BM: Moscow thay đổi trọng tâm hay thừa nhận thất bại?

Có phải quân đội Nga đang phải thay đổi kế hoạch? Có lẽ thậm chí Nga đang giảm mức độ tham vọng tại Ukraine?

Có lẽ vẫn còn quá sớm để nói lên được điều gì nhưng rõ ràng là có một bước chuyển về trọng tâm của cuộc xâm lược.

Vị tướng hàng đầu của quân đội Nga - Sergey Rudskoy - nói rằng "giai đoạn đầu tiên" về điều mà Tổng thống Nga Vladimir Putin gọi là "chiến dịch quân sự đặc biệt" của Nga đã gần như đã hoàn tất và rằng lực lượng quân đội Nga sẽ tập trung vào việc "giải phóng hoàn toàn vùng Donbas".

Điều này có thể mang ý nghĩa Nga sẽ tập trung tổng lực nhằm vượt qua "đường tiếp xúc" (line of contact) phân định giữa vùng lãnh thổ thuộc chính phủ Ukraine ở vùng miền đông với hai nước cộng hòa nhân dân tự xưng là Donetsk và Lugansk.

Hiện bước tiến của Nga tại các vùng khác dường như bị chững lại. Lực lượng Nga đã bị đẩy lùi khỏi các vị trí xung quanh thủ đô Kyiv và được cho đã bắt đầu đào các vị trí phòng thủ nhằm tránh bị tổn thất thêm nữa hay chuẩn bị cho một hình thức tạm dừng.

Vẫn còn quá sớm để kết luận Nga đã từ bỏ tham vọng chiếm lấy Kyiv nhưng giới chức phương Tây nói rằng Nga đang tiếp tục gánh chịu hết thất bại này đến thất bại khác.

Vào ngày thứ Sáu 25/03, Bộ Quốc phòng Ukraine cho biết một tướng của Nga, Trung tướng Yakov Rezantsev, đã thiệt mạng trong một cuộc tấn công gần thành phố Kherson, miền nam Ukraine.

Rezantsev là Tư lệnh Binh đoàn Liên hợp vũ trang số 49 của Quân khu phía Nam của quân đội Nga. Một quan chức phương Tây cho biết ông là vị tướng thứ bảy thiệt mạng ở Ukraine.

Ukraine cho rằng tinh thần xuống thấp trong quân đội Nga đã buộc các sĩ quan cấp cao tiến gần hơn đến chiến tuyến.

Giới chức phương Tây cũng tin rằng tuyên bố của Tướng Sergey Rudskoy có ẩn ý rằng Moscow biết rằng chiến lược tiền chiến đầy tham vọng đã thất bại.

"Nga đang thừa nhận rằng quốc gia này không thể theo đuổi đồng thời các chiến dịch trên nhiều trục khác nhau," một quan chức phương Tây nói.

Giới chức phương Tây cũng cho biết khoảng 10 nhóm đơn vị tác chiến mới của Nga đang hướng đến Donbas.

Thậm chí trước khi cuộc chiến tại Ukraine bùng phát vào tháng 2 thì phương Tây đã lên tiếng bày tỏ quan ngại rằng Nga sẽ tổng lực thiết lập vòng vây và bao vây những đơn vị chiến đấu tinh nhuệ nhất của Ukraine thuộc Chiến dịch Lực lượng Phối hợp (JFO) đồn trú tại "đường tiếp xúc" nhằm chống lại các phiến quân do Nga hậu thuẫn ở miền đông Ukraine.

Rút lui không đồng nghĩa với kiềm chế tham vọng

Trong bước tiến mới thì binh sĩ Nga có thể tràn vào các vùng chưa được thâu tóm tại Donetsk và Luhansk, có thể với mục tiêu kết nối với lực lượng di chuyển sang phía nam từ Kharkiv và Izyum.

Và nếu Nga có thể thành công trong việc chiếm lấy thành phố cảng Mariupol ở biển Azov thì các lực lượng khác có thể di chuyển sang phía bắc và hoàn thành thiết lập vòng vây đối với Chiến dịch Lực lượng Phối hợp (JFO).

Một trong số các mục tiêu này dường như vẫn còn xa tầm với. Các chiến binh phòng vệ tại Mariupol đã chiến đấu kiên cường, ngăn chặn Nga đạt được hoàn toàn các tham vọng đề ra trước cuộc xâm lược - đó là một kết nối trên bộ nối liền bán đảo Crimea đến vùng Donbas.

Thế nhưng nếu Moscow kết luận rằng mỗi lúc chỉ cần phải tập trung cho một mục tiêu thì có thể Nga sẽ tập trung pháo kích đặc biệt là từ trên không.

Quân đội Ukraine với tinh thần kỷ luật và nhuệ khí cao sẽ cần được trợ giúp để vượt qua các áp lực.

"Tôi hy vọng rằng khí tài do phương Tây cung cấp sẽ đóng góp đáng kể cho lực lượng quân sự của Ukraine," một quan chức phương Tây nhận định.

Nếu những ngày tới chúng ta chứng kiến sự chuyển dịch trọng tâm sang Donbas, điều này không đồng nghĩa là Moscow đã từ bỏ những tham vọng sâu xa hơn của mình.

"Chúng tôi đã không nhận thấy đã có sự đánh giá lại mang tính tổng thể về cuộc xâm lược," một quan chức quốc phòng cấp cao của Mỹ nhận định.

'Trừng phạt nặng nề hơn'

Phát biểu với tờ Sunday Telegraph, bà Liz Truss nói phương Tây phải tiếp tục "cứng rắn để đạt được hòa bình" tại Ukraine.

Hiện Mỹ, Anh và EU đã áp đặt các lệnh trừng phạt lên hơn 1.000 cá nhân và doanh nghiệp Nga.

Bà Truss cũng cho biết một đơn vị đàm phán đã được thiết lập nhằm hỗ trợ Ukraine chỉ khi phía Nga "nghiêm túc" với các cuộc đàm phán, nhưng cho biết thêm: "Tôi không cho rằng họ hiện đang nghiêm túc".

"Đó là lý do... chúng ta cần phải tăng cường các lệnh trừng phạt," bà cho biết.

Ngoại trưởng Anh trước đó cũng cho rằng các cuộc hòa đàm là "màn tung hỏa mù" được dựng nên để gây xao lãng trước các hành động của phía Nga và giúp nước này có thêm thời gian để nhóm lại lực lượng.

Paul Adams