BM: Dịch vụ giải trí khi trên chuyến bay có wifi

Năm 1936, chỉ hơn một thập niên sau khi ngành vận tải hành khách hàng không đường dài bắt đầu hoạt động, khinh khí cầu Zeppelin Hindenburg đã được trang bị một chiếc đàn dương cầm lớn cùng với phòng khách, phòng ăn, phòng hút thuốc và một quầy rượu.

Trước đó, các khinh khí cầu cũng thường có nhạc công chơi các nhạc cụ nhỏ như đàn phong cầm để giúp hành khách tiêu khiển.

Những chuyến bay dài dường như luôn cần sự giải trí để hành khách khỏi bị buồn chán.

Sau Đệ nhị Thế chiến và mãi cho đến tận thập niên 1990, mức độ giải trí cao nhất mà hành khách đi máy bay có thể có được chỉ là xem phim: thời gian đầu là dùng máy chiếu, sau đó mới có một số màn hình ti vi hạ xuống từ trần máy bay.

Một số hãng hàng không có phục vụ âm nhạc cho hành khách: ban đầu là bằng những ống hơi nhỏ truyền âm thanh đến tai hành khách, rồi sau đó là có bộ tai nghe điện tử đàng hoàng được cắm vào phần tựa tay bên ghế ngồi.

Giờ đây đương nhiên việc giải trí trên các chuyến bay là một việc hết sức quan trọng. Và việc này không hề rẻ chút nào – các hãng phải bỏ ra gần 15.000 Mỹ kim cho mỗi ghế ngồi để trang bị màn hình cho phép xem TV theo nhu cầu, xem phim hay chơi games khi đang bay.

Tuy nhiên, hình thức giải trí trên máy bay sắp bước qua một sự thay đổi nữa: các máy bay giờ đây đã được nối mạng Internet nên hành khách có thể xem các nội dung trực tiếp trên các thiết bị điện tử cá nhân.

Vậy việc này sẽ thay đổi trải nghiệm của hành khách như thế nào?

Các phi cơ nhỏ như Airbus 320 không được trang bị hệ thống giải trí phức tạp do vấn đề trọng lượng và chi phí

Chọn xem nội dung giải trí theo nhu cầu

Một trong những yếu tố lớn nhất dẫn đến sự thay đổi các hình thức giải trí trên máy bay là việc các máy bay giờ đây đã được kết nối mạng nhanh hơn nhiều qua vệ tinh.

Wifi giờ đây đã trở thành điều bình thường trên nhiều chuyến bay ở Mỹ và những nơi khác trên thế giới cũng đang làm theo.

Không phải wifi trên máy bay lúc nào cũng được cung cấp miễn phí: hành khách phải trả khoảng 5 đô la một giờ hay 16 đô la để được nối mạng trọn ngày.

Trong vòng năm năm qua, hơn 60 hãng hàng không đã sử dụng máy bay Airbus có trang bị wifi, theo Gregor Dirks của Airbus.

Bất chấp chi phí đắt đỏ, việc có wifi trên chuyến bay thật sự có ảnh hưởng đến hãng hàng không và loại máy bay mà hành khách lựa chọn, theo nội dung phúc trình năm 2014 của Honeywell Aerospace.

“Hai phần ba những người được khảo sát chọn các máy bay có trang bị wifi để họ vẫn có thể làm việc, giải trí hay kết nối được với người khác khi đang bay."

"Chúng tôi cũng thấy là hành khách sẵn sàng hy sinh thứ khác để đảm bảo chuyến bay của họ có wifi. Điều này đồng nghĩa với việc họ phải chịu thời gian kiểm tra an ninh sân bay dài gấp đôi và phải làm thủ tục check-in sớm,” Steven Brecken từ Honeywell Aerospace nói.

Mặc dù vậy, đa phần hành khách chỉ có thể lướt web, kiểm tra hộp thư và làm các việc đòi hỏi mức băng thông hẹp; việc xem phim qua các dịch vụ như Netflix và Amazon bị chặn trên nhiều chuyến bay với lo ngại về đường truyền và dung lượng.

Chi phí đắt đỏ

Việc cho phép kết nối mạng wifi trên chuyến bay là không chỉ để thỏa mãn nhu cầu của khách hàng.

Wifi nhanh, ổn định trên máy bay là một điểm cộng cho các hãng hàng không. “Có lẽ đa số mọi người đều không biết rằng lý do khiến các máy bay nhỏ, thân hẹp như B737 hay A320 không có wifi là bởi vấn đề trọng lượng và chi phí,” Anahita Poonegar thuộc InterTrust Technologies Corporation vốn thiết kế các hệ thống giải trí trên máy bay, cho biết.

Chi phí thì rất tốn kém. Việc bảo trì hệ thống giải trí trên máy bay là khoản chi lớn thứ ba của hãng Air France trong năm 2011 – sau chi phí bảo trì động cơ và bộ phận hạ cánh của máy bay.

Khoản này có thể “lên tới 7,8 triệu Mỹ kim cho mỗi máy bay tùy thuộc vào loại phi cơ và cấu hình máy bay,” Koen Spaanderman, kỹ sư tại Đại học Khoa học Ứng dụng Amsterdam, nói. Điều này đồng nghĩa với việc mỗi ghế ngồi ngốn hết 15.000 đô la chi phí lắp đặt.

Việc cắt giảm các khoản chi phí lắp đặt giải trí tại ghế ngồi đã được tính đến và áp dụng.

Hồi 2012, hãng hãng không Pháp OpenSkies đã quyết định không lắp đặt hệ thống xem phim thông thường nơi ghế ngồi trên dàn máy bay Boeing 757 của mình.

Thay vào đó, họ phát cho mỗi hành khách một chiếc iPad có sẵn nhiều phim ảnh phong phú. Với cách làm này, họ chỉ tốn khoảng 250.000 đô la cho mỗi máy bay thay vì tốn đến 3 triệu Mỹ kim.

Việc lắp đặt hệ thống giải trí hiện đại trên máy bay đòi hỏi chi phí khoảng 15 ngàn đô la cho một chỗ ngồi.

Kể từ đó, công nghệ đã phát triển và giờ đây các hãng hàng không muốn tiến xa hơn một bước nữa – họ hướng đến việc tải phim ảnh theo yêu cầu, với dịch vụ cho phép hành khách có thể xem trực tiếp trên thiết bị điện tử của họ thông qua wifi trên máy bay.

Ở Bắc Mỹ, Southwest Airlines, United, Delta và Jetstar nằm trong số các hãng hàng không cho phép hành khách làm việc này.

Các hãng hàng không khác cũng có dịch vụ tương tự, chẳng hạn như Qantas của Úc, Norwegian Air của Na Uy, hay Monarch và Lufthansa của Đức.

Tuy nhiên các nội dung giải trí không nhất thiết chỉ giới hạn ở những gì đã được hãng hàng không cài sẵn.

Hồi tháng Sáu 2015, hãng JetBlue Airways đã cung cấp dịch vụ Amazon Prime cho các thành viên khi đang bay.

Trở ngại phía trước

movies film star wars the force awakens jedi

Tuy nhiên, có những thách thức mà ngành hàng không cần phải vượt qua bên cạnh việc lo cho đảm bảo đủ đường truyền, tốc độ nối mạng đủ nhanh để hành khách không bị gián đoạn khi xem phim.

Nhưng các công ty tin chắc rằng vấn đề này chỉ là tạm thời. Hệ thống vệ tinh Global Xpress của công ty Inmarsat, dự án không gian thương mại lớn nhất của nước Anh, theo dự kiến đi vào hoạt động vào cuối năm 2015; hai trong số ba vệ tinh của họ đã bay vào quỹ đạo.

Một số hãng hàng không đã bắt đầu thay thế hệ thống tốn kém gắn liền trên máy bay bằng việc trao iPad có cài đặt các chương trình giải trí bên trong.

Thay vì sử dụng các vệ tinh Ku-band và L-band thông thường, Global Xpress sẽ dụng vệ tinh Ka-band tần số cao để tăng tốc độ mạng Internet trên các chuyến bay một cách đáng kể.

“GX là hệ thống vệ tinh sử dụng cho các máy bay,” Brecken cho biết, “với tốc độ wifi cho phép hành khách tải phim, chơi games và kết nối giống như khi họ ở trên mặt đất.”

Ngoài vấn đề đường truyền, còn có những thách thức khác như thời gian dùng pin, sắp xếp chương trình, chọn cài nội dung, vị trí đặt máy và góc xem (một số máy bay giờ đây đã có chỗ để máy tính bảng nơi ghế ngồi). Rồi còn nguy cơ an ninh về việc hệ thống wifi trên máy bay bị tấn công.

Một vấn đề quan trọng nữa là làm sao để chứng nhận và triển khai dịch vụ này trên tất cả các máy bay, Norbert Muller, phó chủ tịch cấp cao của Lufthansa Systems, nói.

“Trong nhiều trường hợp dịch vụ này không hề miễn phí và chi phí, nhất là chi phí nối mạng, thường là cao hơn rất nhiều so với khi bạn kết nối khi ở trên mặt đất.”

Vậy thì các hành khách đi máy bay có thể trông đợi có được những gì? Màn hình HD có thể uốn cong, công nghệ 3D hay môi trường thực tế ảo? Tất cả đều đang được xem xét.

Chẳng bao lâu nữa chúng ta có thể có những màn hình trên máy bay để có thể nói chuyện trực tiếp với người thân cách đó hàng trăm dặm, và thậm chí có thể dùng loại găng tay đặc biệt để 'chạm' được vào người thân.

Nghe có vẻ xa vời quá chăng?

Những công nghệ này hiện nay ‘đã thực hiện được’, Martin Raymond, nhà đồng sáng lập Future Laboratory vốn kết hợp với công cụ tìm kiếm chuyến bay Skyscanner để cho ra phúc trình về tương lai của hàng không vào năm 2024, nói.

Các hệ thống nguyên mẫu đã được chế tạo, "tốn kém vào lúc này nhưng sẽ giảm giá khi được sản xuất phục vụ đại chúng,” Raymond phân tích.

“Giờ đây hành khách ở Mỹ cảm thấy bực bội nếu chuyến bay của họ không có wifi,” Al St Germain, phó chủ tịch cao cấp của công ty tiếp thị trên chuyến bay Spafax, nói.

“Thách thức lớn nhất đối với bất kỳ hãng hàng không nào cũng là việc phải đáp ứng được những mong đợi này của hành khách. Các hãng hàng không thường phải đưa ra trước nhiều năm những quyết định rất tốn kém về sản phẩm và dịch vụ – làm sao có thể biết được hành khách sẽ đòi hỏi gì vào năm tới hay trong năm 2017?”

Katia Moskvitch