BM: Donald Trump, Hillary Clinton và Châu Á

Trong thời Chiến Tranh Lạnh, mỗi lần dân Mỹ đi bầu tổng thống người ta lại chú ý coi Cộng Sản Liên Xô sẽ “ủng hộ ứng cử viên nào!”

Năm 1968, ứng cử viên Richard Nixon đã sai Henry Kissinger đến gặp Anatoly Dobrynin, đại sứ Nga ở Washington để yêu cầu chính phủ Nga “trung lập,” đừng làm gì gây ảnh hưởng trên cuộc tranh cử. Ðể làm quà cho Dobrynin, Kissinger báo trước nếu đắc cử, ông Nixon sẽ rút quân Mỹ khỏi Việt Nam, dù sau đó Cộng Sản có thắng cũng chấp nhận.

Năm nay, chính phủ Nga có vẻ muốn gây ảnh hưởng trong cuộc bầu cử. Một cố vấn của Vladimir Putin mới nói với phóng viên đài CNN rằng nếu bà Hillary Clinton thắng, “sẽ có chiến tranh!” Trước đó, Nga đã đưa hỏa tiễn Iskander-M đến aliningrad, phía Bắc Ba Lan và Lithuania; có khả năng gắn bom nguyên tử bắn tới các thành phố lớn ở Âu châu. Trong khi đó, đài truyền hình NTV của chính phủ Nga bảo dân chúng hãy lo tìm chỗ tránh bom ngay gần nhà mình nhất, nếu cần thì có thể chạy tới ngay.

Các nước Châu Á, ngay cả Trung Cộng, không nước nào có vẻ muốn gây ảnh hưởng trên tâm lý cử tri Mỹ năm nay. Chính quyền Bắc Kinh tất nhiên giữ miệng kín bưng; nhưng ngay cả dư luận dân chúng nước Tàu cũng phân vân trước cuộc tranh cử ở Mỹ. Vì cả giữa hai ứng cử viên đều chống Trung Cộng, họ không biết ai đắc cử thì lợi cho mình hơn! Dân lên mạng internet ở Trung Quốc tỏ ra rất vui khi thấy trong cuộc tranh luận lần thứ nhì giữa Donald Trump và Hillary Clinton, cái tên “China” chỉ được nói tới bốn lần – cuộc tranh luận đầu nói 12 lần. Bớt nói tới, tức là bớt chửi!

Trong số các đồng minh của Mỹ ở Châu Á, dân Nhật Bản chú ý đến vụ bầu cử ở Mỹ hơn. Và họ rất lo ngại về ông Donald Trump. Trong khi tranh cử sơ bộ, ông Trump đả kích nước Nhật nhiều lần về “tội” bán quá nhiều hàng sang Mỹ và mua quá ít. Trong cuộc tranh luận đầu tiên, ông Trump lại nhắc đến Nhật Bản khi nói đến chính sách ngoại giao của ông. Ông chủ trương các nước đồng minh không trả tiền thì không được bảo vệ. Ðiều này ông đã từng nói, dọa sẽ không bảo vệ các nước miền Baltic nếu quân Nga tấn công, vì các nước này không đóng đủ tiền cho minh ước NATO. Ông Trump cũng từng đề nghị Nhật Bản, Nam Hàn, phải làm bom nguyên tử để tự bảo vệ, không nên để dân Mỹ phải chịu! Trong lần tranh luận đầu, ông Trump nói, “Chúng ta không thể bảo vệ Nhật Bản, một quái vật khổng lồ (a behemoth), đang bán cho chúng ta hàng triệu chiếc xe hơi!” Nghe những lời tuyên bố đó, dân Nhật nghiêng về phía bà Clinton cũng dễ hiểu.

Một nước nhỏ nhất Châu Á lại theo dõi cuộc tranh cử ở Mỹ rất kỹ là Singapore. Ðiều khiến chính quyền và năm triệu dân chúng hòn đảo này lo lắng là số phận thỏa hiệp Mậu Dịch Xuyên Thái Bình Dương, TPP (Trans-Pacific Partnership). Ông Trump chống TPP; cũng như chống các thỏa ước tự do mậu dịch khác. Bà Clinton cổ động cho TPP khi còn làm ngoại trưởng, nay cũng chống vì đa số đảng Dân Chủ vẫn chống. Nếu dân Singapore lo lắng tương lai TPP thì chắc dân Nhật, Malaysia, Brunei, Úc, Tân Tây Lan và Việt Nam, cũng lo như vậy.

Nhưng điều khiến dân Singapore lo lắng hơn cả vụ TPP, là chính sách Mỹ sẽ thay đổi ra sao trong việc đối đầu với Trung Cộng ở vùng biển Ðông Nam Á, nếu ông Trump đắc cử? Nước Mỹ hiện sử dụng một quân cảng ở Singapore, và quốc gia nhỏ xíu này được chính quyền Obama đặt lên tầm quan trọng ngang với Úc và Nhật Bản, một điều khiến Bắc Kinh đã tỏ ra tức giận. Nếu ông Trump nhìn các vấn đề ngoại giao theo lối tính toán lời lỗ khi kinh doanh, thì ông có thấy Singapore đáng bảo vệ hay không? Ông Miles Yu, giáo sư về lịch sử ngoại giao tại Học Viện Hải Quân Mỹ (US Naval Academy) ở Annapolis, Maryland, cho rằng bà Clinton sẽ gây khó khăn cho Bắc Kinh hơn ông Trump.

Nhưng liệu giới lãnh đạo Bắc Kinh có muốn ông Donald Trump lên làm tổng thống Mỹ hay không? Không ai biết. Họ ghét bà Hillary Clinton, điều này chắc chắn. Nhưng họ biết rõ về bà cựu ngoại trưởng Mỹ, biết bà muốn gì và suy nghĩ thế nào, sau 21 năm nằm trong chính quyền và Quốc Hội Mỹ. Có thể nói bà Clinton là ứng cử viên tổng thống được quốc tế biết rõ nhiều nhất, so với các cựu tổng thống Ronald Reagan, Bill Clinton và George W. Bush, cũng như Barack Obama, trước khi họ nhậm chức. Còn Donald Trump, ông hoàn toàn là một ẩn số. Nếu bà Clinton thất cử, nhiều người ở Bắc Kinh sẽ mở rượu mừng, nhưng sau đó họ sẽ bù đầu tìm hiểu xem ông Trump sắp làm gì!

Năm 2013, sau khi bà Clinton rời chức ngoại trưởng, tạp chí Hoàn Cầu Thời Báo (Global Times) của Trung Cộng đã viết rằng bà là “nhà chính trị Mỹ đáng ghét nhất;” đối với các công dân mạng ở Trung Quốc. Năm 1995, với tư cách đệ nhất phu nhân Mỹ đến dự hội nghị thế giới về phụ nữ tại Bắc Kinh, bà Clinton đã lớn tiếng đả kích chính quyền Trung Cộng xâm phạm nhân quyền; sau đó báo và đài của họ không còn loan báo bất cứ tin tức nào về bà nữa. Trong một thông điệp bị tiết lộ vào Tháng Chín năm 2015, bà Clinton đã chỉ trích chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình là “vô liêm sỉ” (shameless), vì trong khi ông ta tổ chức một cuộc tiếp tân về “quyền tự do của phụ nữ” tại trụ sở Liên Hiệp Quốc, thì chính quyền Trung Cộng đang bắt giữ năm phụ nữ Trung Hoa biểu tình ôn hòa tại Bắc Kinh, chỉ để biểu dương cùng những quyền tự do đó!

Năm 2008, bà Clinton đang giành nhau với ông Obama trong đảng Dân Chủ, bà đã đề nghị Tổng Thống George W. Bush hãy ra lệnh tẩy chay Thế Vận Hội ở Bắc Kinh. Năm 2010, bà Clinton là chính khách Mỹ đầu tiên lên tiếng, ngay tại Hà Nội, rằng quyền tự do hàng hải trong vùng Biển Ðông là “quyền lợi quốc gia” của chính phủ Mỹ. Cộng Sản Trung Hoa coi bà là người chủ chốt tạo ra chính sách “chuyển trục sang Châu Á” của chính quyền Obama.

Trong số những emails mới bị WikiLeaks tiết lộ, có một bài diễn văn bà Clinton đọc cho các nhân viên ngân hàng Mỹ, do Goldman Sachs tổ chức vào năm 2013, trong đó bà kể những cuộc đối đầu với giới lãnh đạo Trung Cộng trong thời gian còn làm ngoại trưởng. Bà từng nói với các viên chức ngoại giao Trung Cộng rằng, nếu Bắc Kinh đòi làm chủ cả vùng Biển Ðông Nam Á, thì chính phủ Mỹ cũng có thể tuyên bố cả Thái Bình Dương là “Biển của nước Mỹ!” Bắc Kinh chỉ dựa trên những di vật như đồ gốm, thuyền đánh cá từ thời xa xưa để lại, trong khi nước Mỹ có chứng cớ là những chiến dịch quân sự thời Thế Chiến Thứ Hai:

“Chúng tôi đã giải phóng Thái Bình Dương! Chúng tôi đã bảo vệ Thái Bình Dương! Chúng tôi có thể gọi đó là Biển Hoa Kỳ, từ bở biển California sang tận Philippines!” Khi nhà ngoại giao Trung Cộng đáp lại rằng nước Tàu có thể đòi Hawaii thuộc về mình, bà Clinton trả lời: “Xin lỗi, Nước Mỹ đã mua Hawaii! Có giấy tờ làm chứng!”

Trong bài diễn văn (có trả tiền) tại hãng Goldman Sachs, bà Clinton nói với cử tọa rằng Trung Cộng muốn làm chủ cả vùng biển Ðông Nam Á. Bà nói người Trung Hoa tha hồ đòi chủ quyền, đó là quyền của họ, nhưng nước Mỹ phải đẩy lùi họ. Nếu không bị ai đẩy lùi, Trung Cộng sẽ có thể “thắt họng” con đường chuyên chở 48% hàng hóa trao đổi trên thế giới, cũng như “chặn họng” các nước chung quanh vùng này.

Bà Clinton cũng tiết lộ rằng trong giới lãnh đạo nước Trung Hoa, các tướng lãnh là những người ủng hộ thái độ gây hấn của Bắc Hàn mạnh nhất, chính họ ảnh hưởng trên cả đảng Cộng Sản. Bà cho biết đã nói thẳng với Bắc Kinh rằng nếu họ không ngăn cản Bắc Hàn, thì nước Mỹ sẽ không thể bất động. Chính phủ Mỹ sẽ “đặt chung quanh nước Tàu một hàng rào hỏa tiễn phòng thủ.” Và “sẽ đưa nhiều chiến hạm tới vùng biển chung quanh.” Lời đe dọa này đã thể hiện trong năm 2016, khi Nam Hàn đón nhận hệ thống phòng thủ không phận (THAAD) và các cuộc tập trận chung với Nhật Bản và Nam Hàn.

Với tất cả những gì Bắc Kinh biết về thái độ của Hillary Clinton trong quá khứ, họ biết bà sẽ là một tổng thống Mỹ cứng rắn đối với Trung Cộng. Nhưng không chắc họ sẽ vui mừng nếu ông Donald Trump đắc cử. Bởi vì họ không biết thực sự ông ta chủ trương thế nào. Hầu hết những lời ông chỉ trích Bắc Kinh đều dựa trên chủ trương chống tự do mậu dịch. Ông Trump đã tỏ ra ngưỡng mộ Tổng Thống Nga Putin, coi là một nhà lãnh đạo “mạnh” hơn ông Obama. Liệu ông ta có khen tài ông Tập Cận Bình vì ông này cũng thâu tóm gần hết quyền hành vào trong tay sau ba năm tại chức hay không? Tập Cận Bình không thể đánh cá “ủng hộ” ông Trump được, vì đó là một con người khó đoán trước. Vì thế Bắc Kinh sẽ không muốn nói và làm gì ảnh hưởng tới cuộc tranh cử ở Mỹ.