BM: Chuyện thịt lừa châu Âu

Dân Anh lo ngại thịt ngựa

Romania

bị đưa vào mạng siêu thị Tây Âu

Tuần năm mới Quý Tỵ cuộc khủng hoảng ‘thịt ngựa giả bò’ tiếp tục lan rộng ở châu Âu và chuyển sang các hướng khác nhau trong lúc dư luận tiếp tục lo ngại về an toàn thực phẩm.

Hôm nay, Quốc hội Anh phải mở phiên họp đặc biệt để nghe tường trình về 'scandal thịt ngựa'.

Nhưng chuyện không chỉ dừng ở ngựa.

Báo Anh, tờ Independent hôm 10/2 nêu rằng hiện đang có cả nghi vấn các mạng siêu thị ở Liên hiệp châu Âu (EU) bị cả thịt lừa ‘xâm nhập’.

Tờ báo nói Romania mấy năm trước cấm dùng lừa và ngựa để kéo xe trên đường quốc lộ, khiến hàng triệu con bị tống vào lò mổ.

Từ đó, thịt xay ‘lừa ngựa’ không được kiểm dịch tốt có thể đã được bán cho các công ty thực phẩm đông lạnh và trộn vào các món dán nhãn thịt bò.

Ngựa mà không phải ngựa

Romania

mấy năm trước cấm dùng lừa và ngựa để kéo xe trên đường quốc lộ, khiến hàng triệu con bị tống vào lò mổ"

Thấp thoáng đằng sau chuyện 'ngựa và lừa Romania' là lo ngại một số báo thiên hữu ở Anh nêu ra về nguy cơ nhập cư ồ ạt vì từ 2014, công dân Romania và Bulgaria được tự do sang Anh lao động và định cư.

Nếu điều đó xảy ra, khác biệt về mức sống và nhận thức pháp lý có thể gây ra căng thẳng xã hội.

Vì thế, đây cũng không hoàn toàn là chuyện về thịt ngựa tươi mà một số nước châu Âu vẫn ăn.

Cục Tiêu chuẩn Thực phẩm (FSA) ở Anh nhắc rằng thịt ngựa nguyên chất ăn tốt, có nhiều dinh dưỡng.

Vấn đề là ở chỗ thịt ngựa chết, ngựa nhiễm hóa chất hay các phần đầu thừa đuôi thẹo của ngựa hoặc lừa được nghiền ra và trộn vào thịt bò.

Trong lúc các bộ trưởng EU họp khẩn cấp để tìm cách siết chặt những biện pháp kiểm soát nguồn thịt, cách phân loại và đóng góp, dán nhãn, có ba vấn đề mà dư luận châu Âu quan tâm, lo ngại.

Một là an toàn thực phẩm.

Tại Anh có lo ngại rằng một số ngựa bị đưa vào lò mổ là ngựa đua và đã bị cho dùng thuốc phenylbutazone tức bute nhằm kích thích cơ phát triển để chạy cho nhanh.

Chất này có hại cho người và có thể gây ung thư và bị cấm cho vào thực phẩm ở Anh.

Hai là tính trung thực, minh bạch trong cách dãn nhãn và thông tin cho người tiêu dùng.

Nếu thực phẩm ghi là thịt bò, dù là hàng tươi hay nhân trong các món ăn sẵn nổi tiếng ở châu Âu như mì bỏ lò Lassagne, mì trộn Bolognese mà lại chứa thịt ngựa thì người bán hoặc nhà cung cấp có thể bị kiện vì vô ý hoặc cố ý gây hiểu nhầm.

Ba là một cuộc khủng hoảng nữa về niềm tin.

Quá trình toàn cầu hóa và quốc tế hóa ngành thực phẩm đã khiến quá trình giết mổ, đóng gói, đông lạnh và tiêu thụ thịt cá phức tạp hơn xưa rất nhiều.

Có mạng lưới 'đầy bóng tối' trong ngành cung ứng các sản phẩm về thịt?

Báo Anh cho rằng không nên đổ lỗi cho các tiệm thịt hay quán ăn vì không ai trong số họ có đủ khả năng theo dõi và giám sát toàn bộ chín công đoạn của quá trình từ giết mổ đến pha trộn, chế biến và làm thành các món ăn sẵn.

Họ cũng nói 'cuộc chiến giá cả' giữa các siêu thị khiến chất lượng hàng bị giảm vì siêu thị chịu sức ép giảm giá để cạnh tranh và tìm đến mọi nguồn cung ứng làm sao càng rẻ càng hay.

Các công ty thực phẩm có thể có vốn hay trụ sở tại Thuỵ Điển, Pháp hay Hà Lan nhưng chủ sở hữu hoặc công nhân viên của họ cũng lại rất quốc tế, có thể đến từ đảo Cyprus hay các nơi nào khác mà thủ tục kiểm nghiệm còn tắc trách.

Chính vì không có một công ty nào là ‘chính chủ’ của quá trình xuyên quốc gia này, người tiêu dùng không biết quy trách nhiệm vào ai.

Tiền nào của đấy

Sau khối nhà băng (khủng hoảng 2008), nhà báo (các vụ phóng viên nghe lén máy di động) nay đến nhà sản xuất, nhập khẩu thịt là đối tượng của khủng hoảng niềm tin.

Về độ sâu rộng của mạng phân phối, chỉ riêng ở Anh, ngoài các tiệm bán đồ ăn nhanh có thịt viên rán đầy các phố còn có bếp ăn của hàng vạn trường học hoặc, công sở, thậm chí nhiều nhà tù cũng đã nhận cung ứng thịt ‘ngựa giả bò’.

Bộ trưởng Pháp, ông Benoit Hamon nói điều tra sơ bộ của Pháp cho thấy một mạng lưới ‘đầy bóng tối’ trong quá trình làm ‘thịt bò giả’.

Một số báo hỏi liệu có nhóm mafia nào đứng đằng sau các phi vụ bán thịt không kiểm nghiệm vào mạng lưới thực phẩm EU?

Vào thời gian tới, các chính phủ châu Âu chắc chắn sẽ có nhiều biện pháp để phục hồi niềm tin của người tiêu dùng.

Nhưng trong một hệ thống liên đới như ngày nay, vi phạm của một nhóm người trong một ngành có thể khiến hàng triệu người phải chịu hậu quả và đó là một thực tế chỉ riêng các chính trị gia khó làm thay đổi.

Về phía mình, người tiêu dùng nếu vẫn tiếp tục muốn 'thịt bò chất lượng cao' mà lại chỉ trả giá rẻ 'mua một chọn hai' thì có mua phải thịt ngựa hay lừa cũng là điều khó tránh khỏi.

Nguyễn Giang