BM: Những cuộc điện thoại không mong muốn

Ai cũng có thể phải đón nhận những cuộc điện thoại không mong muốn

Ba năm trước, bà mẹ 85 tuổi của Lynette Whiteman bị ngã lúc đêm khuya và vỡ xương chậu.

Thật không may, cha của Whiteman mắc bệnh mất trí nhớ từ lâu và cụ bà là người duy nhất chăm sóc cụ ông. Do vậy, bà Whiteman bắt đầu phải cáng đáng mọi việc.

"Tôi nhớ lúc vừa lái xe đến bệnh viện... vừa nghĩ, 'Từ giờ mọi thứ sẽ thay đổi,'" Whiteman nói. Nay bà đã 58 tuổi, hiện sống ở New Jersey, Mỹ.

"Không chỉ mẹ tôi đột nhiên cần được chăm sóc và phục hồi chức năng, mà chúng tôi còn phải cần có người lo cho cả cha nữa."

Đối mặt với tình trạng bất thình lình phải chăm sóc người ốm là một thách thức to lớn, thậm chí cả với những gia đình sống quy củ. Thế nhưng đây lại là điều có thể xảy ra với bất kỳ ai.

Theo một nghiên cứu, cứ ba lao động Mỹ thì một người có trách nhiệm chăm sóc người già và gần một nửa phải chuẩn bị cho việc này trong vòng 5 năm tới.

Tại Anh, 52% tức khoảng 3,38 triệu người đang chăm sóc cha mẹ mình hoặc ông bà nhạc. Ở Úc, con số này là 671.000 người.

Thường thì tình thế phát sinh do sức khỏe có vấn đề, nhưng cũng có những lý do khác khiến đối tượng cần được trợ giúp khẩn cấp.

Chẳng hạn như cha bạn mắc bệnh mất trí nhớ nên không thanh toán các hóa đơn điện nước đúng hạn. Hoặc thời tiết xấu gây mất điện, sưởi và các thiết bị khác trong nhà.

"Việc đầu tiên cần làm là phải đánh giá tình hình," Amy Goyer từ Hội Hưu trí Hoa Kỳ nói. Ông là chuyên gia về các vấn đề chăm sóc cha mẹ, ông bà, đồng thời là tác giả cuốn “Xoay sở giữa công việc và chăm sóc người bệnh”.

"Vấn đề chính mà bạn cần tập trung giải quyết là gì?"

Dưới đây là những hướng dẫn giúp bạn giải quyết các tình huống khẩn cấp:

Sẽ phải làm những gì?

Bạn sẽ phải xoay sở để chăm sóc cha mẹ, giúp giải quyết các việc thường ngày lẽ ra họ cần làm trong khi đó vẫn phải lo mọi việc của chính mình. Do đó, bạn càng giải quyết sớm thì mọi việc càng dễ dàng hơn.

“Tốt nhất là đừng cố tìm hiểu mọi thứ rồi ra quyết định ngay, hoặc suy tính về tương lai khi bạn đang trong cơn khủng hoảng,” Goyer nói. "Lúc đó, tâm trạng bạn đang rất bối rối."

Cần chuẩn bị trong bao lâu?

Nếu cha mẹ bạn ở độ tuổi 60 hoặc 70, bạn nên nói chuyện về các kế hoạch và dự định của họ, nguyện vọng của họ trong trường hợp ốm đau bệnh tật, theo Deborah Stone, thành viên của MyAgeingParent.com, một trang web của Anh chuyên hướng dẫn chăm sóc người cao tuổi.

Nên đảm bảo để cha mẹ bạn chuẩn bị giấy tờ liên quan đến tài sản, như di chúc, giấy uỷ quyền về tài chính, chăm sóc sức khoẻ và những tài liệu y tế.

Trước khi có cuộc trò chuyện khó nói đó, bạn hãy tham khảo mục “Năm ước nguyện - Five Wishes” trên trang web AgingWithDignity.org.

“Hãy cố gắng soạn thảo theo nội dung giúp kéo dài thời gian cha mẹ bạn sống độc lập, không phụ thuộc vào người khác được càng lâu càng tốt,” Andy Cohen, đồng sáng lập và giám đốc điều hành trang Caring.com của Mỹ nói. "Để mọi người biết và tôn trọng ý định của mình, các cụ cần chuẩn bị các tài liệu đó.”

Cần làm ngay những gì?

Hãy thông báo cho mọi người biết tình hình. "Hãy gọi điện hoặc chat qua Skype với các anh chị em ruột ngay," Cohen nói. "Họp gia đình là bước đầu tiên. Thường là cô con gái ở gần các cụ nhất sẽ lãnh trách nhiệm trước hết, nhưng rồi một ai đó sẽ đứng lên “chỉ huy” các anh chị em và sắp xếp mọi chuyện."

Nếu cha hoặc mẹ vẫn còn minh mẫn để quyết định, con cái trưởng thành nên đóng vai trò giúp đỡ. Chuyện này bao gồm cả việc tìm hiểu các điều kiện chăm sóc, điều trị y tế, bàn bạc về các lựa chọn với cha mẹ, góp ý trên cơ sở tôn trọng quyết định của cha mẹ, hoặc thậm chí chỉ cần chuẩn bị đồ ăn, đồ uống, chăn mền khi cần.

Nếu xảy ra bất đồng quanh những quyết định của người cha hoặc mẹ đang đau yếu thì một nhân viên xã hội từ bệnh viện hoặc một người bạn của gia đình có thể trợ giúp.

“Trong cơn bối rối thì thường ta hay xúc động mạnh. Do vậy, mọi người thường không thận trọng lắm khi tiếp xúc với người khác,” Goyer nói. "Những người chưa từng mâu thuẫn với ai bao giờ lại rất dễ rơi vào trạng thái căng thẳng vào lúc này."

Cần tìm hiểu những gì?

Cha mẹ bạn có phải trả tiền vay nợ mua nhà không? Có vật nuôi nào cần chăm sóc không? Ai sẽ trông nom nhà cửa? “Hãy lập cho mình một danh sách và chú ý không để sót thứ gì," Goyer nói. "Những người hàng xóm của cha mẹ bạn rất có thể giúp ích được nhiều việc." Nếu cha hoặc mẹ bạn phải lo chăm sóc người kia, họ sẽ cần giúp quán xuyến các việc nhà hàng ngày.

Hãy nói chuyện với cha mẹ. Hỏi xem các giấy tờ cần thiết đã được chuẩn bị cả chưa. Nếu đã làm rồi, thì họ có bản uỷ quyền chăm sóc sức khoẻ hoặc các tài liệu y tế nào không – và họ để ở chỗ nào.

Những tài liệu này sẽ cho phép bạn (hoặc người mà cha mẹ bạn chỉ định) ra quyết định liên quan đến chuyện chăm sóc sức khỏe.

Bạn cũng nên hỏi danh sách các tên người dùng, mật khẩu cho các dịch vụ trực tuyến và các hoá đơn định kỳ phải chi trả. "Ngày nay có nhiều người thanh toán trực tuyến," Goyer nói. "Do vậy, không phải bạn cứ về nhà kiểm tra thư là biết được có những hoá đơn đến hạn phải thanh toán hay không.”

Hãy kiểm tra chính sách của công ty bạn. Mỗi nơi có quy định khác nhau về việc nghỉ phép. Chẳng hạn ở Mỹ, Luật nghỉ phép vì lý do gia đình và y tế cho phép nghỉ tối đa 12 tuần mỗi năm để chăm sóc cha mẹ khi bị ốm nặng. Ở Anh, nhân viên có thể được cho nghỉ theo chế độ đặc biệt, tùy vào quyết định của sếp, nếu gia đình nhân viên có chuyện khẩn cấp. Tại Úc, bạn có thể nghỉ theo chế độ ốm đau và chăm sóc người bệnh.

Giải quyết các vấn đề của riêng bạn. Chớ quên là trong khi đang phải lo cho cha mẹ thì bạn cũng vẫn phải lo cho cuộc sống của chính mình. Nếu cần thì trao bớt công việc cho ai đó và cần chắc chắn rằng các nghĩa vụ cá nhân của bạn vẫn phải được thực hiện.

Sau đó nên làm gì?

Hãy tìm các hỗ trợ. Bạn có thể cần các dịch vụ trợ giúp cha mẹ trong những việc chăm sóc hàng ngày hoặc lo việc nhà.

Bạn có thể cần đưa cha mẹ vào sống nơi phù hợp hơn, chẳng hạn như trại dưỡng lão. Để được hưởng một số chế độ phúc lợi xã hội, cha mẹ bạn có thể phải được kiểm tra mức độ cần trợ giúp. Điều này sẽ đồng nghĩa với việc bạn phải liên hệ với bác sỹ gia đình của cha mẹ bạn, hoặc một cơ quan chăm sóc người cao tuổi ở địa phương. Tại Mỹ, nhân viên theo dõi chăm sóc người cao tuổi rất hiệu quả trong việc trợ giúp bạn sắp xếp mọi chuyện, nhất là khi bạn không sống gần cha mẹ.

Hãy khôn ngoan

Luôn nhớ là bạn chính là người chăm cha mẹ. Nếu đang ở trong bệnh viện với cha mẹ, thì bạn ở đó để chăm sóc họ và phải lo từng việc nhỏ như nước uống, chăn ấm. Thậm chí nếu được phát thuốc, bạn cũng cần kiểm soát. Khi mẹ của Goyer ở trong bệnh viện, "họ đã kê đơn một loại thuốc hai lần," bà kể. "Và cô y tá cứ thế mà cấp thuốc này gấp đôi cho bà cụ."

Hãy tìm hiểu xem ai là bác sĩ điều trị, ai là y tá trưởng - sau đó liên lạc với họ "Tôi thấy là khi tới bệnh viện, chúng ta thường hay có cảm giác mình là hành khách," Goyer nói. "Nhưng bạn phải tự ý thức rằng thật ra mình phải là một hoa tiêu. Bạn có quyền hỏi các nhân viên y tế ở đó."

Kate Ashford