BM: Kinh tế Houston: Những ngày mây xám

Girls on HBO job unemployment unemployed japan

Theo tin tức, nền kinh tế trên toàn nước Mỹ nói chung đang trong thời kỳ tốt đẹp. Nạn thất nghiệp giảm, chỉ số thống kê toàn ngành vẫn là các con số đáng mơ ước.

Tiểu bang TX nói riêng, đã đóng góp phần lớn cho sự phát triển trên khắp nước, trong số đó có nói đến sự phát triển vượt bực của các ngành công nghệ kỹ thuật cao... Chính sự đa dạng này đã giúp cho TX dễ dàng trụ vững trong mọi nghịch cảnh.

Thành phố Houston - thuộc TX - nói riêng có một bề dày đáng nể trong ngành công nghiệp năng lượng, sản xuất, hàng không và vận tải. Houston cũng đang dẫn đầu trong lĩnh vực chăm sóc y tế và thiết bị xây dựng mỏ. Cảng Houston đứng đầu tại Hoa Kỳ vào trọng tải đường biển quốc tế. Có thể nói, Houston là thành phố đa dạng nhất ở Texas và cũng đã được nhìn nhận là đa dạng nhất Hoa Kỳ.

NPR north dakota annie flanagan oil well horsehead pump

Tuy nhiên, ngành nghề nổi bật nhất, đem đến trực tiếp sự phồn thịnh, ấm no cho phần lớn người dân, là kỹ nghệ dầu khí. Vậy mà hơn một năm nay, ngành dầu khí tuột dốc không phanh, ảnh hưoơng trầm trọng đến đời sống dân tình.

Hiện tại, để cầm cự cho qua cơn giông tố này, hầu hết hãng xưởng nào có dính dáng đến dầu khí cũng phải sa thải đến 2/3 nhân viên. Số 1/3 còn lại cũng bị cắt giảm giờ làm - Thống kê năm vừa rồi có gần 300 ngàn người bị mất việc- ( From December 2014 to December 2015, an estimated 288,000 Texas jobs have been lost due to the oil price collapse.)

Tình trạng thất nghiệp tràn lan, kéo theo nhiều ngành nghề khác bị ảnh hưởng. Nhất là các ngành nghề bán lẻ như: nhà hàng, siêu thị, shopping, thẩm mỹ, làm đẹp, tiệm giặt...bị thiệt hại nặng nề. Ngoài ra nghành địa ốc cũng bị ảnh hưởng không nhỏ.

Hàng xóm mình dãy bên kia sông lúc này có nhiều nhà bán, căn nhà ngay phía sau sân mình, mới thấy chủ mới dọn vô mới vài tháng trước, giờ lại treo bảng bán tiếp. Những căn nhà lân cận mới xây xong, chưa bán được, chắc giờ cũng đắp mền chờ thời thôi!.

Không như các tiểu bang có giá nhà với tới mây xanh khác, ở TX giá nhà khá rẻ, căn nhà trên dưới 100k là đã ở được ngon lành. Ai mua nhà lớn, cỡ 4-5 trăm ngàn dollars trở lên phải suy nghĩ kỹ, tính toán cho đường dài. Nếu không, chỉ một thời gian ngắn, chịu không nổi chi phí cao, rồi lại chạy. Mỗi lần chạy, lỗ lã hao hụt cũng không ít.

Có một vài khác biệt về hệ thống thuế ở TX so với những nơi khác. Thuế tiểu bang ở nơi khác thường đánh trực tiếp lên số thu nhập của mỗi cá nhân, trừ ngay vào chi phiếu lương hàng tuần, hằng tháng. Ở TX, thuế tiểu bang được tính gộp chung vào thuế nhà đất. Như vậy có nghĩa là dù không đi làm, dù bị thất nghiệp bạn vẫn phải chịu một khoản thuế tiểu bang (TX state income tax) khoảng trên dưới 1% của giá tiền căn nhà.

Có lẽ vậy mà giới trung lưu ở TX , họ không mua nhà mắt tiền, hầu hết có khuynh hướng chọn một căn nhà vừa khả năng chi trả, để sống một cuộc đời thảnh thơi, không lo nghĩ.

Bạn bè mình lóng rày gặp nhau, dù ở quán cà phê hay nhà riêng.. chủ đề nóng luôn là: ai còn, ai mất việc làm, ai bị cắt giảm giờ...Tin tức nóng hổi luôn được cập nhật thường xuyên. Và tin xấu cứ tăng vùn vụt.. Thời điễm này, ai còn việc làm là thấy mình may mắn lắm. Tuần rồi trên đường ra phi trường, mình hơi ngạc nhiên khi thấy không bị kẹt xe, dù đang giờ cao điểm. Có lẽ cũng do nhiều người mất việc làm, nên đường thưa xe hẳn?.

Mấy hôm nay theo dõi thấy giá dầu nhúc nhích đi lên, mong rằng có được tia sáng cuối đường hầm. Nếu không, cứ tiếp tục tình trạng này sẽ có nhiều người khốn khó.. Mong thì mong vậy, nhưng chắc là hơi khó. Theo các nhà phân tích có tiếng tăm tiên đoán, thảm họa lần này còn nặng hơn đợt sụp đổ giá dầu 1980s. Năm mà lúc mình mới tới Mỹ, nghe dân mình cứ chuyền miệng: Nhà TX đang cho không, mà không ai thèm lấy... lúc đó mình cứ thèm nhỏ dãi: "trời ơi, ở đâu mà có nhà cho không, mình mà biết là chạy tới lượm liền.."

Bây giờ ở Mỹ đủ lâu mình mới hiểu, nhà cho không, nghĩa là những căn nhà giá thị trường còn thấp hơn số nợ chủ căn nhà đang mượn nhà băng, do người bản xứ có thói quen mua nhà không đặt tiền cọc, hoặc nếu có cũng là con số rất nhỏ. Bây giờ thất nghiệp, thị trường nhà đất xuống, không có tiền trả hằng tháng, nên họ đưa không cho ai muốn lấy thì lấy, sẳn gánh tiếp món nợ nhà băng cho họ, để họ khỏi mất điểm tín dụng..

Mà nói thật nhen, của đáng tội, mình khôn thì cũng đâu có ai dại, nên cuối cùng nhà băng "lãnh trọn đêm mưa" thôi.

Cầu mong thảm cảnh 1980s không tái diễn, chứ nhìn cái nhịp sống chậm chạp hiện tại, nghe tiếng thở dài não nuột, thấy những khuôn mặt đăm chiêu, lo lắng... mình cũng muốn bịnh luôn.

Hiện giờ ngành địa ốc Houston cũng bắt đầu chập chờn ở vào cảnh chợ chiều. Nếu giá dầu cứ tiếp tục kéo dài kiểu này, thì thảm nạn 1980s sẽ tái diễn. Có ai muốn lấy nhà cho không không? nhanh tay lên, kẻo lại tiếc cơ hội vài chục năm mới có .. giống như mình, năm nào .. năm não!

Quinhon