BM: Nhìn lại biến cố xẩy ra năm Tỵ

Trong quá khứ, năm Tân Tỵ 2001 nổ ra vụ Al Qaida khủng bố tòa tháp đôi New York.

Tháng 6 năm Kỷ Tỵ 1989 xẩy ra phong trào Dân chủ Thiên An Môn và cuộc đàn áo đẫm máu. Ngoài ra cảnh tượng tàn sát ngay chính đồng bào mình của đảng cộng sản Tàu tại Thiên An Môn, vô hình đã biến thành một cơn lốc dữ dội, đẩy bánh xe lịch sử của năm 1989 từ Trung Hoa chuyển nhanh khắp thế giới. Cuối cùng cuộc cách mạng đòi dân chủ, quyền sống đã thành công tại Ba Lan, một nước cộng sản chư hầu của Liên Xô, qua cuộc bầu cử ngày 4/6, mở đường cho sự sụp đổ dây chuyền các quốc gia trong khối Đông Âu và chính tại thành trì Lê-Mác Mạc Tư Khoa sau đó.đêm mùng 3 rạng mùng 4 tháng 6, năm rắn 1941 không quân Nhật Bản bất ngờ tấn công Trân Châu Cảng.

Kỷ Tỵ (129)

Đế quốc La Mã đàn áp người Do Thái và Palectine. Cuối cùng người Do Thái bị đuổi khỏi thánh địa Jerusalem.

TÂN TỴ (381)

Đại hội Thiên Chúa Giáo lần thứ hai tại Constantinople, chính thức hoá niềm tin tôn giáo và đặt chủ nghĩa vô thần ra vòng pháp luật.

Kỷ Tỵ (429)

-Bộ tộc Vandal thuộc chũng tộc German từ Châu Âu, thiên di sang lục địa đen và lập một quốc gia tại Bắc Phi, có thủ đô Carthage vào năm 439.

Quý Tỵ (453)

Attila vua Hung Nô, một bộ tộc hùng mạnh ở phía tây nước Tàu đã chinh phục các nước từ Á sang Âu. Năm 453 Hung Nô đóng đô tại một tỉnh nằm trên sông Danube, miền Trung Hung Gia Lợi ngày nay. Đế quốc Hung tàn lụn sau khi bị liên quân người Visigoth, Franc và Giáo Hoàng Leo I.

Quý Tỵ (633)

Người Ả Rập bắt đầu cuộc viễn chinh mở rộng đế quốc Hồi Giáo. Các quốc gia Syria (636), Palestine (638), Ai Cập (642) và Ba Tư (651).lần lượt bị chinh phục, làm cho đế quốc lúc đó thêm to lớn và hùng mạnh.

Ất Tỵ (1245)

Đế quốc Mông Cổ tàn phá vùng Lưỡng Hà (Mésopotamie) và

Armenia

Quý Tỵ (1353)

Vương quốc Lang Xang hay còn gọi là xứ triệu voi, được thành lập tại Lào trên bán đảo Đông Dương.

Đinh Tỵ (1497)

Nhà thám hiểm người Bồ Đào Nha Vasco de Gama, dùng thuyền buồm đi vòng Châu Phi vượt qua Ấn Độ Dương đến bán đảo Ấn Độ tai Nam Á.

Tân Tỵ (1521)

Liên tiếp ba năm, Magellan đã thực hiện cuộc thám hiểm vòng quanh thế giới từ Đại Tây Dương tới Thái Bình Dương và dừng tại Phi Luật Tân rồi qua đời tại đó.

Đinh Tỵ (1557)

Người Bồ Đào Nha bắt đầu buôn bán với Trung Hoa khi tới Ma Cau.

Kỷ Tỵ (1689)

-Ngày 18/1 sinh nhật của Charles Montesquieu, nhà văn, xã hội kiêm sử học Pháp. Ông cũng là người đặt nền móng về thuyết “ tam lập phân quyền “ trong tác phẩm Tinh Thần Luật Pháp.

-Ngày 17/11 khai thông Kênh đào Suez dài 161 km, trên lãnh thổ Ai Cập, nối liền Hồng Hải và Địa Trung Hải.

Anh theo chế độ Quân Chủ Lập Hiến sau khi thông qua một đạo luật. Theo đó nhà vua chỉ có tính cách tượng trưng về nghi lễ, còn quyền hành do Thủ tướng và Quốc hội quyết định.

Quý Tỵ (1773)

Ngày 16/12 người Mỹ tại Boston quăng 343 thùng trà trên các tàu buôn từ Luân Đôn tới, để phản đối chính sách độc quyền và độc tài của thực dân Anh tại đây. Biến cố trên báo hiệu những chuyển biến chính trị sắp tới tại Bắc Mỹ.

Đinh Tỵ (1797)

Napoleon Bonaparte đánh bại liên quân Áo-Piemont (Bắc Ý) tại chiến trường Ý Đại Lợi.

Kỷ Tỵ (1809)

Ngày 12/2 sinh nhật của nhà Sinh học Anh Charles Darwin (1809-1882), người đã đề xướng “ thuyết tiến hóa “ của vạn vật.

Quý Tỵ (1833)

Ngày 21/10 sinh nhật của nhà Hóa học người Thụy Điển Alfred Nobel. Ông là người đã phát minh ra chất nổ và cũng là người đã đặt ra các giải Nobel hàng năm bằng chính tài sản của mình sau khi qua đời (1893) cho tới ngày nay vẫn tiếp tục.

Đinh Tỵ (1857)

Ngày 11/5 nhiều quân nhân Ấn Độ nổi dậy chống thực dân Anh tại thủ đô Tân Đề Li và nhiều thành phố lớn khác trong nước, mở đầu cho phong trào cách mạng chống người Anh tại đây để, giành độc lập cho đất nước mình. Biến cố trên thường được gọi là Xipay kéo dài tới năm 1859 mới tạm yên.

Kỷ Tỵ (1869)

Nhà Hóa học người Nga D.I.Mendeleey (1834-1907), phát minh Bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học.

Nhà Vật lý người Bỉ Zenobe Gramme (1820-1901) phát minh ra máy phát điện một chiều (dynamo) và động cơ điện (năm 1871). -Ngày 7/8 thành lập đảng Công nhân Xã hội Dân chủ Đức, dưới sự lãnh đạo của A.Bebel và Wihelm Lisbneck.

Tân Tỵ (1891)

Ngày 25/10 sinh nhật Pablo Picasso (1881-1973). Ông là một họa sĩ đồng thời cũng là một điêu khắc gia nổi tiếng qua nhiều thập niên tới ngày nay, với những tác phẩm nghệ thuật có ảnh lớn đối với nền hội họa thế giới.

Quý Tỵ (1893)

-Patric Laval giáo sư tại trường Đại Học Stockholm (Thụy Điển), người đầu tiên phát minh ra động cơ chuyễn vận bằng hơi nước với vận tốc 5 mã lực. Năm 1900 gia tốc thêm động cơ lên tới 30 mã lực tương đương 280 kilowatt.

-Ngày 3/10 Xiêm La thua trận phải ký với thực dân Pháp hiệp ước. Theo đó Xiêm hoàn trả phần lãnh thổ phía tây và các đảo trên sông Mê Kông cho Lào. Cũng từ đó Pháp chính thức thống trị toàn toàn thể bán đảo Đông Dương.

Ất Tỵ (1905)

Nhà Vật lý học người Đức gốc Do Thái Albert Einstein cho ra đời học thuyết Tương Đối. Năm 1931 Ông nhận lãnh giải Nobel vật lý.

-Ngày 9/1 công nhân Nga biểu tình trước cung điện đông của hoàng gia tại thành phố Peterbourg. Nga Hòang ra lệnh đàn áp đẫm máu, mở đầu cho thời kỳ trỗi dậy của phong trào cộng sản tại đây. -Tháng 9, Tôn Trung Sơn (Dật Tiên) thành lập Trung Hoa Quốc Dân Đảng, dựa theo học thuyết Tam dân (dân tộc độc lập, dân quyền tự do, dân sinh hạnh phúc) và nhắm vào 4 mục tiêu : lật đổ Mãn Thanh, khôi phục Mãn Thanh, thành lập dân quốc và bình quân địa quyền.

-Ngày 14/6 binh biến trên chiến hạm Nga Potemkime, kéo dài tới ngày 25/6. -Hạm đội Nga bị Nhật đánh bại tại eo biển Đối Mã. Nga phải ký hòa ước Porstmouth với Nhật. Theo đó, Nga nhường cho Nhật bán đảo Liêu Đông, hải cảng Lữ Thuận, đường sắt nam Mãn Châu, Triều Tiên và bồi thường chiến phí cho Nhật.

-Ngày 16/10 dân chúng Ân Độ tham gia phong trào đấu tranh đòi độc lập, chống thực dân Anh mưu toan cắt vùng Bengal ra khỏi lãnh thổ Ấn, qua hai khẩu hiệu Svadesh (đất đai) và Svaral (quyền tự trị)

Đinh Tỵ (1917)

-Ngày 1/2 Hoàng đế Đức Willhelm II ra lệnh cho tàu ngầm tấn công các thương thuyền và chiến hạm Tây phương trên Đại Tây Dương.

-Ngày 12/3 cộng nhân Nga lật đổ chế độ Nga Hoàng Nicolas II, thành lập chính phủ lâm thời với thủ tướng đầu tiên là Lvov (3-1917). -Ngày 6/4 Hoa Kỳ tham chiến bên cạnh Đồng Minh chống trục Đức-Áo-Hung tại Âu Châu trong Đại chiến thứ nhất (1914-1918). -Ngày 24/4 Lenin đưa ra bản luận cương của đảng cộng sản Bonsovick. Tháng 7 Xiêm tuyên bố đứng về phe Đồng Minh (Hoa Kỳ, Anh, Pháp, Nga) chống phe Trục (Đức, Áo, Hung,

-Ngày 26, đại hội lần thứ VI của đảng cộng sản Nga thông qua nghị quyết tổng khởi nghĩa chiếm chính quyền.

-Ngày 7/11, bùng nổ cách mạng tháng 10 ở Petrograd (Nga), mở đầu chủ nghĩa xã hội và thành lập nhà nước cộng sản Sô Viết Bolchevich do Lenin lãnh đạo.

Kỷ Tỵ (1929)

-Ngày 29/1, ngày mở đầu “ cuộc khủng hoảng kình tế thế giới (1929-1933) “.Tại Hoa Kỳ, thị trường chứng khoáng sụt giá tới 80%, hàng triệu người gửi tiền tiết kiệm tại ngân hàng mất sạch. Cuộc khủng hoảng kinh tế, tài chánh lan rộng khắp thế giới, làm mất hơn 40 tỷđô la chỉ trong năm 1929.

-Tháng 12, Jawahartal Nehru lãnh đạo đảng Quốc Đại Ấn, tranh đấu đòi độc lập cho nước mình đang bị thực dân Anh thống trị.

-Fleming tìm ra chất kháng sinh Penicelline.

Tân Tỵ (1941)

-Từ tháng 12/1940-6/1941, Đức tấn công và thôn tính các nước trên bán đảo Balkan gồm Hung Gia Lợi, Albanie, Nam Tư và Hy Lạp.

-Ngày 13/4, Liên Xô và Nhật ký hiệp ước bất tương xâm.

-Ngày 22/6, quân Đức tấn công sâu vào lãnh thổ Liên Xô, theo Hitler dự trù sẽ kết thúc 6-8 tuần.

-Ngày 29/7 Pháp và Nhật ký hiệp ước phòng thủ chung tại Đông Dương.

-Ngày 7/8 thi hào Ấn Độ Rabindranat Tagore (1816-1941) từ trần, để lại nhiều tác phẩm giá trị. Ông được giải Nobel văn chương năm 1913.

-Ngày 14/8, Tổng thống Mỹ F.Roosevelt và Thủ tướng Anh W.Churchill họp tại Terre Neuve để ký vào bản “ Hiến Chương Đại Tây Dương “. Theo đó thi “ không có sự thay đổi về lãnh thổ mà không có sự đồng tình của người dân ở đó. Xác nhận quyền tự lựa chọn chính thể, hợp tác quốc tế. Sau cùng là quyền được hưởng các nguồn lợi kinh tế và đi lại trên biển của mọi dân tộc “.

-Tháng 12, quân Đức bị chận đứng tại thủ đô Mạc Tư Khoa (Liên Xô), cũng là thời gian quân Đồng Minh bắt đấu các cuộc phản công vào phe Trục (Đức, Ý, Nhật) khắp các mặt trận.

-Ngày 7/12, Không quân Nhật bất thần tấn công Hạm đội Mỹ tại Trân Châu Cảng (Pearl Habor-Hawaii) , đồng thời mỡ cac cuộc không kích dữ dội vào các căn cứ qủa quân đội Hoa Kỳ tại Guam, Midway và Phillippine, bắt đầu thế chiến II tại Châu Á-Thái Bình Dương. -Ngày 21/12, Thái Lan ký hiệp ước liên minh với Nhật, cho phép nước này đóng quân trên lãnh thổ cho tới khi kết thúc thế chiến.

Quý Tỵ (1953)

Ngày 5/3, J.Staline tổng bí thư cộng đảng Liên Xô chết (1879-1953).

-Ngày 18/6, thành lập nước Cộng Hòa Ai Cập do G.Nasser làm tổng thống.

-Ngày 26/7 Fidel Castro cầm đầu nhóm cộng sản đệ tam địa phương, tấn công pháo đài Moncada của chính quyền Bastista tại đảo quốc Cu Ba.

-Ngày 27/7, Hoa Kỳ và Trung Cộng ký hiệp ước ngưng bắn tại Bàn Môn Điếm. Theo đó, vỹ tuyến 38 sẽ chia đôi Triều Tiên thành hai nước : Bắc Cao theo cộng sản đệ tam quốc tế đóng đô tại Bình Những. Đại Hàn Dân Quốc đóng đô tại Hán Thành.

-Tháng 9, N.K.Khroushov lên thế Staline làm tổng bí thư cộng sản Liên Xô.

Ất Tỵ (1965)

Ngày 7/2, Hoa Kỳ ném bom Bắc Việt

-Ngày 21/2, lãnh tụ Hồi giáo người da đen tại Mỹ Malcolmx bị sát hại.

-Ngày 18/3, nhà vũ trụ người Liên Xô A.Leonov cùng với P.I.Belaiev, bước ra khỏi tàu vũ trụ Rạng Đông 2.

-Ngày 8/4, các tổ chức của cộng đồng các nước Âu Châu ký các hiệp ước về than đá và thiếc (LCSC lập năm 1957), nguyên tử lực (EURATOM 1957), kinh tế (EEC 1957). Cuối cùng các tổ chức trên đã liên kết thành Cộng đồng chung Âu Châu (EU) từ 1/1/1994.

-Ngày 28/4, 42.000 quân Mỹ đổ bộ vào Cộng Hòa Dominca để giúp nước này ngăn chận phiến quân cộng sản. Cuộc chiến kết thúc vào tháng 6/1966 toàn bộ quân Mỹ rút về nước.

-Ngày 16/5 Mao Trạch Đông phát động “ cuộc đại nhảy vọt “ trong vòng 10 năm từ 1965-1976, tại đại hội đảng khóa 9 của cộng đảng Tàu. Thực chất đây là cuộc tranh giành quyền lực giữa các phe nhóm, địa phương và trung ương, qua danh từ hào nhoáng “ đại cách mạng văn hóa vô sản “ do nhóm tứ nhân bang chủ xướng, đã khiến cho hàng chục triệu người dân vô tội chết oan.

-Ngày 7/8, Quốc hội Hoa Kỳ thông qua quyết định Vịnh Bắc Việt, thông

qua việc đổ quân vào Nam VN giúp VNCH chống lại cuộc xâm lăng của Bắc Việt.

-Ngày 9/8, đảo quốc Singapore tuyên bố tách ra khỏi Liên bang Mã Lai Á để thành lập nước Cộng hòa Singapore do Jusib Bin Libac làm tổng thống và Lý Quang Diệu làm thủ tướng

-Ngày 30/9, đảo chính tại

Indonesia

do Untung và một tiểu đoàn phòng vệ tổng thống phủ. Cuộc đảo chính bất thành vì sự chống lại của giới chỉ huy quân sự và tướng Suharto. Hậu quả làm quyền hạn của tổng thống Sukarno bị thu hẹp phần nào. Ngày 13/3/1966 tổng thống Sukarto ký sắc lệnh trao quyền hành cho tướng Suharto.

-Ngày 28/11, Pháp phóng vệ tinh đầu tiên nặng 38kg, mang tên A-1 lên quỹ đạo

Đinh Tỵ (1977)

Jimmy Carter nhậm chức tổng thống Hoa Kỳ.

-Tháng 6, giải tán tổ chức Liên phòng Đông Nam Á (SEATO).

-Tháng 7, hai đảng cộng sản Lào và VC ký hiệp ước liên minh quân sự và hợp tác.

-Tháng 12, thành lập tổ chức APC (Arab Poeple Congress) đặt trụ sở tại thành phố Tripolie (Lybie).

-Hoa Kỳ và Panama ký thỏa ước , theo đó Mỹ sẽ trả kênh đào

Panama

cho chính phủ sở tại vào năm 1999.

Kỷ Tỵ (1989)

Tháng 1, G. Bush nhậm chức tổng thống Hiệp Chủng Quốc.

-Ngày 7/1, Nhật hoàng Hiro Hito qua đời, kết thúc triều đại SHOWA (Chiêu Hòa) kéo dài 63 năm trong lịch sử nước Nhât cận đại. Ngày 9/1, Hoàng thái tử Nhật Bản Akihito 58 tuổi lên nối ngôi Nhật hoàng, mở đầu triều đại HEISEI (Bình Thành).

-Tháng 2, cuộc gặp gỡ không chính thức tại thủ đô Jakarta (Inndonesia), giữa 4 phe đang tham chiến tại Kampuchia (Sihanouk, Hun Sen, Sonsann và Khieu Samphon).

-Ngày 15/2, quân đội Liên Xô rút khỏi A Phú Hản.

-Ngày 25/4, thủ tướng Nhật Bổn N.Takeshita buộc phải từ chức vì bị tố cáo nhận hối lộ của công ty Recruit Co.

-Từ 17/4 – 4/6, sinh viên học sinh và dân chúng Trung Hoa, biểu tình đòi tự do và quyền sống quyền làm người tại Quảng trường Thiên An Môn (Bắc Kinh). Đỉnh cao nhất trong cac cuộc biểu tình có lúc lên tới 1 triệu người. Đêm 3 rạng ngày 4/6 Đặng Tiểu Bình và thủ tướng Lý Bằng ra lệnh cho xe tăng, trọng pháo và bộ đội đàn áp cuộc biểu tình, gây thương vong cho hàng ngàn người. Tiếp theo một chiến dịch ruồng bắt những người biểu tình còn sống sót, gây kinh hoàng và phẩn nộ, chẳng những khắp nước Tàu mà còn khắp thế giới, đến nay bia miệng vẫn còn đàm tiếu, chê cười.

-Ngày 7/10, kỷ niệm 40 năm ngày thành lập Cộng sản Đông Đức. Hai ngày sau bùng phát nhiều cuộc biểu tình tại Leipzip, Dresden..với mục đích “ Chúng ta là một dân tộc “, mở đầu cuộc thống nhất nước Đức theo chính thể tự do, dân chủ.

-Ngày 18/10, Hungari từ bỏ thiên đàng xã nghĩa, đổi tên nước là Cộng hòa Hungari. Năm 1990 Hung chọn ngày 18/10 làm ngày quốc khánh.

-Ngày 7/11, hội đồng bộ trưởng cộng sản Đông Đức từ chức.

-Ngày 10/11, cách chức tổng bí thư đảng cộng sản Bulgary là T.Jicov và bầu P.Mladenop lên thế chức trên.

-Ngày 3/12, toàn thể ban hấp hành trung ương đảng cộng sản Đông Đức từ chức.

-Ngày 16/12, biểu tình lớn tại thị trấn Timosoora, mở đầu cuộc khủng hoảng chính trị tại Roumani.

-Ngày 22/12, cánh cổng Brandenburg, phân chia hai vùng đông và tây Bá Linh, được mở rộng cho mọi người thông thương.

-Nhiều cuộc bạo động xãy ra tại Roumani, thủ tướng và nội các từ chức. Mặt trận cứu nguy tổ quốc được thành lập đòi giải thể chế độ cộng sản.

-Ngày 29/12, quốc hội Ba Lan thông qua việc sửa đổi hiến pháp, đổi tên nước là Cộng Hòa Ba Lan, khai trừ chủ nghĩa xã hội và từ bỏ đảng cộng sản.

-Ngày 29/12, Vasiley Haven được bầu làm tổng thống Cộng hòa Tiệp Khắc.

Tân Tỵ (2001) :

-Ngày 20/2, phát hiện đầu tiên tại Anh, chứng bệnh lỡ mồm long móng nơi lòai Heo. Sau đó bệnh lan tràn khắp Châu Âu, làm nhiều nước bị thiệt hại nặng về kinh tế.

-Trong cuộc bầu cử thủ tướng ngày 6/1, lãnh đạo đảng Likud là Sharon đã thắng đương kim thủ tướng Barack (Công đoàn).. Thủ tướng Sharon và nội các mới Do Thái chủ trương ám sát những nhân vật Palestine, khiến cho xung đột tại Trung Đông thêm leo thang. Thủ lãnh của nhóm Hamas bị trực thăng Do Thái bắn chết, mở đầu cho các vụ bom người của Palestin, làm cả hai phía thêm nhiều thương vong.

-Ngày 23/3, trạm không gian Nga đóng cửa và được phá hũy cho rơi xuống Thái Bình Dương. Nhiều nước trong đó có Hoa Kỳ, Nga..thực hiện một trạm không gian mới để thay thế.

Qúy Tỵ 2013