BM: Sự thu hút của Tiểu bang Texas

Quyết định của hãng Toyota dời Tổng hành dinh tại Bắc Mỹ từ thành phố Torrance (tiểu bang California) đến Plano (Texas) tung ra chừng hai tháng sau khi hãng Occidental Petroleum Corp. cũng loan báo sẽ bỏ Los Angeles cùng "Tiểu Bang Vàng"... để dọn nhà sang Houston của "Tiểu Bang Ngôi Sao Cô Đơn" (The Lone Star State -- chỉ Texas). Occidental Petroleum là hãng dầu hỏa lớn thứ tư tại Hoa Kỳ.

Bên trong hãng Huy Fong Foods, Inc.

Chọn lựa của Toyota có thể phản chiếu nhiều thực tế khác nhau. Trước hết, với kỹ nghệ xe hơi ngày càng phát đạt, Texas đang dần trở thành một trung tâm mới trong kỹ nghệ này. Nhiều năm trước, miền bắc Texas đã có cơ sở sản xuất xe GM tại Arlington với hằng ngàn nhân viên. Năm 2013, chính Toyota cũng đầu tư xây một cơ sở lắp ráp xe truck tại San Antonio tốn kém $2.2 tỉ, đem về cho thành phố tổng cộng 6,000 công ăn việc làm ổn định. Dọn nhà về Plano, Texas, cũng là một cách Toyota tái phối trí các hoạt động thương mại của mình. Ngoài những nhân viên kỳ cựu từ Tổng hành dinh Torrance, các nhóm kỹ sư lâu nay đặt tại Erlanger (tiểu bang Kentucky) và các toán chuyên viên tài chánh từ New York City cũng sẽ lần lượt dời về tiểu bang Texas.

GM xây cất nhà máy mới tại Arlington

Một trong những hấp lực chánh của Texas là nền kinh tế tăng trưởng mạnh mẽ. Trong lúc nhiều nơi khắp Hoa Kỳ còn lao đao với nạn thất nghiệp cao, năm ngoái con số việc làm tại Texas lại gia tăng 2.7%. Trong khoảng một thập niên qua, từ năm 2002 đến 2011, dù dân số chỉ chiếm 8% toàn quốc, tiểu bang Texas lại kiến tạo gần 1/3 các công việc được trả lương cao nhất nước. Lợi thế khác: Texas là một trong bảy tiểu bang không đánh thuế thu nhập cá nhân. Tính trung bình, mỗi cư dân Texas hằng năm trả $3,500 tiền thuế các loại, bao gồm thuế địa phương, tiểu bang, lẫn liên bang. Trong khi đó, California thu thuế của mỗi cư dân $4,900 / năm. Và cư dân New York phải nộp thuế đủ loại lên đến $7,400 mỗi người hằng năm.

Không tiểu bang nào khác tại Hoa Kỳ thu hút cư dân mới nhiều như Texas. Kể từ 2000, số cư dân chọn về Texas sống nhiều hơn số bỏ đi đến 1 triệu người. Đơn cử năm 2012, theo thống kê của U.S. Census Bureau, tổng số người trên khắp nước di cư về Texas lên đến 106,000. Riêng tiểu bang California, trong 20 năm qua, đã mất trên 4 triệu người về tay Texas. Một nguồn thu hút nhân lực đáng kể khác của Texas là quân lực với nhiều căn cứ quân sự trọng yếu (đồn trú tại Texas có 61,000 binh sĩ Lục Quân; 7,000 Thuỷ Quân Lục Chiến; 41,000 Không Lực; binh sĩ hiện dịch 109,000 người; binh sĩ trừ bị và Vệ Binh Quốc Gia Texas chừng 85,000 người; tổng cộng tại Texas có 195,000 quân nhân). Nhiều quân nhân sau khi giải ngũ đã chọn ở lại với Tiểu Bang Ngôi Sao Cô Đơn. Texas cũng nổi tiếng là vùng đất giữ chân người bền chặt nhất, với trên 3/4 dân cư sanh trưởng tại Texas vẫn còn trụ tại chỗ.

Hãng Occidental Petroleum bỏ Tổng hành dinh này tại Westwood, Los Angeles, để về Houston, Texas.

Là tiểu bang được tiếng là... dễ sống, có 3 trong 5 thành phố phát triển thịnh đạt nhất Hoa Kỳ nằm ngay tại Texas: Austin, Dallas và Houston. Trong số 20 thành phố lớn nhất quốc gia, thì có đến 6 cũng thuộc Texas: Houston, Dallas, San Antonio, Austin, Fort Worth, và El Paso. Trên nhiều khảo sát uy tín quốc gia, Texas thường được xếp hạng cao về môi trường làm ăn thuận lợi. Đơn cử bảng xếp hạng công bố trên tạp chí “Best and Worst States for Business”, dựa trên thăm dò ý kiến của 500 vị Tổng giám đốc CEO trên toàn quốc, 10 năm qua Texas liên tục dẫn đầu, là nơi dễ phát đạt nhất cho các công ty, hãng xưởng, cơ sở thương mại. Trong khi đó, California, New York và Illinois vẫn đội sổ như những tiểu bang khó làm ăn phát triển và cạnh tranh hiệu quả.

Ngoài không đánh thuế thu nhập cá nhân, nói chung các chánh sách thuế khóa của Texas nhẹ nhàng và ít luật lệ ràng buộc vào bậc nhất Hoa Kỳ. Tòa án Texas hiếm có các vụ kiện tụng kéo dài nhiều năm. Đây cũng là tiểu bang có nguồn nhân lực hữu hiệu, giàu sáng kiến, nổi tiếng có nhiều ý tưởng táo bạo, được huấn luyện từ các trường đại học Texas, cũng như từ các kỹ nghệ vốn là lợi thế của xứ cao bồi như dầu hỏa, không gian... Mức sống và nhất là giá nhà cửa tại Texas cũng rất phải chăng. Nếu một căn nhà tại Los Angeles trị giá trung bình $515,000 – thì tại Dallas, con số này thấp hơn phân nửa, chỉ $217,500 mỗi căn. Khi ra quyết định cập bến Texas, hẳn các nhà hoạch định chiến lược của Toyota đã cân nhắc những điều này. Khoản tài trợ hậu hĩnh $40 triệu từ quỹ Texas Enterprise Fund (TEF - với tôn chỉ thu hút các công ty dọn về Texas) cũng là một lời mời chào không kém phần hấp dẫn khác.

Đến nay, TEF đã chi ra $558 triệu thu hút nhiều công ty hãng xưởng, tạo ra khoảng 75,000 việc làm mới, đem về các dự án phát triển với tổng giá trị đầu tư $24 tỉ. Trước Toyota, Texas đã đón trên 50 đại công ty, trong đó có hiệu súp Campbell lừng danh, và hằng trăm cơ sở thương mại cỡ vừa và nhỏ khác. Có thể kể hãng máy tính Apple lừng danh nhận tài trợ $8.6 triệu, về Austin thiết lập một cơ sở trên $300 triệu cùng 2,500 việc làm sơ khởi, trong vòng một thập niên sẽ đạt 3,600 việc làm, với mức lương trung bình $64,000 mỗi năm. Hãng điện tử Motorola & Flextronics về Fort Worth khai trương một cơ sở sản xuất với 2,500 việc làm. Hãng dầu hỏa Chevron Corp. nhận $12 triệu từ Texas Enterprise Fund, về Houston xây tổng hành dinh 1.7 triệu sq.-ft, ước lượng đón nhận gần 1,800 nhân viên, trong đó 800 dọn nhà về từ California. Công ty tài chánh Visa Inc. nhận gần $10 triệu tài trợ để về Austin xây một trung tâm toàn cầu, sẽ thuê 800 chuyên viên tài chánh với mức lương trung bình $113, 000 mỗi năm. Hãng eBay cũng sắp về Austin, mở rộng trung tâm điều hợp thương mại và phát triển nhu liệu máy tính, dự trù thuê mướn 300 chuyên viên.

Hai tòa nhà mới của Apple trong khuôn viên trường

Để thay thế tổng hành dinh cũ, Toyota vừa chọn khu đất Legacy West rộng 240 mẫu ngay góc giao lộ Dallas North Tollway và State Highway 121 ở vùng bắc Texas. Gần đó cũng có tổng hành dinh tương lai của FedEx. Và cách không xa là khu đất JCPenney đã mua năm 1987 trước khi dọn tổng hành dinh từ New York City về bắc Texas cho đến ngày nay. Với Toyota Bắc Mỹ, đây là thay đổi nội bộ lớn nhất của trong nửa thế kỷ qua. Về phần tiểu bang Texas, đây có thể là vụ dời nhà cơ sở thương mại lớn nhất kể từ công ty “Electronic Data Systems” ra mắt tiểu bang đầu thập niên 1980. Theo chân Toyota, có chừng 50 công ty lớn khác đang trong các bước hoạch định khác nhau để dọn tới hoặc mở rộng hoạt động tại Texas.

Trong số các thương mại gốc California có thể sắp... dời nhà sang Texas có một tên tuổi rất quen thuộc với người Việt: hiệu tương ớt Huy Fong "Sriracha Hot Sauce". Cơ sở sản xuất của hãng Huy Fong hiện đặt tại Irwindale, cách Los Angeles khoảng 1 giờ lái xe về hướng đông. Trước nhiều rắc rối pháp lý với thẩm quyền và dân chúng địa phương, Huy Fong đang cân nhắc quyết định đi hay ở. Ban giám đốc thậm chí đã thăm dò nhân viên xem ai sẵn lòng dọn nhà khỏi California nếu công ty chọn giải pháp rũ áo ra đi. Vụ này đang thu hút chú ý công luận cả nước. Các chánh khách ngoài tiểu bang từ Alabama, Louisiana, Kansas, Ohio, Georgia, Iowa, Arizona, New Mexico, West Virginia, Washington... đã liên lạc với công ty này. Riêng tiểu bang Texas đã gởi cả phái đoàn hùng hậu sang mời gọi Huy Fong về với Texas. Trong phái đoàn có những xếp to như Dân Biểu Tiểu Bang Jason Villalba (hạt Dallas County) hay người đứng đầu ngành nông nghiệp Texas ông Todd Staples.

Ông David Trần chủ nhân Huy Fong Foods

Trong không khí cạnh tranh thương mại hiện tại, nếu Huy Fong Foods cuối cùng quyết định đưa 70 nhân viên toàn thời gian, 200 nhân viên thời vụ, và công việc sản xuất mỗi năm 20 triệu bình tương ớt trứ danh "Sriracha Hot Sauce" về Texas thì cũng không có gì đáng ngạc nhiên. Càng nhiều công ty hãng xưởng chọn làm ăn tại Texas, càng thêm nhiều công ăn việc làm, thêm thu nhập cho các gia đình, thêm thuế cho các địa phương và cả tiểu bang. Thị trường địa ốc cũng nhộn nhịp hơn vì có thêm người săn lùng mua nhà... Với các chánh sách hữu hiệu, Texas ngày càng phát triển mạnh, khiến không ít dư luận gọi là vùng đất "tương lai của Hoa Kỳ".