BM: Chữa mồ hôi tay chân

Thính giả Trí Nguyễn từ Sài Gòn, gởi thư đến câu hỏi như sau:

"Thưa bác sĩ,

Xin hỏi bác sĩ về chứng ra mồi hôi ở lòng bàn tay và lòng bàn chân.

Em hay bị ra mồ hôi ở lòng bàn tay và lòng bàn chân. Mỗi khi phải tập trung làm những công việc gì tỉ mỉ như viết lách, vẽ hình, cần tay khô ráo thì lòng bàn tay em ra mồ hôi nhiều. Ðôi khi hồi hộp hay chuẩn bị phải bắt tay với một người cấp lớn hơn, tay em cũng bổng dưng ra nhiều mồ hôi. Nhưng ngược lại có khi giở những trang giấy của một cuốn sách hay tờ báo, cần tay ẩm ướt một tí thì nó lại khô ran, khó làm được việc đó.

Lòng bàn chân của em cũng ra mồi hôi nhiều gây ẩm ướt giày vớ.

Xin bác sĩ giải thích cho nguyên do và cách chữa trị.

Em chân thành cảm ơn bác sĩ!”

Bác sĩ Hồ Văn Hiền giải đáp:

Mồ hôi quá nhiều, cục bộ, không rõ nguyên nhân (primary focal hyperhidrosis.)

Thường lúc chúng ta chảy mồ hôi nhiều lúc chúng ta đến một chỗ nóng nực, vì bộ óc chúng ta có khả năng phát hiện được sự thay đổi nhiệt độ của máu cơ thể đi vào đầu, bộ óc ra lệnh cho những tuyến mồ hôi làm việc nhiều hơn. Trái lại, mồ hôi bàn tay và lòng bàn chân chịu ảnh hưởng trực tiếp của vỏ óc (cerebral cortex) là những tổ chức thần kinh cấp cao và là nơi điều khiển những cảm xúc, suy nghĩ. Do đó chúng ta chảy mồ hôi tay chân thường vì chúng ta xúc động, sợ sệt hoặc lo âu (emotional stimuli).

Chứng chảy "mồ hôi cục bộ không rõ nguyên nhân" (primary focal hyperhidrosis):

● Focal là cục bộ, chỉ giới hạn ở nách, bàn tay, bàn chân, mặt; khác với “generalized hyperhidrosis”.)

● Ở một người khỏe mạnh về mọi mặt khác.

● Thường được giải thích như là một sự thiếu điều hòa của hệ thần kinh giao cảm (autonomic dysregulation.) Nói một cách giản dị hơn, những người này là những người dễ bị xúc động, hệ thần kinh giao cảm (sympathetic system, nhưng dùng acetylcholine làm chất dẫn truyển thần kinh [neurotransmitter]) quá nhạy cảm, kích thích các hạch mồ hôi tay chân, nách quá trớn. Người Nhật bị chứng này 20 lần nhiều hơn các giống dân khác. Người Mỹ (phần đông là da trắng) chừng 1% mắc chứng này.

● Trong gia đình bệnh nhân có nhiều người thân khác cũng mắc chứng ra mồ hôi nhiều ở tay, chân mặt.

● Một điểm quan trọng khác là lúc đi ngủ thì không bị ra mồ hôi tay chân.

Bác sĩ cần phân biệt với bệnh ra mồ hôi quá nhiều toàn thân do những nguyên nhân khác (secondary hyperhidrosis.)
1) Những người này chảy mồ hôi cả ngày lẫn đêm.
2) Nguyên nhân có thể là: trời nóng quá, bệnh nhiễm như bệnh lao, u bướu (lymphoma), cường cơ năng tuyến giáp.

Chữa trị chỉ có mục đích làm tăng chất lượng đời sống vì bệnh này không có gì nguy hiểm.
1) Thường nhất là dùng những muối aluminum (nhôm). Muối nhôm bít các lỗ tuyến ra mồ hôi, và có thể huỷ hoại một số tuyến mồ hôi.

● Ở Mỹ, thuốc tên Drysol chứa 20 % aluminum chloride, bán từng chai 37.5 cc, ở Mỹ mua phải có toa bác sĩ. Tối đi ngủ người bệnh thoa Drysol lên chỗ mồ hôi nhiều, lấy saran wrap (là màng plastic) bọc lên, sáng dậy rửa thuốc đi. Làm hai đêm liên tiếp. Sau đó, mỗi tuần một hai lần nếu cần.

● Thuốc Certin-Dri và Xerac không cần toa BS.

● Nên hỏi dược sĩ có thuốc tương tự hay không, thường đây là những chất rẻ tiền dễ kiếm.

● Nhớ thoa thuốc lúc da khô (trước khi đi ngủ), và rửa sạch lúc dậy buổi sáng; nếu da vẫn ngứa, đỏ khó chịu có thể dùng kem loại corticoid (như hydrocortisone 2.5%) thoa.

2) Các thuốc uống xài trị bệnh ra mồ hôi nhiều không hiệu quả lắm vì nhiều phản ứng phụ. Những thuốc này có tác dụng chống lại acetylcholine, nên cũng gây phản ứng phụ như khô mắt, khô miệng, mắt mờ do con ngươi nở lớn, khó tiểu, bón (Anticholinergics: vd propantheline bromide, glycopyrrolate, oxybutynin (Ditropan), benztropine).

3) Một cách chữa khác là iontophoresis, dùng dòng điện để đem thuốc vào da. Máy bán trên thị trường cho người tiêu dùng tại nhà, dùng nước vòi (tap water) và chừng 85% thấy bệnh thuyên giảm. Bất tiện là phải 'chạy điện" 20-30 phút mỗi ngày, dần dần có thể dùng vài ba lần/tuần.

4) Trong một số trường hợp bác sĩ có thể xài thuốc an thần (tranquilizer). Những thuốc này cũng như những biện pháp sau đây không xài cho trẻ em, chỉ kể ra đây với mục đích thông tin.

5) Một số bác sĩ dùng phương pháp giải phẫu, cắt đứt dây thần kinh giao cảm nằm trong lồng ngực, trước khi dây này ra khỏi lồng ngực và phụ trách vùng mồ hôi ở nách và tay (cắt thần kinh giao cảm bằng nội soi lồng ngực/ ETS endoscopic transthoracic sympathectomy). Do bác sĩ giải phẫu thần kinh (neurosurgeon) thực hiện.

6) Một phương pháp mới, khá đắt tiền là chích Botulinum toxin A (Botox.) Botox là một chất cực độc lấy từ vi trùng botulinum. Hiện nay rất thịnh hành trong việc trị các vết nhăn da mặt. Độc tố này làm tê liệt các tuyến mồ hôi.

Bệnh nhân được bác sĩ chuyên khoa da chích chừng 50 mũi chất này vào mỗi bàn tay. Hiệu nghiệm từ 4-12 tháng, sau đó phải làm lại.

7) Một số khảo cứu đang dùng năng lượng của siêu âm để chữa bệnh này, điểm bất tiện chính là làm tê hai bàn tay.

8) Tự nó bệnh nhiều mồ hôi chỉ bất tiện, cần tĩnh tâm, bớt lo lắng, lo âu, thư giãn.

● Thường người chảy mồ hôi tay nhiều có khuynh hướng bị ám ảnh tay mình ẩm ướt lúc giao tiếp, trước lúc sắp phải bắt tay người khác, cầm tay người khác. Sự căng thẳng này lại càng làm cho người đó hồi hộp, tim đập mạnh, tay ướt nhiều hơn (do hệ thần kinh giao cảm tự động bị kích thích bởi tác dụng của stress.) Người đó có thể vô tình tránh tiếp xúc với người khác và giới hạn sinh hoạt của mình, ít muốn tiếp xúc với ai. Khá đông người Việt Nam chúng ta cũng nghĩ rằng mồ hôi tay là triệu chứng yếu tim (cũng dễ hiểu vì do tác dụng hệ gia cảm nói trên, tim cũng đập nhanh, người đó hồi hộp,cảm thấy khó thở) nhưng điều này không đúng. Có thể đọc sách hướng dẫn, tập thiền, hoặc nhờ những người có khả năng giúp cho mình tự tin hơn, như chuyên gia tâm lý, hoặc bs của mình.

● Đa số người trẻ mắc chứng này dần dần sẽ bớt trở ngại, triệu chứng giảm đi với thời gian, nhất là nếu người đó tự tin hơn và làm chủ được mình hơn bằng cách ý thức về sự sợ sệt của mình. Có thể dùng muối nhôm (aluminum salt) nếu cần.

● Nên nhờ BS khám để đánh giá sức khỏe tổng quát, để loại những bệnh tim, giáp trạng đôi khi có thể đi cùng.

Chúc bệnh nhân may mắn.

BS Hồ Văn Hiền

BM: Dấu hiệu cảnh báo các bệnh hiểm nghèo

Apr 04, 2014

Có những triệu chứng tưởng chừng rất mơ hồ nhưng nếu bạn không chủ quan, sớm nhận biết và được chẩn đoán đúng, nhiều khả năng giúp bạn "thoát" được những căn bệnh hiểm nghèo. 1. Dấu hiệu cảnh báo ung thư

BM: Bệnh GOUT đến từ đâu ?

Feb 24, 2014

Cụ thể ở bệnh này là lắng tụ tinh thể monosodium urate ở bao khớp, gân do tình trạng acide urique tăng cao trong máu… gây ra các đợt viêm khớp ngoại biên tức là viêm các khớp chân tay đặc biệt hay xảy ra ở ngón chân ...

BM: Những chuyện "quái đản" ở Bệnh viện VN

Oct 22, 2013

Nói đến chuyện bệnh viện ở VN nhiều quá rồi, thật tình tôi không muốn nhắc đến nữa. Nhưng còn những chuyện vượt quá sức tưởng tượng của con người giữa thời đại này và có lẽ ngay cả ở thời đại y khoa còn non trẻ lạc ...

BM: Một kỹ thuật đơn giản giúp ngăn ngừa ung thư cổ tử cung

Apr 09, 2014

Hầu hết mọi người nghĩ về bệnh sốt rét, bệnh AIDS, và sinh con như là nguyên nhân hàng đầu gây ra cái chết của phụ nữ trong vùng phía nam sa mạc Sahara ở Châu Phi. Nhưng còn một nguyên nhân gây chết người khác ...

BM: Bệnh nhân Alzheimer và người chăm sóc

Mar 25, 2013

Vào lúc số người lớn tuổi trên nước Mỹ ngày càng đông thì những nhu cầu chăm sóc đặc biệt những người lớn tuổi với bệnh mất trí nhớ và bệnh Alzheimer cũng ngày càng tăng. Thông tín viên Faiza Elmasry đi thăm một cơ ...

BM: Nhìn móng tay đoán bệnh.

Jun 13, 2012

Trong một số trường hợp, móng tay vàng có thể là biểu hiện của những bệnh trầm trọng hơn như bệnh về tuyến giáp, bệnh về phổi, tiểu đường và vẩy nến. 4. Móng tay hơi xanh. image. Móng tay hơi xanh có thể là do cơ thể ...

BM: Một kinh nghiệm của người bị bệnh ung thư

Oct 31, 2012

Hương đã kinh qua một thời gian bệnh Cancer: gồm 3 tháng dò tìm bệnh, 8 tháng trị chemotherapy, 1 tháng Radiotherapy, còn thử máu thì lia chia...vậy mà ròng rả 1.5 năm mới vượt qua khỏi. Thời gian tìm bệnh cũng nhiêu ...

BM: 6 nhóm thực phẩm tốt cho người bệnh thấp khớp

Aug 06, 2013

Sau nhiều nghiên cứu, nhóm chuyên gia dinh dưỡng ở ĐH Pittsburgh (Mỹ) đã phát hiện thấy, thực phẩm không thể chữa khỏi bệnh thấp khớp nhưng nó lại có tác dụng giảm đau và giúp con người dễ chịu, trong đó 6 nhóm ...

BM: 6 bệnh dễ mắc do ăn nhiều thịt

Jan 06, 2013

Bệnh tiểu đường: ăn nhiều thịt, nhất là các loại thịt nhiều mỡ, làm tăng axít béo và triglycerid – là nguyên nhân gây ra tiểu đường loại II. Bởi vì các axít béo dư thừa trong máu và triglycerid cản trở hoạt động của insulin, điều ...

BM: Bệnh Suyễn_Asthma

Dec 04, 2012

Nếu vô phúc lúc ấy chất gây nhạy ứng lại quá nhiều trong không khí, chỉ sau một lần tiếp xúc với chất ấy, người bệnh cũng có thể bị suyễn hành mỗi ngày, trong nhiều tháng sau đó. image. Người ta chưa thực sự biết rõ ...

BM: Bệnh nhớ nhà

Aug 03, 2013

Bệnh nhớ nhà. image. Đi du học là khi bạn và gia đình chấp nhận một con đường đòi hỏi bạn phải bước đi độc lập, nhưng không phải đơn độc. image. Đối với những ai đã đi làm thì quả thực mùa hè chắc chẳng có nhiều sự ...

BM: Bệnh đàn ông: Sợ

Jul 14, 2011

Trong số báo trước, gã vừa mới sờ tới chứng bệnh “sợ vợ” của các đức ông chồng, bỗng giật nảy mình và tỉnh hẳn cơn mơ, vội coi lại số trang và đếm lại số chữ đã viết, thì thấy rằng mình đã “vượt chỉ tiêu trên giao”, đành ...

BM: Khi nào nên ngưng điều trị bệnh cho người già?

Jun 27, 2013

Thông tín viên VOA Carol Pearson nói chuyện với một chuyên gia về việc chữa trị cho các bệnh nhân cao tuổi bị nhiễm trùng đường phổi tái phát. Dân chúng Nam Phi và những người ngưỡng mộ ông trên khắp thế giới đã ...