BM: Chuyện lá cờ và chiếc áo

Không ai ép buộc hết, cội nguồn gốc rễ tự có trong lòng mỗi người.

Tối Mùng Hai Tết, một người bạn gửi cho tấm hình chụp những thùng đựng rác được bao bọc bên ngoài bằng hình lá cờ Mỹ đặt tại mỗi gian hàng trong khu Hội Chợ Tết Sinh Viên ở Costa Mesa.

Kèm theo tấm hình là tin nhắn “Bà viết một bài về chủ đề này đi. Trong lúc mình đòi người Mỹ vinh danh cờ vàng, thì mình cư xử như vậy với biểu tượng của họ.”

Nhìn tấm hình bạn gửi, trong đầu tôi chỉ bật lên cảm nhận “Ủa, nhìn hay hay, đẹp đẹp mà.”

Thật tình, trong tôi không hề nhen nhóm chút suy nghĩ gì để cho rằng sáng kiến này của ai đó là nhằm mục đích gì xấu xa hết. Rất đơn giản, tôi nghĩ, cách thức đó chỉ nhằm làm tăng vẻ đẹp, tăng nét thẩm mỹ nơi công cộng, nhất là trong một dịp lễ hội đông người như thế.

Mặc dù vậy, tôi cũng thử gọi một bạn trong ban tổ chức Hội Chợ Tết Sinh Viên để hỏi xem ai là người nghĩ ra cách làm đó, thì câu trả lời là “Của OC Fair & Event Center. Tụi em chỉ mướn chỗ, còn công việc đặt thùng rác, thu dọn rác là bên chủ đất đó họ lo hết.”

Ra là vậy. OC Fair & Event Center, dĩ nhiên, lại càng không có lý do gì để “bôi bác” hay “nhục mạ” lá cờ Mỹ khi dùng biểu tượng của Mỹ quốc quấn quanh các thùng chứa rác.

Mà ngẫm lại, nơi xứ sở tự do này, chẳng phải người ta còn mặc quần, mặc đồ lót, đi giày có hình cờ Mỹ nữa đó sao. Vì họ muốn bôi bẩn à? Không hề. Họ vận hình ảnh đó lên người trong niềm vui, niềm hạnh phúc nghĩ rằng nó đẹp. Mà cái đẹp là cái được yêu thích và trân trọng theo cách của mỗi người.

Những chiếc thùng rác được bọc lại bằng tấm nilong có biểu tượng của lá cờ Mỹ trong Hội Chợ Tết Sinh Viên 2018 ở Costa Mesa

Nhân nhắc đến Hội Chợ Tết lại nhớ đến lời nhận xét của một cô bạn mới từ Việt Nam sang Mỹ chưa lâu, cô nói “Ở Mỹ, Tết đến thấy người ta mặc áo dài đi coi diễn hành, đi chợ hoa, chợ Tết, đi hội chợ nhiều quá, ở Việt Nam tính ra không nhiều như vậy.”

Quả thật, ở Mỹ, nhất là những vùng đông người Việt sinh sống, áo dài dường như đã trở thành một bộ trang phục để “ăn diện” ở nhiều chỗ, nhiều nơi, và nhiều người thuộc các sắc tộc khác cũng thích mặc “áo dài” như một kiểu thời trang mới lạ.

Ngay trong buổi sáng diễn hành trên đường phố Bolsa, chỉ tính trong rừng người khán giả thôi, đã có không biết bao nhiêu là áo dài. Người lớn tuổi mặc áo dài. Người trẻ mặc áo dài. Con nít mặc áo dài. Đàn ông diện áo dài cũng không ít. Và, càng thú vị hơn khi nhìn đây đó có những người không mang gương mặt Châu Á, nhưng cũng mặc áo dài – những chiếc áo dài tân thời, tay không quá dài, tà may quá gối, quần không quá loa – với gương mặt hân hoan như Tết!

Có thằng bé học trường trung học La Quinta, trước Tết vài hôm nói “Mẹ ơi mua cho con cái áo dài, thầy dạy tiếng Việt nói ai mặc áo dài thầy cho thêm điểm. Mấy bạn trong nhóm cũng đề nghị ngày Thứ Sáu (Mùng Một Tết) mặc áo dài đi học.”

Người mẹ ra Phước Lộc Thọ mua tạm cho nó cái áo dài “hàng chợ” có luôn khăn đóng với giá $25. Anh chàng mặc đến trường hai lần, coi bộ khoái khoái, vì “ở trường, nhiều bạn khác cũng mặc áo dài.” Tối Giao Thừa, thằng bé tự động vận áo dài khi đi chúc Tết ông bà, cậu dì.

Thấy con có vẻ “chịu” thời trang cha ông, người mẹ nói “để hôm nào mẹ dẫn đi may áo dài.”

Thằng bé gật đầu, kèm theo “Áo dài là trang phục truyền thống phải không mẹ? Vậy thì mình may theo kiểu truyền thống thôi nha mẹ.”

Suy nghĩ về chiếc áo dài, về chất cổ truyền trong đầu một đứa bé, sao đơn giản mà sâu sắc quá.

Nhân nhắc đến áo dài, lại nhớ hai ba ngày nay, trên Facebook nhiều người “share” hình ảnh và đoạn video clip quay cảnh một số cô gái trẻ xăm mình, ăn mặc hở hang đứng trước một tiệm cà phê tạo dáng chụp hình với bao lì xì, với những dây pháo Tết. Kèm theo lời bình phẩm, đại loại “Tại sao lại làm ô uế chiếc áo dài như vậy?” hay “Tại sao có thể làm mất đi vẻ đẹp của chiếc áo dài truyền thống như vậy?” và không biết bao nhiêu là lời “xỉ vả,” “chửi bới” đua nhau xuất hiện.

Tôi không có ý kiến về chuyện những cô gái trẻ đó ăn mặc hở hang, bởi đây là xứ tự do, nếu họ vi phạm thuần phong mỹ tục thì cảnh sát sẽ là người đến hỏi thăm họ, còn lại thì mỗi người có quyền lựa chọn sự phô diễn của mình nơi công cộng.

Nhưng điều tôi lấy làm ngạc nhiên, bất ngờ là tại sao nhiều người mặc nhiên cho rằng trang phục các cô gái đó đang khoác trên người là “áo dài”?

Trang phục này sao có thể gọi là “áo dài” được chứ?

Trời ạ! Một cái áo không tay không bâu, chỉ là một miếng vải dài che phía trước có một sợi dây cột vô cổ, một sợi dây nữa cột vô eo, trống lóc phía lưng, mặc cùng quần lót, thì sao gọi là áo dài được hả thưa các quý bà?

Hay một chiếc áo có hai vạt dài, không tay, hở vai, hở hết lưng, mỏng như voan, không mặc quần dài, chỉ mặc “under wear” mà cũng được mọi người mặc định cho là “áo dài” thì tôi nghĩ người đáng bị phàn nàn trước nhất chính là những người dám gọi áo đó là “áo dài” để rồi ta thán loạn cả lên!

Nếu chúng ta đã mặc định ngôi nhà có tầng trệt và tầng lầu thì mới gọi là nhà lầu, thì cũng hãy nên nhớ áo dài truyền thống của người Việt Nam nó ra làm sao, chứ đừng thấy cái gì dài dài là tự dưng nhảy dựng lên gọi đó là “áo dài” và bù lu bù loa lên là chiếc áo dài đã bị làm hỏng.

Hỏng là con mắt và tư duy của mấy người bị hỏng đó chứ áo dài nào bị hỏng!

Một cái bánh có nếp, có đậu xanh, có thịt ba rọi, được gói vuông vức bằng lá chuối, lá dong, rồi nấu trong nước cho nếp dẻ ra, thì gọi là bánh chưng. Cũng chừng ấy nguyên liệu, mà gói trong lá chuối cuộn tròn thì gọi là bánh tét. Và khi gói hình chóp thì lại gọi là bánh ú. Mỗi loại có mỗi tên, không ai có thể nhầm.

Khi ra đến hải ngoại, không tìm được dây lạt để cột bánh thì người ta nghĩ đến việc dùng dây ni long cột thay, nhưng hình dáng, nguyên liệu trong bánh chưng, bánh tét, bánh ú thì không gì thay đổi.

Hãy nhìn mọi thứ đúng với tên gọi của nó, đừng lầm lẫn các khái niệm để rồi la hoảng.

Trở lại từ chuyện lá cờ, phải chăng, trước một hiện tượng, tâm mình nghĩ gì, thì hiện tượng đó mặc nhiên sẽ trở nên giỏi-dở, đẹp-xấu theo cách mình nghĩ?

Tôi nhìn những chiếc thùng rác được bọc lại bằng lá cờ Mỹ để thấy nét đẹp trong sự gần gũi, cũng như nhìn cờ vàng ba sọc đỏ bay trong nắng chiều lộng gió để thấy trân trọng những giá trị của cha ông.

Và, tôi nhìn những người chọn áo dài để mặc du Xuân như một biểu hiện cho tình tự dân tộc. Không ai ép buộc hết, cội nguồn gốc rễ tự có trong lòng mỗi người.

Ngọc Lan