BM: Đổi chác tệ hại với Việt Nam

Đối mặt với áp lực gia tăng từ cộng đồng quốc tế và phải tìm kiếm các cam kết thương mại và an ninh từ cộng đồng này, chính quyền Việt

Nam

mới đây đã phóng thích năm tù nhân lương tâm. Tôi là một trong số đó.

Những cuộc phóng thích tù nhân lương tâm như vậy luôn được hoan nghênh nhưng không được nhầm lẫn với những cải thiện nhân quyền thực sự. Ước tính có khoảng 400 tù nhân lương tâm tại Việt Nam đồng nghĩa ngay cả khi một số ít nhà bất đồng chính kiến được thả thì một số lượng lớn vẫn còn bị giam cầm hoặc bị kết án tù. Nhiều người ở Đông Nam Á tin rằng Việt Nam đã thay thế Miến Điện ở vị trí nước có vi phạm nhân quyền tồi tệ nhất trong khu vực.

Cộng đồng quốc tế thường chú trọng vào việc gây sức ép với Việt Nam để có thêm tù nhân được phóng thích. Cho dù một sự chú trọng như vậy đã giải thoát tôi khỏi nhà tù thì nó lại thường phản tác dụng như một cách tiếp cận ngoại giao. Chính phủ Việt Nam coi tù nhân lương tâm như hàng hóa để đổi chác lấy các lợi ích an ninh và thương mại cũng như viện trợ từ Hoa Kỳ và các nước phương Tây khác. Việt Nam đã tích trữ cả một kho tù nhân lương tâm cho mặc cả trong tương lai.

Sau khi Việt Nam trở thành thành viên của Tổ chức Thương mại Thế giới và đạt được quan hệ thương mại bình thường vĩnh viễn với Hoa Kỳ vào đầu năm 2007, chính quyền Việt Nam đã phát động một cuộc đàn áp tàn bạo nhằm vào các trí thức, nghệ sĩ, blogger, nhà báo, nhà hoạt động công đoàn và lãnh đạo tôn giáo. Cho đến bây giờ cuộc đàn áp này vẫn chưa dừng.

Các chính phủ thuộc thế giới tự do cần yêu cầu chính quyền Việt Nam hủy bỏ kho công cụ đàn áp của họ - bắt đầu bằng việc bãi bỏ các Điều 79 , 88 và 258 Bộ luật hình sự - và gắn lợi ích thương mại và an ninh trong tương lai với những cải cách pháp luật như vậy. Yêu cầu này không phải là quá nhiều: các điều luật hình sự này không chỉ vi phạm Công ước Quốc tế về Quyền Dân sự và Chính trị mà Việt Nam là thành viên từ năm 1982 mà còn mâu thuẫn với chính Hiến pháp Việt Nam.

Mục đích duy nhất của những điều luật hình sự này là giữ cho chế độ của Đảng Cộng sản Việt Nam tồn tại. Điều 88 cấm "tuyên truyền chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam" là để bịt mồm những người chỉ trích Đảng cộng sản Việt Nam – các nhà báo và blogger và các nhà bất đồng chính kiến khác. Đây là một sự vi phạm trực tiếp Điều 16 Hiến pháp theo đó " không ai bị phân biệt đối xử trong đời sống chính trị " đồng nghĩa không ai có thể bị sách nhiễu hay truy bức, càng không thể bị bắt hay bị bỏ tù do có quan điểm chính trị trái với quan điểm của Nhà nước.

Trong khi đó, Điều 258 lại nhằm vào những người " lợi dụng các quyền tự do dân chủ để xâm phạm lợi ích của Nhà nước ". Việt Nam không có " tự do dân chủ " thực sự nhưng Hiến pháp hứa hẹn cho công dân quyền tự do ngôn luận, quyền tiếp cận thông tin, quyền tự do tín ngưỡng, quyền hội họp, lập hội. " Lợi dụng quyền” là một khái niệm mà chính quyền Việt Nam tạo ra nhằm phá hoại Hiến pháp để tự do thực thụ duy nhất mà công dân Việt Nam có được là hoàn toàn tán thành các chính sách của Đảng Cộng sản Việt Nam.

Nếu như Điều 88 và Điều 258 nhằm vào những người bất đồng chính kiến với tư cách cá nhân thì Điều 79 được thiết kế để cản những người bất đồng chính kiến tập hợp thành tổ chức để cạnh tranh chính trị. Điều luật hình sự này được sử dụng để chống lại bất kỳ ai tổ chức phản đối một cách ôn hòa sự thống trị của Đảng cộng sản Việt Nam hoặc các chính sách của đảng này. Các công đoàn lao động độc lập, các đảng phái chính trị mới ra đời, các tổ chức tôn giáo, các hội đoàn xã hội dân sự không chịu sự giám sát của chính quyền - tất cả đều có thể bị nghiền nát bởi Điều 79.

Hai phần ba số tù nhân lương tâm bị kết án theo 3 điều luật hình sự này. Những tù nhân lương tâm này có thể không được nhiều người ở đây, tại Hoa Kỳ, biết tới nhưng họ là những anh hùng với nhiều người trong chúng tôi, những người muốn xây dựng một nước Việt Namvừa thịnh vượng vừa bảo vệ các quyền con người cơ bản và pháp quyền.

Cư trú tại Hoa Kỳ cho tôi quyền tự do bày tỏ quan điểm và đó là điều tôi biết ơn nhất. Vì vậy, tôi trân trọng yêu cầu chính phủ Hoa Kỳ sử dụng tất cả kênh song phương và đa phương có liên quan gồm các cuộc đàm phán về thương mại và an ninh cũng như các khoản cho vay từ các tổ chức tài chính quốc tế để buộc chính quyền Việt Nam hủy bỏ ngay lập tức các điều 79, 88 và 258 Bộ Luật hình sự và trả tự do vô điều kiện chotất cả các tù nhân lương tâm bị kết án theo những điều luật này.

Chỉ có loại bỏ các công cụ đàn áp của chính quyền mới có thể có những cải thiện nhân quyền thực sự và không thể đảo ngược tại Việt Nam.

Cù Huy Hà Vũ