BM: Con Chí (Head Lice)

Hướng dẫn cho phụ huynh và người chăm sóc:

Con chí là côn trùng ăn bám loại nhỏ chỉ sống trên đầu người ta. Chúng không sống tại những chỗ khác trên cơ thể hoặc sống trên các sinh vật khác. Con chí bò rất nhanh trên đầu người ta, bám vào các cọng tóc để di chuyển lẹ làng. Sức bám của chúng rất mạnh khiến khó tách chúng ra khỏi da đầu hay tóc.

Con chí không chui vào da. Chúng chỉ hút máu người và chúng cần hút máu mỗi ngày vài lần.

Trứng (trứng chí) được chí cái đã trưởng thành đẻ lên cọng tóc gần da đầu, thường cách da đầu không trên 1,5 phân. Trứng này được dán dính vào tóc bằng loại keo rất chắc.

Con chí có làm yếu hay bịnh hoạn không?

Con chí không mang mầm bịnh nào hết. Việc gãi đầu thường xuyên có thể làm đau da đầu, nhưng việc này rất hiếm khi xảy ra. Phụ huynh nên coi việc con bị chí theo đúng tầm mức của nó. Có những vấn đề y tế trầm trọng hơn nhiều để phụ huynh quan tâm so với việc có chí.

Người lớn, khác với trẻ em, thường rất giận dữ khi có sự hiện diện của những con vật ký sinhnày. Sự giận dữ này thường vượt quá ảnh hưởng đối với y tế công cộng mà con chí có thể gây ra.

Sự nguy hại mà con chí thường gây ra nhất là việc sử dụng không đúng cách các hóa chất để cố tiêu diệt chúng. Việc tiếp tục bôi các hóa chất lên da đầu có thể gây ra các phản ứng mạnh đối với một số người.

Phụ huynh, trong cơn bực tức, có thể quay qua dùng các sản phẩm chưa được thử để dùng cho người và chưa được chứng minh là có bất cứ hiệu quả nào trong việc làm giảm nạn bị chí.

Con chí lan truyền như thế nào?

Con chí lan truyền khi đầu người này đụng vào đầu người khác. Con chí bò từ cọng tóc trên đầu của người có chí sang tóc của người kia. Con chí không bay hay nhảy được và chúng không bò trên bàn ghế hay nhảy từ ghế này sang ghế kia trên xe hơi. Con chí không thể sống trên vài giờ nếu không ở trên đầu người ta.

Lau chùi nhà cửa kỹ càng, giặt các bộ đồ giường và đồ chơi và hút bụi thật kỹ không ảnh hưởng gì tới số lượng chí trên đầu người ta.

Người ta nghĩ là việc tiếp xúc nhiều giữa mọi người, nhất là giữa các trẻ em với nhau, có thể khiến có nhiều chí hơn vì chúng có nhiều cơ hội lan truyền hơn.

Chữa trị bằng hóa chất

Trước khi quý vị lựa cách chữa trị bằng hóa chất để trừ chí, hãy xét tới những việc sau:

Ðảm chắc là cái đầu mà quý vị muốn chữa thực sự có chí, và đừng chữa trị nếu không có. Không có cách chữa trị phòng ngừa, do đó chữa trị cho những người trong gia đình không bị chí sẽ không có hiệu quả gì hết mà còn có thể khiến con chí tăng sức kháng cự đối với cách chữa trị bằng hóa chất.

Không nên chữa trị cho em bé dưới mười hai tháng tuổi, phụ nữ có bầu hay đang cho con bú, hay người có da đầu bị tấy rát hay bị viêm. Hãy hỏi chuyên viên y tế để xin ý kiến.

Ðừng để hóa chất lọt vào mắt.

Nhiều sản phẩm có mùi rất mạnh. Chất có mùi mạnh để lâu trên tóc có thể khiến con bạn khó chịu.

Khi thử dùng một toa thuốc trừ chí thương mại, trước tiên hãy đọc kỹ nhãn và dùng đúng như chỉ dẫn. Trong cơn liều lĩnh, người ta có thể muốn dùng nhiều thuốc hơn là lời chỉ dẫn để cố giết chí. Tuy nhiên, dùng liều lượng mạnh hơn không ảnh hưởng gì tới hiệu quả của việc chữa trị.

Ðừng bôi thuốc sát trùng, rượu methylated spirits hay dầu lửa (kerosene) lên đầu của con quý vị.

Ðừng dùng máy thổi làm khô tóc sau khi chữa trị vì sức nóng có thể làm sản phẩm mất hiệu lực.

Ðừng gội đầu trong vòng 1-2 ngày sau khi chữa trị.

Bôi thuốc cho dính vào từng cọng tóc và vò kỹ, để yên 20 phút, rồi chải bằng một cái lược chải chí (lice comb) loại tốt, lau lược cho hết hóa chất bằng khăn giấy.

Nếu thấy có chí chết thì sản phẩm có hiệu quả. Tuy nhiên, điều quan trọng cần nhớ là chưa có sản phẩm nào được chứng minh là giết được trứng chí, do đó việc chữa trị bằng hóa chất phải được làm lại sau bảy ngày để giết các con chí có thể mới nở ra từ trứng kể từ lần chữa trị đầu tiên.

Nếu quý vị thấy chí còn sống thì có lẽ việc chữa trị không thành công. Quý vị có thể dùng một sản phẩm khác có chứa thành phần công hiệu khác (coi nhãn) hoặc thử

Phương pháp dùng lược và thuốc làm mềm tóc

Con chí thở bằng các lỗ nhỏ trên bụng. Bằng cách dùng một chất sệt và nhớt phủ lên tóc và do đó phủ lên cả chí nữa, các lỗ này sẽ bị đóng lại, khiến chí không thở được trong khoảng 20 phút. Trong khi điều rủi là chí không chết khi dùng phương pháp này, chúng sẽ bị chậm lại khiến quý vị có thể bắt được.

Nitbusting là phương pháp dùng lược và thuốc làm mềm tóc (hay sản phẩm nhầy nhớt nào khác) để chế ngự chí. Dùng phương pháp này sẽ không giết được chí hay trứng, nhưng một số lược chải chí có phẩm chất tốt sẽ loại chúng ra.

Nếu dùng phương pháp Nitbusting cho con tại nhà, hãy làm các điều sau:

1. Ðể con ngồi trên ghế thấp giữa hai chân của mình rồi mở phim video một tiếng đồng hồ trong khi quý vị làm việc.

2. Quấn khăn hay giấy lau bếp quanh trên vai của con để thấm thuốc làm mềm tóc bị chảy xuống.

3. Tháo tất cả các vật cài trên tóc ra rồi chải cho thẳng các bím tóc và bện tóc.

4. Bôi cho nhiều thuốc làm mềm tóc lên da đầu rồi xoa cho thấm đều tất cả các cọng tóc. Quý vị phải dùng thật nhiều thuốc làm mềm tóc. Mỗi cọng tóc đều phải được bao phủ để bảo đảm là thuốc đụng tới các con chí.

5. Con chí sống gần da đầu, do đó hãy đảm chắc là quý vị bôi thuốc cho phủ lên cọng tóc gần da đầu. Quý vị không phải xoa cho thuốc thấm đều lên toàn bộ chiều dài của cọng tóc. Khi chải đầu thì thuốc sẽ được trải đều ra. Việc xoa thuốc là nhằm làm các con chí khó di chuyển trong một thời gian đủ để quý vị bắt chúng bằng lược.

6. Sau khi bôi thuốc làm mềm tóc, dùng một cái lược lớn để rẽ từng phần nhỏ của tóc ra, bắt đầu từ sau gáy làm lên tới đỉnh đầu. Trứng thường được tìm thấy ở sau tai và phía sau đầu. Bằng cách dùng phương pháp này, quý vị có nhiều cơ hội tìm thấy chí trên đỉnh đầu và về phía trước đầu.

7. Khi tóc đã được gỡ rối và dễ làm, hãy dùng lược chải chí có khe lược nhỏ để chải mỗi phần tóc vài ba lần.

8. Sau mỗi lần chải, dùng khăn giấy lau thuốc làm mềm tóc trên lược. Nếu con quý vị có chí thì quý vị sẽ thấy các con chí này trên khăn.

9. Tiếp tục chải mỗi phần tóc cho tới khi không còn thấy chí, chí con (chí mới nở) hay trứng trên khăn giấy. Thường thì quý vị sẽ thấy nhiều vỏ trứng cũ và cần nhiều thời gian để lược chúng cho hết.

10. Khi quý vị đã chải đi chải lại mỗi phần tóc xong rồi, hãy bím hay cột tóc lại. Nếu tóc thật ngắn thì đề nghị với con vài kiểu tóc đẹp! Các em trai thường thích để tóc dựng ngược lên.

Những chuyện khác mà quý vị cần biết về phương pháp dùng lược và thuốc làm mềm tóc

Tùy thuộc chiều dài tóc và loại tóc, thường thì việc chia tóc dài và dầy ra thành từng phần gọn gàng trước khi bôi thuốc làm mềm tóc sẽ tránh việc tóc bị rối nùi.

Các con chí thường tụ trên đỉnh đầu, do đó có thể quý vị phải làm tới phần tóc trên cùng này mới thấy các con chí lớn. Tuy nhiên, đầu nào có nhiều chí thì các con chí lớn có ở khắp mọi nơi.