Thursday, November 28, 2019

Người Hong Kong tuần hành cảm ơn TT Trump

BM

"Bây giờ Mỹ đã có các công cụ mới đầy ý nghĩa để ngăn chặn ảnh hưởng và can thiệp sâu hơn của Bắc Kinh vào các vấn đề nội bộ ở Hong Kong" - thượng nghị sĩ Rubio, đại diện nhóm 4 nghị sĩ trên, nói ngày 28-11 "Sau cuộc bầu cử cuối tuần trước tại Hong Kong với kết quả bất ngờ, luật mới này vừa được thông qua kịp lúc để thể hiện sự ủng hộ mạnh mẽ của Mỹ đối với các quyền tự do được ấp ủ lâu nay của Hong Kong" - ông Rubio cho biết thêm. Trước đó, theo Reuters , Nhà Trắng thông báo tổng thống Mỹ Donald Trump đã ký thông qua Đạo luật Nhân quyền và Dân chủ Hong Kong và đạo luật cấm xuất khẩu vũ khí  kiểm soát đám đông như lựu đạn hơi cay cho chính quyền Hong Kong nhằm hỗ trợ người biểu tình ủng hộ dân chủ ở Hong Kong.

Người Hong Kong tuần hành cảm ơn TT Trump

BM

Hàng nghìn người Hong Kong tập trung ở trung tâm thành phố hôm nay, vẫy cờ Mỹ để cảm ơn việc TT Trump ký đạo luật Hong Kong.

“Lý do chính chúng tôi tổ chức tuần hành là để cho thấy chúng tôi đánh giá cao và biết ơn quốc hội Mỹ cũng như Tổng thống Donald Trump vì đã thông qua đạo luật”, Che Cheung, 23 tuổi, một thành viên của nhóm sinh viên vận động Đạo luật Dân chủ và Nhân quyền Hong Kong, hôm nay cho biết.

Ước tính hàng nghìn người đã tham gia cuộc tuần hành được đặt tên “Lễ Tạ ơn” ở Hong Kong hôm nay, trong đó nhiều người vẫy cờ Mỹ. Cựu nghị sĩ Nathan Law gọi việc Tổng thống Mỹ ký thông qua đạo luật là “món quà kịp thời trong dịp Lễ Tạ ơn”.

BM
Người tranh đấu dân chủ Hồng Kông nay đã được Hoa Kỳ hậu thuẫn.

“Chúng tôi thực sự biết ơn về điều đó và chúng tôi đánh giá cao nỗ lực của những người Mỹ ủng hộ Hong Kong, sát cánh cùng Hong Kong”, Che nói, đồng thời kêu gọi các nước khác thông qua luật tương tự.

Người biểu tình Hong Kong mít tinh tại trung tâm thành phố hôm nay.

BM
  
Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm 27/11 ký thông qua đạo luật Dân chủ và Nhân quyền Hong Kong được quốc hội trình lên. Theo đạo luật này, Ngoại trưởng Mỹ hàng năm có trách nhiệm chứng nhận Hong Kong duy trì quyền tự quyết để đặc khu có thể hưởng ưu đãi thương mại từ Mỹ, duy trì vai trò trung tâm tài chính của thế giới.

BM
Người Hong Kong tập trung ở trung tâm thành phố hôm nay, vẫy cờ Mỹ để cảm ơn việc Trump ký đạo luật Hong Kong.

Hong Kong vốn được hưởng trạng thái đặc biệt, giúp đặc khu mua các công nghệ nhạy cảm, đồng thời đảm bảo trao đổi tự do giữa đồng dollar Mỹ và dollar Hong Kong cũng như cho phép thành phố đàm phán các thỏa thuận thương mại và đầu tư độc lập với Bắc Kinh.

Trạng thái đặc biệt còn giúp cư dân Hong Kong tránh các hạn chế về thị thực áp dụng cho công dân Trung cộng đại lục.

Tổng thống Mỹ cũng ký thông qua luật cấm bán hơi cay, đạn cao su và các thiết bị khác được lực lượng cảnh sát Hong Kong sử dụng để đối phó người biểu tình.

Bộ Ngoại giao Trung cộng ra tuyên bố gọi việc Trump thông qua đạo luật là hành động “ghê tởm, chứa ý đồ nham hiểm”, đồng thời cảnh báo sẽ có biện pháp trả đũa quyết liệt và phía Mỹ phải chịu mọi hậu quả. 

BM
Người biểu tình Hong Kong đeo mặt nạ hình Chủ tịch Trung cộng Tập Cận Bình

Tuy nhiên, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung cộng Cảnh Sảng từ chối bình luận về biện pháp đáp trả của Bắc Kinh.

Bộ Thương mại Trung cộng cũng không nói đạo luật Hong Kong có ảnh hưởng đến đàm phán thương mại Mỹ – Trung hay không.

Thứ trưởng Ngoại giao Trung cộng Lạc Ngọc Thành đã triệu Đại sứ Mỹ Terry Branstad, yêu cầu Washington không áp dụng đạo luật và ngay lập tức ngừng can thiệp vào công việc nội bộ của Trung cộng.

BM
  
Tổng biên tập tờ Global Times của Trung cộng Hồ Tích Tiến đăng Twitter rằng Bắc Kinh đang xem xét cấm thượng nghị sĩ Marco Rubio, người đề xuất đạo luật Hong Kong, nhập cảnh vào Trung cộng đại lục, Hong Kong và Macau.

Đạo luật Dân chủ và Nhân quyền Hong Kong được Mỹ thông qua sau khi đặc khu chứng kiến các cuộc biểu tình bùng phát từ đầu tháng 6 để phản đối dự luật dẫn độ cho phép đưa nghi phạm đến các khu vực tài phán mà đặc khu chưa ký hiệp ước dẫn độ, bao gồm cả Trung cộng đại lục. 

BM
  
Sau khi chính quyền đặc khu rút dự luật, người biểu tình vẫn xuống đường đưa ra các yêu cầu khác, trong đó có điều tra hành động sử dụng vũ lực của cảnh sát, tổ chức bầu cử dân chủ và lãnh đạo Hong Kong Carrie Lam từ chức.

Chính quyền Hong Kong hôm nay nói rằng họ “cực kỳ lấy làm tiếc” việc Trump ký thông qua đạo luật Hong Kong, cáo buộc Washington can thiệp công việc nội bộ của thành phố và “gửi thông điệp sai cho người biểu tình”.



Huyền Lê

BM

Xi Jinping gập đầu giữa muôn trùng rắc rối
Bước chân về phương Đông của Thúy Nga Paris
Ngủ thêm và đi làm trễ sẽ tốt cho sức khoẻ?
Xi Jinping bất lực _ Đành phủ phục trước quái kiệt Donald Trump
TT Trump ký luật ủng hộ người biểu tình Hong Kong
Trung cộng ‘tẩy não’ dân Tân Cương trong trại cải tạo
Cử tri Mỹ ngày càng không thiết tha với vụ phế truất TT Trump
Những gương mặt chính trị trẻ tuổi thắng cử tại Hong Kong
Tranh cãi dùng cần sa có làm con người nghiện ngập
Phe ủng hộ dân chủ thắng lớn trong bầu cử Hong Kong
Hãy xem cách không quân Mỹ tuyển phi công
Donald Trump _ người chơi cờ, thương thảo, CEO và chính trị gia kiểu mới
Chương trình y tế của bà Elizabeth Warren
Ký hay không ký đạo luật bảo vệ Hong Kong _ Xi Jinping sẽ sa lầy vào tử lộ
Nấu món ngon cổ xưa nhất thế giới
Khi nào bạn nên để linh cảm dẫn đường?
Liệu ông Trump sẽ ký luật bảo vệ nhân quyền Hong Kong?
Ký thỏa thuận thương mại với mỹ một quyết định đớn đau của Tàu cộng...
Những người chuyển giới ở Thái Lan "phụ nữ hơn cả phụ nữ"
Mỹ sẽ cứu Hong Kong theo cách của Donald Trump

Xi Jinping gập đầu giữa muôn trùng rắc rối

BM
Chưa bao giờ Tập Cận Bình ngập đầu giữa muôn trùng rắc rối bằng lúc này, từ vụ biểu tình Hong Kong đến “vụ án Huawei” rồi mới đây là vụ một điệp viên Trung cộng đào thoát sang Úc khai nhiều tình tiết kinh thiên động địa và hôm nay thì sự kiện Tòa Bạch Ốc ký Đạo luật Dân chủ và Nhân quyền Hong Kong. 

Chưa hết, một mặt trận ít được chú ý nhưng rất quan trọng và ảnh hưởng dữ dội đến vai trò Trung cộng tại Đông Nam Á. Đó là Đài Loan. Cần nhắc lại, trong báo cáo “Indo-Pacific Strategy Report - Preparedness, Partnerships, and Promoting a Networked Region” mà Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ công bố ngày 1-6-2019, Mỹ đã làm Bắc Kinh điên tiết khi lần đầu tiên gọi Đài Loan là “quốc gia”, thay vì công nhận lãnh thổ này là một tỉnh của Trung cộng, như chính sách mà Bắc Kinh luôn yêu cầu thế giới “cấm được cãi”. Báo cáo trên có đoạn: “Vì các nền dân chủ Ấn-Thái Bình Dương như Singapore, Đài Loan, New Zealand và Mông Cổ là đáng tin, có năng lực cũng như là đối tác tự nhiên của Hoa Kỳ nên cả bốn quốc gia này đều đóng góp cho các sứ mạng của Mỹ khắp thế giới. Họ cũng đang thực hiện những bước tích cực trong việc duy trì một trật tự quốc tế mở và tự do”. 

BM
  
Đây là điều chưa từng có tiền lệ. Trước đó, cũng có một vụ “kỳ cục” chưa tiền lệ nữa, khi John Bolton, với tư cách cố vấn an ninh quốc gia, đã gặp một trong những viên chức quốc phòng cao cấp nhất của Đài Loan – Tổng thư ký Hội đồng an ninh quốc gia Đài Loan Lý Đại Duy (David Lee) – vào đầu tháng 5 tại Washington. Đây là cuộc gặp đầu tiên của giới chức an ninh hàng đầu Mỹ-Đài Loan kể từ năm 1979. 

BM
  
Nói đến chính sách ngoại giao Hoa Kỳ, vấn đề đạo luật, đặc biệt những đạo luật được Quốc hội đề xuất và chuẩn y, là rất quan trọng vì chúng không mang tính nhất thời mà có sức ảnh hưởng về chiến lược lâu dài. Cần nhắc lại, tháng 3-2018, Đạo luật du lịch Đài Loan (Taiwan Travel Act – TTA) với nội dung khuyến khích các cuộc gặp cấp cao giữa Mỹ và Đài Loan đã được phê chuẩn từ Tòa Bạch Ốc. Trước đó, ngoại giao Washington-Đài Bắc bị chi phối bởi Đạo luật quan hệ Đài Loan (Taiwan Relations Act-TRA), vốn chỉ cho phép giới chức cấp thấp của Đài Loan gặp Mỹ. Gần một năm sau, tháng 5-2019, Hạ viện Hoa Kỳ lại chuẩn y Đạo luật bảo trợ Đài Loan (Taiwan Assurance Act-TAA), bày tỏ ủng hộ Đài Loan trước sức ép ngoại giao lẫn quân sự từ Bắc Kinh. Khuyến khích Đài Loan mua thêm “đồ chơi” quốc phòng cũng như tham gia các tổ chức quốc tế, TAA được Hạ viện thông qua với tỷ lệ 414/0! 

BM
  
Tiếp đó, Ủy ban đối ngoại Thượng viện Hoa Kỳ cũng nhất trí thông qua (ngày 22-5-2019) dự luật ủng hộ Đài Loan “tái chiếm” vị trí quan sát viên trong Hội đồng Y tế Thế giới (cơ quan có quyền đề ra các quyết định của Tổ chức Y tế Thế giới-WHO), nơi đã không mời Đài Loan dự họp kể từ năm 2017 bởi sự cản trở từ Bắc Kinh. Một trong những “minh họa” rõ rệt nhất cho loạt diễn biến nóng hổi trong quan hệ Washington-Đài Bắc là một cơ quan ngoại giao của Đài Loan đặt tại Washington đã được đổi tên, từ “Hội đồng điều phối Bắc Mỹ” thành “Hội đồng Hoa Kỳ vụ của Đài Loan” (“Trú Mỹ quốc Đài Bắc kinh tế văn hóa đại biểu xứ”) vào cuối tháng 5-2019. Còn nữa, giữa tháng 6-2019, một thông điệp khác lại được Washington đưa ra mà giới nghiên cứu chính trị Đài Loan đã diễn giải theo chiều hướng tích cực cho họ. Đó là sự kiện tướng hưu Không quân Hoa Kỳ David Stilwell, người thông thạo tiếng Hoa và tiếng Triều Tiên, được Thượng viện chuẩn y vị trí trợ lý Ngoại trưởng đặc trách Đông Á-Thái Bình Dương. 

BM
  
Cùng với các đạo luật liên quan Đài Loan và bây giờ là Hong Kong, câu chuyện “đạo luật” từ nước Mỹ liên quan chính sách đối ngoại của họ cho thấy một điều: sức mạnh Quốc hội Hoa Kỳ. Họ không chỉ ảnh hưởng nguyên thủ của mình mà còn có thể làm nguyên thủ gần như bất kỳ quốc gia nào cũng phải ngán sợ. Tập Cận Bình có thể hô phong hoán vũ trong nước và Tập có thể so găng tay đôi với một nguyên thủ quốc gia khác nhưng Tập sẽ bất lực trong việc đối diện với một tập thể gọi là “Quốc hội Hoa Kỳ”.



Mạnh Kim

BM

Bước chân về phương Đông của Thúy Nga Paris

BM
Người dẫn chương trình Nguyễn Ngọc Ngạn và Nguyễn Cao Kỳ Duyên quen thuộc với khán giả

Trong chuyến đi tới Singapore lần này, tôi mang theo một kỷ vật nho nhỏ: chiếc vòng cổ kim loại màu nâu vàng có đính đá. Nữ ca sĩ Ái Vân tặng mẹ tôi chiếc vòng này khi gặp bố tôi ở Đức vào đầu năm 1991.

Tôi vẫn còn giữ bức thiệp cô Vân viết về cho gia đình: "Anh chị có giận em không? Em mong anh chị sẽ hiểu cho em. Chúc hai cô công chúa của anh chị luôn dễ thương, xinh đẹp…"

BM
  
Tôi vốn yêu thích các chương trình ca nhạc của trung tâm Thúy Nga từ lâu, trước cả khi cô Ái Vân gia nhập trung tâm và tỏa sáng với các bài hát song ca cùng Elvis Phương và các hoạt cảnh dân ca Bắc Bộ. Khi còn nhỏ, tôi thường xuyên cùng gia đình đi xem các chương trình văn nghệ dù tình hình kinh tế toàn miền Bắc lúc ấy vô cùng khó khăn.

Đứa trẻ 10 tuổi lúc ấy là tôi háo hức đón nhận những băng video Paris by night đầu tiên từ hải ngoại gửi về. Tôi thấy lạ với chiếc khoác áo màu màu đen lấp lánh của Elvis Phương khi hát Mười năm tình cũ. Tôi ấn tượng với Lynda Trang Đài gợi cảm trong chiếc quần vằn lăn lê bò toài hát Gimme your love tonight. Đó là cuốn số 4 phát hành năm 1987.

BM
  
Kể từ đó, trung tâm Thúy Nga đã trải qua một hành trình hơn ba thập niên với những cải tiến không ngừng. Những buổi trình diễn, những băng ghi hình Paris by night trở thành các đại tiệc âm nhạc. Một số nhà phê bình đánh giá các chương trình Paris by night có tính tạp kỹ bởi sự lồng ghép của các tiết mục hài, thời trang cùng sự kết hợp của nhiều thể loại và màu sắc âm nhạc. Tôi khó đồng tình với những nhận xét như vậy.

Một chương trình nghệ thuật chạm mốc 40 tuổi sẽ không chỉ nhờ sự đầu tư về kỹ thuật hoặc sự hiện diện của các gương mặt nghệ sĩ hạng A. Dõi theo cách Thúy Nga đồng hành cùng sự lớn mạnh của cộng đồng người Việt tại hải ngoại, tôi nhận ra khác với nhiều trung tâm băng nhạc khác, Thúy Nga sớm chuyển mình thoát ra khỏi sự ám ảnh về quá khứ bi thương. Trung tâm từ lâu chú trọng sử dụng nghệ thuật để truyền tải các bài học lịch sử và giá trị dân tộc, đồng thời đảm bảo sự đa dạng tuyệt đối về gu thưởng lãm nghệ thuật.

BM
Giám đốc Trung tâm Thúy Nga Tô Ngọc Thủy (thứ hai từ trái sang) cùng các nghệ sĩ

Thúy Nga chiếm được cảm tình của nhiều giới, nhiều lứa tuổi, lấy lòng người hâm mộ từ Bắc chí Nam, từ đồng bào hải ngoại tới người trong nước chính là nhờ duy trì rất xuất sắc sự đa dạng ấy.

BM
  
Người miền Bắc yêu hoạt cảnh Tát nước đầu đình, Đèn cù, Em đi chùa Hương… của Ái Vân, đắm chìm với Trên đỉnh phù vân ma mị của Ngọc Hạ. Người miền Trung thấy mình lai láng với Lý mười thương với Quang Lê. Người miền Nam nổi da gà với màn hóa thân xuất sắc của Như Quỳnh trong Đêm chôn dầu vượt biển hoặc giọng hát ngọt lịm của Mai Thiên Vân với Gõ cửa trái tim.

Các băng video của Thúy Nga trở thành món ăn tinh thần chung của nhiều gia đình. Người lớn tuổi được nghe Hương Lan, Khánh Ly, Chế Linh... Lớp trung niên nghe Bằng Kiều, Tuấn Ngọc, Khánh Hà... Các bạn trẻ nhún nhảy với Tóc Tiên, Mai Tiến Dũng và Hoàng Mỹ An… Trẻ con thậm chí cười được với những mẩu chuyện hài của MC Nguyễn Ngọc Ngạn.

BM
Nhiều nghệ sĩ người Việt ở hải ngoại và Việt Nam đều đã hợp tác với Thúy Nga

Tôi không thân quen với những người lèo lái Thúy Nga nhưng chia sẻ với họ về tầm nhìn khôn quan và thức thời. Thúy Nga không tự trói mình trong một khuôn khổ âm nhạc và không ngả về một tầng lớp nào cụ thể. Thúy Nga chọn trung thành với sự đa dạng.

Có lẽ các nhà sản xuất hiểu rằng để phục vụ khán giả của một đất nước trải qua nhiều biến cố thăng trầm như Việt Nam, chìa khóa thành công của bất kỳ sản phẩm âm nhạc nào, hoặc rộng hơn của bất kỳ tư tưởng sáng tạo nào chính là sự dung hòa và cân bằng của nhiều hệ giá trị và thẩm mỹ.

Việc đưa nhãn quan cá nhân hoặc động cơ chính trị vào để lăng xê giá trị nghệ thuật này hoặc vùi dập giá trị nghệ thuật kia là những tính toán phản tác dụng và khó tìm được sự đồng thuận.

Dân tộc Việt Nam, với chiều dài địa lý và lịch sử mở cõi đã luôn mang trong mình sự hấp thu đa dạng rất đáng tự hào về địa chính trị, tôn giáo, phong cách sống và nhu cầu sinh hoạt tinh thần. Những sản phẩm nghệ thuật của trung tâm Thúy Nga hướng tới sứ mệnh "tiếng hát nối nguồn cội" như bày tỏ trong cuốn mới nhất số 129 với chủ đề Dynasty (Triều đại). Nhờ vậy, các chương trình Paris by night luôn có tầm vóc vượt lên trên những chương trình ca nhạc thông thường.

BM
Các chương trình của Trung tâm Thúy Nga gây ấn tượng suốt nhiều năm

Ở khía cạnh kỹ thuật, các nhà làm nghệ thuật nếu chỉ khôn ngoan mà thiếu đi trình độ thẩm mỹ dễ biến mình thành công cụ minh họa. Cho dù hướng tới sứ mệnh cao cả, những sản phẩm của Thúy Nga, nếu ít sức sống sẽ không thể giữ chân người hâm mộ và đặc biệt là các nhà tài trợ. Sự yêu mến dài lâu dành cho các sản phẩm của Thúy Nga nằm ở năng lực sáng tạo mạnh mẽ của các đạo diễn, biên đạo và nhà sản xuất.

Những ca sĩ cộng tác với trung tâm Thúy Nga tiến bộ rất nhanh về nghề nghiệp chính là nhờ được thỏa sức sáng tạo trong thế giới âm nhạc của Thúy Nga. Như Bằng Kiều chia sẻ, anh đến với Thúy Nga trong tư thế một ca sĩ nhạc trẻ nhưng đã được khuyến khích để trở thành người hát chủ lực dòng nhạc thính phòng, dòng nhạc bất hủ và lấn sân sang bolero.

BM
  
Ngọc Anh nhanh chóng để sang một bên những bài hát hào quang của Phú Quang và chứng tỏ mình có thể làm chủ vũ đạo và thổi hồn vào các bài hát trữ tình của Phạm Duy, Lam Phương.

Những hoạt cảnh, đại cảnh trong các chương trình Paris by night dù đông người nhưng không rối. Từng nhân vật, người mẹ, người vợ, cô gái trẻ, người nông dân… hiện lên với dung mạo rõ nét và biểu cảm sinh động.

Với mỗi một chương trình, dường như nhà sản xuất đều cố gắng giới thiệu một tiết mục mang tính kinh điển. Đó là một thế mạnh mà cho tới nay, chưa có một chương trình ca nhạc nào do người Việt sản xuất có thể cạnh tranh được với trung tâm Thúy Nga.

Năm 2016, tôi vui mừng khi các ca sĩ ruột của trung tâm Thúy Nga sang Singapore trình diễn chương trình văn nghệ kỷ niệm 80 năm ngày sinh của nhạc sĩ Lam Phương.

BM
  
Chương trình là một live show ca nhạc, không gắn với thương hiệu Paris by night mặc dù có sự hiện diện của hai nhà sản xuất của Thúy Nga là chị Marie Tô và anh Paul Huỳnh cùng cặp MC danh tiếng Nguyễn Ngọc Ngạn và Nguyễn Cao Kỳ Duyên. Lúc ấy, tôi đã thầm mường tượng những bước đi hướng tới phương Đông, hướng tới quê nhà của trung tâm Thúy Nga.

Và tôi nghĩ một lần nữa, trung tâm Thúy Nga lại đang có những bước chuyển mình đáng cổ vũ trên con đường chinh phục những đỉnh cao sáng tạo của nghệ thuật và trên hành trình kết nối những người Việt hai bên bờ đại dương.



Cẩm Hà

BM

Ngủ thêm và đi làm trễ sẽ tốt cho sức khoẻ?
Xi Jinping bất lực _ Đành phủ phục trước quái kiệt Donald Trump
TT Trump ký luật ủng hộ người biểu tình Hong Kong
Trung cộng ‘tẩy não’ dân Tân Cương trong trại cải tạo
Cử tri Mỹ ngày càng không thiết tha với vụ phế truất TT Trump
Những gương mặt chính trị trẻ tuổi thắng cử tại Hong Kong
Tranh cãi dùng cần sa có làm con người nghiện ngập
Phe ủng hộ dân chủ thắng lớn trong bầu cử Hong Kong
Hãy xem cách không quân Mỹ tuyển phi công
Donald Trump _ người chơi cờ, thương thảo, CEO và chính trị gia kiểu mới
Chương trình y tế của bà Elizabeth Warren
Ký hay không ký đạo luật bảo vệ Hong Kong _ Xi Jinping sẽ sa lầy vào tử lộ
Nấu món ngon cổ xưa nhất thế giới
Khi nào bạn nên để linh cảm dẫn đường?
Liệu ông Trump sẽ ký luật bảo vệ nhân quyền Hong Kong?
Ký thỏa thuận thương mại với mỹ một quyết định đớn đau của Tàu cộng...
Những người chuyển giới ở Thái Lan "phụ nữ hơn cả phụ nữ"
Mỹ sẽ cứu Hong Kong theo cách của Donald Trump
Chúc mừng Hong Kong thành công _ Donald Trump đại thắng
Chính quyền Myanmar đối phó với các hồn ma

Ngủ thêm và đi làm trễ sẽ tốt cho sức khoẻ?

BM
Thanh thiếu niên ở California sắp có được thêm thời gian ngủ vốn rất cần thiết. Một đạo luật mới được thông qua hồi đầu tháng 10/2019 sẽ đẩy thời gian bắt đầu ở hầu hết các trường học xuống; các trường trung học sẽ không bắt đầu trước 08:30 sáng.

Động thái này nhằm cải thiện thành tích học tập của các em bằng cách đảm bảo các em được nghỉ ngơi đầy đủ.

Có rất nhiều nghiên cứu chứng minh điều này; mặc dù thiếu niên có thể có tiếng xấu là thức khuya, ngủ gục và ngủ lâu hơn bất kỳ nhóm cư dân nào khác, khoa học cho thấy đó không phải là lỗi của họ.

Về mặt sinh học, thiếu niên có nhịp sinh học khác với những người ở độ tuổi khác.

BM
  
Đồng hồ sinh học bên trong cơ thể các em, vốn cho các em biết khi nào thì ngủ và ngủ bao lâu, không tương thích với các chuẩn tắc của đồng hồ xã hội.

Việc ép các em ra khỏi giường vào sáng sớm để đến trường có thể ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất và tinh thần, sự tập trung và khả năng học hỏi của các em.

Giới thanh thiếu niên có thể là trường hợp đặc biệt, nhưng các em hầu như không phải là những người bị thiệt thòi duy nhất.

Thức dậy và đi ngủ theo giờ giấc không đồng bộ với đồng hồ sinh học trong cơ thể sẽ dẫn đến một hiện tượng gọi là 'mệt mỏi vì giờ giấc xã hội'- điều ảnh hưởng đến nhiều bộ phận xã hội.

Mệt mỏi giờ giấc xã hội là gì?

BM
  
Mệt mỏi vì giờ giấc xã hội là "sự không ăn khớp giữa thời gian xã hội và thời gian sinh học", theo Till Roenneberg, giáo sư về niên đại học tại Đại học Ludwig Maximilian, Munich, người sáng tạo ra thuật ngữ này.

Nó xảy ra khi nhu cầu ngủ được xác định về mặt sinh học của chúng ta không ăn nhập với các bổn phận khác, và chúng ta thì lại phải phục tùng các bổn phận đó.

"Bất cứ ai sử dụng đồng hồ báo thức đều đi ngược lại đồng hồ cơ thể mình," Roenneberg nói.

Nếu đồng hồ cơ thể bạn muốn ngủ từ nửa đêm cho đến 07:45 nhưng những bổn phận trong cuộc sống buộc bạn phải đặt báo thức vào 06:15 mỗi ngày thường trong tuần thì có khả năng bạn bị mệt mỏi vì giờ giấc xã hội.

BM

Ví dụ, nếu chúng ta có thời gian bắt đầu vào làm việc sớm cố định, chúng ta thường tính ngược trở lại khi nào nên thức dậy, tính luôn thời gian cần để sẵn sàng, thời gian di chuyển và có lẽ là thời gian đưa con đến trường.

Chúng ta quyết định thời gian nào để đặt báo thức dựa trên những gì chúng ta phải làm mà không xem xét nhu cầu ngủ thực tế của bản thân.

Tuy nhiên, nếu mọi người có một ngày nghỉ, nhiều người trong số họ thức khuya hơn, ngủ muộn hơn và thức dậy mà không cần đồng hồ báo thức.

BM
  
Đi ngủ muộn hơn và thức giấc muộn hơn vào một ngày rảnh rỗi là những chỉ dấu cho thấy cơ thể muốn đi ngủ theo thời gian biểu khác so với đòi hỏi của ngày làm việc thông thường. Sự thay đổi là bằng chứng của sự mệt mỏi vì giờ giấc xã hội.

Nói như vậy, nhưng không nhất thiết thời gian chúng ta thức dậy vào một ngày rảnh rỗi là thời gian lý tưởng để cơ thể chúng ta tỉnh giấc.

"Giấc ngủ muộn vào cuối tuần bị tác động của tình trạng thiếu ngủ trong tuần," Giáo sư Martha Merrow, nhà nghiên cứu thời gian học phân tử và là người đứng đầu Viện Tâm lý học Y khoa tại Đại học Ludwig Maximilian, giải thích.

"Bạn ngủ không phải là lâu như đồng hồ của bạn cho phép, mà chỉ là lâu hơn một chút để bù lại những giấc ngủ bị mất."

Sự mệt mỏi vì giờ giấc xã hội ảnh hưởng đến chúng ta như thế nào?

BM
  
Sống theo đồng hồ xã hội và hy sinh đồng hồ sinh học khiến nhiều người cảm thấy xây xẩm vào buổi sáng.

Những người coi mình là người dậy sớm có thể không gặp phải vấn đề này chút nào, vì đồng hồ cơ thể họ hài hòa khá tốt với đồng hồ xã hội.

Dạng người thức khuya có thể cảm thấy tồi tệ hơn.
  
Những người làm việc theo khung giờ thất thường, chẳng hạn như y tá trực ca đêm, thường cũng bị mệt mỏi vì giờ giấc xã hội.

BM

Tuy nhiên, cảm giác liêu xiêu do thiếu ngủ không phải là hậu quả duy nhất. Còn có những hậu quả về mặt tài chính nữa.

Những người có đồng hồ cơ thể phù hợp hơn với nhu cầu của đồng hồ xã hội trung bình kiếm được nhiều hơn 4-5% so với những người làm việc buổi tối.

Có vẻ như lý do là những người dậy sớm thì tỉnh táo và sẵn sàng làm việc hiệu quả vào buổi sáng, trong lúc những người dậy muộn không có khả năng làm việc tốt nhất như thế vào sáng sớm.

Điều đó có nghĩa là giờ làm việc thông thường giúp cho người quen dậy sớm có lợi thế.

Có những lợi ích bất ngờ khác từ việc phối hợp giờ ngủ với cuộc sống hàng ngày: khi thời gian lớp học bắt đầu bị đẩy xuống khoảng tiếng rưỡi tại một hạt thuộc tiểu bang Virginia, Hoa Kỳ, các thiếu niên (vốn có xu hướng ngủ lâu hơn và thức khuya hơn người khác) ít gặp tai nạn xe cộ trong tuần hơn so với một trường học gần đó vốn có cùng tình trạng giao thông.

BM
  
Các nhà nghiên cứu tin rằng thời gian ngủ thêm đã giúp làm giảm các vụ đụng xe trong nhóm thiếu niên tuổi teen.

Cạnh đó còn có tác động đối với sức khỏe.

"Sự không ăn khớp dẫn đến rất nhiều bệnh mãn tính," Roenneberg nói và dẫn ra ví dụ về hội chứng trao đổi chất.

Những người bị mệt mỏi vì giờ giấc xã hội nhiều khả năng là người hút thuốc và nếu họ đã thừa cân thì nhiều khả năng trở nên béo phì.

Đồng bộ hóa cuộc sống của mọi người với đồng hồ ngủ trong cơ thể họ là rất quan trọng, bởi vì nó sẽ giúp mọi người 'khỏe mạnh hơn, sống lâu hơn và giảm chi phí cho xã hội'.

Công sở có thể làm gì?

BM
  
Đáng buồn là việc điều chỉnh đồng hồ xã hội tương thích với đồng hồ cơ thể không thường xuyên phụ thuộc vào chúng ta; nó phụ thuộc vào các cơ quan công sở nơi chúng ta làm việc.

"Xã hội làm một điều mang tính rất tâm thần phân liệt tại thời điểm này," Roenneberg nói.

"Một mặt, nó muốn trở thành một xã hội toàn cầu hoạt động 24/7. Mặt khác, nó vẫn nghĩ rằng ai đó đến nơi làm việc vào lúc 10:00 là lười biếng."

Ông tin rằng các công ty sẽ được hưởng lợi nếu điều chỉnh thời gian bắt đầu làm việc theo nhu cầu của từng nhân viên.

"Nếu bạn ngủ trong khung thời gian của chính mình và tự thức dậy, bạn sẽ làm việc hiệu quả hơn rất nhiều," ông nói. "Sẽ rất có lợi nếu như ta yêu cầu mọi người không sử dụng đồng hồ báo thức - họ sẽ làm việc tốt hơn và ít bị ốm hơn."

Một số công ty bắt đầu đồng ý. Họ nghiên cứu những gì xảy ra khi họ để những người làm việc theo ca muộn bỏ qua ca sáng hoặc cho phép nhân viên tự xếp lịch làm việc.

Làm việc tại nhà và làm việc linh hoạt là hai nhóm đôi khi có lợi thế.

BM
  
Công ty công nghệ Cisco, trong một khảo sát năm 2009 về các công nhân của mình, ước tính rằng năng suất lao động đã tăng 277 triệu đô la từ những nhân viên được phép làm việc từ xa.

Mặc dù sự gia tăng này không nhất thiết là do giấc ngủ được cải thiện, 80% số người được khảo sát đã nói rằng làm việc từ xa đã cải thiện chất lượng cuộc sống nói chung.

Thêm vào đó, làm việc tại nhà cũng đỡ cho việc đi lại - và thời gian tiết kiệm được từ việc không cần đi lại có thể dễ dàng chuyển thành thời gian ngủ.

Thật ra, một nghiên cứu vào năm 2015 cho thấy những người được phép làm việc linh hoạt đã ngủ nhiều hơn (mà không mất thời gian làm việc).

Tất nhiên, ngủ muộn hơn một chút chỉ có thể khi người lao động không có thêm các đòi hỏi khác vào buổi sáng, chẳng hạn như đưa con đến trường hoặc các trách nhiệm khác.

BM
Một lý do mà buổi học ở trường có xu hướng bắt đầu sớm là để tạo điều kiện cho phụ huynh đi làm.

Trước khi luật mới của California được thông qua, những người phản đối đã đấu tranh bác bỏ nó với lý do nó có thể làm tăng chi phí trông trẻ đối với những phụ huynh có lịch làm việc không linh hoạt, dẫn đến việc trẻ em không được giám sát ở trường hoặc cản trở thanh thiếu niên trong các hộ có thu nhập thấp đi làm thêm sau giờ học.

Yếu tố ánh sáng

Tuy nhiên, ngay cả khi những khó khăn xung quanh thời gian bắt đầu có thể được giải quyết, vẫn có một nhân tố phức tạp khác của cuộc sống hiện đại: ánh sáng
.
Ánh sáng xanh từ màn hình máy tính, thiết bị di động và các thiết bị điện tử khác cũng tương tự như ánh sáng từ mặt trời ở chỗ nó có thể đánh lừa cơ thể nghĩ rằng vẫn còn ban ngày.

Khi điều đó xảy ra, cơ thể không tiết ra melatonin, thứ mà chúng ta cần để đi vào giấc ngủ.

Các giải pháp đơn giản, như để chế độ ban đêm trên các thiết bị, dụng cụ chặn ánh sáng xanh hoặc không sử dụng thiết bị sau một giờ nhất định, i được biết đến khá nhiều. Tuy nhiên, điều thường bị bỏ qua là tầm quan trọng của việc tiếp xúc với ánh sáng ban ngày.

"Chúng ta đã thay đổi môi trường ánh sáng triệt để," Roenneberg nói.

Cư dân văn phòng có thể dành cả ngày trong nhà và tiếp xúc rất ít với ánh sáng tự nhiên, trong khi trước đây mọi người sẽ dành phần lớn thời gian trong ngày ở ngoài trời.

BM
  
Tiếp nhận ánh sáng vào ban ngày dường như đóng vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh đồng hồ cơ thể không kém gì so với việc không nhìn thấy ánh sáng xanh vào ban đêm.

"Chúng ta đang đè nén chu kỳ sáng-tối ở cả hai đầu," Roenneberg nói. "Vào ban ngày, chúng ta nhận được ít ánh sáng hơn và vào ban đêm, chúng ta nhận được nhiều ánh sáng hơn. Điều đó đã làm cho hầu hết các đồng hồ sinh học bị đẩy trễ hơn."

Và nếu thời gian của bạn đẩy trễ hơn thì sẽ khó mà đồng bộ với đồng hồ xã hội vốn đòi hỏi thời gian thức dậy và đi làm sớm.

Bạn có thể làm gì?

BM
  
Cố gắng tránh mệt mỏi vì giờ giấc xã hội hoặc điều chỉnh lại cho đúng không phải là một việc đơn giản. Chúng ta có thể cổ súy thời gian làm việc linh hoạt và thời gian bắt đầu học muộn hơn, nhưng chừng nào mọi người cần đồng hồ báo thức, vấn đề sẽ vẫn còn tồn tại.

Tiến sĩ Merrow nói về ba cấu thành chính của đồng hồ sinh học - khuynh hướng di truyền, tuổi tác và ánh sáng - trong đó, "cái duy nhất bạn có thể xử lý là ánh sáng".

Nếu bạn muốn thử và đẩy thời gian biểu của mình lên sớm hơn, bà khuyên nên tham khảo ý kiến chuyên gia về thời gian sinh học của con người để tìm ra khi nào bạn nên cần nhiều hay ít ánh sáng hơn.

"Nếu như bạn có toàn quyền đối với cuộc sống của mình, bạn có thể tiếp nhận được lượng ánh sáng kha khá", bà nói. "Nhưng với những hạn chế mà chúng ta phải chấp nhận, do hầu hết chúng ta làm việc trong nhà, thì mọi việc không đơn giản như vậy."

Đối với phần lớn mọi người, thức dậy mà không có đồng hồ báo thức như Roenneberg khuyến nghị cũng hề không đơn giản như vậy.



Jill Duffy

BM

Xi Jinping bất lực _ Đành phủ phục trước quái kiệt Donald Trump
TT Trump ký luật ủng hộ người biểu tình Hong Kong
Trung cộng ‘tẩy não’ dân Tân Cương trong trại cải tạo
Cử tri Mỹ ngày càng không thiết tha với vụ phế truất TT Trump
Những gương mặt chính trị trẻ tuổi thắng cử tại Hong Kong
Tranh cãi dùng cần sa có làm con người nghiện ngập
Phe ủng hộ dân chủ thắng lớn trong bầu cử Hong Kong
Hãy xem cách không quân Mỹ tuyển phi công
Donald Trump _ người chơi cờ, thương thảo, CEO và chính trị gia kiểu mới
Chương trình y tế của bà Elizabeth Warren
Ký hay không ký đạo luật bảo vệ Hong Kong _ Xi Jinping sẽ sa lầy vào tử lộ
Nấu món ngon cổ xưa nhất thế giới
Khi nào bạn nên để linh cảm dẫn đường?
Liệu ông Trump sẽ ký luật bảo vệ nhân quyền Hong Kong?
Ký thỏa thuận thương mại với mỹ một quyết định đớn đau của Tàu cộng...
Những người chuyển giới ở Thái Lan "phụ nữ hơn cả phụ nữ"
Mỹ sẽ cứu Hong Kong theo cách của Donald Trump
Chúc mừng Hong Kong thành công _ Donald Trump đại thắng
Chính quyền Myanmar đối phó với các hồn ma
Tinh Tinh cao ba mét từng sống ở Lạng Sơn VN