Dẫn độ quan chức bị cáo buộc tấn công tình dục

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà mỉm cười và vẫy tay, nhưng đã "không giải thích tại sao chính phủ Việt Nam từ chối dẫn độ hai quan chức nước này bị cáo buộc phạm tội tình dục trong chuyến thăm Wellington trước đây".

Thông tin trên được đăng tải vào ngày 20/11 trên Stuff, tờ báo đầu tiên phỏng vấn độc quyền cô Alison Cook, người nói mình là một trong hai nạn nhân bị quan chức Việt Nam tấn công tình dục tại một nhà hàng ở Wellington, New Zealand vào năm 2024.

"Ông Trần Hồng Hà và phái đoàn không mặn mà nói chuyện với Stuff," tờ báo mô tả cuộc tiếp xúc khi ông Hà đến Beehive - tòa nhà Quốc hội New Zealand - vào ngày 20/11.

Hiện ông Hà đang có chuyến công tác từ ngày 19-21/11 trong thăm chính thức New Zealand, theo lời mời của Chính phủ New Zealand, và sau đó sẽ rời nước này để đến Úc.

Một trong những vấn đề ngoại giao giữa Việt Nam và New Zealand được quan tâm trong thời gian qua là việc hai quan chức Việt Nam bị cáo buộc tấn công tình dục hai nữ nhân viên phục vụ tại một nhà hàng ở thủ đô Wellington hồi năm 2024.

Một trong hai nạn nhân, cô Alison Cook, đã kể cho BBC News Tiếng Việt chi tiết vụ việc, nói rằng mình bị chuốc rượu rồi bị tấn công tình dục trong phòng karaoke của nhà hàng.

Cô Cook cùng nữ đồng nghiệp sau đó đã đệ đơn lên cảnh sát hồi tháng 3/2024 để đòi công lý.

Đến tháng 12/2024, Thanh tra John Van Den Heuvel cho biết các nhà điều tra "không nghi ngờ gì" chuyện hai phụ nữ đã bị tấn công tình dục, và nếu hai nghi phạm còn ở Wellington, họ chắc chắn đã bị truy tố.

Nhưng hai quan chức Việt Nam nói trên đã rời New Zealand trước khi danh tính của họ được xác định.

Không rõ, không tiết lộ và từ chối

Trong buổi làm việc ngày 20/11 của ông Trần Hồng Hà, Stuff đã đề nghị vị phó thủ tướng giải thích lập trường của chính quyền Việt Nam.

"Ông dừng lại một chút nhưng sau đó các nhân viên đã đưa ông đi tiếp, trong khi Stuff hỏi: 'Tại sao Việt Nam không dẫn độ hai sĩ quan cảnh sát bị cáo buộc tấn công tình dục ở Wellington?'

"Ông vẫy tay về phía máy quay khi bước vào Beehive," tờ báo này mô tả.

Trước đó, vào tháng 2/2025, cảnh sát New Zealand cho biết một điều tra viên cấp cao của cơ quan này đã đến Hà Nội gặp gỡ các đối tác Việt Nam.

Cảnh sát New Zealand khi đó cho biết họ đang tìm cách dẫn độ hai sĩ quan cảnh sát Việt Nam bị cáo buộc tấn công tình dục.

Tám tháng sau, chính quyền New Zealand cho biết hai quan chức đó sẽ không bị dẫn độ từ Việt Nam qua mà không tiết lộ lý do.

Do hai nước chưa có hiệp ước dẫn độ, việc bàn giao các nghi phạm cho New Zealand hoàn toàn phụ thuộc vào thiện chí từ phía Việt Nam.

Lúc bấy giờ, hãng thông tấn AP đã dẫn lời người phát ngôn của Thủ tướng New Zealand Christopher Luxon rằng "thật đáng thất vọng khi yêu cầu dẫn độ của cảnh sát đã không thành công".

"Rõ ràng đây không phải là kết quả chúng tôi mong muốn," người này khẳng định.

Tuy nhiên, cảnh sát New Zealand cho biết hồ sơ về vụ án vẫn chưa đóng lại và sẽ được kích hoạt nếu hai người nghi phạm bị cáo buộc quay lại nước này.

Trong khi đó, cô Alison Cook cho biết mình rất phẫn nộ với thông báo của cảnh sát New Zealand, nói rằng "cuộc đời cô đã bị phá nát", trong khi "những kẻ tấn công không phải chịu bất cứ hình phạt nào, không một lần nào".

Tờ Stuff cho biết họ đã gửi yêu cầu theo Đạo luật Thông tin Chính thức về bản sao của yêu cầu dẫn độ và cách chính phủ Việt Nam đã phản hồi, nhưng nói rằng đã bị Bộ Ngoại giao và Thương mại New Zealand từ chối.

Trong khi đó, Phó Thủ tướng New Zealand David Seymour khẳng định với Stuff rằng ông không có kế hoạch thảo luận về việc dẫn độ hai sĩ quan cảnh sát Việt Nam trong cuộc gặp với ông Trần Hồng Hà.

"Hãy xem, tôi được yêu cầu gặp Phó Thủ tướng [Trần Hồng Hà], chỉ là một cử chỉ của tình hữu nghị. Tôi không đến đấy để đưa ra các quan điểm ngoại giao. Tôi sẽ để việc đó cho các nhà ngoại giao...

"Tôi làm việc đó như một cuộc gặp gỡ xã giao, chứ không phải để gây áp lực với một người mà tôi chỉ mới gặp," Stuff dẫn lời ông David Seymour.

Những cáo buộc tình dục ở nước ngoài

Vụ việc được bắt đầu vào ngày 11/12/2024 khi tờ Stuff của New Zealand đăng một bài phỏng vấn độc quyền một trong hai phụ nữ được nêu trong bài viết là nạn nhân của vụ cáo buộc xâm hại tình dục ở một nhà hàng Việt Nam ở thủ đô Wellington.

Trong tuyên bố của Cảnh sát New Zealand gửi vào ngày 12/12/2024, mốc thời gian cụ thể diễn ra vụ việc nói trên không được đề cập ngoài thông tin tháng 3/2024.

Trên các diễn đàn mạng xã hội đã xôn xao về khả năng vụ việc xảy ra trong tháng 3/2024, tức trong chuyến đi tiền trạm chuẩn bị cho chuyến thăm chính thức của Thủ tướng Phạm Minh Chính đến New Zealand từ ngày 10 đến ngày 11/3.

Cảnh sát New Zealand đã không trả lời câu hỏi của BBC News Tiếng Việt về chuyện các quan chức Việt Nam cụ thể đã đến Wellington vì mục đích gì và trong khoảng thời gian nào.

Vụ việc này càng khiến cho dư luận phẫn nộ khi trước đó, tại Chile, một cận vệ của Chủ tịch nước Lương Cường bị cáo buộc lạm dụng tình dục trong khi đoàn Việt Nam đang có chuyến thăm chính thức Chile từ ngày 9-12/11.

Người cận vệ này, Lai Dac Tuan, một sĩ quan an ninh 59 tuổi thuộc đội an ninh bảo vệ chuyến công du của ông Lương Cường, đã bị giới chức Chile bắt ngay sau đó, và đưa ra tòa.

Sau phiên tòa xét xử, người này phải rời khỏi Chile và không được phép nhập cảnh trở lại trong ít nhất hai năm.

Lúc bấy giờ, Ngoại trưởng Chile Alberto van Klaveren nói với báo chí rằng ông đã nói chuyện với Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Việt Nam Bùi Thanh Sơn.

Ông Sơn đã xin lỗi về vụ việc và cho biết "Việt Nam sẵn sàng hợp tác hết mình để làm rõ vụ việc này", theo tường thuật của đài phát thanh Cooperativa của Chile.

Gần đây hơn, một quan chức cấp cao của Đảng Cộng sản Việt Nam là ủy viên trung ương, Thượng tướng Hoàng Xuân Chiến, Thứ trưởng Quốc phòng, bị phía Hàn Quốc nêu tên với cáo buộc có "hành vi sai trái về tình dục" trong chuyến công tác tại xứ sở kim chi.

Vụ việc đã được nhiều tờ báo ở Hàn Quốc đăng tải vào ngày 20/10 với thông tin từ Bộ Quốc phòng nước này.

Theo các quan chức Bộ Quốc phòng Hàn Quốc, tướng Chiến đã "đụng chạm thiếu đứng đắn" vào người một nữ công chức Hàn Quốc trong một buổi tiệc chiêu đãi với các quan chức quân sự cấp cao vào ngày 11/9.

Vào thời điểm báo chí Hàn Quốc đưa tin rầm rộ về vụ việc, BBC News Tiếng Hàn đã liên lạc với Bộ Quốc phòng và Bộ Ngoại giao Hàn Quốc để hỏi thông tin và đề nghị bình luận.

Người phát ngôn Bộ Quốc phòng Hàn Quốc cho biết: "Bộ Quốc phòng đã thực hiện các biện pháp phù hợp với các nguyên tắc liên quan đến vụ việc này. Tuy nhiên, chúng tôi mong quý vị thông cảm vì việc tiết lộ các chi tiết cụ thể bị hạn chế nhằm tôn trọng nguyện vọng của nạn nhân."

Bộ Ngoại giao Hàn Quốc cho biết họ không bình luận do vụ việc đang được Bộ Quốc phòng xử lý.

Ở cả ba vụ việc nêu trên, báo chí và chính quyền Việt Nam đều không đưa tin, lên tiếng hay ra bất cứ thông báo nào.

Trong khi đó, với những người không phải là quan chức, báo chí Việt Nam thường đưa tin rầm rộ.

Vụ việc năm 2022, khi hai nam nghệ sĩ ở Hà Nội vướng vào cáo buộc "tấn công tình dục" một nữ du khách 17 tuổi trong một khách sạn ở Majorca, Tây Ban Nha, là một ví dụ.

Lúc bấy giờ, dù chỉ mới là những lời cáo buộc và một số báo tiếng Tây Ban Nha chỉ đưa tin chung chung là "hai nghệ sĩ nổi tiếng của Việt Nam", truyền thông Việt Nam đã lập tức đăng tải rầm rộ và nêu đích danh họ, thậm chí có nhiều báo còn đưa tin về người thân của họ.