BM: Hội đồng chuyên gia đánh giá việc đeo khẩu trang

Đeo khẩu trang vẫn là một biện pháp phòng ngừa hữu hiệu

Chúng ta có nên đeo khẩu trang để giúp làm ngăn chặn sự lây lan của virus corona không?

Câu hỏi này được đánh giá bởi nhóm cố vấn cho Tổ chức Y tế Thế giới (WHO).

Nhóm cố vấn sẽ cân nhắc các nghiên cứu về việc liệu virus có thể lây lan hơn so với suy nghĩ trước đây hay không; một nghiên cứu ở Mỹ cho thấy giọt ho có thể bắn đi tới 6m và hắt hơi tới 8m.

Chủ tịch hội thảo, Giáo sư David Heymann, nói rằng nghiên cứu mới có thể dẫn đến sự thay đổi trong lời khuyên về việc đeo khẩu trang.

Cựu giám đốc của WHO giải thích:

"WHO đang mở lại cuộc thảo luận để xem xét các bằng chứng mới và cân nhắc đưa ra những lời khuyến cáo mới về việc đeo khẩu trang

Lời khuyên hiện tại là gì?

WHO khuyến cáo nên giữ khoảng cách ít nhất 1 mét với bất kỳ ai ho hoặc hắt hơi để tránh nguy cơ nhiễm virus.

Đồng thời, những người bị bệnh và có triệu chứng nên đeo khẩu trang.

Tuy nhiên, WHO khuyên rằng những người khỏe mạnh chỉ cần đeo khẩu trang nếu họ đang chăm sóc cho người nghi ngờ bị nhiễm bệnh hoặc chính họ bị ho hoặc hắt hơi.

Nghiên cứu mới cho thấy ho và hắt hơi có thể tạo ra chất lỏng bắn xa hơn so với suy nghĩ trước đây

Khuyến cáo nhấn mạnh rằng khẩu trang chỉ có hiệu quả nếu kết hợp với việc rửa tay thường xuyên và vứt bỏ rác đúng cách.

Vương quốc Anh, cùng với các quốc gia khác bao gồm Hoa Kỳ, khuyên rằng thực hiện cách giản xã hội nên có nghĩa là giao tiếp cách nhau ít nhất 2m.

Lời khuyên này dựa trên những bằng chứng cho thấy virus chỉ có thể lây nhiễm qua những giọt chất lỏng.

Hầu hết mọi người hiểu rằng, những giọt chất lỏng sẽ bốc hơi hoặc rơi xuống đất gần người phát ra chúng thông qua hắt hơi hoặc ho.

Nghiên cứu mới nói sao?

Các nhà nghiên cứu tại Viện Công nghệ Massachusetts (MIT) ở Cambridge, Mỹ, đã sử dụng máy ảnh tốc độ cao và các cảm biến khác để đánh giá chính xác những gì diễn ra sau khi một người ho hoặc hắt hơi.

Họ phát hiện ra rằng việc thở ra tạo ra một đám mây khí chuyển động nhanh có thể chứa các giọt chất lỏng có kích cỡ khác nhau - và những hạt nhỏ nhất có thể được mang đi trong đám mây với một khoảng cách dài.

Nghiên cứu - được thực hiện trong điều kiện phòng thí nghiệm - cho thấy ho có thể phóng ra chất lỏng cách xa tới 6m và hắt hơi, liên quan đến tốc độ cao hơn nhiều, có thể đạt tới 8m.

Điều này có nghĩa là gì?

Nhà khoa học dẫn đầu nghiên cứu, Giáo sư Lydia Bourouiba của MIT, nói với tôi rằng cô quan tâm đến khái niệm "khoảng cách an toàn" hiện nay.

"Khi chúng ta thở ra, ho hoặc hắt hơi, một đám mây khí có động lượng cao có khả năng dịch chuyển xa, nhốt những giọt nước với mọi kích cỡ trong đó và mang chúng đi khắp phòng", cô nói.

"Vì vậy, cho rằng chúng ta an toàn ở khoảng cách một đến hai mét là một ý tưởng sai lầm, ý nghĩ rằng những giọt nước sẽ rơi xuống đất ở khoảng cách đó, không dựa trên những gì chúng tôi đã định lượng, đo lường và hình dung trực tiếp."

Điều này có thay đổi lời khuyên về khẩu trang?

Quan điểm của giáo sư Bourouiba là trong một số tình huống, đặc biệt là trong nhà hay ở phòng thông gió kém, đeo khẩu trang sẽ giảm thiểu rủi ro.

Ví dụ, khi tiếp xúc với người bị nhiễm bệnh, khẩu trang có thể giúp chuyển hướng hơi thở và đưa virus xa khỏi miệng bạn.

"Khẩu trang mỏng sẽ không bảo vệ khỏi việc hít phải các hạt nhỏ nhất trong không khí vì chúng không có màng lọc", Giáo sư Bourouiba nói.

"Nhưng nó có khả năng chuyển hướng đám mây đang được phát ra với động lượng cao sang một bên thay vì hướng về phía trước."

Các cố vấn của WHO nghĩ gì?

Giáo sư Heymann nói rằng khẩu trang cần phải được đeo liên tục

Theo giáo sư Heymann, nghiên cứu mới từ MIT và các tổ chức khác sẽ được xem xét và đánh giá vì nó cho thấy rằng những giọt nước từ ho và hắt hơi có thể được bắn đi xa hơn so với suy nghĩ ban đầu.

Ông nói rằng nếu các bằng chứng được củng cố, thì "có thể việc đeo khẩu trang cũng hiệu quả không kém hoặc hiệu quả hơn so với việc giãn cách cự ly".

Nhưng ông thêm một cảnh báo rằng khẩu trang cần phải được đeo đúng cách, với một con dấu trên mũi. Nếu chúng bị ẩm ướt, Giáo sư Heymann giải thích, các hạt sau đó có thể đi qua. Mọi người phải vứt bỏ khẩu trang cẩn thận để tránh tay bị nhiễm bẩn.

Ông nói thêm rằng khẩu trang cần phải được đeo một cách nhất quán.

"Không phải là đeo khẩu trang và sau đó quyết định tháo nó ra để hút thuốc lá hoặc ăn một bữa ăn - mà phải được đeo toàn thời gian," ông nói.

Cuộc thảo luận, được gọi là Nhóm tư vấn chiến lược và kỹ thuật cho các mối nguy truyền nhiễm, sẽ tổ chức cuộc họp tiếp theo qua mạng trong vài ngày tới.

Người phát ngôn của Bộ Y tế Công cộng Anh cho biết có rất ít bằng chứng về lợi ích phổ quát của việc đeo khẩu trang ở ngoài môi trường y khoa.

"Khẩu trang phải được đeo đúng cách, thay thường xuyên, vứt bỏ đúng cách, xử lý an toàn và được sử dụng kết hợp với việc vệ sinh phổ quát tốt để chúng có hiệu quả.

"Nghiên cứu cũng cho thấy rằng việc tuân thủ các hành vi được khuyến nghị này sẽ giảm theo thời gian khi đeo khẩu trang trong thời gian dài."

Các quốc gia có thay đổi lời khuyên về khẩu trang?

Khẩu trang được sử dụng phổ biến từ trước ở các quốc gia châu Á

Từ lâu, việc đeo khẩu trang đã phổ biến tại nhiều quốc gia ở châu Á. Hiện khẩu trang đang được Trung tâm kiểm soát dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) đánh giá để sử dụng công cộng.

Ở Áo, cảnh sát hiện đều đeo khẩu trang và bất cứ ai khi tiếp nhận các vụ án hay tiếp xúc với người dân. Các siêu thị ở quốc gia này cũng nhấn mạnh khách hàng đến mua sắm cũng phải đeo khẩu trang.

Cảnh tượng mọi người đeo khẩu trang hiếm bắt gặp ở châu Âu đang trở nên phổ biến hơn. Và lời khuyên mới từ WHO sẽ thúc đẩy sự thay đổi đó.

David Shukman