BM: Phim Going Clear của Alex Gibney

Bộ phim tài liệu 'Going Clear' của Alex Gibney đã vén màn bí mật của một tổ chức đầy quyền lực.

Nhà thờ Khoa luận giáo (Church of Scientology) có phải là một tín ngưỡng, một phương pháp trị liệu hiệu quả, một kiểu tẩy não nguy hiểm, một tập đoàn quốc tế đầy quyền lực, một tổ chức tội phạm xuyên biên giới, hay là tất cả những điều nói trên?

Trong những năm gần đây, ngày càng có nhiều thành viên Khoa luận giáo rời khỏi nhà thờ, và nhiều bí mật của tổ chức này cũng bị lột trần.

Tuy nhiên những điều được tiết lộ chỉ làm dấy thêm nghi vấn.

Ví dụ, làm sao mà một đạo diễn thắng giải Oscar như Paul Haggis có thể bị giáo phái này lôi kéo? Vì sao Khoa luận giáo ngày càng giống như một tôn giáo? Và còn Tom Cruise và John Travolt? Họ có phải là những kẻ cải đạo cực đoan, hay chỉ là những con tin?

Điều đặc biệt về bộ phim tài liệu mới nhất của Alex Gibney, đó là nó không chỉ giải đáp những nghi vấn trên, mà còn đem lại những câu trả lời chân thật nhất.

Dựa trên cuốn sách thắng giải Pulitzer năm 2013 của nhà báo Lawrence Wright, bộ phim đào sâu vào những bí ẩn và những sự thật kinh hoàng của Khoa luận giáo.

Bộ phim ghi lại cảnh David Miscavige, lãnh đạo của tổ chức này, xuất hiện tại một hội nghị của Khoa luận giáo một cách đầy ấn tượng, không khác gì Darth Vader của Star wars.

Nhìn vẻ bề ngoài, Miscavige trông hoàn toàn vô hại, thế nhưng điều này chỉ làm cho ông ta trông giống một tội phạm trong vóc dáng trí thức.

Bộ phim 'Going Clear' vén từng bức màn của Khoa luận giáo thông qua lời kể của những người từng trong hàng ngũ lãnh đạo cao cấp của nhà thờ.

Kết quả là một tác phẩm phi tiểu thuyết đầy gay cấn và gây chấn động nhất trong nhiều năm qua.

Vén màn bí mật

Bằng những thước phim cực hiếm, Gibney đã lột tả sự bí hiểm của L Ron Hubbard, nhà sáng lập Khoa luận giáo, người có những dấu hiệu hoang tưởng và mất trí.

Hubbard bắt đầu nổi tiếng từ những năm 1930, với các tác phẩm truyện khoa học viễn tưởng.

Nhưng trong năm 1950, ông này xuất bản cuốn Dinaetics, một phương pháp điều trị tâm lý vô cùng phổ biến.

Trong cách điều trị này, người bệnh được gợi nhớ những kỷ niệm đau buồn trong quá khứ, và bằng việc đối diện với chúng, họ sẽ tự giải thoát bản thân khỏi phiền muộn, ám ảnh.

Khoa luận giáo của Hubbard đặt các ý tưởng này xung quanh những thuyết vớ vẩn mà nghe cứ như từ một trong những cuốn tiểu thuyết của ông ta.

'Going Clear' đã ghi nhận lại cách Hubbard xóa mờ ranh giới giữa thực tế và ảo tưởng và cách theo đuổi sự khai sáng lột tả bản chất bạo lực và sự hoang tưởng của ông này.

Một đoạn trong phim của Gibney thậm chí còn ghi lại cảnh Hubbard nói với vợ ông ta rằng một trong những đứa con của họ vừa qua đời, chỉ để lợi dụng bà này.

Hubbard cuối cùng đã trở thành một kẻ sống ngoài vòng pháp luật và bị các quan chức thuế vụ của Hoa Kỳ truy lùng.

Trong 'Going Clear', ông ta hiện lên như một kẻ độc tài bấn loạn, người sáng lập một tôn giáo dựa trên sự kiểm soát, chỉ bởi vì ông ta đang cố gắng kiểm soát cái ác trong mình một cách tuyệt vọng.

Hubbard sáng lập Khoa luận giáo dựa trên một nghi lễ gọi là 'kiểm toán', vốn pha giữa một liệu pháp trị liệu tâm lý thông thường kết hợp với hình thức thú tội của Công giáo.

Tất cả các thành viên giáo phái sẽ ngồi xuống và đào sâu vào những bí mật, nhưng nỗi đau của chính mình, trong lúc các 'kiểm toán viên' ghi lại tất cả.

Đạo diễn Haggis, một thành viên của Khoa luận giáo trong suốt 35 năm trước khi rời khỏi nhà thờ vào năm 2009, kể với nhóm làm phim về việc một phiên 'kiểm toán' đã giúp tinh thần ông phấn chấn hơn như thế nào.

Tuy nhiên, 'Going Clear' chỉ ra điểm khác biệt giữa 'kiểm toán' và các phương pháp trị liệu tâm lý thông thường: Bộ phim cho thấy Khoa luận giáo đã sử dụng những bí mật của các thành viên này để tống tiền họ.

Theo bộ phim, đây là một trong những lý do mà diễn viên Travolta đã theo giáo phái này lâu đến vậy.

Tuy nhiên đối với Tom Cruise, bộ phim cho thấy diễn viên này là một người 'cuồng đạo' và hầu như không nhìn thấy được bộ mặt thật của Khoa luận giáo.

Quyền lực đổ vỡ

Tuy nhiên, có bạn thì cũng có thù. Và Khoa luận giáo đối mặt với không ít kẻ thù. Một trong những kẻ thù đó, là Sở thuế vụ Hoa Kỳ (IRS).

Trong một trong những phần gay cấn nhất của bộ phim, IRS kết luận Khoa luận giáo không phải là một tôn giáo và Miscavige đã ra lệnh cho hàng nghìn thành viên của nhà thờ kiện các quan chức của cơ quan này.

Đây là một hành động điên rồ, nhưng hiệu quả: IRS đã phải lùi bước và miễn thuế cho Khoa luận giáo.

Bộ phim cho thấy tài làm phim tài liệu của Gibney - ông đã xây dựng một bộ phim đầy kịch tích, chỉ bằng những phóng sự chi tiết.

Bộ phim của ông ghi lại những cám dỗ, những sự trấn áp, nỗi sợ hãi và sự trục lợi đang tràn ngập bên trong Khoa luận giáo.

Gibney đã phỏng vấn nhiều lãnh đạo cao cấp của Khoa luận giáo, vốn đã rời khỏi nhà thờ và giờ đây ra sức lên án giáo phái này.

Marty Rathbun, người từng là cánh tay phải của Miscavige, đã đưa ra những lời khai gây chấn động các nhà chức trách.

Ông cáo buộc Miscavige hành động không khác gì Khmer Đỏ, buộc các lãnh đạo trung thành của mình trải qua các nghi thức hành hạ thân xác và bắt họ phải thú những tội không có thật nếu không muốn bị trừng phạt.

Điều đáng ngạc nhiên là khi được cho phép rời khỏi giáo phái, không có ai muốn đi vì họ thực sự cho rằng mình đáng bị trừng phạt.

'Going Clear' cũng khiến người xem đồng cảm với các lãnh đạo, thành viên của Khoa luận giáo vì bộ phim lột tả họ như là những nạn nhân của các lãnh đạo nhà thờ.

Tuy nhiên điều làm bộ phim thành công vang dội nhất, đó là nó lột tả về những xu hướng trong thời đại của chúng ta: Khát vọng muốn loại bỏ những ngờ vực trong cuộc sống, khát vọng muốn tìm một lãnh đạo có thể cứu rỗi linh hồn mình - đây là điều mà ai cũng có thể liên hệ.

L Ron Hubbard đã thành công trong việc tìm cách xác định và lợi dụng những điểm yếu của tâm hồn.

Tuy nhiên 'Going Clear' đã chỉ ra rằng, liều thuốc của ông ta chỉ khiến căn bệnh này ngày một tồi tệ hơn.