Pages

Thursday, July 24, 2025

Thác Niagara năm 1969 và sau đó đã có một khám phá kỳ quái

niagra falls GIF

Thác Niagara chắc chắn là một trong những kỳ quan ngoạn mục nhất của thế giới tự nhiên. Nó là lời nhắc nhở sâu sắc về sức mạnh của Mẹ Thiên nhiên và sự nhỏ bé của con người. Nhưng điều gì sẽ xảy ra nếu sáu triệu feet khối nước tràn bờ mỗi phút... dừng lại? Vâng, đó chính xác là những gì đã xảy ra khi các kỹ sư rút nước khỏi Thác Niagara trong một thời gian ngắn vào năm 1969!

Một cảnh tượng thật hùng vĩ

Thác Niagara là một cụm ba thác nước tuyệt đẹp – Thác American, Thác Bridal Veil và Thác Horseshoe – nằm giữa Canada và Hoa Kỳ. Không khó để hiểu tại sao nơi đây thu hút hàng triệu du khách mỗi năm. Thực tế, ngay cả những bậc vĩ nhân cũng phải kinh ngạc. Charles Dickens đã viết vào năm 1842:

“Khi tôi cảm nhận được mình đang đứng gần Đấng Tạo Hóa đến nhường nào, ấn tượng đầu tiên, và ấn tượng lâu dài nhất – tức khắc – của cảnh tượng hùng vĩ ấy, chính là sự bình yên.”

Thác Niagara là một cụm ba thác nước tuyệt đẹp – Thác American, Thác Bridal Veil và Thác Horseshoe – nằm giữa Canada và Hoa Kỳ. Không khó để hiểu tại sao nơi đây thu hút hàng triệu du khách mỗi năm. Thực tế, ngay cả những bậc vĩ nhân cũng phải kinh ngạc. Charles Dickens đã viết vào năm 1842:

“Khi tôi cm nhn được mình đang gn Đấng To Hóa đến nhường nào, n tượng đu tiên, và n tượng lâu dài nht – tc khc – ca cnh tượng hùng vĩ này, chính là s Bình An.”

Băng Băng Em Bé

Thác Niagara được hình thành khoảng 10.000 năm trước, trong kỷ băng hà cuối cùng, khi các tảng băng xé toạc cảnh quan, tạo thành một con đường xuyên qua Vách đá Niagara trên đường ra Đại Tây Dương. Thác Niagara nổi tiếng nhất với vẻ đẹp hùng vĩ, nhưng nó cũng được biết đến là một nguồn thủy điện quý giá – dù tốt hay xấu.

'Một Khám Phá Mới'

Mặc dù người Mỹ bản địa chắc chắn đã biết đến sự tồn tại của Thác Niagara từ rất lâu, nhưng đáng ngạc nhiên là mãi đến năm 1678, người định cư châu Âu mới ghi chép về nó, khi Cha Louis Hennepin đến nơi được gọi là "Tân Pháp". Năm năm sau, Hennepin xuất bản cuốn "Một Khám Phá Mới", mô tả chi tiết những kỳ quan của thác nước, và kể từ đó, ngày càng nhiều người đổ xô đến tham quan.

Tiềm Năng Thủy Điện

Khi ngày càng nhiều người chú ý đến Thác Niagara, các nhà công nghiệp cũng nhận ra tiềm năng cung cấp điện cho các nhà máy và xưởng xay xát của nó, và do đó, nhà máy thủy điện đầu tiên thuộc loại này đã được khánh thành vào năm 1895. Nhờ phát minh của Nikola Tesla, cho đến ngày nay, các nhà máy này vẫn có thể sản xuất 2,4 triệu kilowatt điện, được truyền tải đi khắp thế giới.

Vẻ Đẹp Nhân Tạo Một Phần

Thác Niagara thực ra là do con người tạo ra nhiều hơn những gì hầu hết mọi người vẫn nghĩ. Đến nỗi nhà sử học Daniel McFarlane thậm chí còn gọi nó là "một thác nước nhân tạo hoàn toàn do con người tạo ra". Nguyên nhân là do nếu không có sự can thiệp của con người, Thác Niagara sẽ bị xói mòn nhanh hơn nhiều so với hiện tại. Trên thực tế, sự can thiệp của khoa học đã giúp giảm tốc độ xói mòn hơn 85%. Vì vậy, lần tới khi bạn muốn lên kế hoạch cho một chuyến đi đến Thác Niagara, hãy cảm ơn các kỹ sư đã cứu nó khỏi số phận tự nhiên!

Nỗ lực Bảo tồn

Những nỗ lực bảo tồn Thác Niagara không hề mới mẻ vào những năm 1960. Trên thực tế, vào đầu những năm 1900, một tỷ lệ lớn nước đã được chuyển hướng cho các doanh nghiệp đến mức các cuộc thảo luận về cách bảo tồn tốt nhất vẻ đẹp tự nhiên của Thác đã trở nên phổ biến. Ngay cả vào những năm 1800, những nỗ lực này đã được tiến hành trong một thời gian do quá trình công nghiệp hóa sớm.

Dòng chảy giảm

Một hiệp ước từ năm 1950 cho phép chuyển hướng một phần nước từ Thác Niagara đến các nhà máy điện, nghĩa là vào một số thời điểm, dòng chảy chắc chắn sẽ giảm. Nhưng may mắn thay, các kỹ sư đã tìm ra cách chỉ làm điều này vào ban đêm, để không làm mất đi quá nhiều cảnh quan ngoạn mục mà du khách đến đây chiêm ngưỡng vào ban ngày.

Chỉ là một phần nhỏ

Nước vẫn được chuyển hướng cho đến ngày nay giống như trước đây, nhưng trên thực tế, du khách chỉ nhìn thấy một phần nhỏ lượng nước được cho là chảy qua thác. Phần còn lại được sử dụng cho mục đích công nghiệp. Bạn có thể tưởng tượng được điều gì sẽ xảy ra nếu 100% lượng nước thực sự được sử dụng cho chính Thác nước không?

Một thực tế kỳ lạ

Như bạn có thể thấy, Thác Niagara rất quan trọng đối với nhân loại theo nhiều cách, từ việc tạo ra điện cho đến việc trở thành một điểm đến hùng vĩ trong danh sách những điểm đến mơ ước của rất nhiều người trong chúng ta. Vậy điều gì sẽ xảy ra khi dòng chảy cần phải dừng lại trong một khoảng thời gian ngắn? Thật kỳ lạ, nhưng vào năm 1969, kịch bản chính xác đó đã trở thành hiện thực.

Mối lo ngại ngày càng tăng

Năm 1965, người dân Thác Niagara, New York, ngày càng lo ngại rằng Thác American đang mất đi "vẻ đẹp quyến rũ" của nó do sự tích tụ của talus (đá tích tụ ở chân thác) ngăn cản dòng nước chảy thẳng xuống. Nói cách khác, Thác American không còn đẹp về mặt thẩm mỹ như trước nữa.

Thực hiện Khảo sát

Cũng trong khoảng thời gian đó, một nhà báo địa phương đã đăng một bài báo về nguy cơ xói mòn có thể làm suy yếu Thác American theo thời gian, và do đó, một chiến dịch đã được phát động để cố gắng cứu lấy kỳ quan này. Theo đó, các kỹ sư đã quyết định tiến hành khảo sát địa chất mặt đá đã bị mất ổn định do sự xói mòn nói trên. Họ bắt tay vào làm việc, nhưng không ai nhận ra khối lượng công việc thực sự lớn đến mức nào…

Lập Kế hoạch

Một kế hoạch đã được lập ra vào năm 1966, đặt mục tiêu giảm lưu lượng nước từ 60.000 gallon mỗi giây xuống chỉ còn 15.000 gallon để các kỹ sư có thể quan sát kỹ hơn lòng sông cũng như thu dọn rác thải. Nhưng các quan chức sớm nhận ra rằng cần phải có một kế hoạch quyết liệt hơn để hoàn thành công việc – American Falls cần phải được rút hết nước để giải quyết vấn đề xói mòn.

Cần thêm các biện pháp quyết liệt

Vào tháng 6 năm 1969, Quân đoàn Công binh Lục quân đã xây dựng một con đập cao 182 mét bắc qua sông Niagara để chuyển hướng 27.000 lít nước mỗi giây từ Thác American sang Thác Horseshoe. May mắn thay, Thác American chỉ nhận được 10% lưu lượng nước so với tất cả các đập, vì vậy Thác Horseshoe có thể dễ dàng hấp thụ lượng nước bổ sung.

Nhiệm vụ không hề dễ dàng

Lần đầu tiên trong lịch sử, Thác American hoàn toàn khô cạn và các nhà khoa học bắt tay vào gia cố nhân tạo bất kỳ vết nứt nào họ tìm thấy dưới lòng sông. Mặc dù đây là một nhiệm vụ vô cùng khó khăn, nhưng lại là điều cần thiết để làm chậm quá trình xói mòn, một ngày nào đó sẽ dẫn đến sự sụp đổ của Thác. Cảm giác đứng giữa lòng sông khô cằn của một tác phẩm nghệ thuật địa chất cổ đại sẽ như thế nào?

Những tảng đá vẫn còn đó

Điều thú vị là cuối cùng, các kỹ sư đã quyết định không loại bỏ các tảng đá talus đã tích tụ qua nhiều năm mà thay vào đó tập trung vào việc gia cố bất kỳ vết nứt nào dưới lòng sông. Họ đã viết về quyết định không dỡ bỏ những tảng đá trong báo cáo cuối cùng của mình: "Sự chú trọng gần đây vào các giá trị môi trường đã đặt ra câu hỏi về việc thay đổi điều kiện tự nhiên, ngay cả khi đã chứng minh được những lợi ích xã hội tự nhiên và có thể đo lường được."

Du lịch suy giảm

Các quan chức thành phố hoàn toàn có lý khi lo ngại rằng việc ngăn chặn dòng chảy của nước sẽ làm giảm lượng du khách và do đó gây tổn hại đến nền kinh tế địa phương. Mặc dù 100.000 người đã đến vào cuối tuần đầu tiên sau khi xả nước, nhưng thật không may, du lịch đã suy giảm trong suốt thời gian còn lại của năm. Tuy nhiên, những người đã đến đã được chiêm ngưỡng một cảnh tượng có một không hai. Một số người thậm chí còn đi thẳng ra lòng sông khô cạn.

Đi bộ theo cách này

Trong thời gian này, các công nhân đã lắp đặt một lối đi cho phép du khách tò mò có thể ngắm nhìn thác nước khô một cách gần gũi và trực tiếp hơn. Lối đi chỉ cách mép thác 6 mét, vì vậy những người quan sát có thể quan sát mọi thứ từ một vị trí mà nếu không sẽ hoàn toàn không thể tiếp cận và nguy hiểm cho bất kỳ ai. Nhưng thật không may, những người quan sát cũng phát hiện ra một điều khủng khiếp…

Một Mặt Đen Tối Hơn

Nhưng bất chấp vẻ đẹp của Niagara và khả năng khiến bất kỳ ai chứng kiến cũng phải kinh ngạc, thác nước này còn ẩn chứa một mặt đen tối hơn nhiều. Khoảng 5.000 thi thể đã được tìm thấy từ năm 1850 đến năm 2011 – phần lớn được xác định là tự tử. Điều này có nghĩa là trung bình mỗi năm có 20-30 người tự tử bằng cách nhảy thác. Thật không may, những người quan sát vào năm 1969 đã phải tận mắt chứng kiến những gì còn sót lại của thảm kịch này.

Một Phát Hiện Bi Thảm

Trong lúc mọi người đang hào hứng, du khách phát hiện ra hài cốt của một người đàn ông dưới lòng sông, người cũng gặp phải số phận bi thảm tương tự. Cái chết của anh ta được chính thức xác định là tự tử và được cho là đã nhảy qua thác một ngày trước khi nước được rút. Ban đầu, những người quan sát cho rằng chàng trai trẻ này là một phần của nhóm công nhân đang khảo sát đất đai, nhưng nhận ra có điều gì đó rất bất thường khi anh ta nhảy xuống nước.

Hơn nữa

Đáng buồn thay, những người quan sát cũng phát hiện ra một thi thể khác - một người phụ nữ đeo nhẫn cưới. Thi thể này đã bị phân hủy hoàn toàn, vì vậy rõ ràng là cô ấy đã qua đời trước khi thác American Falls được rút nước. Cả danh tính và nguyên nhân cái chết của cô đều không được tiết lộ. Với tần suất tự tử ở Thác Niagara, việc không tìm thấy thêm thi thể gần như là một phép màu.

Những Pha Biểu Diễn Ngớ Ngẩn

Mặc dù phần lớn các trường hợp tử vong ở Thác Niagara là do tự tử, nhưng một tỷ lệ nhỏ trong số đó là do các pha biểu diễn và tai nạn. Một người nghiện adrenaline cuối cùng đã sống sót là Annie Edson Taylor, một giáo viên 63 tuổi, người đã vượt qua thác nước trong một chiếc thùng vào năm 1901. Mặc dù bà đã xoay sở để gần như không bị thương, nhưng những lời đầu tiên của bà sau pha nguy hiểm được cho là: "Không ai nên làm điều đó nữa!"

Sự kết thúc của con đập

Vào tháng 11 năm 1969, mọi thứ đã kết thúc khi các kỹ sư kích nổ thuốc nổ để phá hủy con đập, và nước đã tràn trở lại trước sự chứng kiến của hơn 2.600 khán giả háo hức. Rõ ràng đó là sự kết thúc của một khoảng thời gian kỳ lạ. Mọi thứ hầu như đã trở lại bình thường, mặc dù Đảo Luna (mảnh đất nhỏ nằm giữa Thác Horseshoe và Thác Bridal Veil) vẫn bị đóng cửa trong nhiều năm do lo ngại rằng đất đai không ổn định.

Xói mòn không thể tránh khỏi

Đến một lúc nào đó trong tương lai, các kỹ sư sẽ cần đánh giá xem họ có muốn tiếp tục can thiệp để làm chậm quá trình xói mòn của Thác hay sẽ phó mặc số phận cho thiên nhiên. Tất nhiên, Thác vẫn sẽ bị xói mòn một chút ngay cả khi có sự can thiệp của con người. Tuy nhiên, may mắn thay, con người chúng ta vẫn còn khoảng 15.000 năm nữa để tận hưởng vẻ đẹp của chúng trước khi bị Mẹ Thiên Nhiên hoàn toàn chiếm lĩnh.

Một lần nữa ư?

Dù bạn có tin hay không, vào năm 2016, ủy ban công viên tiểu bang đã công bố kế hoạch rút nước Thác Niagara một lần nữa trong tương lai không xa để thay thế hai cây cầu dành cho người đi bộ - nghĩa là sẽ cần phải xây dựng một con đập khổng lồ khác, giống như năm 1969. Tuy nhiên, lần này, ủy ban đã không đảm bảo được khoản tài trợ cần thiết là 30 triệu đô la, vì vậy dự án đã bị hoãn lại. Hiện tại.

Tương lai sẽ ra sao?

Nhưng các quan chức vẫn lạc quan rằng dự án cuối cùng sẽ được thực hiện, bởi vì không giống như năm 1969, mạng xã hội giúp nâng cao nhận thức và thổi phồng mọi người về khả năng nhìn thấy một điều kỳ lạ như một thác Niagara hoàn toàn khô cạn.

Nhưng nếu thác nước lại cạn nước một lần nữa, những người chọn đến xem phải chuẩn bị tinh thần cho khả năng chứng kiến hậu quả của những linh hồn tội nghiệp đã chọn kết liễu đời mình ở đó.


Michelle Ranken

No comments:

Post a Comment

Note: Only a member of this blog may post a comment.