BM: Chúng ta có đang chứng kiến đại sụp đổ của Bắc Kinh?

Các sĩ quan cảnh sát bán quân sự diễu hành bên ngoài Tử Cấm Thành, gần Quảng trường Thiên An Môn ở Bắc Kinh.

Từ Evergrande đến tỷ lệ thất nghiệp gia tăng, mất điện, đến dân số già nhanh chóng, Trung cộng đang phải đối mặt với một kết cục sinh tồn. Việc các nhà ngoại giao “sói chiến” của Trung cộng, vẫn đang bận rộn tru tréo với thế giới, lo lắng là điều dễ hiểu. Có phải chúng ta đang chứng kiến “đại sụp đổ” của Bắc Kinh?

Vào giữa tháng Chín, tôi đã viết một bài viết hỏi rằng liệu Trung cộng có đang ở trong tình trạng suy tàn vĩnh viễn hay không. Câu trả lời vào thời điểm đó là có. Gần một tháng sau, câu trả lời vẫn như cũ.

Như ông William Pesek, một cộng tác viên cấp cao của Forbes, đã lưu ý gần đây, “màn kịch vỡ nợ” Evergrande của Trung cộng dường như là dấu hiệu của một sự bất ổn sâu sắc hơn đang bao trùm nền kinh tế Trung cộng. Theo Pesek, Trung Cộng đã cố gắng hết sức để che giấu “khoản nợ chính phủ địa phương đang gia tăng”. Tuy nhiên, bây giờ, mọi việc đã vỡ lở.

Những rắc rối về vụ vỡ nợ của Evergrande, theo lời của tác giả, “có vẻ giống như những cục than hồng nhỏ so với 8.2 nghìn tỷ USD các công cụ tài trợ của chính phủ địa phương trị giá [LGFV].” Evergrande, hiện là nhà phát triển bất động sản nổi tiếng (hoặc khét tiếng) nhất thế giới, đang bơi trong biển nợ, ở đâu đó trong vùng 300 tỷ USD. Nếu chúng ta nhìn các vấn đề của Evergrande qua một lăng kính toàn cảnh, chúng ta sẽ thấy một bức tranh rõ ràng hơn nhiều. Theo Pesek, khoản nợ LGFV còn tồn đọng của Trung cộng “hiện chiếm khoảng 52% tổng sản phẩm quốc nội của Trung cộng, đứng đầu trong số nợ chính phủ đang tồn đọng.” Khi tăng trưởng GDP của Trung cộng tiếp tục sụt giảm, hy vọng thống trị thế giới của Bắc Kinh ngày càng trở nên khó xảy ra.

Tài tử Ryan Reynolds từng châm biếm rằng, “Bất kỳ loại khủng hoảng nào cũng có thể tốt. Nó đánh thức bạn”. Trung Cộng, không hâm mộ bộ phim “Deadpool” của Reynolds, chắc chắn là tỉnh táo, nhưng người ta cho rằng chế độ này còn lâu mới hạnh phúc. Rốt cuộc, người dân Trung cộng đã được bán cho một sự lừa dối. Trong nhiều năm, Trung Cộng đã hứa hẹn với công dân của mình sự thịnh vượng, tăng trưởng, và một tương lai đầy thắng lợi. Người dân đã được nói rằng, “Cùng nhau, chúng ta có thể chinh phục thế giới.” Từ ngữ, như chúng ta đều biết, cực kỳ rẻ.

‘Nhà xưởng của thế giới’ sắp đóng cửa?

Trong một bài báo gần đây của Project Syndicate, Giáo sư Kenneth Rogoff từ Đại học Harvard, cho rằng thách thức lớn nhất mà các nhà hoạch định chính sách của Trung Cộng phải đối mặt liên quan đến việc tái cân bằng một nền kinh tế “đã phụ thuộc quá lâu vào lĩnh vực bất động sản.” Ông Stephen S. Roach của Đại học Yale cũng bày tỏ một số lo ngại. Theo ông Roach, chiến dịch trấn áp theo quy định của nhà lãnh đạo Trung cộng Tập Cận Bình, vốn gắn liền với ý tưởng xã hội chủ nghĩa của Trung Cộng về “sự thịnh vượng chung”, sẽ chỉ nhằm “khuất phục hoạt động kinh doanh vốn là chìa khóa cho sự năng động của khu vực tư nhân của Trung cộng.” Ông Raghuram G. Rajan của Đại học Chicago đã đồng ý, cảnh báo rằng “sự thiếu kiểm tra và cân bằng chính trị” của Trung Cộng chỉ làm tăng thêm “nguy cơ rằng đàn áp kinh doanh của ông Tập có thể đi quá xa.”

Một khu phức hợp nhà ở của nhà phát triển bất động sản Trung cộng Evergrande ở Hoài Nam, phía đông tỉnh Giang Tô, Trung cộng, hôm 17/09/2021.

Ba người nêu trên đều có một số quan điểm hợp lý. Rất lâu trước khi ông Tập có những lời kêu gọi liên tục mở ra kỷ nguyên “thịnh vượng chung”, Trung Cộng đã bận rộn sắp xếp lại các ghế ngồi trên boong khi con tàu Titanic ngập đầy nước.

Năm ngoái, theo báo cáo, khoảng 80 triệu người ở Trung cộng không có việc làm. Đó là gần một phần tư dân số Hoa Kỳ. Trong nhiều năm, tỷ lệ thất nghiệp chính thức của Trung cộng có vẻ tương đối ổn định, nhưng năm qua đã chứng kiến số liệu thống kê tăng đột biến đáng kể. Ngày nay, trong số lao động trẻ của quốc gia, tỷ lệ thất nghiệp là 15.3%. Khi Trung Cộng tiếp tục tự bắn vào chân mình, người dân Trung cộng, đặc biệt là các công dân trẻ tuổi, phải trả giá đắt nhất có thể tưởng tượng được. Một quốc gia mang lại ít hy vọng cho người dân cũng mang lại rất ít việc làm.

Không có gì đáng ngạc nhiên khi thiếu việc làm lại dẫn đến thiếu tiền; thiếu tiền dẫn đến thiếu cơ hội, kể cả cơ hội tìm được bạn đời. Đối với cả quốc gia này, một quả bom hẹn giờ nhân khẩu học sắp phát nổ trong một tương lai không xa. Theo những phát hiện gần đây, 18% dân số Trung cộng là trên 60 tuổi; chỉ có 17% dân số cả nước dưới 17 tuổi. Nói cách khác, theo báo cáo của tờ Daily Mail của Anh Quốc, tỷ lệ tử vong của Trung cộng rất có khả năng “vượt quá tỷ lệ sinh trong nhiều năm tới, trừ khi những người trẻ tuổi bắt đầu tạo ra những gia đình đặc biệt lớn.” Làm cho các vấn đề trầm trọng hơn, chi phí sinh hoạt ở Trung cộng đang tăng lên nhanh chóng – những dấu hiệu đáng ngại. Khi Trung cộng ngày càng trở nên không có khả năng chi trả, đặc biệt là đối với những người thất nghiệp, kế hoạch hóa gia đình đã phải lùi bước.

Ông Winston Churchill đã từng nói, “Đừng bao giờ lãng phí một cuộc khủng hoảng tốt.” Trung Cộng, rõ ràng đã hiểu sai câu ngạn ngữ cũ, đã đi quá xa để tạo ra những cuộc khủng hoảng hơn nữa. Một cách ngụ ý hay rõ ràng, những kết thúc không tốt đẹp thường được liên kết với bóng tối. Vậy thì thật trùng hợp biết bao, khi Trung cộng gần đây đang phải vật lộn với tình trạng thiếu điện và mất điện. Đất nước đang rất cần than. Úc có rất nhiều thứ đó. Chỉ có một vấn đề và là một vấn đề khá lớn: Cầu nối ngoại giao giữa Bắc Kinh và Canberra đã bị phá bỏ.

Căng thẳng địa chính trị với Úc đang ở mức cao nhất mọi thời đại. Ai là người có lỗi cho sự đổ vỡ trong quan hệ này?

Sự hiếu chiến và gian dối của Trung Cộng đã khiến Trung cộng rơi vào thế bí. Nói chính xác hơn, Đảng đã đẩy Trung cộng vào một cái hố có vẻ ngày càng khó thoát ra. Nếu chúng ta đang chứng kiến “sự sụp đổ vĩ đại” của Bắc Kinh, thì điều quan trọng là phải nhớ ai đã dàn dựng toàn bộ sự việc – những người được cho là bậc thầy ở thủ đô của Trung cộng.

Ông John Mac Ghlionn là một nhà nghiên cứu và nhà viết luận. Tác phẩm của ông đã được xuất bản bởi những tờ báo như New York Post, Sydney Morning Herald, Newsweek, National Review, The Spectator US, và những tờ báo đáng kính khác. Ông cũng là một người đóng góp cho tờ The American Conservative.

John Mac Ghlionn _ Chánh Tín