Hội đàm giữa ông Trump và ông Zelensky _ Có gì đáng chú ý?

Một số nhà lãnh đạo châu Âu cũng đã bay đến Washington để tham dự cuộc họp, vài ngày sau khi ông Trump gặp Tổng thống Nga Vladimir Putin tại Alaska trong một hội nghị thượng đỉnh mà không đạt thỏa thuận ngừng bắn.

Bất chấp những lời lẽ lạc quan của ông Trump và một số đối tác châu Âu tỏ ra hờ hững, đến tối hôm 18/8 giờ Mỹ, vẫn chưa có cam kết cụ thể nào về đảm bảo an ninh hoặc các bước đi hướng tới một thỏa thuận hòa bình.

Dưới đây là những điểm chính rút ra từ các cuộc đàm phán.

Cuộc gặp giữa Putin-Zelensky có khả thi không?

Sau thượng đỉnh, Tổng thống Donald Trump đã đăng trên Truth Social rằng ông đã gọi cho Tổng thống Putin để bắt đầu sắp xếp các cuộc đàm phán giữa nhà lãnh đạo Nga và ông Zelensky.

Sau cuộc gặp song phương, ông Trump cho biết sẽ có một cuộc gặp ba bên diễn ra tại một địa điểm sẽ được xác định sau, và có sự tham gia của tổng thống Mỹ.

Một cố vấn của ông Putin sau đó cho biết ông và ông Trump đã nói chuyện qua điện thoại trong 40 phút trong cùng ngày.

Trước khi các nhà lãnh đạo châu Âu ngồi xuống với ông Trump tại Phòng Đông của Nhà Trắng, một chiếc micro đã thu được những phát biểu giữa nhà lãnh đạo Mỹ và Tổng thống Pháp Emmanuel Macron.

"Tôi nghĩ ông ấy muốn đạt được một thỏa thuận. Tôi nghĩ ông ấy muốn đạt được một thỏa thuận vì tôi. Ông hiểu chứ? Nghe có vẻ điên rồ," ông Trump nói với ông Macron, dường như đang bóng gió tới ông Putin.

Vẫn còn phải chờ xem liệu việc đưa hai kẻ thù không đội trời chung lần đầu tiên ngồi đối diện nhau tại bàn đàm phán, kể từ khi Nga phát động cuộc xâm lược toàn diện vào tháng 2/2022, có diễn ra suôn sẻ hay không.

Trong nhiều tháng, ông Zelensky đã thúc đẩy một cuộc gặp với ông Putin. Tuy nhiên, nhiều khả năng đây chỉ là cách để ông chứng minh luận điểm của mình rằng Nga không hề nghiêm túc theo đuổi hòa bình, vì ông tin rằng Điện Kremlin không hề có hứng thú với cuộc gặp này.

Moscow đã nhiều lần từ chối ý tưởng về một cuộc gặp gỡ Putin-Zelensky.

Cố vấn Điện Kremlin Yuri Ushakov vào tối 18/8 đưa ra một tuyên bố mập mờ, nói rằng "đáng để xem xét" việc "nâng cấp cấp độ đại diện" trong các cuộc đàm phán giữa phái đoàn Nga và Ukraine.

Châu Âu phản ứng mạnh khi ông Trump từ bỏ nỗ lực ngừng bắn

Ông Trump dường như bác bỏ sự cần thiết phải có bất kỳ lệnh ngừng bắn nào trước khi các cuộc đàm phán chấm dứt chiến tranh có thể diễn ra.

Trước đây, đó là một yêu cầu quan trọng của Ukraine - quốc gia này đã nêu rõ rằng họ coi việc chấm dứt giao tranh là điều kiện tiên quyết cho các cuộc đàm phán tiếp theo với Nga và cuối cùng là cho một giải pháp lâu dài hơn.

Một lệnh ngừng bắn có thể sẽ dễ đạt được hơn phần nào so với một thỏa thuận hòa bình toàn diện, vốn đòi hỏi nhiều tháng đàm phán. Trong khi đó, các cuộc tấn công của Nga nhằm vào Ukraine nhiều khả năng vẫn sẽ tiếp diễn

"Tôi không biết liệu điều đó có cần thiết hay không," ông Trump nói về lệnh ngừng bắn.

Nhưng các nhà lãnh đạo châu Âu dường như đã phản đối với lời phản bác mạnh mẽ nhất đến từ Thủ tướng Đức Friedrich Merz.

"Tôi không thể tưởng tượng cuộc họp tiếp theo sẽ diễn ra mà không có lệnh ngừng bắn," ông Merz nói. "Vì vậy, chúng ta hãy cùng giải quyết vấn đề đó và cố gắng gây áp lực lên Nga."

Khi được yêu cầu phát biểu, ông Zelensky đã không nhắc lại lời đề nghị trước đây của mình về việc thiết lập lệnh ngừng bắn.

Ông Trump bóng gió đến sự đảm bảo an ninh

Ông Trump nói với ông Zelensky rằng Mỹ sẽ giúp đảm bảo an ninh cho Ukraine trong bất kỳ thỏa thuận nào nhằm chấm dứt chiến tranh nhưng không nêu rõ mức độ hỗ trợ.

Tổng thống Mỹ không đưa ra đề xuất triển khai quân đội tới chiến trường. Tuy nhiên, khi được các phóng viên hỏi liệu các cam kết an ninh của Mỹ dành cho Ukraine có bao gồm sự hiện diện của binh sĩ Mỹ hay không, ông Trump đã không loại trừ khả năng này.

Ông nói rằng châu Âu là "tuyến phòng thủ đầu tiên", nhưng "chúng tôi sẽ tham gia".

"Chúng tôi sẽ bảo vệ họ tốt," vị tổng thống nói.

Đây là tuyên bố dứt khoát nhất của ông Trump về vấn đề đảm bảo an ninh, vốn thường được coi là tối quan trọng đối với bất kỳ thỏa thuận nào với Nga.

Ông cũng cho biết trong thượng đỉnh Alaska tuần trước, ông Putin đã chấp nhận rằng sẽ có các đảm bảo an ninh cho Ukraine như một phần của bất kỳ thỏa thuận hòa bình nào.

Tại một cuộc họp báo sau các cuộc họp hôm 18/8, ông Zelensky cho biết một phần của đảm bảo an ninh sẽ bao gồm một thỏa thuận vũ khí trị giá 90 tỷ đô la giữa Mỹ và Ukraine.

Ông nói rằng điều này sẽ gồm các vũ khí của Mỹ mà Ukraine không có, trong đó các hệ thống khí tài hàng không quân sự, hệ thống chống tên lửa "và những thứ khác mà tôi sẽ không tiết lộ".

Tổng thống Zelensky cũng cho hay Mỹ sẽ mua thiết bị không người lái (drone) của Ukraine, qua đó hỗ trợ tài chính cho việc sản xuất drone nội địa của quốc gia Đông Âu này.

Tổng thống Ukraine nói với các phóng viên rằng các đảm bảo an ninh cho Kyiv có thể sẽ được thực hiện trong vòng 10 ngày.

Cuộc tấn công quyến rũ của ông Zelensky

Sau chuyến thăm Phòng Bầu dục đầy căng thẳng hồi tháng Hai, tổng thống Ukraine đã nỗ lực hết sức để lấy lòng chủ nhà Mỹ - bao gồm cả việc liên tiếp nói sáu lời "cảm ơn" chỉ trong vài phút đầu tiên của cuộc gặp.

Lần gần nhất ở Nhà Trắng, ông Zelensky đã bị Phó Tổng thống JD Vance khiển trách vì bị cho là thiếu lòng biết ơn đối với sự hỗ trợ của Mỹ dành cho Ukraine.

Lần này, ông Zelensky mặc bộ vest tối màu thay vì bộ quân phục truyền thống, điều này đã khiến ông Trump lần trước có lời chế giễu rằng khách mời của mình "hôm nay ăn mặc bảnh bao quá".

Ông Zelensky cũng tìm cách củng cố mối quan hệ gia đình trong cuộc gặp, trao cho chủ nhà một bức thư của Đệ nhất phu nhân Ukraine Olena Zelenska để chuyển đến Đệ nhất phu nhân Mỹ Melania Trump.

"Không phải cho ông - [mà là] cho phu nhân của ông," ông Zelensky nói với người đồng cấp phía Mỹ.

Các nhà lãnh đạo châu Âu đã ca ngợi ông Trump trước cuộc họp đa phương, dành nhiều lời khen cho Tổng thống Mỹ vì đã đưa họ đến bàn đàm phán.

"Tôi thực sự muốn cảm ơn sự lãnh đạo của ông," Tổng thư ký NATO Mark Rutte phát biểu.

Thủ tướng Ý Giorgia Meloni cho hay mặc dù trước đây không có dấu hiệu nào cho thấy Nga muốn hướng tới hòa bình, nhưng "điều gì đó đã thay đổi" nhờ vào ông Trump.

Bất chấp giọng điệu nồng ấm, các nước châu Âu đã cố gắng truyền tải rằng họ cũng cảm thấy bị đe dọa từ bất kỳ hành động xâm lược nào của Nga trong tương lai.

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron buồn bã nói với các nhà lãnh đạo khác: "Khi chúng ta nói về đảm bảo an ninh, chúng ta cũng đang nói về vấn đề an ninh của cả lục địa châu Âu."

Bernd Debusmann Jr  &  Laura Gozzi