Máy bay chiến đấu F-35 Lightning có thể làm mọi thứ

Với bề mặt điều khiển nhỏ và không có vector lực đẩy, F-35 không thể thay đổi hướng nhanh chóng trong các cuộc giao tranh tầm gần.

Mặc dù khả năng cơ động siêu việt đã trở thành nền tảng của thiết kế máy bay chiến đấu hiện đại, nhưng Lockheed Martin F-35 Lightning II, một máy bay chiến đấu đa năng thế hệ thứ năm tiên tiến và đắt tiền, lại bị hạn chế rõ rệt về khả năng cơ động. Mặc dù việc thiết kế một máy bay chiến đấu hiện đại mà không có khả năng cơ động cao có vẻ trái ngược với trực giác, nhưng các nhà thiết kế đã hoàn toàn nhận thức được những thiếu sót khi họ chủ động đánh đổi để nâng cao khả năng tàng hình, nhận thức tình huống và tính linh hoạt đa nhiệm của F-35 thay vì hiệu suất khí động học thô sơ.

Thông số kỹ thuật của F-35A Lightning II

·         Năm ra mắt: 2015

·         Số lượng chế tạo: Hơn 1.000 chiếc (tính đến năm 2025)

·         Chiều dài: 15,7 m (51 ft 4 in)

·         Chiều cao: 4,36 m (14 ft 4 in)

·         Sải cánh: 10,7 m (35 ft)

·         Trọng lượng: Trọng lượng rỗng: 13.300 kg (29.300 lb)

·         Điều kiện tiêu chuẩn: ~22.200–22.700 kg (49.000–50.000 lb) (cấu hình chiến đấu điển hình)

·         Trọng lượng cất cánh tối đa: 31.800 kg (70.000 lb)

·         Động cơ: 1 × động cơ phản lực cánh quạt đốt sau Pratt & Whitney F135-PW-100

·         Tốc độ tối đa: Mach 1,6 (~1.200 dặm/giờ hoặc (1.930 km/h)

·         Tầm bay: ~1.380 dặm (2.220 km) với nhiên liệu bên throng

·         Trần bay: 50.000 ft (15.240 m)

·        Tải trọng: 1 × pháo xoay GAU-22/A 25 mm (chỉ lắp bên trong trên F-35A)

·        Khoang chứa bên trong: Tối đa 4 × tên lửa không đối không tầm trung AIM-120 hoặc 2 bom + 2 tên lửa không đối không tầm trung

·        Giá treo ngoài: Tối đa 18.000 lb (8.160 kg) vũ khí (gây ảnh hưởng đến khả năng tàng hình)

·        Phi hành đoàn: 1

F-35 không quá cơ động—nhưng không nhất thiết phải như vậy

Một trong những yếu tố chính khiến F-35 không có khả năng cơ động là tỷ lệ lực đẩy trên trọng lượng thấp. Được thiết kế xung quanh một động cơ Pratt & Whitney F135 duy nhất, F-35 có khả năng tạo ra lực đẩy 43.000 pound (khoảng 19.000 kg). Trọng lượng rỗng của F-35 là hơn 29.000 pound (khoảng 13.000 kg), và khi chở đầy tải, nó có thể nặng hơn 50.000 pound (khoảng 22.000 kg). Điều này khiến tỷ lệ lực đẩy trên trọng lượng của F-35 dưới 1:1, nghĩa là F-35 không được trang bị tốt để duy trì các thao tác cơ động trong điều kiện trọng lực cao hoặc tăng tốc theo phương thẳng đứng.

Một hạn chế khác về khả năng cơ động của F-35 là khung máy bay, được thiết kế chủ yếu cho mục đích tàng hình chứ không phải hiệu suất khí động học. Các yêu cầu về hình dạng tàng hình hạn chế việc sử dụng cánh mũi, phần mở rộng cạnh trước hoặc bề mặt điều khiển lớn, tất cả đều là những tính năng giúp tăng tiết diện phản xạ radar (RCS) và khả năng cơ động của máy bay. Nếu không có những tính năng khí động học này, hiệu suất tàng hình của F-35 sẽ tăng lên trong khi khả năng cơ động sẽ giảm đi. F-35 cũng có thiết kế thân máy bay hỗn hợp, khoang vũ khí bên trong và các cạnh răng cưa, tất cả đều góp phần làm giảm RCS, nhưng lại làm giảm hiệu suất khí động học.

Với bề mặt điều khiển nhỏ và không có vectơ lực đẩy, F-35 không thể thay đổi hướng nhanh chóng trong không chiến tầm gần. Ngoài ra, góc tấn công tối đa của F-35 khá hạn chế so với các nền tảng vectơ lực đẩy như F-22, trong khi tốc độ quay vòng tức thời và tốc độ quay vòng duy trì thường kém hơn ngay cả so với các máy bay chiến đấu thế hệ thứ tư như F-16 hoặc McDonnell Douglas F/A-18.

Tải trọng cánh là một yếu tố khác hạn chế khả năng cơ động của F-35. F-35 có tải trọng cánh cao hơn so với các máy bay được tối ưu hóa cho không chiến, nghĩa là trọng lượng được mang theo trên mỗi đơn vị diện tích bề mặt cánh lớn hơn. Điều này, đến lượt nó, thường dẫn đến giảm sự nhanh nhẹn và giảm hiệu suất quay vòng.

Với rất nhiều hạn chế về khí động học, F-35 đơn giản là không được thiết kế cho không chiến. Tuy nhiên, điều này là do thiết kế; Dự đoán sự xuất hiện của giao tranh ngoài tầm nhìn (BVR) như một phương thức chủ đạo của không chiến trong tương lai, các nhà thiết kế F-35 đã chế tạo một máy bay có thể phát hiện, giao tranh và tiêu diệt mục tiêu từ khoảng cách hàng dặm bằng cách sử dụng các cảm biến, công nghệ hợp nhất dữ liệu và hệ thống mạng tiên tiến nhất trên bất kỳ máy bay nào trên thế giới. Mặc dù kém nổi bật hơn so với các đối thủ cùng thời, chiếc F-35 có phần kém cơ động này là dấu hiệu cho thấy thời kỳ cận chiến đã qua.

 

Harrison Kass