BM: Trừng phạt mạnh chưa từng có với Iran

Ông Mike Pompeo nói Iran sẽ không bao giờ có thể chiếm ưu thế ở Trung Đông sau những đòn trừng phạt mới của Mỹ

Ngoại trưởng Mike Pompeo nói Mỹ đang áp đặt "những biện pháp trừng phạt mạnh nhất trong lịch sử" đối với Iran.

Trong một bài phát biểu tại Washington, nhà ngoại giao hàng đầu của Mỹ nói rằng Iran sẽ phải "chống đỡ để giữ cho nền kinh tế của nước này còn sống" sau khi lệnh trừng phạt có hiệu lực.

Đồng nhiệm phía Iran của ông Pompeo nói Mỹ "lặp lại những lựa chọn sai lầm trước đây và do đó sẽ gặt hái những phần thưởng xấu".

Đầu tháng này, Tổng thống Donald Trump đã đưa Mỹ rút ra khỏi thỏa thuận hạt nhân năm 2015 với Iran.

Các biện pháp trừng phạt của Mỹ từng được dỡ bỏ sau thỏa thuận năm 2015 sẽ được tái áp dụng, ông Pompeo nói, và những biện pháp mới này sẽ cùng nhau tạo thành "áp lực tài chính chưa từng có đối với chế độ Iran".

Các biện pháp trừng phạt trước đây của Mỹ cấm hầu hết toàn bộ thương mại với Iran, chỉ có một số ngoại lệ đối với hoạt động "được dự kiến phục vụ người dân Iran" chẳng hạn như xuất khẩu thiết bị y tế và nông nghiệp.

Truyền thông quốc tế theo dõi chặt chẽ các diễn biến mới trong quan hệ Mỹ - Iran

Ngoại trưởng Mỹ không nói các biện pháp mới mà Washington đang suy tính là gì, nhưng ông Pompeo miêu tả các chế tài được áp đặt tuần trước lên ngân hàng trung ương Iran như "chỉ là khởi đầu".

Rủi ro

Một số công ty lớn nhất của châu Âu đổ xô vào làm ăn với Iran sau thỏa thuận hạt nhân nay rơi vào tình thế buộc lựa chọn giữa đầu tư ở đó hay làm ăn kinh doanh với Mỹ. Một số hợp đồng lớn nhất gặp rủi ro bao gồm:

Nhà khổng lồ năng lượng của Pháp, hãng Total, với giá trị lên tới 5 tỷ đô la, được ký kết để giúp Iran phát triển mỏ khí đốt lớn nhất thế giới. Tiếp theo có thể kể đến thỏa thuận trị giá 3 tỷ USD của hãng Saga Energy của Norway nhằm xây dựng các nhà máy điện mặt trời.

Một thỏa thuận của Airbus bán 100 phi cơ phản lực cho hãng hàng không Iran Air. Iran là một trong những nhà sản xuất dầu lớn nhất thế giới, và xuất khẩu dầu và khí đốt của nước này trị giá hàng tỷ đô la mỗi năm.

Cả sản lượng dầu của cả nước và GDP của Iran đều giảm đáng kể dưới lệnh trừng phạt quốc tế. Các hình phạt sẽ được áp dụng lại ngay lập tức nhưng sẽ phải theo các giai đoạn gồm ba tháng và sáu tháng.

Các khách hàng lớn nhất nhập khẩu dầu khí của Iran (đơn vị: nghìn thùng mỗi ngày) t 11/2017 - 4/2018

Ông Pompeo nói Iran sẽ không bao giờ có thể chiếm ưu thế ở Trung Đông.

Trong phản ứng của mình, Ngoại trưởng Iran Javad Zarif nói "Ngoại giao Mỹ chỉ đơn giản là một sự hồi quy với những thói quen cũ vốn bị cầm tù bởi những ảo tưởng và chính sách thất bại."

Iran, ông nói thêm, đang làm việc với các đối tác khác của thỏa thuận hạt nhân để tìm một giải pháp.