BM: Chưa có lời giải vụ bạo loạn ở VN

Thursday, May 22, 2014

Chưa có lời giải vụ bạo loạn ở VN

Hàng ngàn công nhân TQ đã rời VN sau bạo loạn.

Việt

Nam

khởi tố trên 300 đối tượng về các tội danh sau các vụ bạo động ở ba địa phương, gây sự chú ý của các nước trong khu vực và nhiều dư luận khác nhau.

Theo Bộ Công an Việt Nam, các tội danh từ 'trộm cắp tài sản', 'huỷ hoại tài sản', 'gây rối trật tự công cộng' đến 'chống người thi hành công vụ' và đang khẩn trương sớm đưa ra truy tố, xử lý nghiêm minh theo quy định của pháp luật.

Tại cuộc họp báo do Bộ Ngoại giao phối hợp với Bộ Công an và lãnh đạo tỉnh một số tỉnh tham gia, Trung tướng Hoàng Kông Tư, quyền Tổng Cục trưởng Tổng cục An Ninh II (An ninh nội địa), bình luận về điều được nhà chức trách Việt Nam gọi là "các vụ việc liên quan tới trật tự trị an" theo sau bạo loạn tại một số tỉnh bao gồm Bình Dương, Đồng Nai và Hà Tĩnh.

'Phần tử xấu'

Trong số các cuộc biểu tình phản đối cũng có biểu ngữ kêu gọi biểu tình "đúng cách".

Điều khá rõ là người ta đưa ra hai thông điệp chính từ cuộc họp báo này: trấn an các nhà đầu tư nước ngoài (đã bị ảnh hưởng hoặc đang lo ngại) và đổi lỗi cho "các phần tử xấu lợi dụng và kích động gây rối".

Nhưng điều chưa rõ là "các phần tử" này là những ai? Và đây là bạo loạn tự phát hay có tổ chức?

Trong bài viết về điều được gọi là "lời đồn đại về lực lượng bên ngoài", báo Bưu điện Hoa Nam Buổi sáng số ra ngày 22/05 ở Hong Kong nói về những giả thuyết đang được đồn thổi về khả năng có 'mưu đồ thân Trung Quốc đã dàn dựng' cho các cuộc bạo loạn bài Trung Quốc gây chết người này.

"Mặc dù danh tính của những người chủ mưu còn là một chủ đề gây bàn luận, ít ai tin rằng cuộc bạo động tự dưng bùng lên".

Một nhà ngoại giao đã nghỉ hưu được báo này dẫn lời mô tả là bạo loạn không nên được xem là việc thổi thêm tinh thần bài Trung Quốc mà là một nỗ lực bôi nhọ giới lãnh đạo tại Hà Nội.

"Công nhân không có gây bạo động, họ là những người ngoài cuộc và được tổ chức tốt," người này nói.

Một người khác muốn ẩn danh trong chính phủ Việt Nam được dẫn lời nói rằng ông tin những người tham gia biểu tình không định biến các cuộc phản đối này thành sự cố chết chóc và rằng nhiều đám người đi xe máy đã dùng khăn che mặt.

Các tác giả bài báo cũng nói về một khả năng những người gây rối và một số công nhân tham gia phản đối đã được các thế lực chống chính phủ bên ngoài Việt Nam trả tiền.

Họ dẫn lời một học giả từ trường S. Rajaratnam School of International Studies ở Singapore nói rằng các nhóm cổ vũ cho nhân quyền và dân chủ rất hăng hái trong việc tổ chức các cuộc biểu tình như vậy.

"Nhiều người trong các nhóm này tại Việt Nam có liên hệ mật thiết với các nhóm chính trị người Mỹ gốc Việt thường vận động các cơ quan của chính phủ Hoa Kỳ gây sức ép đối với Việt Nam về nhân quyền và các chủ đề tự do chính trị," phó giáo sư Lý Minh Giang, được Bưu điện Hoa nam Buổi sáng dẫn lời.

Tuy nhiên báo này nói nguồn của họ tại Hà Nội tin rằng nhiều khả năng các nhóm như vậy không thế có khả năng triển khai bạo động qui mô lớn tới như vậy.

Nguồn này đổ lỗi cho vai trò của "gián điệp" Trung Quốc.

Việt Tân ra thông cáo

Trong một diễn biến đáng chú ý, đảng Việt Tân, một tổ chức chính trị tại Hoa Kỳ, ra thông cáo về vụ bạo loạn ở Việt Nam gần đây.

Thông cáo ra ngày 18/05/2014 của Việt Tân có đoạn:

"Trong bài viết “Phản đối đâu chỉ là yêu nước cực đoan” của ký giả BBC Bill Hayton đề cập về những cuộc biểu tình chống giàn khoan HD 981 của Trung Quốc trong các ngày qua tại Việt Nam, có đề cập đến vai trò của đảng Việt Tân trong biến cố ở Bình Dương.

"Tuy cách viết của ký giả Bill Hayton dựa trên ý kiến của một số người, nhưng qua những gì mà nhà cầm quyền Cộng sản Việt Nam công bố, các bạo động tại Bình Dương có rất nhiều nghi vấn do sự dàn dựng của bộ máy công an, để đổ trách nhiệm bạo hành cho giới đấu tranh dân chủ."

Vào ngày 16/05/2014, trang tin châu Á của BBC News đăng bài Vietnam-China tensions: Why protests are not just jingoism của tác giả Bill Hayton, cựu phóng viên của BBC tại Hà Nội.

Bài viết có đoạn "Có hàng loạt kiểu lý giải cho nguyên nhân thổi bùng bạo loạn. Một số người cho rằng nó bắt đầu bởi cuộc biểu tình được tổ chức chính thức, nhưng sau đó bị mất kiểm soát. Những người khác nói Việt Tân, một tổ chức chống cộng hải ngoại có trụ sở tại Hoa Kỳ, có thể đã đóng một vai trò.

"Cả hai cách lý giải trên có thể đúng nhưng chẳng giải thích được tại sao các cuộc biểu tình này lại thu hút quá nhiều người đến vậy và chuyển hướng thành bạo loạn quá nhanh. Hẳn phải có các yếu tố khác ở đây."

Theo tác giả Hayton "Những gì chúng ta đang chứng kiến ở Việt Nam là thực trạng tức giận chưa đủ chín: một phần là chống Trung Quốc, nhưng phần có vẻ khẩn cấp hơn là chống lại giới chủ [lao động] tồi".

Vào cùng ngày khi bài viết bằng tiếng Anh có trên mạng, ông Hoàng Tứ Duy, người ký thông cáo nói trên, nhắn lại một tin nhắn của Việt Tân tới tác giả Hayton trên Twitter rằng "Một số người nói về vai trò của Việt Tân trong các cuộc phản đối bạo động ở Việt Nam. Lại nhắc lại luận điệu tuyên truyền của truyền thông nhà nước?"

"Việt Tân chỉ ủng hộ cho phương thức đấu tranh bất bạo động. Đánh đồng chúng tôi với các phe nhóm bạo động là đưa tin thiếu trách nhiệm", ông Duy nhắn ông Hayton.

Phản hồi lại tin nhắn của ông Hoàng Tứ Duy, tác giả Bill Hayton nhắn lại vào tài khoản Twitter của Việt Tân rằng "Tôi không nói Việt Tân có liên quan tới bạo động. Việt Tân có tổ chức bất kỳ cuộc biểu tình về Hoàng Sa nào hay không? Hãy đọc bài báo đi. Tôi có cáo buộc Việt Tân tổ chức bạo loạn không?"

"Không hề cáo buộc"

Tác giả Bill Hayton: Tôi không cáo buộc Việt Tân dàn dựng bạo động. Mặc dù vậy tôi khó tin được rằng Việt Tân đã không đóng một vai trò nào cả trong các cuộc phản đối về Hoàng Sa"

Thông cáo của Việt Tân ngày 18/05 tái khẳng định điều họ gọi là "lực lượng dân chủ Việt Nam, bao gồm cả Đảng Việt Tân, từ lâu đã nhận thức và tiến hành phương thức Đấu Tranh Bất Bạo Động vì đây là con đường duy nhất để không bước vào đấu trường bạo động mà chế độ độc tài có ưu thế tuyệt đối;

"Đây là con đường cần thiết để tiết kiệm xương máu và tránh các đổ vỡ, hầu bảo vệ khả năng phục hồi của đất nước sau khi thoát độc tài; Và đây là con đường văn minh, nhân bản của con người ở thế kỷ 21."

Thông cáo này cũng kêu gọi Hà Nội "thả ngay gần một ngàn công nhân vô can đang bị bắt giữ chỉ để đánh lạc hướng dư luận và che đậy cho nhóm bạo hành thật."

Trong email mới gửi BBC Tiếng Việt về tin nhắn qua lại với Việt Tân trong vụ việc này, ông Hayton viết:

"Tôi không thấy có bằng chứng nào cho thấy rằng có ai đó đã lên kế hoạch bạo loạn từ trước. Tuy nhiên tôi nhận thấy rằng bạo động xảy ra SAU các cuộc phản đối ôn hòa.

"Một nguồn cho rằng tại một nơi bạo loạn được châm ngòi từ một cuộc biểu tình chính thức, một nguồn khác nói xảy ra sau một cuộc phản đối được tổ chức bởi Việt Tân.

"Trong bối cảnh gặp khó khăn để đưa thông tin chính xác từ Việt Nam tôi đã cho rằng các khả năng này có thể là những lời giải thích nhưng không nói rằng đó là sự thật.

"Tôi không cáo buộc Việt Tân dàn dựng bạo động. Mặc dù vậy tôi khó tin được rằng Việt Tân đã không đóng một vai trò nào cả trong các cuộc phản đối về Hoàng Sa.

"Việt Tân có thể xác nhận điều này không? Nếu không thì họ có thể xác nhận các cuộc phản đối nào họ đã đóng vai trò trong việc tổ chức?", ông Hayton hỏi.