BM: Hạt vi nhựa trong máu làm tăng nguy cơ đột quỵ lên 4.5 lần

Vấn đề ô nhiễm vi nhựa trong môi trường đang ngày càng được xã hội quan tâm. Hạt vi nhựa khi xâm nhập vào cơ thể con người có thể làm tăng nguy cơ đau tim, đột quỵ hoặc thậm chí tử vong. Vậy những hành vi thường nhật nào làm tăng nguy cơ nuốt phải hạt vi nhựa?

Ông Lin Xiaoxu, một chuyên gia về virus học của Hoa Kỳ có bằng tiến sĩ về vi sinh học, đã giải thích về hạt vi nhựa và nhựa nano trong chương trình “Sức khỏe 1+1” của đài truyền hình NTD và cách giảm phơi nhiễm với chúng.

Nhựa là sản phẩm quan trọng trong sản xuất công nghiệp và gắn bó sâu sắc với đời sống hằng ngày. Khi các sản phẩm nhựa bị phân hủy, chúng sẽ trở thành các hạt vi nhựa hoặc thậm chí là các hạt nhựa nano nhỏ hơn. Vi nhựa là những mảnh nhựa nhỏ hơn 5mm, trong khi nhựa nano có kích thước dưới 1 micron (1.000 nanomet).

Nguồn tạo ra hạt vi nhựa

Ông Lin giải thích rằng các sản phẩm nhựa hàng ngày sẽ thải ra hạt vi nhựa. Vải tổng hợp rơi ra các mảnh nhựa dạng sợi và lốp xe cũ tạo ra bụi chứa nhựa. Ngay cả những chai nước bằng nhựa có vẻ mịn màng cũng có thể thải ra các hạt vi nhựa trong quá trình rửa.

Trong tự nhiên, ánh sáng mặt trời và bức xạ cực tím liên tục phân hủy nhựa thành các hạt nhỏ hơn. Sản phẩm dệt may, sản phẩm vệ sinh, chai lọ, túi xách, hạt thải ra từ nhà máy, bụi lốp xe, lưới đánh cá, v.v. đều góp phần gây ô nhiễm hạt vi nhựa. Con người và các động vật khác ăn phải một phần, trong khi những hạt khác tích tụ và phân hủy trong đại dương, đất. Các sinh vật biển như động vật có vỏ, cá nhỏ và tôm, đặc biệt là những sinh vật gần bờ biển, rất dễ nuốt phải vi hạt nhựa.

Ông Lin nhấn mạnh, nguồn chính phát tán hạt vi nhựa là rác thải công nghiệp và nước thải, có thể gây thiệt hại đáng kể cho môi trường nếu không được xử lý thỏa đáng.

Do đó, trước khi nước thải được thải ra khỏi nhà máy phải trải qua các quá trình như sàng lọc, loại bỏ cát, lắng, phản ứng sinh học, khử trùng bằng clo, xử lý tia cực tím, công nghệ màng, v.v. để loại bỏ hơn 90% hạt vi nhựa. Tuy nhiên, việc loại bỏ hoàn toàn là không thể đạt được. Môi trường tự nhiên có thể mất hàng nghìn đến hàng chục nghìn năm để phân hủy hoàn toàn các hạt vi nhựa.

Mối nguy hại sức khỏe của vi nhựa

Hạt vi nhựa thường xâm nhập vào cơ thể qua đường ăn uống, trong khi nhựa nano có thể qua đường hô hấp. Ngoài việc trực tiếp gây kích ứng màng nhầy, hạt vi nhựa còn có thể mang các vi sinh vật trong môi trường như vi khuẩn và virus vào cơ thể.

“Nếu bạn ăn phải thứ gì đó độc hại, mọi người thường khuyên nhanh chóng tẩy rửa sạch ra, nhưng vi nhựa là những hạt rất nhỏ bám vào bề mặt dạ dày. Không đảm bảo rằng sẽ rửa sạch chúng; cơ thể cần loại bỏ chúng từ từ, làm tăng thêm gánh nặng cho cơ thể,” ông Lin nhấn mạnh.

Các nghiên cứu đã phát hiện ra rằng sau khi tiếp xúc với tia cực tím và sự phân hủy của vi sinh vật trong môi trường tự nhiên, vi nhựa dễ hấp phụ hơn, tạo thành phức hợp với các chất gây ô nhiễm môi trường khác nhau trên bề mặt, khiến chúng trở nên độc hại hơn đối với sinh vật.

Các hạt vi nhựa đóng vai trò là chất mang kim loại nặng và mầm bệnh, sẽ thể hiện nhiều độc tính khác nhau khi xâm nhập vào cơ thể. Hầu hết các hạt vi nhựa ăn vào qua thức ăn đều được bài tiết qua phân, nhưng một phần nhỏ có thể tồn tại trong ruột nhiều ngày, gây tổn thương đường ruột, viêm nhiễm và phá vỡ hệ vi sinh vật đường ruột. Theo thời gian, vi nhựa có thể được hấp thụ vào tế bào ruột và xâm nhập vào máu, gây tổn hại cho các cơ quan và hệ thống trên khắp cơ thể.

Các cơ quan như gan, thận và các hệ thống cơ thể như hệ thống miễn dịch, sinh sản và thần kinh cũng rất dễ bị ảnh hưởng. Ngoài ra, hít quá nhiều hạt vi nhựa có thể gây tổn thương mô hô hấp và dẫn đến bệnh tật.

Vào tháng 3, một nghiên cứu được công bố trên Tập san Y học New England, cho thấy hầu hết các mảng xơ vữa động mạch cảnh đều chứa vi hạt nhựa. Nghiên cứu bao gồm 257 bệnh nhân từ 18 đến 75 tuổi bị hẹp động mạch cảnh không có triệu chứng. Sau khi loại bỏ mảng xơ vữa khỏi động mạch, các nhà nghiên cứu đã phát hiện thấy polyetylen ở 150 bệnh nhân (58.4%) và polyvinyl clorua ở 31 bệnh nhân (12.1%) có mảng xơ vữa động mạch cảnh đã được lấy ra.

Các đại thực bào bên trong những mảng xơ vữa chứa các hạt lạ có thể quan sát được, một số có các cạnh lởm chởm và chứa clo. Nghiên cứu cho thấy những bệnh nhân phát hiện ra hạt vi nhựa có nguy cơ đau tim, đột quỵ hoặc tử vong cao hơn 4,5 lần so với những người không có hạt vi nhựa.

Quốc hội Hoa Kỳ lo ngại về hạt vi nhựa

Vào ngày 27/02, Ủy ban Thượng viện Hoa Kỳ về Môi trường và Công trình Công cộng đã tổ chức một phiên điều trần về hạt vi nhựa trong nước.

Bà Susanne Brander, phó giáo sư tại Đại học Khoa học Nông nghiệp thuộc Đại học bang Oregon, người đã nghiên cứu về vi hạt nhựa và ô nhiễm nhựa trong gần một thập niên, đã nói tại phiên điều trần rằng các hạt vi nhựa tồn tại trong tim, nhau thai, mô phổi và lưu thông trong máu. Hạt vi nhựa gây hại cho các sinh vật biển và trên cạn, làm chậm sự tăng trưởng, đồng thời thay đổi mô hình hành vi và gây rối loạn sinh sản, đặc biệt ảnh hưởng xấu đến động vật có vú.

Bà mô tả ô nhiễm nhựa là một trong những thách thức môi trường quan trọng nhất của nhân loại và là một trong những vấn đề “tốn kém nhất” của thế giới. Vấn đề này gây thiệt hại kinh tế hàng năm lên tới 13 tỷ USD cho ngành thủy sản, du lịch và vận tải biển. Năm 2018, chi phí chăm sóc sức khỏe liên quan đến hóa chất có nhựa ở Hoa Kỳ ước tính lên tới 249 tỷ USD.

Cách tránh xa hạt vi nhựa

Làm thế nào chúng ta có thể giảm hấp thu vi nhựa vào cơ thể trong cuộc sống hàng ngày? Ông Lin giới thiệu các cách sau:

Lọc nước: Hãy đầu tư bộ lọc nước chất lượng cao có khả năng loại bỏ vi hạt nhựa. Hãy tìm những bộ lọc có kích thước lỗ nhỏ hoặc những bộ lọc được thiết kế đặc biệt để lọc các hạt vi nhựa.

Chọn chai nước bằng thủy tinh hoặc thép không gỉ thay vì chai nhựa: Chai nhựa có thể thải ra các hạt vi nhựa, đặc biệt khi tiếp xúc với nhiệt hoặc ánh nắng mặt trời. Hãy bảo quản thực phẩm bằng hộp thủy tinh thay vì hộp nhựa. Thủy tinh không phân hủy thành vi nhựa và bảo vệ thực phẩm an toàn hơn.

Thận trọng với bao bì thực phẩm: Chọn sản phẩm tươi, chưa đóng gói thay vì các sản phẩm đóng gói sẵn. Khi mua hàng đóng gói, hãy chọn những sản phẩm đóng gói trong thủy tinh hoặc bìa cứng thay vì nhựa.

Giảm ăn thực phẩm đã qua chế biến: Thực phẩm đã qua chế biến thường được đựng trong bao bì nhựa và có thể chứa hàm lượng vi nhựa cao hơn. Nấu ăn tại nhà bằng nguyên liệu tươi sẽ làm giảm nguy cơ phơi nhiễm.

Tránh sử dụng đồ nhựa dùng một lần: Giảm sử dụng đồ nhựa dùng một lần như dao kéo, ống hút, túi nhựa. Những vật dụng này góp phần gây ô nhiễm và phân hủy thành hạt vi nhựa theo thời gian.

Sử dụng vải tự nhiên: Sợi tổng hợp từ quần áo có thể làm bong ra các hạt vi nhựa trong quá trình giặt. Hãy chọn các loại vải tự nhiên như cotton, len và lụa, đồng thời sử dụng túi giặt được thiết kế để thu giữ các vi sợi.

Rửa tay thường xuyên: Nên rửa tay thường xuyên, đặc biệt là sau khi sử dụng găng tay, vì nhựa tồn dư bên trong găng tay có thể truyền sang tay.

Kiểm tra kỹ lưỡng mỹ phẩm: Tránh các loại mỹ phẩm có chứa hạt vi nhựa, chẳng hạn như hạt vi nhựa trong kem tẩy tế bào chết và kim tuyến trong các sản phẩm trang điểm. Thay vào đó hãy tìm các lựa chọn thay thế tự nhiên.

JoJo Novaes & Ben Lam _ Đại Hải

***

Hạt vi nhựa được tìm thấy trong tinh hoàn của con người

Trong một nghiên cứu mới, các nhà nghiên cứu đã tìm thấy lượng vi nhựa trong mẫu người cao gần gấp 3 lần so với mẫu chó.

Một nghiên cứu mới được công bố trên Toxicological Sciences (Tập san Khoa Học Độc Tính) đã tiết lộ về mức độ phổ biến đáng kinh ngạc của hạt vi nhựa trên toàn cầu và khả năng xâm nhập gần như vào mọi bộ phận của cơ thể.

https://baomai.blogspot.com/2024/05/hat-vi-nhua-uoc-tim-thay-trong-tinh.html

***

Dùng lò vi sóng an toàn hay có hại cho sức khỏe?

Bản thân bức xạ trong lò vi sóng không gây vấn đề, song đồ đựng thức ăn bằng nhựa bị nóng lên thì lại có nguy cơ độc hại.

Mặc dù đã là một thiết bị nhà bếp quen thuộc trong nhiều thập niên, nhưng ít có vật dụng gia đình nào gây tranh cãi hơn lò vi sóng.

https://baomai.blogspot.com/2020/08/dung-lo-vi-song-toan-hay-co-hai-cho-suc.html

***

Nước đun sôi & nước đóng chai

Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng các loại nước đóng chai hoặc nước đóng bình có chứa các hạt nhựa nano, chúng rất nhỏ và có thể xâm nhập vào ruột và phổi của chúng ta. Từ đó, chúng đi theo máu đến não và tim, nói chung là có thể xâm nhập vào cơ thể con người.

https://baomai.blogspot.com/2024/04/nuoc-un-soi-nuoc-ong-chai.html

***

Ô nhiễm nhựa trong thực phẩm hàng ngày và nông nghiệp

Từ "nhựa" đang gây tiếng vang khắp xã hội.

Có vẻ như ta đã liên tục phải nghe về nhựa sử dụng một lần trong đời sống thường ngày, và chúng ta đều đã hành động: mọi người tránh sử dụng tách cafe dùng một lần, từ chối xài ống hút nhựa và kêu gọi siêu thị gói sản phẩm ngưng sử dụng nhựa để gói hàng.

https://baomai.blogspot.com/2020/02/o-nhiem-nhua-trong-thuc-pham-hang-ngay.html

***

Sẽ ra sao nếu chúng ta bỏ dùng bao bì nhựa

Đi dạo một vòng quanh bãi biển nhiều đá sỏi, Clair Waluda thỉnh thoảng cúi xuống để nhặt thứ gì đó mắc kẹt giữa đá. Đó là một cái nắp chai nhựa màu sáng - chỉ là một trong hàng trăm mảnh nhựa mà bà thấy trôi dạt vào bờ biển trên hòn đảo lộng gió xa xôi ở Nam Georgia.

Nằm ở miền nam Đại Tây Dương, sát bờ Nam Cực, nơi này cách vị trí có người sinh sống đến 1.500km.

https://baomai.blogspot.com/2018/09/se-ra-sao-neu-chung-ta-bo-dung-bao-bi.html