BM: Tội ác và trừng phạt

Reeva Steenkamp và Oscar Pistorius

Tháng Ba 2014, vụ án Oscar Pistorius giết người tình là Reeva Steenkamp đã được đưa ra xét xử ở tòa thượng thẩm ở Pretoria dưới sự chủ trì của chánh án Thokozile Masipa và theo lịch trình sẽ kéo dài tới 20 tháng 05. Nhưng một công tố viên, Andrea Johnson, xác nhận vì các nhân chứng, kể cả hai bên nguyên và bị, vẫn còn tiếp tục cho lời khai cho tới 4 tháng 4, sau đó tòa thượng thẩm sẽ nghỉ một tuần, nên nếu vụ án không thể kết thúc vào 4 tháng 4, thì tòa sẽ công bố một lịch trình xét xử mới kéo dài sang tháng 5/2014.

Dù trong tương lai kết quả cuối cùng về hành vi của bị cáo Oscar Pistorius ra sao, vô tội hay có tội, nhưng những ngày trước tòa, Pistorius đã phải đối phó với hình phạt do lương tâm phán xét.

Không phải một lần mà nhiều lần Pistorius đã khóc hoặc nôn thốc, nôn tháo trước tòa nhất là trong phiên xử 10 tháng Ba 2014, khi Gs. Gert Saayman chuyên viên pháp y đã mô tả vết thương của nạn nhân Reeva Steenkamp tan nát thịt da ra sao:

Nạn nhân bị trúng ít nhất bốn phát súng, một ở đầu, một ở khuỷu tay, một ở háng và một ở sát bàn tay trái với loại đạn có sức công phá rộng, gây cho kẻ trúng đạn thương tổn tối đa. Loại đạn này thường được băng đảng sử dụng có tên là “cop killer” (sát cớm) khi trúng nạn nhân thì mảnh vụn bắn ra như hoa cải nên chỉ cần trúng một phát cũng đủ thương vong huống chi là bốn viên.

Hình ảnh căn phòng đẫm máu được chiếu trên màn hình, nạn nhân nằm trong vũng máu đào khiến người ngoài cuộc cũng cảm thấy bất nhẫn cho nạn nhân huống chi là thủ phạm. Pistorius hình như không chịu nổi những hình ảnh này đã hai lần gục đầu xuống vành móng ngựa và tòa buộc phải hoãn lại.

Cho đến nay, Pistorius vẫn phủ nhận tội danh cố sát người tình Reeva mà khai rằng anh ta ngộ sát vì tưởng cô là kẻ lạ đột nhập vô nhà trong lúc nửa đêm thức giấc thấy tiếng động trong phòng tắm. Nhưng nhiều nhân chứng cho rằng vụ nổ súng gây thương vong cho Reeva là hành động cố sát vì xảy ra sau một trận cãi vã (hàng xóm có nghe tiếng quát tháo và tiếng kêu la của Reeva) cho dù hôm đó là ngày Lễ tình nhân. Hơn nữa, lời khai của Pistorius mâu thuẫn. Anh ta khai rằng, vào đêm xảy ra án mạng anh và Reeva Steenkamp đi ngủ sớm lúc 10 giờ đêm, nhưng khám nghiệm tử thi kẻ xấu số pháp y thấy cô đã dùng bữa trước khi chết (lúc 3 giờ sáng) hai tiếng đồng hồ.

Oscar Pistorius là ai?

Như chúng tôi đã có dịp trình bày, Oscar Pistorius là một vận động viên lừng danh thế giới và làm rạng danh Nam Phi về mặt thể thao, từng được cử cầm lá cờ Nam Phi hãnh diện tung bay trong Olynpic 2012 tại London. Ngay ở tuổi 17, Pistorius đã đoạt huy chương vàng tại Olympics dành cho người khuyết tật (Paralympic Games) ở Athens năm 2004. Gần 9 năm tiếp theo đó, lực sĩ Nam Phi này trở thành một ngôi sao sáng hoàn vũ, xuất hiện trên nhiều chiến dịch quảng cáo khắp nơi và kiếm hàng triệu bảng Anh trong các cuộc thương lượng thể thao béo bở. Chàng thanh niên xuất chúng này ra đời vào 1986 với đôi chân không có xương mác (fibula hợp với tibia là hai xương nối đầu gối với gót chân) nên lúc mới 11 tháng đã phải cưa luôn cả hai chân từ dưới đầu gối. Pistorius đã khắc phục được khuyết tật và được phong trào thể thao dành cho người khuyết tật chọn làm hình tượng tiêu biểu.

Yếu tố kích thích nghị lực của Pistorius phải kể từ sự sáng suốt của cha mẹ của anh ta. Song thân của Pistorius là Henke và Sheila đã đồng ý cho y bác sĩ cắt chân của con trai ở tuổi ấu thơ để tránh sau này khi cậu bé tập đi sẽ bị thương tổn nhiều về tâm lý và từ đó luôn luôn khuyến khích cậu bé tật nguyền dấn thân chinh phục đường đời.

Ở tuổi lên 2, Pistorius được cha mẹ cho tập đi bằng đôi chân giả. Cậu bé thích ứng rất mau. Và cứ thế, cậu bé lớn lên với khát vọng chinh phục thế giới. Cậu đã tham gia vào nhiều hoạt động thể thao trong trường trung học như bóng bầu dục và tennis. Pistorius cũng thích lên đài so găng, gia nhập câu lạc bộ boxing. Đang lúc nuôi nhiều tham vọng về thể thao thì một tai nạn xảy ra vào 2003 khiến cậu bể đầu gối và phải chuyển sang môn điền kinh để tiếp tục sự nghiệp thể thao. Thành công liên tiếp đến với Pistorius, cứ thế đường công danh mở rộng đối với chàng trai có khuôn mặt khả ái, mắt sáng, mày thanh, in hình trong trái tim nhiều cô gái trẻ. Niềm hãnh diện có một bà mẹ đã thúc đẩy mình dấn thân, và nhớ tới hiền mẫu tạ thế khi Pistorius mới 15 tuổi, chàng trai Nam Phi đã cho xăm ngày sinh và ngày chết của mẹ trên cánh tay. Ngoài ra trên lưng còn có hàng chữ xăm khác lấy từ Thánh kinh: “I do not run like a man running aimlessly – Tôi không chạy như kẻ chạy không mục đích”.

Với bàn trượt đặc biệt dùng trong thể thao có tên là ‘cheetah blades’, Pistorius đã giành chiến thắng trong các cuộc tranh tài tài thế giới 200 mét và 100 mét, đoạt huy chương vàng, lập kỷ lục trong cuộc đua 200 mét trong hội điền kinh IPC World Championships vào năm 2006 ở Hòa Lan. Từ đó có hỗn danh là “Blade Runner”. Nhưng tham vọng của Pistorius không ngừng tại đó, vì Pistorius không những muốn tranh tài trong nhóm các vận động viên khuyết tật mà còn muốn đua tài với cả các tay đua bình thường. Ban đầu ý nguyện này bị cơ quan IAAF (The International Association of Athletics Federations) có trách nhiệm với các lực sĩ tranh tài, ra lệnh cấm Pistorius tham gia vì có nhiều người cho rằng dùng bàn trượt có lợi thế hơn kẻ không dùng bàn trượt. Nhưng lệnh cấm này sau bị hủy bỏ và Pistorius trở thành người không chân đầu tiên trên thế giới đua sức trên đường chạy với người lành lặn.

Tại lần tranh tài 2011 World Championships Athletics, Pistorius dù là người khuyết tật nhưng đã ghi trang sử vàng trong cuộc đua tiếp sức cùng đoàn lực sĩ Nam Phi.

Tại Olympic 2012 tại London, Pistorius đã lập kỷ lục lịch sử khi trở thành lực sĩ không chân đầu tiên, vào được bán kết trong cuộc đua 400 mét. Vài tuần sau, trong cuộc đua Summer Paralympics anh ta lại chiếm được hai huy chương vàng và bạc của cuộc tranh tài dành cho người khuyết tật.

Ngôi sao rực sáng trên thao trường. Dân Nam Phi tự hào vì quốc gia của mình có một khuôn mặt kiện tướng và hoàn hảo như Pistorius.

Reeva Steenkamp là ai?

Ngày 14 tháng Hai 2013, một án mạng xảy ra ở một căn nhà trong khu sang trọng kín cổng cao tường của thủ phủ Pretoria: Một cô người mẫu tóc hung trẻ tuổi Reeva Steenkamp bị bắn chết và nghi can là người tình của cô, Pistorius.

Reeva Steenkamp, sinh năm 1983, là một cô gái xinh đẹp, tốt nghiệp Đại học Nelson Mandela năm 2005 từng dự thi hoa hậu, làm người mẫu, dự định đóng phim truyền hình và có hy vọng trở thành luật sư sau khi thực tập. Reeva rất thích thể thao nhất là môn cưỡi ngựa, nhưng sau một tai nạn phải từ bỏ sở thích này và chuyển sang nghệ thuật. Cô từng yêu nhưng cuộc tình sóng gió và phải giã từ bạn trai cũ là Francois Hougaard, một hảo thủ trong môn rugby. Quen Pritorius qua mạng giao lưu vào tháng Mười Một 2012, và từ đó trở thành bạn tình của chàng trai nổi tiếng xứ kim cương.

Tại sao cuộc tình của hai người đồng chí hướng và sở thích trở thành bi kịch?

Khó đoán do nguyên nhân nào, chỉ biết cuộc tình của họ mới chớm nhưng đã có mâu thuẫn vì cảnh sát nhiều lần trước khi xảy ra án mạng đã phải tới can thiệp vì có chuyện gia đình lộn xộn. Rồi bốn tiếng súng nổ vang trong buổi sáng tinh mơ, khoảng 3 giờ sáng ngày 14 tháng 02 và người đẹp Steenkamp gục ngã.

Pistorius bị ngờ là kẻ đã bắn bạn gái nên bị tống giam vào khám đường Brooklyn ở Pretoria và bị truy tố về tội cố sát. Trong phiên sơ thẩm dưới sự chủ trì của chánh thẩm Desmond Nair ở Pretoria người hùng Pistorius xin tại ngoại có bảo chứng, Pistorius phủ nhận tội danh và cho rằng cái chết của bạn gái mình là một vụ ngộ sát và anh ta khai như sau:

Bạn gái anh ta là nàng Reeva Steenkamp và anh ta hưởng một buổi tối nhân dịp Lễ tình nhân, thực thân mật và vui vẻ. Cả hai tặng quà cho nhau rồi trò chuyện và xem tivi và nghe nhạc. Cứ thế thời gian buổi tối 13 tháng 2, 2013 ngọt ngào và êm đềm trôi qua, rồi đèn tắt, cả hai đi vào giấc điệp.

Nhưng Pistorius kể lại khi anh tỉnh dậy, lần ra đóng cửa lùa và tìm cái quạt thì nghe thấy tiếng động trong phòng tắm và ngờ rằng có người lạ lọt vào nhà định giở trò bất lương. Trước đây, Pistorius khai rằng vốn bị bọn bất lương đe dọa nhiều lần nên lúc nào cũng thủ khẩu 9mm dưới gối. Anh ta không bật đèn mà vội lần súng và quát hỏi kẻ trong phòng tắm nhưng không thấy phản ứng gì nên nổ bốn phát súng tự vệ. Lúc đó, anh ta muốn nhờ bạn gái gọi điện thoại cho cảnh sát, mới phát giác ra bạn gái không có trên giường, như thế nàng ở trong phòng tắm chăng? Pistorius khai tiếp, anh ta vội vàng đi đôi chân giả vào và dùng vợt cricket phá cửa phòng tắm vì nó bị chốt bên trong thì thấy bạn gái gục trên vũng máu. Anh ta lo sợ vội vàng ra hành lang kêu cứu rồi bồng bạn gái xuống nhà và nạn nhân chết trong tay anh ta khi cảnh sát tới. Anh ta cả quyết mình là một công dân lương thiện, không có tiền án, sống sung túc với thu hoạch nhiều triệu Mỹ kim hằng năm và không hề cố ý giết bạn gái.

Tuy nhiên, công tố viên Gerrie Nel phản bác luận điệu này và cho rằng đây là một vụ cố sát. Theo ông, có nhân chứng cho biết trước cuộc nổ súng, giữa Oscar Pistorius và Reeva Steenkamp đã nổ ra cuộc tranh cãi dữ dội, thế rồi, Pistorius nổi nóng nên Steenkamp hoảng hốt trốn vào trong phòng tắm và chốt cửa lại. Pritorius đã lấy súng, đi chân giả vào và bước khoảng 7 mét tới phòng tắm và bắn bốn phát. Ba phát trúng Steenkamp và cô gái gục trong căn phòng tắm quá hẹp chỉ chừng 1.4m x 1.4m. Hành động này là cố sát vì anh ta đã có thời gian lấy súng, đi chân giả và tiến tới cửa phòng tắm và nổ luôn bốn phát. Không ai tin Steenkamp vào lúc 3 giờ sáng lại vào phòng tắm đóng chặt cửa. Cũng không ai tin có kẻ đột nhập lại tự nhốt mình trong phòng tắm! Rõ ràng anh ta cố sát bạn tình.

Ngay cả anh ta tưởng lầm là có kẻ lạ mặt lẻn vào nhà mà bắn như thế cũng là mắc tội cố sát khó mà chối cãi.

Chánh thẩm Desmond Nair (chief magistrate) khẳng định hành động của Pistorius đã phạm phải tội hình sự cấp 6 (category 6) nghĩa là gia trọng.

Luật sư Barry Roux bào chữa cho bị cáo phản bác lại lý luận của phía công tố và đã đưa ra nhiều nhân chứng chứng tỏ giữa Pistorius và Steenkamp là đôi tình nhân khắng khít và rằng không hề có vụ sát nhân mà chỉ có vụ ngộ sát, nên xin với tòa chấp nhận cho thân chủ của mình được tại ngoại chờ ngày ra tòa.

Cuối tháng Hai 2013, chánh thẩm Desmond Nair thuận cho Pistorius tại ngoại với tiền bảo chứng 115.000 dollars và với điều kiện nghi can phải giao nộp sổ thông hành, không được uống rượu và không được mang súng.

Pistorius sau đó được tự do chờ ngày ra tòa và về ở với chú thím ở một căn nhà khác cũng ở Pretoria.

Khi vụ giết người được xét xử, nhiều nhân chứng cho biết Pistorius là người đam mê giai nhân, không chung thủy, khi yêu thì chiếm hữu cho bằng được, nhưng cũng là tay độc tài, độc đoán với người tình kể cả có thể dùng hành vi bạo lực để đàn áp.

Trong dĩ vãng anh ta đã nhiều lần vì bạo hành nên bị pháp luật để ý. Năm 2009, Pistorius bị giam 17 giờ và bị truy tố về tội hành hung bạn gái bằng cách đẩy cửa xe vào nạn nhân nhưng Pistorius cho rằng đó chỉ là một rủi ro chứ anh ta không chủ ý. Trong cuộc tranh tài ở London, anh ta từng đe dọa một đối thủ là sẽ bẻ gãy chân đối thủ. Một người bạn của Pistorius tiết lộ: “Tay đua này là một con người khác với thần tượng mà mọi người tưởng. Anh ta lúc nào cũng mang súng kè kè bên mình và tôi đã chứng kiến cảnh anh ta khống chế phụ nữ”.

Một bạn gái cũ của Pistorius là Samantha Taylor chua chát tiết lộ: “Anh ta không phải là người như người khác tưởng đâu”. Sau cái chết của Steenkamp, mẹ của Taylor tâm sự trên Facebook: “Tôi vui mừng khi Sammy an toàn và ra khỏi vòng khống chế của tên đó. Có nhiều lúc có thể xảy ra việc không may với con tôi vì súng của anh ta lúc họ còn hẹn hò”.

Có nhân chứng kể lại Pistorius là tay ưa nổi hung, thích sưu tầm súng và từng nổ súng tại một nhà hàng và suýt nữa thì bắn vào chân Kevin Kerena, một võ sĩ bạn, cùng ngồi trong bàn tiệc với những tay giàu có và danh tiếng tại một nhà hàng ở Johannesburg. Nhưng nội vụ chìm xuồng vì chẳng có ai làm chứng và chủ nhà hàng cũng không báo cảnh sát. Cũng có dư luận cho rằng anh ta lạm dụng “doping” trong lúc tranh tài, và cảnh sát đã tịch thu được thuốc kích thích trong căn hộ anh ta, nơi anh ta bị nghi ngờ giết bạn gái. Liệu anh ta có dùng thuốc kích thích quá liều khi gây án không?

Vận động viên từng đoạt giải Olympics trong một lần chạy xe quá tốc độ đã bị cảnh sát chặn lại và khi cảnh sát thấy khẩu Glock để bên cạnh anh ta thì cầm lấy và tháo đạn ra và ra lệnh anh ta không được sờ tới súng. Pistorius nổi nóng la hét với cảnh sát, và khi xe được phép chạy thì 15 phút sau anh ta lại lắp đạn và bắn chỉ thiên lên mui xe!

Các nhà bệnh tâm lý học đều cho rằng Pistorius vì dị tật nên được cha mẹ nuông chiều hơn anh trai (Carl) và em gái (Aimee), lại thành công sớm và được xã hội trọng vọng nên trở thành con người kiêu binh. Thành công mang lại cho anh nhiều kiều nữ và xe đua đắt tiền, tiền kiếm như rác nhờ các hãng quảng cáo, nên càng làm cho anh ta coi trời bằng vung và ghét kẻ làm trái ý mình. Sẵn súng trong tay, trong một lúc nổi hung anh ta có thể gây án.

Dù sau này Pistorius có thể chỉ mắc tội ngộ sát nhưng hy vọng làm lại cuộc đời rất khó khăn vì các công ty quảng cáo khó tái ký kết với anh ta và người đời cũng nhìn anh ta bằng đôi mắt hoài nghi. Liệu Pistorius còn đủ nghị lực để làm lại từ đầu vào tuổi 30 hay không? Thì ra tội ác và trừng phạt luôn luôn đi đôi với nhau.

Chu Nguyễn