BM: Trung cộng có thể giúp gì Nga về quân sự?

Nhiều hãng truyền thông Mỹ dẫn nguồn từ các ”quan chức” trong chính quyền Biden khẳng định về một trục quân sự Trung_Nga để thanh toán nhanh gọn Ukraina. Matxcơva đã đề nghị Bắc Kinh trợ giúp quân sự. Theo CNN, Trung cộng có lẽ đã trả lời, nhưng không nói được rõ câu trả lời theo hướng nào.

“Chúng tôi rất chú ý tới mức độ và hình thức trợ giúp mà Trung cộng thực sự dành cho Nga”, cố vấn an ninh quốc gia Hoa Kỳ Jake Sullivan khẳng định. Ông cũng nói sẽ làm rõ vấn đề liên quan đến lập trường của Trung cộng trong cuộc gặp ông Dương Khiết Trì, lãnh đạo ủy ban đối ngoại trung ương đảng Cộng sản Trung cộng tại Roma ngày 14/03.

"Chúng tôi trực tiếp nói riêng với Bắc Kinh rằng sẽ có những hậu quả đối với bất kỳ nước nào trợ giúp Nga để giúp nước này vượt qua trừng phạt mà cộng đồng quốc tế áp đặt", ông Jake Sullivan cho biết thêm.

“Đối tác không giới hạn” giữa Nga và Trung cộng?

Sau hơn hai tuần chiến sự, Nga vẫn chưa thể kiểm soát được Ukraina, tăng viện quân sự từ Trung cộng có thể khiến đồng minh của Kiev lo ngại. Bắc Kinh và Matxcơva nhiều năm qua đã tăng cường hợp tác quân sự, tới mức mà hồi cuối năm ngoái ”một liên minh” giữa hai nước đã được gợi lên sau các cuộc tập trận chung của hai nước ở phía bắc Trung cộng. Ngay trước khi cuộc chiến tranh nổ ra ở Ukraina, Trung cộng đã ủng hộ ý tưởng về một ”đối tác không giới hạn” trong một văn kiện ký với Nga, được cho như là một tín hiệu cho thấy một mặt trận chống phương Tây đang hình thành xung quang hai cường quốc.

Bắc Kinh đã nhanh chóng phủ nhận các tố cáo Trung cộng đang xích lại gần Nga về quân sự. Phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Trung cộng Triệu Lập Kiên đã phản ứng cho đó là ”thông tin sai lệch”. Ngoài việc Trung cộng cải chính, những khẳng định của Mỹ cũng ”đáng ngạc nhiên”, Zeno Leoni, chuyên gia về quan hệ quốc tế của Trung cộng tại King’s College Luân Đôn nhận xét. Trước tiên là bởi vì cách giúp đỡ Nga của Trung cộng gây thắc mắc. ”Thông tin lan truyền hiện nay không rõ ràng. Liệu có phải người ta đang nói đến sự hỗ trợ tác chiến, cung cấp vũ khí hay trang thiết bị?”, chuyên gia về các vấn đề an ninh Trung cộng thuộc Quỹ nghiên cứu Chiến lược Pháp ( FRS), Antoine Bondaz nhấn mạnh.

Ngoài ra, Nga mới là nước từ lâu nay vẫn cung cấp vũ khí và kỹ năng quân sự cho Trung cộng chứ không phải ở chiều ngược lại, ông Zeno Leoni lưu ý. Matxcơva thậm chí trong những năm qua còn tăng đáng kể vũ khí bán cho Bắc Kinh. Giải phóng quân Trung cộng ”cũng đã cố gắng tìm kiếm kinh nghiệm tác chiến trong nhiều năm nay qua các cuộc tập trận với quân đội Nga”, ông Zeno Leoni nhắc lại.

Đạn dược hay máy bay không người lái?

Nhưng như thế không có nghĩa là Trung cộng không có gì để hỗ trợ Nga. Trước hết, ”Nga bắt đầu thiếu các tên lửa hành trình và đạn dược cho cho các chiến đấu cơ”, ông Gustav Gressel, chuyên gia về các vấn đề quân sự Nga tại Hội đồng châu Âu về quan hệ Quốc tế, khẳng định với France 24. Đó là hai lĩnh vực mà trên lý thuyết Trung cộng có thể hỗ trợ để cứu cỗ máy chiến tranh Nga.

Bắc Kinh cũng đã chi tiêu hơn Nga rất nhiều để hiện đại hóa đội quân của mình, đến mức mà đến giờ quân đội Trung cộng đã vượt người anh em Nga trong một số lĩnh vực như: Máy bay không người lái, các tàu chiến nhỏ hay công nghệ tên lửa siêu thanh, theo chuyên gia Zeno Leoni.

Không chắc hiện tại Nga thiếu các loại vũ khí hiện đại như thế. "Dường như Nga không bị vấn đề về ưu thế công nghệ hay vũ khí mà vấn đề của Nga là tổ chức, tinh thần và thông tin liên lạc”, nhà nghiên cứu của King’s College Luân Đôn nhấn mạnh.

Trong một chừng mực nhất định, máy bay không người lái Trung cộng có thể sử dụng để hỗ trợ các đơn vị dưới đất khi các cuộc giao tranh trong thành phố gia tăng cường độ, chuyên gia Zeno Leoni nhận định. Nhưng cũng cần phải có nhân sự biết điều khiển các con tàu không người lái. Nếu như quân Nga phải mất nhiều tuần để làm quen với các máy bay không người lái, thì có nghĩa là họ sẽ không được cứu trợ gấp trong một một cuộc chiến mà Nga đang tìm cách kết thúc nhanh chóng.

Đặt Trung cộng vào thế lúng túng

Ngay cả đối với các trang thiết bị dễ sử dụng không cần huấn luyện, nhưng pháo hay súng trường, ”Trung cộng cũng không hề có lợi khi gửi cho Nga” ông Antoine Bondaz nhận định. ”Trung cộng đã lên án gay gắt các nước phương Tây cung cấp vũ khí cho Ukraine, tôi không nghĩ Bắc Kinh làm ngược lại điều đó với Nga”, chuyên gia Antoine Bondaz nhấn mạnh.

“Từ đầu cuộc chiến tranh tại Ukraine, Bắc Kinh đã cố gắng chứng tỏ trung lập nhất có thể, đồng thời cũng cố duy trì sự gần gũi ngoại giao với Nga. Nhưng khi giao vũ khí cho Nga tức là Trung cộng rõ ràng đã chọn phe. Điều này khiến Bắc Kinh phải trả giá đắt về chính trị, đặc biệt sẽ làm tổn hại đến quan hệ với châu Âu” chuyên gia quốc phòng Helena Legarda của viện Mercator institute for China Studies (Merics) tại Berlin nhận định.

Gửi thiết bị quân sự cho Nga cũng mang rủi ro công nghệ cho Bắc Kinh. ”Nếu nói đến máy bay không người lái hay tên lửa chẳng hạn, chắc chắn Trung cộng sẽ không hào hứng gì khi nghĩ tới khả năng các vũ khí tiên tiến của họ có thể rơi vào tay Ukraine hay Châu Âu”, chuyên gia Helena Legarda phân tích.

Không chỉ có Trung cộng không có lợi khi giao vũ khí cho Nga. Matxcơva cũng mất nhiều trong vụ này. Như thế là ”quân đội Nga thú nhận yếu kém, không có khả năng một mình đi đến cùng ở Ukraine”, chuyên gia Antoine Bondaz nhận xét.

Có lẽ cũng không có gì ngạc nhiên khi Washington đã để ”lọt ra ngoài” những thông tín đó vì mục đích gieo rắc nghi ngờ trong tình thần binh sĩ Nga và tạo ra tâm lý thất bại”.

Những thông tin đó cũng ”đặt Bắc Kinh vào thế khó xử ngay trước cuộc gặp giữa Jake Sullivan và Dương Khiết Trì”, Antoine Bondaz nhận xét tiếp. Hoa Kỳ có thể sẽ tận dụng những viện dẫn Nga đang tìm hỗ trợ quân sự để ”ép Trung cộng chính thức nói họ không cung cấp vũ khí cho Matxcơva”, Helena Legarda nhận xét. Có hai kịch bản: Hoặc Trung cộng bí mật cung cấp khí tài cho Nga và nếu bị bắt quả tang, Trung cộng sẽ mất uy tín trên trường quốc tế. Hoặc vì buộc phải công khai lập trường, Trung cộng sẽ khó hành động về sau. Trong cả hai trường hợp, Washington đều có lợi.