BM: Bắc Hàn thay đổi giọng điệu tuyên truyền

Tấm pa-nô này kêu gọi tháo gỡ căng thẳng để giảm 'mối nguy nổ ra chiến tranh'

Trong những tháng qua, có vẻ như hệ thống tuyên huấn của Bắc Hàn đã đổi giọng.

Các tấm biểu ngữ, băng-rôn chăng khắp thủ đô và cả ở những nơi khác vốn thường coi Mỹ như kẻ xâm lăng thực dân tàn ác, còn Nam Hàn và Nhật Bản là những kẻ đồng lõa với Washington.

Thế nhưng người nước ngoài tới Bắc Hàn nay nói rằng họ đã thấy các tấm biểu ngữ, băng-rôn đó được thay thế bằng các khẩu hiệu thúc đẩy phát triển kinh tế và nối lại quan hệ liên Triều.

Các tờ báo hàng đầu ở quốc gia bị kiểm soát chặt chẽ này cũng thay đổi thái độ trong việc đăng tin bài, một tín hiệu cho thấy Bắc Hàn đang bắt đầu phản ánh sự tan băng trong quan hệ ngoại giao với thế giới bên ngoài.

Mỹ không còn là kẻ thù?

Đa số người dân Bắc Hàn hầu như không được tiếp cận với thông tin bên ngoài, cho nên truyền thông nhà nước và bộ máy tuyên truyền có tác động to lớn hơn nhiều so với ở các quốc gia khác trên thế giới.

Với truyền thống từ trước tới nay luôn coi Mỹ như kẻ thù chính, hoạt động tuyên truyền của Bình Nhưỡng không kiêng dè gì khi mô tả cách mà Bắc Hàn sẽ đáp trả Hoa Kỳ, với những hình ảnh tên lửa tiêu hủy nước Mỹ hoặc binh lính Bắc Hàn nghiền nát những kẻ xâm lược.

Các tấm biểu ngữ, pa-nô luôn cổ súy tinh thần ái quốc, gửi gắm niềm tin vào bộ máy lãnh đạo đất nước, và mô tả những khó khăn vất vả trong cuộc sống là để cống hiến cho sự thắng lợi huy hoàng của đất nước.

Tấm pa-nô cũ kêu gọi 'báo thù không nương tay' và hủy diệt nước Mỹ

Nay, khi quan hệ của Bình Nhưỡng với bên ngoài mang tính lạc quan hơn, thì hoạt động tuyên truyền cũng trở nên lạc quan hơn.

Sau hàng tháng đe dọa chiến tranh giữa các bên với nhau thì Bắc Hàn đã có các cuộc họp thượng đỉnh lịch sử với cả Nam Hàn và Hoa Kỳ, và cam kết (tuy lời cam kết có phần mờ nhạt, không rõ ràng) từ bỏ kho vũ khí hạt nhân và hợp tác, hướng tới hòa bình.

Các hướng dẫn viên người nước ngoài đưa các nhóm du khách tới quốc gia ẩn dật này nói rằng trong những tháng gần đây, lời lẽ tuyên truyền ở Bắc Hàn đã có bước ngoặt thay đổi.

Tấm này được đưa ra sau kỳ họp thượng đỉnh liên Triều, kêu gọi hòa bình và thống nhất

Thay vào vị trí các lời lẽ hiếu chiến thì nay nội dung tuyên truyền chú trọng vào các thông điệp có tính lạc quan hơn, chẳng hạn như ca ngợi Tuyên bố Bàn Môn Điếm, là văn bản được ký trong phiên họp thượng đỉnh liên Triều.

"Toàn bộ các biểu ngữ chống Mỹ mà tôi thường nhìn thấy quanh Quảng trường Kim Nhật Thành và ở các cửa hàng nay đều đã biến mất," Rowan Beard, một người quản lý tour ở công ty Young Pioneer Tours nói với hãng tin Reuters.

"Trong suốt 5 năm làm việc tại Bắc Hàn, tôi chưa bao giờ thấy chúng lại biến mất hoàn toàn như thế."

Tất nhiên là các biểu ngữ mới cũng mang tính tuyên truyền như các biểu ngữ cũ, nhưng chúng đề cập tới các chủ đề khác: sự thống nhất Triều Tiên, tiến trình phát triển kinh tế, và các thành tựu khoa học.

Sự thay đổi diễn ra theo một logic dễ hiểu: nếu như các cuộc gặp gỡ với Nam Hàn và Hoa Kỳ được coi là sự khởi đầu cho một tương lai hợp tác hữu hảo hơn thì hai cựu thù cần phải được thể hiện một cách trung dung hơn, ít mang tính hăm dọa hơn.

Nếu không thì làm sao mà Kim Jong-un lại chịu ngồi xuống nói chuyện với nhà lãnh đạo của các nước đó chứ?

Tấm này cổ vũ cho sự phát triển khoa học và công nghệ

"Bình Nhưỡng cần có một bầu không khí hòa bình và bớt căng thẳng, và các biểu ngữ sẽ giúp tạo ra được bầu không khí đó," Fyodor Tertitskiy từ NK News nói.

Ngay cả những món đồ lưu niệm rẻ tiền mang chủ đề chống Mỹ vốn dành đem bán cho du khách cũng bắt đầu thay đổi.

Cách đây chưa lâu, người ta có thể dễ dàng tìm thấy các tấm bưu tiếp, hay các con tem có hình nổi tiếng vẽ cảnh tên lửa Bắc Hàn bay đến Washington.

"Chúng từng rất phổ biến, nhưng nay thì không còn thấy nữa," Simon Cockerell, tổng giám đốc của Koryo Tours, nói với Reuters.

Phá vỡ truyền thống

Những thay đổi trong chính sách chính thức cũng đang được phản ánh trên tờ báo hàng đầu của nước này, Rodong Sinmun.

Tại Bắc Hàn không có tự do báo chí. Toàn bộ các tờ báo đều bị kiểm soát chặt chẽ và bất kỳ thứ gì được in ra hay phát sóng đều bị kiểm duyệt cẩn trọng để đảm bảo thể hiện đúng đường lối chính thức của nhà nước.

Thường thì tờ báo này hay chạy các bài tường thuật mang tính tiêu cực về Mỹ, mô tả Washington là thế lực thù địch, và thường nhắc tới sự can dự của Mỹ trong các cuộc xung đột, như tại Syria, như bằng chứng về chủ nghĩa đế quốc Mỹ.

Thế nhưng trước khi diễn ra cuộc họp lịch sử hôm 12/06 giữa Kim Jong-un và Donald Trump, báo này đã ngưng chỉ trích Hoa Kỳ.

Kể từ sau cuộc họp thượng đỉnh, báo này đăng tải nhiều về cuộc gặp, ca ngợi ông Kim như một chính khách và một nhà kiến tạo hòa bình tầm cỡ toàn cầu.

Phá vỡ truyền thống, truyền hình và báo chí cũng tường thuật về các chuyến đi gần đây của ông Kim tới Trung cộng và Singapore, gần như cùng lúc với việc diễn ra các hoạt động đó. Trước đây thì bài vở thường chỉ được đăng tải, phát sóng cho người dân Bắc Hàn nhiều ngày sau khi sự kiện đã diễn ra.

Kỳ họp thượng đỉnh ở Singapore 12/06 được tường thuật ngay trong ngày hôm sau

Các cuộc gặp gỡ, thảo luận của Bắc Hàn cho tới nay mới chỉ diễn ra trong giai đoạn đầu, cho nên không rõ sự thay đổi đột ngột trên có được duy trì lâu dài hay khô.

Trừ phi và chỉ cho tới khi Bắc Hàn thực hiện các cam kết chung chung mà họ đã đưa ra tại Bàn Môn Điếm và Singapore, thì việc gỡ bỏ các lệnh trừng phạt sẽ chưa mấy xảy ra, và do vậy, ngoài những thay đổi trong các biểu ngữ, pa-nô thì người dân Bắc Hàn cũng chưa nhìn thấy được bao nhiêu những thay đổi thực sự trong đời sống hàng ngày của mình.

Andreas Illmer