BM: Vì sao nhiều người chi tiêu `thoải mái’ khi đi du lịch?

Ngay cả những người giỏi quản lý ngân quỹ cũng có thể gặp rắc rối khi mà trách nhiệm với việc ở nhà còn lâu mới tới.

Có rất nhiều lý do về thiếu ý thức làm cho người ta chi tiêu nhiều hơn khi đi du lịch và khó kiểm soát được nó, theo Alina Dizik.

Esta Shah luôn lập kế hoạch cho hoạt động vui chơi trong kỳ nghỉ của cô. Đây không phải là một chiến lược đối phó với việc quay trở lại làm việc mà là thủ thuật chi tiêu để tránh không phung phí quá nhiều tiền.

Việc biết rằng niềm vui sẽ vẫn còn tiếp tục khi quay trở về sẽ "ngăn bạn chi tiêu những thứ không cần thiết vào những ngày cuối cùng của kỳ nghỉ để kéo dài cuộc vui," Shah, một giáo sư tiếp thị tại Đại Học Cincinnati, nói.

Việc tiếp tục cuộc vui sau kỳ du ngoạn tránh cho cô theo đuổi vui chơi trong kỳ nghỉ vì cô biết rằng nó đang chờ cô ở nhà. Rút cục là nó cho phép cô chi tiêu một cách khôn ngoan hơn trong những ngày cô đi du lịch thay vì phung phí tiền mua, trước khi bay về nhà, các thứ mà cô không cần.

Điểm khất chung

Nhiều người đi du lịch trở về với hóa đơn chi tiêu cao hơn dự kiến. Ở Mỹ, việc chi tiêu vượt mức chiếm một khoản đáng kể trong thu nhập của gia đình: 74% số người thừa nhận bị nợ của hơn 1.100 đô la Mỹ sau khi đi nghỉ về, theo điều tra năm 2017 của trang mạng tài chính cá nhân Learnvest.

Ở Anh, nhiều du khách chi trung bình 532 bảng Anh mỗi người thậm chí trước khi họ rời khỏi nước du lịch để mua mọi thứ, từ hàng miễn thuế đền quần áo kỷ niệm chuyến đi, theo nghiên cứu của Hiệp Hội Các Công Ty Du Lịch Anh.

"Tôi đã làm việc với rất nhiều người mà họ không có vấn đề gì trong cuộc sống tài chính, ngoại trừ vì các kỳ nghỉ," Brad Klontz, một nhà tâm lý học và cố vấn tài chính ở Hawaii, làm việc với các khách hàng về vấn đề chi tiêu.

Tiền mặt

Sự khác biệt về tiền tệ có thể khiến bạn chi tiêu nhiều hơn

Vậy vì sao người ta mất kiểm soát chi tiêu khi họ đi du lịch?

Có rất nhiều lý do tiềm ẩn đằng sau việc chi tiêu nhiều hơn vào kỳ đi nghỉ và rất khó để kiểm soát chúng, Klaus Wertenbroch, giáo sư tiếp thị tại trường kinh doanh INSEAD, nói.

Một lý do là sự khác biệt về tiền tệ dễ làm bạn cảm thấy mình có nhiều tiền hơn để chi tiêu khi ở nước ngoài, Wertenbroch cho biết,

Một bài báo năm 2007 mà ông là đồng tác giả cho hay rằng giá trị danh nghĩa (in trên tiền mặt) ảnh hưởng đến cách nhận thức giá trị thực của nó: nếu bạn ở một quốc gia có mệnh giá của ngoại tệ là một phần của đồng tiền của nước bạn thì bạn dễ chi tiêu nhiều hơn.

Ví dụ, nếu bạn đang đi từ Canada sang Indonesia, một đồng đô la Canada của bạn có giá trị khoảng 10.800 rupiah. Bạn có xu hướng chi tiêu nhiều hơn với một chiếc ví đầy ắp tiền có mệnh giá cao, Wertenbroch nói, bởi vì việc tính chuyển đổi tiền tệ khi đang vội là rất mệt óc nên bạn dễ thiên về đánh giá nó theo mệnh giá in trên đồng tiền hơn là giá trị thực của nó.

Nhẩm tính linh hoạt

Số tiền còn lại trong ngân quỹ kỳ nghỉ: để thanh toán các hóa đơn hay chi phung phí lần chót?

Du khách có thể dễ bị ấn định ngân quỹ không thực tế, hoặc là quá thấp hoặc là quá cao, do cái gọi là "nhẩm tính linh hoạt", nó làm tăng xu hướng chi tiêu, Shah nêu. Đó là bởi vì chúng ta dễ biện minh việc chi tiêu của mình là do hoàn cảnh hiện tại thay vì bám theo một ngân quỹ chặt chẽ để kiểm soát chi tiêu.

Ví dụ, nếu bạn ấn định ngân quỹ chi tiêu 100 đô la Mỹ một ngày trong kỳ nghỉ, thì bạn có thể chi thêm 30 đô la Mỹ cho ăn uống bằng cách coi nó là thứ phải mua hàng ngày hơn là chi tiêu khắt khe trong kỳ nghỉ. Kết quả là, người ta biện minh rằng họ thực sự có thể chi tiêu thêm 30 đô la Mỹ cho thức ăn mà không nhận ra rằng họ đã chi tiêu nhiều hơn là khi họ ở nhà. "Ngân quỹ của bạn không còn được tốt như bạn nghĩ nữa, nó bị vỡ lở do những linh hoạt của bạn " bà nói.

Và ngân quỹ cố định cũng không phải lúc nào cũng tốt, Shah nói thêm. Thí dụ, khi dành ra 1.000 đô la Mỹ cho một chuyến đi kéo dài một tuần, nghĩ rằng bạn đã phân bổ quá nhiều tiền nhưng đến ngày cuối cùng vẫn còn 500, điều đó dễ làm cho bạn tiêu phung phí nốt trước khi bay về nhà, theo nghiên cứu của Shah. "Khi bạn tính tổng cộng những con số đã làm tròn này (trong ngân quỹ), điều này tạo ra hiệu ứng 'cấp phép'," và là cái cớ tinh thần để chi tiêu nhiều hơn, bà giải thích.

Cảm giác bị thúc ép về thời gian trong một kiểu tình huống 'cơ hội sắp hết rồi' cũng có thể ảnh hưởng đến việc chi tiêu, Deepak Chhabra, một phó giáo sư chuyên về du lịch của Đại Học Arizona State, nói.

Một nghiên cứu của PwC cho thấy 52% chi tiêu trong kỳ nghỉ của lớp trẻ là để mua các trải nghiệm như là thăm thú và vui chơi giải trí, so với 39% đối với người thích mua sắm lớn tuổi hơn.

Cho dù đó là tìm kiếm một món quà lưu niệm độc nhất hay sài thật sang cho một bữa tối, "bạn đang nhìn cuộc sống từ một góc độ ngắn hạn và dễ bốc đồng," Chhabra nói. Bạn đi nghỉ bao lâu cũng phụ thuộc vào việc bạn từ nước nào tới, một nghiên cứu năm 2016 do trang web du lịch Expedia phát hiện thấy những người từ Hoa Kỳ, Nhật Bản và Hàn Quốc ít khi dùng hết thời gian nghỉ phép so với người Châu Âu. Chhabra nghĩ rằng những người có ít thời gian hơn trong năm để đi du lịch có thể dễ dàng chi tiêu mạnh tay hơn.

Các chuyến đi thăm bạn bè qua các phương tiện truyền thông xã hội có thể gây một loại cảm hứng 'sợ mất cơ hội' mà nó có thể ảnh hưởng đặc biệt đến các giới du lịch trẻ tuổi, làm họ chi tiêu quá mức vì họ thích trải nghiệm hơn so với các thế hệ khác, Chhabra nói.

Sự thôi thúc khi nhìn thấy những người quen chi tiền cho du lịch thường có thể là một động lực mạnh để ta chi tiêu nhiều tiền khi đi du lịch hơn là xem một quảng cáo, bà nói. "Bạn muốn được ngang bằng với những gì người khác đang làm," bà nói.

Vậy bạn nên làm gì?

Thay vì tạo một ngân quỹ dựa trên những gì bạn định chi tiêu, hãy coi kỳ nghỉ của bạn như là cuộc sống hàng ngày, Shah khuyên bảo.

Làm quen với tiền tệ và biết (trước chuyến đi) chi phí cho các thứ sẽ phải chi. Việc đọc về chi phí vận chuyển, thực phẩm và giải trí có thể làm cho bạn quen thuộc hơn với giá cả khi bạn thực sự bước vào chuyến đi. Thiết lập ngân quỹ hàng ngày, chứ không phải hàng tuần, dựa trên nghiên cứu của bạn về số tiền bạn định chi tiêu cho ăn uống, vận chuyển, các hoạt động và bất cứ thứ gì khác mà bạn dự định mua trong khi đi du lịch để dễ dàng theo dõi hơn.

Cuối cùng, hãy cố gắng chi tiêu cho kỳ nghỉ trong một khoảng thời gian ngắn; phải chi tiền cho máy bay và tiền nơi trọ trong một vài tháng dễ làm cho bạn lẫn lộn không biết phải chi bao nhiêu cho từng phần, Shah nói thêm.

Alina Dizik