
Bánh mì baguette Pháp, được trưng bày tại lễ trao giải thưởng bánh mì baguette
ngon nhất thành phố Paris năm 2025, là một trong những loại bánh mì được yêu thích và công
nhận nhất trên thế giới.
Theo chân nam diễn
viên từng đoạt giải thưởng trong chuyến hành trình khám phá ẩm thực và văn hóa
đa dạng vòng quanh thế giới, với bánh mì là cầu nối đưa người xem đến với nhiều
nền ẩm thực và văn hóa khác nhau. Chương trình được phát sóng vào Chủ nhật lúc
9 giờ tối theo giờ miền Đông/Thái Bình Dương trên kênh CNN.
Bánh mì là gì? Bạn
có lẽ không cần phải suy nghĩ lâu, và dù bạn đang thèm một lát bánh mì
sourdough hay bánh tortilla, những gì bạn tưởng tượng sẽ nói lên rất nhiều điều
về quê hương của bạn.
Nhưng nếu bánh mì dễ
hình dung, thì nó lại khó định nghĩa.
Nhà sử học về bánh
mì William Rubel lập luận rằng việc đưa ra một định nghĩa cứng nhắc về bánh mì
là không cần thiết, thậm chí còn phản tác dụng. Rubel, tác giả của cuốn sách
"Bánh mì: Lịch sử Toàn cầu", cho biết: "Về cơ bản, bánh mì là những
gì nền văn hóa của bạn nói về nó". “Nó không cần phải được làm bằng bất kỳ
loại bột mì cụ thể nào.”
Thay vào đó, ông
thích tập trung vào công dụng của bánh mì: Nó biến các loại ngũ cốc chính như
lúa mì, lúa mạch đen hoặc ngô thành những loại thực phẩm bền vững có thể mang
ra đồng, dùng để nuôi quân đội hoặc dự trữ cho mùa đông.
Ngay cả trước khi
các xã hội nông nghiệp đầu tiên hình thành vào khoảng năm 10.000 trước Công
nguyên, những người săn bắt hái lượm ở Sa mạc Đen của Jordan đã làm bánh mì bằng
củ và ngũ cốc thuần hóa.
Ngày nay, hậu duệ của
những chiếc bánh mì đầu tiên đó đã thể hiện sự phong phú đáng kinh ngạc của
truyền thống ẩm thực trên thế giới.
Tại những ngọn núi
hiểm trở của vùng Westphalia, Đức, những người thợ làm bánh hấp những ổ bánh mì
lúa mạch đen đặc trong tối đa 24 giờ, trong khi một chiếc bánh lavash Armenia
làm từ lúa mì sẽ phồng rộp và chuyển sang màu nâu sau 30 giây trong lò tandoor.
Người Ethiopia nấu bột
teff xay từ injera lên men thành một loại bia chua nhẹ, sủi bọt, trong khi bột
ngô làm bánh arepas của Venezuela được vỗ thẳng lên vỉ nướng đang sôi.
Danh sách này phản
ánh sự đa dạng đó. Bên cạnh hương vị khó quên, những loại bánh mì này được chọn
vì nguyên liệu độc đáo, tính biểu tượng và cảm giác ấm cúng, gần gũi khi thưởng
thức.
Từ những lớp bánh
roti canai đậm đà của Malaysia đến bánh simit phủ hạt của Thổ Nhĩ Kỳ, chúng là
một hành trình khám phá tinh hoa của ẩm thực thế giới - và là lời nhắc nhở rằng
sự sáng tạo, giống như bánh mì, là di sản của nhân loại.
Được sắp xếp theo thứ
tự bảng chữ cái theo địa điểm, dưới đây là 50 loại bánh mì tuyệt vời nhất thế
giới.
Bolani, Afghanistan
Những lớp bột vàng giòn điểm xuyết trên chiếc bánh bolani được làm hoàn hảo, nhưng kho báu thực sự của món bánh mì dẹt yêu thích của Afghanistan lại ẩn chứa bên trong.
Sau khi cán bột men thành một lớp mỏng, những người thợ làm bánh Afghanistan xếp bolani lên trên một lớp nhân khoai tây, rau bina hoặc đậu lăng. Các loại thảo mộc tươi và hành lá thêm hương vị tươi mát cho món ăn dai dai, dễ chịu này, và khi chiên trong dầu nóng, lớp vỏ bánh sẽ giòn tan.
Lavansh, Armenia
Khi mẹ chồng người Armenia của bạn bước về phía bạn với một chiếc bánh mì dẹt to bằng chiếc vòng hula hoop, đừng né tránh: Lavash được phủ lên người các cặp đôi mới cưới của đất nước này để cầu mong một cuộc sống sung túc và thịnh vượng.
Có lẽ bởi vì làm
bánh lavash cần có bạn bè.
Để tạo hình những
chiếc bánh mì truyền thống, các nhóm phụ nữ tụ tập lại để cán và dàn bột trên một
chiếc đệm lót bằng cỏ khô hoặc len. Cần một bàn tay khéo léo để đặt những tấm bột
khổng lồ vào bên trong lò đất sét hình nón, nơi chúng được nướng nhanh chóng
trong nhiệt độ cao.
Loại bánh mì này
đóng vai trò trung tâm trong văn hóa Armenia đến nỗi nó đã được UNESCO công nhận
là Di sản Phi vật thể.
Bánh mì Damper, Úc
Là một món ăn chủ yếu của du khách, phù hợp với cuộc sống trên đường, bánh mì Damper gợi nhớ đến những ngày tháng biên cương của Úc.
Đây là hỗn hợp đơn
giản gồm nước, bột mì và muối, có thể nấu trực tiếp trong tro, nén vào chảo
gang hoặc thậm chí nướng bằng que. Ngày nay, các công thức nấu ăn thường bao gồm
một số chất tạo xốp hóa học, cùng với bơ và sữa, biến món ăn đậm đà của vùng rừng
núi hẻo lánh thành một món ăn tinh tế hơn, tương tự như bánh mì soda Ireland.
Luchi, Bangladesh
Đây là một lựa chọn
phổ biến cho bữa sáng ở Bangladesh, thường được phục vụ kèm với cà ri khoai tây
trắng, nhưng bạn có thể tìm thấy những chiếc bánh mì phồng này ở khắp mọi nơi,
từ các quầy hàng vỉa hè ở Dhaka đến các căn bếp gia đình.
Pão de queijo,
Brazil
Nhưng bằng cách xử
lý sắn cẩn thận qua chu trình ngâm, ép và sấy, nhiều nhóm thổ dân châu lục này
đã tìm ra cách biến củ sắn thành một ngôi sao ẩm thực bất ngờ. Giờ đây, nó là
nguyên liệu chính cho một trong những món ăn vặt hấp dẫn nhất của Brazil, một
chiếc bánh mì cuộn phô mai với lớp vỏ giòn tan, nhân bánh mềm mại, hơi chua.
Bánh mì tròn
Montreal, Canada
Lửa luôn được thắp
sáng tại tiệm bánh mì vòng Fairmount Bagel ở Montreal, nơi trở thành tiệm bánh
mì vòng đầu tiên của thành phố khi mở cửa vào năm 1919 với tên gọi Montreal
Bagel Bakery.
Bên trong, các thợ
làm bánh sử dụng những mái chèo gỗ dài và mảnh để đẩy từng hàng bánh mì vòng
vào lò nướng củi, nơi chúng được nướng đến khi vàng ươm.
Người dân New York
có thể nghĩ rằng họ độc quyền về bánh mì vòng, nhưng phiên bản Montreal lại là
một món ngon hoàn toàn khác.
Ở đây, bột bánh mì
vòng được trộn với trứng và mật ong, sau đó những vòng tròn được tạo hình bằng
tay được luộc trong nước mật ong trước khi nướng. Thành phẩm là một chiếc bánh
mì vòng đặc, dai và hơi ngọt, và bạn có thể mua bánh nóng hổi từ lò nướng
24/24.
Marraqueta, Chile
Được chia thành bốn
phần, bánh marraqueta có phần nhân mềm xốp, nhạt màu, nhưng điểm đặc trưng của
bánh mì cuộn này chính là lớp vỏ. Người thợ làm bánh cho một chảo nước vào lò
nướng để tạo nên lớp vỏ giòn tan, một phần yêu thích của nhiều người Chile.
Đây là một phần bổ
dưỡng trong cuộc sống hàng ngày, đến mức khi một người Chile muốn mô tả một đứa
trẻ sinh ra trong một cuộc sống sung túc, họ có thể nói "nació con la
marraqueta bajo el brazo", tức là "chúng sinh ra với một chiếc bánh
marraqueta dưới cánh tay".
Shaobing, Trung cộng
Bẻ lớp vỏ mè của bánh shaobing để lộ ra những lớp mềm mại, đậm đà hương vị lúa mì.
Những người thợ làm
bánh shaobing chuyên nghiệp sẽ vo tròn và cán bột mỏng đến mức thành phẩm có 18
lớp hoặc hơn. Loại bánh mì dẹt miền Bắc Trung cộng này sau đó có thể được thêm
nhân ngọt hoặc mặn, từ mè đen, thịt hun khói hoặc tiêu Tứ Xuyên.
Pan Cubano, Cuba
Ghé vào một tiệm
bánh Cuba, bạn có thể sẽ thấy ổ bánh mì dài, vàng ươm với một đường nối nhạt
màu ở giữa: Một số thợ làm bánh ấn một lá cọ đã tước vỏ vào bột trước khi nướng
để tạo ra một vết nứt đặc trưng dọc theo chiều dài của ổ bánh mì.
Món ăn này phổ biến
từ Havana đến Miami, nhưng chỉ ở Mỹ, bạn mới tìm thấy nó trong "bánh mì kẹp
Cuba", được cho là do người Cuba sống ở Florida phát minh ra vào thế kỷ
19.
Libba, Ai Cập
Các bộ lạc Bedouin
di chuyển nhẹ nhàng qua những sa mạc rộng lớn của Ai Cập, mang theo những bao bột
mì để làm bánh mì mỗi ngày bên đống lửa trại.
Trong khi một số loại
bánh mì Bedouin được nướng trên khay kim loại nóng, libba được nướng trực tiếp
trên than hồng. Sức nóng mạnh mẽ đó làm cháy xém lớp vỏ bánh giòn rụm bên trên
lớp bột mềm, để lại phần bên trong nóng hổi và ẩm ướt.
Pupusas, El Salvador
Bánh mì ngô nướng vừa
là món ăn vặt được yêu thích vừa là biểu tượng quốc gia.
Để làm bánh pupusa,
đầu bếp sẽ bọc nhân phô mai, thịt lợn hoặc đậu cay vào bột ngô mềm, sau đó vỗ hỗn
hợp lên vỉ nướng nóng hổi. Lớp curtido tươi ngon phủ lên trên, giống như salad
bắp cải, giúp giảm bớt mỡ và muối, mang đến một bữa ăn ngon miệng.
Đó là hương vị đã được
lưu truyền qua nhiều thế kỷ. Tại di tích Joya de Cerén, một thành phố của người
Maya được UNESCO công nhận, nằm dưới sự che phủ của một ngọn núi lửa đang phun
trào, các nhà khảo cổ đã tìm thấy những dụng cụ nấu nướng tương tự như dụng cụ
dùng để làm bánh pupusa, có niên đại khoảng năm 600 sau Công nguyên.
Injera, Ethiopia
Cũng được yêu thích ở
các nước láng giềng Eritrea và Somalia, injera vừa là món ăn chính trong bữa ăn
vừa là dụng cụ ăn uống tối thượng – xé những miếng bánh mì mềm, ẩm, cuộn tròn để
xúc thức ăn được bày trên đĩa chung.
Được làm từ một loại
ngũ cốc cổ xưa – và cực kỳ bổ dưỡng – có tên là teff, injera có vị chua đặc
trưng. Đó là kết quả của quá trình lên men, bắt đầu bằng việc trộn bột tươi với
men từ mẻ trước, sau đó để hỗn hợp này trở nên đậm đà hơn trong vài ngày.
Bánh mì Baguette,
Pháp
Bạn được phép bẻ nó ra và nhai khi đi bộ trên phố – có lẽ vì bánh mì baguette là biểu tượng của văn hóa Pháp.
Nhưng giống như một
số truyền thống lâu đời nhất, bánh mì baguette là một phát minh tương đối mới.
Theo nhà sử học ẩm
thực Paris Jim Chevallier, những ổ bánh mì dài, hẹp tương tự như bánh mì
baguette hiện đại đã trở nên phổ biến vào thế kỷ 19, và lần đầu tiên được đề cập
chính thức là trong bảng giá năm 1920. (Tuy nhiên, Tổng thống Pháp Emmanuel
Macron vẫn lập luận rằng bánh mì baguette xứng đáng được UNESCO công nhận.)
Khachapuri, Georgia
Bánh mì dẹt mặn này
bắt đầu với bột mềm, được nhào thành hình chiếc thuyền, sau đó nướng với nhân
trứng và phô mai đầy đặn. Hình dáng thon dài làm nổi bật sự tương phản về kết cấu,
từ phần nhân mềm mại bên trong đến phần đầu giòn rụm, nâu vàng. Các chuyên gia
làm bánh Khachapuri biết cách bẻ hai đầu bánh để nhúng vào phần nhân béo ngậy,
mềm mại.
Đây là một đặc điểm
quan trọng của ẩm thực Gruzia đến nỗi Chỉ số Khachapuri là một thước đo về phúc
lợi kinh tế của đất nước; và vào năm 2019, Cơ quan Bảo tồn Di sản Văn hóa Quốc
gia Gruzia đã công nhận bánh khachapuri truyền thống là Di sản Phi vật thể của
UNESCO tại Gruzia.
Pumpernickel, Đức
Những phiên bản truyền
thống nhất được nướng trong lò hơi nước ấm áp lên đến 24 giờ. Đây là một kỹ thuật
độc đáo giúp chuyển hóa đường trong bột lúa mạch đen, biến vị ngọt tự nhiên
thành hương vị đậm đà.
Bánh Pumpernickel đã
là một đặc sản ở vùng Westphalia của Đức trong hàng trăm năm, và thậm chí còn
có một tiệm bánh gia đình ở thị trấn Soest đã làm ra loại bánh mì thịnh soạn
này với cùng một công thức từ năm 1570.
Pai bao, Hồng Kông
Pai bao có thể cao
hơn tất cả các loại bánh mì khác, nhờ một kỹ thuật được gọi là phương pháp
Tangzhong.
Khi trộn bột mì, thợ
làm bánh thêm một lượng nhỏ bột mì đã nấu chín và nước vào các nguyên liệu còn
lại, một thay đổi nhỏ nhưng lại có tác động lớn đến sự phát triển cấu trúc của
bánh mì. Kết quả là gì? Một ổ bánh mì mềm mại tuyệt vời, giữ được độ ẩm trong
nhiều ngày, với hương vị sữa thơm ngon hấp dẫn, khiến bạn muốn ăn mãi không
thôi.
Dökkt rúgbrauð,
Iceland
Được làm từ bột lúa mạch đen sẫm màu, bột được bọc trong một nồi kim loại trước khi được chôn xuống lòng đất ấm áp gần các suối nước nóng địa nhiệt và các điểm nóng khác. Khi nướng theo phương pháp truyền thống, dökkt rúgbrauð mất trọn 24 giờ để nướng trong "lò nướng" ngầm.
Đây là một cách sử dụng
tài nguyên thiên nhiên bùng nổ một cách khéo léo, và tại thị trấn suối nước
nóng Laugarvatn, du khách có thể thưởng thức những ổ bánh mì dökkt rúgbrauð
tươi ngon vừa được lấy ra từ một cái hố trên bãi cát đen.
Pa Paratha, Ấn Độ
Gấp và cán bột trên
lớp mỡ mỏng tạo ra những lớp bánh dày dặn, đậm đà hương vị, sử dụng kỹ thuật
tương tự như bánh sừng bò hoặc bánh ngàn lớp.
Bánh mì nhồi đã được
sản xuất ở Ấn Độ hàng trăm năm nay, và một số loại bánh thậm chí còn được nhắc
đến trong "Manasollasa", một văn bản tiếng Phạn thế kỷ 12 chứa một số
mô tả bằng văn bản sớm nhất về ẩm thực của khu vực.
Roti gambang,
Indonesia
Cái tên gợi nhớ đến
gambang, một nhạc cụ truyền thống của Indonesia, có hình dáng giống những ổ
bánh mì mỏng màu nâu.
Tuy nhiên, đối với
công thức này, các đầu bếp lại hướng về thời kỳ thuộc địa: Từ những chiếc bánh
quy gia vị ngày lễ đến những que phô mai phủ Gouda hoặc Edam, nghề làm bánh
Indonesia đã điều chỉnh nguyên liệu và kỹ thuật của Hà Lan cho phù hợp với khẩu
vị địa phương.
Sangak, Iran
Bề mặt nóng bỏng ấy
tạo nên những vết phồng rộp vàng ươm trên lớp bột mì, tạo nên độ dai đặc trưng
cho sangak – còn được gọi là nan-e sangak.
Nếu bạn may mắn được
nếm thử sangak nóng hổi vừa ra lò, hãy tận hưởng sự tương phản tuyệt vời giữa lớp
vỏ giòn tan và ruột bánh mềm mại. Ăn riêng bánh mì dẹt, hoặc biến tấu thành bữa
sáng kiểu Iran: Dùng một miếng sangak để cuốn phô mai mặn và một bó rau thơm
xanh.
Bánh mì soda,
Ireland
Khi vụ khoai tây thất bát, những người Ireland nghèo khó bắt đầu trộn bánh mì bằng bột mì mềm, sữa chua và baking soda.
Giờ đây, những ổ bánh mì soda đặc ruột là một món ăn hoài cổ, kết hợp hoàn hảo với bơ muối Ireland.
Challah, Israel
Và các thợ làm bánh
Do Thái từ lâu đã làm ra những loại bánh mì đa dạng như chính cộng đồng Do Thái
di cư: Hãy nghĩ đến những chiếc bánh mì dẹt phồng rộp, những ổ bánh mì châu Âu
thịnh soạn và những món bánh kẹo Hungary rắc hạt anh túc.
Các thợ làm bánh hiện
đại của Israel dựa trên di sản phong phú đó. Nhưng vào các buổi chiều thứ Sáu ở
Tel Aviv, bạn vẫn sẽ thấy rất nhiều phiên bản Ashkenazi cổ điển mà nhiều người ở
Hoa Kỳ gọi là challah.
Những ổ bánh mì vàng
ươm đó mềm mại với trứng và sáng bóng dưới lớp men dày. Tuy nhiên, chính những
sợi bánh mì bện mới là điểm thu hút sự chú ý. Bằng cách quấn các sợi bột lại với
nhau, các thợ làm bánh tạo ra 12 khối bánh đặc trưng được cho là tượng trưng
cho 12 ổ bánh mì trong Đền thờ Jerusalem cổ đại.
Ciabatta, Ý
Giữa sự nhấn mạnh
vào "các loại ngũ cốc cổ xưa" và truyền thống sử dụng bột mì hàng thế
kỷ, nghề làm bánh mì dường như bị mắc kẹt trong quá khứ.
Nhưng bánh mì không
ngừng phát triển, và không có ví dụ nào tốt hơn chiếc bánh mì Ý biểu tượng này,
chỉ mới được phát minh vào những năm 1980.
Năm 1982, thợ làm
bánh người Ý Arnaldo Cavallari đã tạo ra ổ bánh mì thấp, dai này để thách thức
loại bánh mì kiểu baguette mà ông thấy đang chiếm lĩnh các tiệm bánh La Mã.
Đó là một bước ngoặt
trong sự trở lại của bánh mì thủ công, vốn bắt nguồn từ phản ứng dữ dội của những
năm 1960 và 1970 đối với hệ thống thực phẩm ngày càng công nghiệp hóa.
Bánh mì Bammy,
Jamaica
Quy trình làm bánh
mì bammy truyền thống bắt đầu bằng việc chế biến sắn nạo để loại bỏ xyanua tự
nhiên; sau đó, bột sắn đã được rây mịn và ép thành các vòng kim loại.
Đây là một công thức
có nguồn gốc từ xa xưa - sắn đã là lương thực chính ở Nam Mỹ và vùng Caribe từ
rất lâu trước khi người châu Âu đến đây, và người ta tin rằng người Arawak bản
địa cũng đã sử dụng củ sắn để làm bánh mì dẹt.
Kare pan, Nhật Bản
Bánh mì cà ri Kare
pan, hay còn gọi là bánh mì cà ri, được cán trong panko trước khi nhúng vào chảo
chiên ngập dầu, tạo nên lớp vỏ giòn tan, tạo nên sự tương phản tối đa về kết cấu
với phần nhân mềm mại, đậm đà.
Bánh mì Kare pan được
yêu thích đến nỗi thậm chí còn có một siêu anh hùng chống tội phạm được đặt tên
theo món ăn mặn này: Ngôi sao của bộ anime "Soreike! Anpanman",
Karepanman chiến đấu với kẻ xấu bằng cách bắn ra một lớp nhân cà ri nóng hổi.
Bánh mì Taboon,
Jordan
Khi tạo hình taboon, người thợ làm bánh ấn những miếng bột mì mềm tròn lên một khuôn lồi, sau đó đặt chúng vào bên trong lò đất sét hình nón.
Bánh mì tròn dai,
hơi nước xèo xèo, phảng phất mùi thơm nồng nàn của ngũ cốc và khói. Nó là sự kết
hợp hoàn hảo với món mouttabal kiểu Jordan, một loại sốt cà tím nướng trộn với
hạt mè xay và sữa chua.
Roti canai, Malaysia
Khi nướng trên chảo nóng, roti canai phồng lên thành một chồng các lớp chồng lên nhau, đậm đà hương vị bơ. Món ăn khó cưỡng khi ăn kèm với các loại sốt và cà ri Malaysia, roti canai trở thành một bữa ăn hoàn toàn khác biệt khi được thêm nhân từ chuối chín ngọt đến trứng chiên.
Ħobż tal-Malti,
Malta
Các phiên bản cổ điển
mất hơn một ngày để chuẩn bị, và theo truyền thống được nướng trong lò đốt củi
chung, nơi tụ họp của cộng đồng.
Ngay cả bây giờ, khi
rất ít người Malta tự làm bánh mì, Ħobż tal-Malti vẫn mang một ý nghĩa biểu tượng
mạnh mẽ cho quốc đảo Địa Trung Hải này.
Khi muốn khám phá bản
chất thực sự của một ai đó, người Malta có thể hỏi, "x'ħobz jiekol
dan?", nghĩa đen là "anh ấy ăn loại bánh mì nào vậy?"
Bánh Tortilla,
Mexico
Dù được gấp lại
thành bánh taco hay ăn ngay, bánh tortilla ngô là một trong những món ăn được
yêu thích nhất ở đất nước này. Bột ngô xay tưởng chừng đơn giản; chỉ được làm từ
một vài nguyên liệu, nhưng nó vẫn là một thành tựu của sự khéo léo trong ẩm thực.
Trước khi được xay,
ngô được trộn với một thành phần kiềm như vôi, một quá trình gọi là
nixtamalization giúp hạt ngô bổ dưỡng hơn và dễ tiêu hóa hơn.
Khobz kesra, Maroc
Những ổ bánh mì
tròn, thấp có lớp vỏ ngoài hơi giòn, giúp chúng trở thành niềm tự hào trên bàn
ăn của người Maroc, nơi kết cấu mềm mại của chúng rất lý tưởng để thấm đẫm nước
sốt tajine thơm nồng.
Bánh mì chiên, Quốc
gia Navajo
Khi người Navajo bị chính phủ Hoa Kỳ buộc phải rời khỏi vùng đất Arizona của họ vào năm 1864, họ đã định cư tại vùng đất New Mexico, nơi việc trồng các loại cây đậu và rau củ truyền thống gặp nhiều khó khăn.
Để sinh tồn, họ đã sử dụng nguồn dự trữ bột mì trắng, mỡ lợn và đường do chính phủ cung cấp, tạo ra bánh mì chiên vì nhu cầu cấp thiết.
Ngày nay, bánh mì
chiên là biểu tượng của sự kiên trì và truyền thống, đồng thời là món ăn được
ưa chuộng ở khắp mọi nơi, từ các buổi họp mặt gia đình cho đến các buổi họp mặt
bạn bè.
Tijgerbrood, Hà Lan
Để tạo nên lớp vỏ
bánh loang lổ, các thợ làm bánh phết một lớp hỗn hợp mềm gồm bột gạo, dầu mè,
nước và men lên ổ bánh mì trắng chưa nướng.
Nhiệt độ cao biến lớp
vỏ bên ngoài thành những miếng bánh giòn tan, và bánh tijgerbrood rất được ưa
chuộng để làm bánh sandwich. (Cách xa các tiệm bánh Cựu Thế giới của Amsterdam,
San Francisco cũng đã biến bánh mì kẹp giòn kiểu Hà Lan thành lựa chọn hàng đầu.)
Rēwena parāoa, New
Zealand
Để trộn bột, khoai
tây được luộc chín rồi lên men thành một loại men giống như bột chua, tạo cho
bánh mì thành phẩm vị chua ngọt.
Giờ đây, rēwena
parāoa là một món ăn được yêu thích khi xếp lớp với bơ và mứt hoặc ăn kèm với một
phần cá sống thịnh soạn, một món ngon lâu đời của người Maori.
Lefse, Na Uy
Bánh mì dẹt khoai tây Na Uy là món ăn được ưa chuộng trong các ngày lễ, khi có rất nhiều người dùng một chiếc ghim có rãnh để cán bột mềm, sau đó nướng trên chảo nóng. Để thưởng thức hương vị ẩm thực Na Uy, hãy thưởng thức một chiếc lefse nóng hổi được cuộn tròn với bơ, đường và một chút quế.
Mặc dù khoai tây chỉ là một món ăn bổ sung vào chế độ ăn uống của người Na Uy vào thế kỷ 18, nhưng bánh mì dẹt Scandinavia đã có lịch sử ít nhất là ngang với người Viking.
Podplomyk, Ba Lan
Bánh mì dẹt không
men có màu nâu phồng rộp. Với nguyên liệu chỉ gồm bột mì, muối và nước,
podplomyk là một món bánh mì dẹt thơm ngon, đơn giản nhưng lại vô cùng hấp dẫn.
Vì bột làm podplomyk
được cán mỏng, nên theo truyền thống, nó được nướng trước khi các ổ bánh mì
khác sẵn sàng cho lò nướng. Vào thời Trung Cổ, những chiếc bánh mì di động này
được chia sẻ với hàng xóm và các thành viên trong gia đình như một biểu tượng của
tình bạn. (Ngày nay, truyền thống đó được duy trì bằng việc trao đổi bánh quế
oplatek vào dịp Giáng sinh.)
Broa de milho, Bồ Đào Nha
Ngô và kiều mạch được
xay bằng đá, rây và nhào trong máng gỗ để tạo nên phiên bản truyền thống nhất của
loại bánh mì nông dân thịnh soạn này đến từ miền bắc Bồ Đào Nha.
Khi những chiếc bánh
mì được nướng trong lò đá đốt bằng củi, một quần đảo các mảnh vỏ bánh mì sẽ nở
ra qua các vết nứt sâu. Bản thân lò nướng được bịt kín bằng bột bánh mì, hoạt động
như một bộ đếm thời gian nướng tự nhiên: Bánh mì chín khi các dải bột chuyển
sang màu nâu vàng.
Người châu Âu chưa từng
nếm thử ngô cho đến khi họ đặt chân đến châu Mỹ, nhưng nó đã nhanh chóng được
du nhập vào các vùng phía bắc Bồ Đào Nha, nơi điều kiện đất đai không phù hợp để
trồng lúa mì.
Karavai, Nga
Bánh mì đóng vai trò
chính trong các đám cưới, với những quy tắc phức tạp để điều chỉnh quá trình nướng
bánh: Theo truyền thống, người phụ nữ hạnh phúc trong hôn nhân phải nhào bột,
và người đàn ông đã kết hôn sẽ cho ổ bánh mì tròn vào lò nướng.
Ngay cả hình tròn
cũng mang một ý nghĩa biểu tượng cổ xưa và được cho là có nguồn gốc từ tục thờ
mặt trời thời xưa. Ngày nay, bánh mì được nướng để cầu mong sức khỏe và sự thịnh
vượng cho đôi uyên ương mới cưới.
Pane carasau,
Sardinia
Mặc dù pane carasau ban đầu giống như một loại bánh mì dẹt cổ điển, nhưng nó lại mang một chút phong cách Sardinia khiến nó trở thành một người bạn đồng hành lý tưởng; sau khi bánh mì dẹt phồng lên trong lò, chúng được cắt ngang thành hai miếng mỏng hơn. Những miếng bánh này được nướng lại lần thứ hai, làm khô bánh mì đủ để bảo quản trong nhiều tháng.
Proja, Serbia
Đây là một món ăn
gia đình thường được nấu tươi cho bữa ăn gia đình, sau đó dùng nóng bỏng từ lò
nướng. Ngô xay tạo nên điểm nhấn nhẹ nhàng cho các loại topping mặn, từ phô mai
kajmak mặn đến từng chút da lợn giòn giòn.
Gyeran-ppang, Hàn Quốc
Có kho báu được chôn
giấu trong mỗi ổ bánh gyeran-ppang, những chiếc bánh mì có kích cỡ riêng với một
quả trứng nướng bên trong.
Dịch đơn giản là
“bánh mì trứng”, gyeran-ppang là món ăn được yêu thích trên đường phố Seoul, ăn
nóng vào bữa sáng – hoặc bất kỳ thời điểm nào khác trong ngày.
Việc thêm giăm bông,
phô mai và rau mùi tây thái nhỏ tạo nên hương vị mặn ngọt đặc trưng cho món ăn
vặt này, một món ăn vặt ấm bụng giúp người dân Hàn Quốc no bụng qua mùa đông
dài đằng đẵng.
Appam, Sri Lanka
Một lớp bột gạo lên
men mỏng và nước cốt dừa sẽ trở nên giòn tan trong những chiếc chảo hình bát
dùng để nấu appam, một trong những món ăn vặt phổ biến nhất của Sri Lanka.
Thường được gọi là
hoppers, chiếc bánh kếp mỏng như sợi chỉ này ngon nhất khi ăn nóng – tốt nhất
là khi đứng quanh một quầy hàng ẩm thực đường phố ở Colombo.
Các loại topping yêu
thích cho appam ở Sri Lanka bao gồm sốt dừa sambal và cà ri gà, hoặc bạn có thể
gọi thêm trứng. Đối với món egg hoppers, một quả trứng nguyên được đập vào giữa
bánh appam, sau đó phủ lên trên một lớp tương ớt thơm nồng. Appam cũng rất phổ
biến ở miền nam Ấn Độ.
Kisra, Sudan và Nam Sudan
Quá trình lên men
qua đêm mang đến hương vị thơm ngon cho loại bánh mì dẹt Sudan này, cân bằng giữa
hương vị nhẹ nhàng, đậm đà của bột cao lương với vị chua nhẹ.
Làm bánh kisra giống
bánh crepe cần sự luyện tập và kiên nhẫn, nhưng chỉ cần hoàn thiện nghệ thuật nấu
chúng trên chảo kim loại phẳng, bạn sẽ có được món ăn kinh điển của Sudan.
Giống như injera của
Ethiopia, kisra vừa là lương thực chính vừa là dụng cụ ăn được - hãy dùng những
miếng bánh mì xốp để múc những miếng cay nồng của món hầm thịnh soạn, một trong
những món ăn được yêu thích nhất của Sudan.
Bánh mì Limpa, Thụy Điển
Trước khi men thương
mại xuất hiện, người nấu bia và thợ làm bánh đã làm việc cùng nhau: Người nấu
bia thu hoạch men từ các mẻ bia của họ, sau đó chuyển cho thợ làm bánh để bánh
mì được tẩm ướp hương vị bia nhẹ nhàng.
Di sản đó vẫn còn tồn
tại trong món vörtlimpa của Thụy Điển: Limpa có nghĩa là ổ bánh mì, trong khi
vört dùng để chỉ một lượng dịch nha của người nấu bia chua. Được gọi là bánh mì
limpa trong tiếng Anh, lúa mạch đen nhẹ hiện nay có vị chua từ nước cam, chứ
không phải dịch nha của người nấu bia.
Balep korkun, Tây Tạng
Các loại lúa mạch chịu
lạnh đã phát triển mạnh trên Cao nguyên Tây Tạng trong hàng ngàn năm, và loại
ngũ cốc này từ lâu đã là thực phẩm chính trong chế độ ăn uống của người dân
vùng cao.
Mặc dù balep korkun
thường được làm bằng lúa mì, nhưng các phiên bản truyền thống của loại bánh mì
dẹt này được làm từ tsampa, một loại bột lúa mạch rang có hương vị hạt dẻ.
Loại bột có hương vị
đậm đà này gắn liền với bản sắc Tây Tạng đến mức nó đã được biến thành một
hashtag và được nhắc đến trong các bài hát rap. (Đức Đạt Lai Lạt Ma thậm chí
còn ăn nó vào bữa sáng.)
Simit, Thổ Nhĩ Kỳ
Được phủ hạt mè và
xoắn thành từng vòng, simit có thể là món ăn vặt tuyệt vời nhất khi di chuyển của
Thổ Nhĩ Kỳ.
Vài thập kỷ trước,
những người bán hàng rong rong ruổi trên đường phố Istanbul với những khay chất
đầy bánh mì, nhưng giờ đây, những người bán bánh mì rong ruổi rất hiếm hoi ở thủ
đô.
Thay vào đó, những
người đi làm hàng ngày mua simit tại các quầy hàng ven đường, nơi những chiếc
vòng màu sẫm được xếp chồng lên nhau hàng chục chiếc. Lớp vỏ bánh được đánh
bóng thấm đẫm vị ngọt nhẹ - trước khi cho vào lò nướng củi, simit được nhúng
trong nước đường hoặc mật mía pha loãng, một lớp men trơn bóng chuyển sang màu
caramel dưới sức nóng dữ dội.
Bánh nướng xốp Crumpets, Vương quốc Anh
Bột mì lên men tạo
thành một lớp bánh xốp, là món ăn yêu thích của người Anh khi phết mứt, bơ hoặc
kem đông.
Khuôn tròn chứa bột
có thể đổ trên vỉ nướng đã được phết dầu, giúp nướng chín một mặt của mỗi chiếc
bánh crumpet cho đến khi vàng ươm. Giống như bánh zwieback và bánh rusks giòn của
Đông Âu, bánh crumpet thường được nướng hai lần - bánh mì tròn được chia đôi và
nướng trước khi dùng.
Bánh quy, Hoa Kỳ
Bánh quy phết bơ hoặc
rưới nước sốt thịt là một trong những hương vị đồng quê đặc trưng nhất của Hoa
Kỳ. Điều đó không có nghĩa là chúng dễ làm: Để có được những chiếc bánh quy mềm
xốp đòi hỏi sự khéo tay và trộn nhẹ nhàng.
Ở miền Nam thời kỳ
tiền chiến, bánh quy được xem là món ăn đặc biệt cho bữa tối Chủ nhật. Ngày
nay, chúng gần như có mặt ở khắp mọi nơi, từ các quán nướng ở trạm xăng đến các
bữa ăn tự nấu.
Một phần bí quyết nằm
ở bột mì, thường là loại bột ít protein như White Lily. Lúa mì mềm được sử dụng
để làm White Lily đã được trồng từ lâu ở các bang miền Nam – trước khi có dịch
vụ vận chuyển thực phẩm đường dài. (Hiện nay, nó được xay xát ở vùng Trung
Tây.)
Non, Uzbekistan
Bánh mì dẹt trở
thành nghệ thuật trong lò tandoor truyền thống của Uzbekistan, tạo ra những chiếc
bánh tròn được trang trí bằng các đường xoắn, xoáy và dập.
Non của Uzbekistan
thay đổi tùy theo vùng, từ phiên bản dai của Tashkent đến ổ bánh mì Samarkand
phủ đầy hạt nigella đen. Ngay khi bánh mì ra khỏi lò, chúng sẽ được giao cho một
nhóm người đưa tin bằng xe đạp để chở những ổ bánh mì nóng hổi đến các chợ và
quán cà phê.
Arepa, Venezuela
Areperos – người làm
arepa ở Venezuela – dùng bột ngô vàng ươm phết lên vỉ nướng nóng để tạo nên lớp
vỏ bánh mì dẹt phồng giòn thơm ngon và phần nhân mềm, bốc hơi nghi ngút.
Arepa đã được làm ở
Venezuela và các vùng lân cận từ rất lâu trước khi người châu Âu đặt chân đến
Nam Mỹ, và bánh mì ngô bổ dưỡng này có thể từ đơn giản đến cầu kỳ.
Vào bữa sáng, hãy thử
món arepa được cắt đôi và phết bơ. Với nhân mặn, nước sốt kem béo ngậy và sốt
salsa cay nồng, arepa có thể trở thành một bữa ăn thịnh soạn.
Malawach, Yemen
Bánh mì dẹt có nguồn
gốc từ Trung Đông và xa hơn nữa, nhưng phiên bản của cộng đồng Do Thái ở Yemen
lại là một món ăn tinh tế hơn hầu hết.
Để làm bánh
malawach, thợ làm bánh cán bột mì thành một lớp mỏng và gấp lại trên một lớp bơ
đã đun chảy. Bột được xoắn thành búi lỏng, sau đó cán lại, tạo đường vân bơ qua
các lớp chồng lên nhau.
Khi bột chiên nóng hổi
được lấy ra khỏi bếp, một lớp hạt nigella đen hoặc hạt mè đen sẽ tạo thêm độ
giòn và kết cấu hấp dẫn.
Jen Rose Smith
No comments:
Post a Comment
Note: Only a member of this blog may post a comment.