BM: Việt Nam và Philippines lập liên minh chống Trung Quốc?

Nhiều người dân Philippines đã xuống đường phản đối Trung Quốc và bày tỏ sự ủng hộ đối với Việt Nam.

Chuyến thăm Philippines của Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Tấn Dũng, trong bối cảnh căng thẳng trên biển Đông chưa có dấu hiệu hạ nhiệt, đã khiến nhiều nhà quan sát nêu giả thuyết rằng Việt Nam đang chủ động xích lại gần hơn nữa với Philippines để tạo lập liên minh nhằm đương đầu với Trung Quốc.

Sau cuộc hội đàm ở Manila hôm 21/5, với sự hiện diện của Tổng thống Benigno Aquino, ông Dũng tuyên bố rằng tình hình ở biển Đông hiện nay ‘đặc biệt nguy hiểm’ đồng thời khẳng định rằng hai nước sẽ củng cố hợp tác quốc phòng và sẽ ‘kiên quyết phản đối’ Trung Quốc.

Trước đó, đại sứ Việt Nam tại Philippines Trương Triều Dương được các hãng truyền thông quốc tế trích lời nói rằng hai nước sẽ ‘hợp tác chặt chẽ nhằm giải quyết các vấn đề hết sức nghiêm trọng hiện thời trên biển Đông’.

Các tuyên bố của giới chức Việt Nam tại Philippines, nước cũng có tranh chấp lãnh hải quyết liệt với Trung Quốc, được đưa ra trong bối cảnh Hà Nội và Bắc Kinh vẫn chưa thoái lui trong vụ đối đầu xung quanh giàn khoan dầu gây tranh cãi ở biển Đông.

Tổng thống Philippines Benigno Aquino III chào đón Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Tấn Dũng tại Dinh Malacanang ở Manila, ngày 21/5/2014.

Trong khi các chuyên gia nhận định Hà Nội và Manila đang gầy dựng liên minh chống Trung Quốc thì phát ngôn viên của Tổng thống Philippines nói rằng cuộc gặp của hai nhà lãnh đạo không nên được nhìn nhận như vậy.

Giáo sư Nguyễn Mạnh Hùng, chuyên gia nghiên cứu về Việt Nam, từ Đại học George Mason (Mỹ) nói Việt Nam và Philippines đang mưu tìm ‘tiếng nói chung’.

Ông Hùng nói: “Liên minh chỉ có nghĩa là cộng tác với nhau để cùng đưa ra một lập trường chung, thì cái đó là có bởi vì hai nước có quyền lợi tương đồng ít nhất về phương diện biển Đông trước sự thách thức của Trung Quốc. Tuy nhiên, về cái gọi là đòi hỏi chủ quyền chính thức thì dĩ nhiên nó không giống nhau vì Việt Nam đòi sở hữu tất cả Trường Sa và Hoàng Sa thì Philippines sẽ không chịu. Cái đó không giống nhau về phương diện nguyên tắc. Thế nhưng về phương diện chiến thuật, cả hai nước đều bị thách thức bởi Trung Quốc nên cái việc họ nói chuyện với nhau để tìm một đường lối chung là cái chuyện tự nhiên”.

Việc Trung Quốc triển khai giàn khoan dầu vào vùng mà Việt Nam nói là nằm trong vùng đặc quyền kinh tế của mình không chỉ dẫn tới các cuộc biểu tình bạo động gây chết người khắp Việt Nam mà nó còn buộc các giới chức nước này phải thẳng thắn nêu rõ quan điểm của phía Hà Nội cũng như tăng cường vận động sự ủng hộ từ bên ngoài.

Trong bài phát biểu ở Manila, ông Dũng cũng kêu gọi ‘các nước, cộng đồng quốc tế tiếp tục lên tiếng mạnh mẽ, yêu cầu Trung Quốc chấm dứt ngay các hành động xâm phạm, tuân thủ luật pháp quốc tế’.

Liên quan tới chiến dịch ngoại giao của Việt Nam thời gian qua, Giáo sư Nguyễn Mạnh Hùng cho rằng Việt Nam ‘đã tranh đấu hữu hiệu hơn và nhận được sự ủng hộ của nhiều nước trên thế giới’.

Ông nói: “Có lẽ là bởi vì thế giới đã bắt đầu thức tỉnh, thấy sự nguy hiểm của các hành động lấn lướt của Trung Quốc. Cho nên cả các quốc gia trong khối ASEAN, vốn bị coi là đồng sàng dị mộng, mà một số quốc gia đã phải lên tiếng cảnh cáo về sự nguy hiểm từ hành động của Trung Quốc ở biển Đông. Còn Mỹ, từ trước tới nay các tuyên bố về biển Đông thì nặng nhất từ trước tới nay, với những lời nói như ‘provocative’ (khiêu khích) hay ‘aggressive’ (hung hăng)".

Ông Hùng nhận định thêm: "Tất cả các lời nói đã gia tăng cường độ. Dĩ nhiên chưa bằng hành động nhưng lời nói thì đã có cái đó. Lập trường của Mỹ vẫn rõ rệt là họ trung lập về phương diện chủ quyền, họ không bênh vực chủ quyền của nước nào cả nhưng mà họ nói là thứ nhất, họ muốn các bên dàn xếp không bằng vũ lực, không bằng hành động đơn phương thay đổi nguyên trạng và không bằng sự đe dọa, thì điều đó có nghĩa là về phương diện tranh chấp chủ quyền thì họ đứng trung lập nhưng họ lại chống đối các biện pháp sử dụng vũ lực hay đe dọa. Điều đó có nghĩa là họ gián tiếp chỉ trích hành động của Trung Quốc hiện nay”.

Về việc Hà Nội cùng với một đồng minh của Mỹ trực tiếp kêu gọi sự ủng hộ của cộng đồng quốc tế, chuyên gia về tình hình Việt Nam, giáo sư Carl Thayer nói với hãng tin Reuters rằng đó là điều ‘chưa có tiền lệ’. Nhà nghiên cứu này cũng nói rằng Việt Nam buộc phải ‘sử dụng các lá bài còn lại’.

Trong khi đó, hôm 21/5, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình cảnh báo các nước châu Á chớ xây dựng điều mà ông cho là 'liên minh quân sự không có ích'.

Philippines hiện đã đưa tranh chấp ở biển Đông với Trung Quốc ra tòa trọng tài quốc tế phân xử. Luật sư đại diện cho Philippines từng nói với VOA Việt Ngữ rằng ‘quyền lợi của Việt Nam hoàn toàn giống với hai điểm chính mà Philippines mang ra tòa trọng tài quốc tế’. Ông Paul Reichler đó là một ‘giải pháp mà Việt Nam có thể cân nhắc’.

Luật sư Paul Reichler nói Việt Nam và Philippines có nhiều điểm tương đồng về quyền lợi quốc gia trong vụ tranh chấp ở biển Đông.

Giáo sư Hùng nói ông cũng cho rằng Việt

Nam

nên đưa Trung Quốc ra tòa trọng tài quốc tế.

Ông nói: “Rất nhiều người ở trong và ngoài nước đều nghĩ rằng Việt Nam nên kiện Trung Quốc hay đưa Bắc Kinh ra Tòa án trọng tài quốc tế để giải thích rõ rệt cái nội hàm của đường lưỡi bò là gì. Điều này là điều mà mọi người đều khuyên. Vấn đề là nhà nước, chính phủ Việt

Nam

có đồng ý với nhau để đưa vấn đề ra không thì lại là một chuyện khác”.

Việt Nam chưa chính thức xác nhận là có theo chân Philippines hay không, nhưng mới đây, Chủ tịch Việt Nam Trương Tấn Sang nói rằng Việt Nam ‘không loại trừ khả năng dùng biện pháp pháp lý’ trong cuộc tranh chấp với Trung Quốc trên biển Đông.

https://www.youtube.com/watch?v=atYKG_NNOpg&list=PL231429C17BE39E34#t=11

Đại sứ TQ ở Mỹ công kích Việt Nam

Trung Quốc bác bỏ đòi hỏi rút giàn khoan HD-981

Đại sứ Trung Quốc ở Mỹ công kích Việt

Nam

trong vụ giàn khoan trên Biển Đông trong dấu hiệu cho thấy Bắc Kinh không nhượng bộ.

Việt Nam và Trung Quốc đang căng thẳng vì vụ giàn khoan HD-981 mà Trung Quốc hạ đặt tại khu vực biển Hoàng Sa.

Trả lời đài Mỹ CNN hôm 20/5, Đại sứ Trung Quốc tại Mỹ Thôi Thiên Khải nói công ty Trung Quốc hoạt động “tại vùng biển cách đảo Trung Quốc 17 hải lý, trong khi vùng biển này cách bờ biển Việt Nam 150 hải lý”.

“Thứ hai, đây là giàn khoan duy nhất của chúng tôi tại khu vực này. Nhưng Việt Nam đang có hơn 30 giàn khoan, đều nằm trong khu vực tranh chấp. Giàn khoan duy nhất của chúng tôi nằm ở vùng biển không hề có tranh chấp.”

Đại sứ Thôi nói tiếp: “Thứ ba, chúng tôi chỉ có tàu chính phủ và dân sự tại đó, nhưng Việt Nam có tàu quân sự, tàu vũ trang, đây là sự thật.”

Ông Thôi Thiên Khải cũng nhắc về các vụ bạo động ở Việt Nam.

“Họ tấn công các công ty nước ngoài, đốt nhà máy, giết người vô tội. Những gì đang xảy ra ở Việt Nam cũng cùng bản chất như những gì đang xảy ra trên biển,” Đại sứ Trung Quốc lớn tiếng.

Trong cuộc phỏng vấn dài trên CNN, ông Thôi Thiên Khải cũng nhắc lại các hòn đảo trên biển Hoa Đông, mà Bắc Kinh gọi là Điếu Ngư còn Nhật Bản gọi là Senkaku, là “lãnh thổ vốn có của Trung Quốc”.

Đại sứ Trung Quốc cũng kêu gọi Tổng thống Mỹ Barack Obama xem lại chiến lược lược tái cân bằng ở châu Á -Thái Bình Dương.

“Mấu chốt của chiến lược tái cân bằng là duy trì quan hệ tốt đẹp với mỗi quốc gia trong khu vực châu Á-Thái Bình Dương, nhất là với Trung Quốc.”

Chính phủ Việt Nam cho biết đã 20 lần yêu cầu Trung Quốc rút giàn khoan.

Tuy vậy đến nay không có dấu hiệu cho thấy Trung Quốc nhượng bộ.

Truyền thông, ngoại giao

Đại sứ Thôi Thiên Khải từng chức Thứ trưởng Ngoại giao TQ

Gặp Bộ trưởng Quốc phòng Việt Nam Phùng Quang Thanh ở Miến Điện hôm 20/5, Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc phê phán Việt

Nam

Ông Thường Vạn Toàn nói Việt Nam “không nên đã sai lại càng sai, trở thành sai lầm lớn”.

Trên mặt truyền thông, đại biện lâm thời Sứ quán Trung Quốc ở Indonesia có bài đăng trên báo Indonesia Jakarta Post để biện hộ cho Trung Quốc.

Ông Lưu Hồng Dương nói quần đảo Tây Sa (tên Trung Quốc dùng để chỉ Hoàng Sa) là “lãnh thổ vốn vẫn thuộc về Trung Quốc”.

“Vị trí của các đảo đã được cộng đồng quốc tế, kể cả Việt Nam, công khai thừa nhận trong nhiều thập niên từ Thế chiến Hai.

“Trong tuyên bố ngày 14/9/1958 thay mặt chính phủ Việt Nam, Thủ tướng Việt Nam khi đó, Phạm Văn Đồng, công khai thừa nhận quần đảo Tây Sa và các đảo khác ở Nam Hải là lãnh thổ Trung Quốc.”

Ông Lưu Hồng Dương cáo buộc “việc chính phủ Việt Nam gần đây thay đổi và từ chối công nhận Tây Sa là của Trung Quốc thật vô cùng gây sốc”.

Đánh giá vận động ngoại giao – truyền thông của Trung Quốc, một nhà báo Việt Nam lo ngại “các đại diện Việt Nam ở nước ngoài cho đến nay không thấy động tĩnh gì”.

Ông Nguyễn Vạn Phú, Tổng thư ký tòa soạn Thời báo Kinh tế Sài Gòn, viết trên Facebook rằng “hệ thống truyền thông của chúng ta lại loay hoay với những màn rất xưa cũ”.

“Cửa sổ thông tin thường hé ra rồi khép lại rất nhanh. Nếu không tận dụng thì cơ hội khó quay trở lại,” ông Phú lo ngại.