BM: Làm sao liên lạc người ngoài hành tinh?

Bất chấp hàng thập niên gửi tín hiệu và hình ảnh vào không gian, vẫn chưa có người ngoài hành tinh nào trả lời chúng ta. Liệu chúng ta có đang làm đúng cách?

Nghệ sĩ Carrie Paterson đã từ lâu mơ đến việc đánh tín hiệu đến những nơi tận cùng của vũ trụ. Có điều thông điệp của bà có một điểm đặc biệt: Sử dụng mùi.

Bằng việc gửi đi những hương liệu, người ngoài hành tinh có thể đoán được những điều gì cấu tạo nên sự sống trên Trái Đất, bà cho biết.

Theo cách này, những sinh vật khác từ những hành tinh xa xôi không có khả năng nghe hoặc nhìn thấy như chúng ta vẫn có thể biết về chúng ta qua khứu giác - giác quan cơ bản nhất.

Ý kiến của Paterson là một trong những sáng kiến mới nhất trong nỗ lực liên lạc với sự sống khác nằm ngoài Hệ Mặt Trời.

40 năm trước, đài thiên văn Arecibo ở Puerto Rico đã gửi nhiều hình ảnh vào vũ trụ. Loài người đã phát sóng cho người ngoài hành tinh kể từ khi chúng ta phát minh ra TV và radio.

Tuy nhiên trong những năm gần đây, các nhà thiên văn học, các nghệ sỹ, các nhà nhân loại học, đã bắt đầu nhận ra rằng việc gửi một thông điệp dễ hiểu đến người ngoài hành tinh là rất khó.

Thông điệp khó hiểu

Chúng ta đã luôn muốn gửi một thông điệp về nhân loại ra bên ngoài hành tinh.

Theo Albert Harrision, tác giả cuốn Star Trek: Cosmic Visions in Science, Religion and Folklore, ý tưởng liên lạc với người ngoài hành tinh đầu tiên đã được bắt đầu 2 thế kỷ trước.

Vào thế kỷ 18, nhà toán học Carl Gauss đã đề xuất chặt nhiều hàng cây trong một khu rừng và thay vào đó bằng nhiều hàng lúa mạch, Harrison viết trong sách.

“Gam màu đối nghịch sẽ giúp tạo nên một hình tam giác khổng lồ và ba hình vuông … Có thể được nhìn thấy từ Mặt Trăng hoặc Sao Hoả”.

Không lâu sau đó, nhà thiên văn học Joseph von Littrow đề xuất đào những kênh nước và đổ dầu hoả lên phía trên.

“Nếu được châm hoả vào ban đêm, chúng sẽ tạo những đường hình học như hình tam giác, và người ngoài hành tinh có thể biết được đây là dấu hiệu nhân tạo, không phải của tự nhiên”.

Tuy nhiên vào Thế kỷ 20, chúng ta lại bắt đầu phát sóng một cách nghiêm chỉnh hơn. Thông điệp được đài thiên văn Arecibo gửi đi được hy vọng rằng sẽ giúp chúng ta bắt liên lạc với sự sống ở tận cùng Dải Ngân Hà.

Tín hiệu do con người gửi vào không gian có thể không dễ hiểu như chúng ta nghĩ?

Công nghệ lỗi thời

Tuy nhiên công nghệ do con người chế tạo ra cũng là một vấn đề.

Thiết bị phát tiếng của trạm vũ trụ trong chương trình Voyager, vốn đã vượt ra ngoài tầm Sao Diêm Vương lúc này, là một chiếc máy chạy đĩa nhạc.

Trạm vũ trụ này đã được phóng đi 35 năm trước và có thể phát đi lời chào bằng 55 thứ tiếng, trong đó có thông điệp ‘Hoà bình và Hữu nghị’ từ Cựu Tổng Thư ký Liên hiệp Quốc Kurrt Waldheim.

Nhưng ngay cả con người ngày nay còn không dùng máy nghe đĩa, huống hồ người ngoài hành tinh?

Đó là chưa kể cách giao tiếp của họ cũng có thể khác chúng ta.

Một điều không thể tránh khỏi, đó là thông điệp gửi đi cũng có thể bị lỗi thời.

Một ví dụ là hộp Oglethorpe Atlanta Crypt of Civilization, đựng tờ rơi bộ phim Cuốn Theo Chiều Gió, cùng với chai Martini, được chôn xuống lòng đất vào năm 1940, với mục đích giúp con người của tương lai hiểu về lối sống của thế kỷ 20.

Nhưng liệu trong 6.100 nữa, khi chiếc hộp này được mở ra, liệu có ai còn biết đến Cuốn Theo Chiều Gió?

Marek Kultys, một nhà thiết kế khoa học ở London, cho rằng chúng ta cần xét tới những yếu tố này khi muốn liên lạc với người ngoài hành tinh.

Tuy nhiên ông cũng cho rằng chúng ta cần xem xét liệu có bao nhiêu người ngoài hành tinh đang sử dụng cách giao tiếp giống mình, muốn liên lạc với chúng ta cũng giống như chúng ta muốn liên lạc với họ, và thậm chí còn có hình dáng tương tự với chúng ta.

Người ngoài hành tinh liệu có hiếu chiến như trong phim Ngày Độc Lập?

Sẵn sàng cho câu trả lời?

Nhà nhân loại học John Traphagan, từ Đại học Texas ở Austin, cũng hỏi cùng câu hỏi, dù lập trường của ông có vẻ thận trọng hơn.

Đối với người ngoài hành tinh, bạn chỉ có thể gửi đi một tín hiệu, chứ không phải một thông điệp dễ hiểu như “Xin chào, bạn có khoẻ không.”

Điều này cũng áp dụng với những gì chúng ta nhận được. Chúng ta có thể lắc đầu và nghĩ rằng: “Chẳng có gì thú vị cả”, rồi mau chóng quên về nó.

Một điều nữa, là mặc dù đã gửi đi nhiều thông điệp, nhân loại chúng ta vẫn không hề chuẩn bị cho trường hợp nhận được câu trả lời.

Những tín hiệu liên lạc đầu tiên từ đầu phía bên kia sẽ khiến toàn thế giới rơi vào hoảng loạn. Chúng ta sẽ nghĩ rằng họ có tham vọng làm chủ vũ trụ, hoặc người ngoài hành tinh chỉ tỏ ra ôn hoà, nhưng rất hiếu chiến.

Nói cho cùng, chính những thông điệp trong giao tiếp giữa người với người, cũng đã rất dễ để hiểu nhầm.

Những điều này có thể tránh khỏi, nếu chúng ta hiểu hơn về văn hoá của người ngoài hành tinh - điều có vẻ như không dễ thực hiện chút nào, nhất là khi chúng ta chưa bao giờ gặp người mình đang tìm cách liên lạc.