BM: Thẩm phán Tòa án Tối cao Hoa Kỳ qua đời

Ông Antonin Scala - Thẩm phán Tòa án Tối cao Hoa Kỳ

Thẩm phán Tòa án tối cao Hoa Kỳ, ông Antonin Scalia, một trong những thành viên bảo thủ nhất của tòa tối cao vừa qua đời.

Việc thẩm phán Scalia qua đời có thể dẫn đến việc dịch chuyển cán cân quyền lực trong Tòa án tối cao Hoa Kỳ, cho phép Tổng thống Barack Obama bổ sung một thẩm phán thứ năm theo phe tự do.

gay barack obama marriage arizona united states

Phe bảo thủ chiếm đa số trong tòa án tối cao với tỷ lệ hiện tại là 5/4 và mới đây đã ngăn cản nỗ lực của chính quyền Obama luật hóa các thay đổi về biến đổi khí hậu và nhập cư.

Thẩm phán Scalia, 79 tuổi, được Tổng thống Ronald Reagan bổ nhiệm vào vị trí thẩm phán Tòa tối cao năm 1986.

Ông qua đời khi ngủ vào sáng thứ Bảy khi đang trong chuyến đi săn ở miền tây Texas.

“Trong gần 30 năm, thẩm phán Scalia luôn là nhân vật nổi bật tại Tòa Tối cao” – Tổng thống Obama phát biểu, ca ngợi ông là một nhà tư tưởng luật pháp phi thường” với “trí tuệ sắc bén”.

Tổng thống cũng nói ông sẽ chỉ định người thay thế trong thời gian thích hợp, cho dù Đảng Cộng hòa kêu gọi làm việc này sau kỳ bầu cử tổng thống Mỹ.

barack obama president obama scotus supreme court same-sex marriage

“Tôi có đủ thời gian để làm việc này và Thượng viện cũng có đủ thời gian để làm nhiệm vụ bỏ phiếu thông qua một cách công bằng và kịp thời” – Ông Obama nói.

Chọn người kế nhiệm?

Phóng viên Athony Zurcher bình luận: “Việc thẩm phán Antonin Scalia qua đời đã thay đổi cục diện cuộc chạy đua vào ghế Tổng thống Mỹ và cả chính trường Mỹ.”

“Các thành viên Đảng Cộng hòa trong Thượng Viện Mỹ sẽ làm bất cứ gì có thể để ngăn cản ông Obama không cho ông chỉ định vị trí kế nhiệm tại Tòa án Tối cao, vốn đã chia rẽ nặng nề thành hai phe tự do và bảo thủ. Nếu họ thành công thì mọi việc sẽ phụ thuộc vào kỳ bầu cử tổng thống lần này".

Tòa án Tối cao Hoa Kỳ ở Washington

“Nếu Đảng Dân chủ chiến thắng vào tháng 11 thì tòa Tối cao sẽ theo hướng tự do hơn. Nếu Đảng Cộng hòa thắng, họ sẽ duy trì vị trí đa số nhỉnh hơn trong tòa án, vốn ban hành những quyết định quan trọng như về quyền của người đồng tính, luật nhập cư, cải cách hệ thống y tế, cải cách vận động tài chính và tự do dân sự.

Ngay cả nếu ông Obama có thể thông qua nhân vật ông đề cử cho vị trí này, thì thành phần Tòa án Tối cao vẫn phụ thuộc vào người sẽ kế nhiệm ông bởi vì ba trong tám thẩm phán còn lại của tòa đã ngoài 70 tuổi.

Chánh án Tòa án Tối cao John Roberts nói về ông Scalia trong một thông cáo: “Ông là một cá nhân và một luật gia phi thường, được đồng nghiệp ngưỡng mộ và quý trọng‎”.

“Sự ra đi của ông là mất mát lớn cho Tòa Tối cao và cho đất nước mà ông đã hết lòng phụng sự”.

Ảnh hưởng tới tranh cử tổng thống

Thẩm phán Scalia sinh năm 1936 ở Trenton, New Jersey và là người Mỹ gốc Ý đầu tiên trong Tòa án tối cao.

Ông là một trong những người ủng hộ nổi bật nhất cho chủ thuyết cho rằng Hiến Pháp Mỹ là bất biến và không thay đổi theo thời gian.

Năm 2008, Thẩm phán Scalia đã phán quyết vụ District of Columbia v Heller, án lệ về quyền sở hữu súng của các cá nhân.

Hôn nhân và quyền của người đồng giới là một vấn đề tranh cãi trong Tòa án Tối cao

Trong suốt sự nghiệp, ông luôn chống nạo phá thai và quyền của người đồng tính và nhiều lần công kích gay gắt các chủ đề này.

Ở phe đa số, ông hậu thuẫn giới kinh doanh và ủng hộ án tử hình, nhưng đôi khi mâu thuẫn với các đồng nghiệp ở phe bảo thủ về tự do ngôn luận.

Ông nổi tiếng vì khiếu hài hước và ngôn ngữ sinh động. Thẩm phán Scalia là một người chất vấn nhiệt tình trong các đối chất tại tòa và nổi tiếng với khả năng làm các vụ tố tụng sôi nổi hẳn lên.

Việc bổ nhiệm người kế nhiệm Thẩm phán Scalia chắc chắn sẽ trở thành vấn đề chính trong cuộc chạy đua tranh chức tổng thống.

Thẩm phán Scalia từng gọi Obama Care là "một âm mưu đen tối"

Thẩm phán Tòa án Tối cao được tổng thống Mỹ chỉ định trọn đời sau khi được Thượng viện thông qua.

obama barack obama deal with it president obama

Các thẩm phán được chỉ định bởi các tổng thống là người của Đảng Dân chủ gồm có bà Ginsburg 82 tuổi, bà Sonia Sotomayor 61 tuổi, ông Stephen Breyer 77 tuổi, và bà Elena Kagan 55 tuổi. Họ là phe tự do trong tòa án.

Các thẩm phán thuộc phe bảo thủ trong tòa gồm Chánh án Tòa Tối cao ông John Roberts, 61 tuổi, các thẩm phán Clarence Thomas 67 tuổi, Anthony Kennedy 79 tuổi và Samuel Alito 65 tuổi.