

Vào đảng cộng sản đầu thập niên 1950, ông Schabowski lên tới chức ủy viên Bộ Chính trị năm 1985.

Nhờ công lao giúp Egon Krenz hạ bệ Honecker, ông trở thành nhân vật quan trọng trên chính trường Đông Đức giai đoạn thoái trào.

Sau khi nước Đức thống nhất, ông trở về làm nghề báo và lập ra một tờ tuần báo thiên tả.

Năm 1997, ông bị xử ba năm tù vì tội có dính líu đến chính sách cho quân Đông Đức bắn dân chạy sang phía Tây.

Nhưng ông Schabowski chỉ ngồi tù một năm rồi được ân giảm.

Tuy là một cựu lãnh đạo Đảng, ông từng phát biểu rằng "chủ nghĩa cộng sản là một sai lầm".

Chiếu lại phim về thời Erich Honecker ở Đông Đức

Nhận định về Đông Đức, ông nói "Đây là hệ thống không có khả năng sống sót".