BM: Mỹ - TC đối đầu nẩy lửa tại Shangri-La

Diễn đàn Đối thoại Shangri-La, một diễn đàn an ninh uy tín, năm nay 2019 hội họp ở Singapore ngày 31-2/6, là nơi lãnh đạo quốc phòng của các quốc gia trong khu vực có các phát biểu quan trọng về chính sách an ninh và quốc phòng. Về vấn đề Biển Đông Quyền Bộ Trưởng Quốc Phòng Mỹ Shanahan tố cáo Trung cộng ăn cắp công nghệ từ các quốc gia khác và quân sự hóa các tiền đồn nhân tạo ở Biển Đông như là một "bộ công cụ để cưỡng ép". Họ còn đưa các hệ thống vũ khí tiên tiến vào các đảo trong vòng tranh chấp ở khu vực. Ông nói "Có lẽ mối đe dọa lâu dài lớn nhất đối với lợi ích sống còn của các quốc gia trong khu vực này đến từ những bên tìm cách phá hoại, thay vì duy trì trật tự quốc tế dựa trên luật lệ". Và Bộ Trưởng Quốc Phòng Mỹ tuyên bố sẽ không bỏ qua chuyện Trung cộng đe dọa chủ quyền ở châu Á.

Mỹ đặc biệt chỉ trích Bắc Kinh chiếm đóng và quân sự hóa nhiều đảo trên Biển Đông mà các nước như Việt Nam, Philippines, Đài Loan hay Brunei vẫn đòi chủ quyền. Nhân danh tự do hàng hải, Hoa Kỳ vẫn thường xuyên tiến hành các chuyến tuần tra, giám sát trong khu vực Thái bình Dương cũng như không phận quốc tế. Mỹ vẫn đưa tàu chiến đi vào các vùng như eo biển Đài Loan và vùng biển có các đảo Trung cộng chiếm giữ nhưng đang có tranh chấp các nước xung quanh.

Lãnh đạo Quốc Phòng Mỹ cảnh báo, “chúng tôi sẽ không làm ngơ trước hành vi của Trung cộng”. Ông Shanahan khẳng định, không một nước nào có thể hay có quyền thống trị khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương và Hoa Kỳ “bảo đảm không một đối thủ nào có thể nghĩ rằng họ có thể đạt mục đích chính trị bằng sức mạnh quân sự”.

Ông Shanahan nhắc lại là Bộ Quốc Phòng Mỹ dự trù ngân sách 104 tỷ đô la cho nghiên cứu và phát triển quân sự. Ngũ Giác Đài còn “đầu tư nhiều hơn nữa trong 5 năm tới cho các chương trình chủ chốt để Ấn Độ - Thái Bình Dương là khu vực ổn định chắc chắn”.

Trái lại Mỹ ủng hộ Việt Nam tăng cường vai trò trong khu vực. Phía CS VN có vẻ đổi chiều về hướng Mỹ. Ngay trong nước Đảng Nhà CSVN cho lập ‘bia căm thù” đưa một tàu của ngư dân VN bị TC tấn công bể tàu, hoàn toàn khác vơi lúc trước, nhà cầm quyền CSVN sợ phạm huý TC , nên gọi là ‘ tàu lạ”

Và đồng minh của Mỹ, Bộ trưởng Quân Lực Pháp Bà Florence Parly tuyên bố “Pháp sẽ tiếp tục tuần tra tại Biển Đông tối thiểu hai lần mỗi năm". "Ấn Độ -Thái Bình Dương", là nơi 1,6 triệu dân Pháp sinh sống tại các lãnh thổ hải ngoại và 80 % vùng đặc quyền kinh tế Pháp nằm trong khu vực chiến lược này. Pháp nhất định "bảo vệ quyền lợi về chủ quyền, của các công dân, bảo vệ lãnh thổ và các vùng đặc quyền kinh tế" của nước Pháp. Paris đã huy động 7.000 lính đến khu vực Ấn Độ -Thái Bình Dương.

Còn Bộ Trưởng Quốc Phòng TC Tướng Ngụy Phượng Hoà lần đầu đích thân đến dự vì tình hình căng thẳng gia tăng giữa Mỹ và TC.

Tướng Tàu Cộng này tuyên bố siêu diều hâu, rằng quân đội TQ sẽ “chiến đấu đến cùng để xác định chủ quyền cũng như không loại trừ giải pháp chiếm Đài Loan bằng quân sự”. Tướng Ngụy Phượng Hoà cảnh báo Mỹ không nên ‘khinh địch’, khinh thường quyết tâm đối đầu của Trung cộng. Nhưng sau đó ông nhìn nhận là nếu chiến tranh xảy ra thì đó là một thảm họa. Về hồ sơ thương mại, thông điệp của đại diện Bắc Kinh cũng mang nội dung nửa cứng rắn nửa hoà hoãn.

Về hồ sơ Biển Đông, tuy không gọi đích danh Mỹ và Pháp, tướng Ngụy Phượng Hoà lên án hành động mà ông gọi là một số thế lực “ở bên ngoài” xâm nhập biển “Nam Trung Hoa” để phô trương sức mạnh. Song song với những lời đe dọa tại diễn đàn Singapore, Hải Quân Trung cộng phong tỏa một vùng Biển Đông để khẳng định chủ quyền bằng hành động. Theo AP, cuộc tập trận kéo dài từ Chủ Nhật 02/06/2019 cho đến ngày 04/06/2019 tại vùng Hoàng Sa.

Nhân diễn đàn an ninh khu vực Shangri-La, Singapore, chính quyền Hoa Kỳ công bố một chiến lược mới chống lại những tham vọng hàng hải của Trung cộng. Theo ông Randall Schriver, mục tiêu của chiến lược mới này là không để cho Trung cộng “khai triển thêm các hệ thống quân sự” và phải gỡ bỏ các hệ thống quân sự đã được lắp đặt trên các đảo nhân tạo tại Biển Đông. Quan chức này nhấn mạnh, ý định của Hoa Kỳ là không để cho “bất kỳ nước nào thay đổi luật pháp quốc tế và nguyên trạng tại Biển Đông”. Chính vì thế, Hoa Kỳ tiến hành các chiến dịch tuần tra vì tự do lưu thông cũng như các hoạt động hiện diện khác ở Biển Đông.

Trong cuộc gặp, lãnh đạo quân đội hai nước cho rằng hợp tác giữa Việt Nam và Mỹ trong thời gian qua đã đạt được hiệu quả thiết thực, phù hợp với mối quan hệ đối tác toàn diện giữa hai nước, góp phần duy trì hòa bình và ổn định tại khu vực và trên thế giới.

Có một vài diễn biến Hà Nội và Washington xích lại gần hơn, làm TC thêm nghi ngờ cái kiểu đi đu dây của CSVN. Ông Shanahan cho biết Mỹ hoan nghênh tiếng nói của Việt Nam trong khu vực và trên thế giới, ủng hộ Việt Nam đảm nhiệm thành công vai trò Chủ tịch ASEAN vào năm 2020 và đánh giá cao việc Việt Nam tham gia hoạt động gìn giữ hòa bình của Liên Hợp Quốc (LHQ).

Bộ trưởng QP Ngô Xuân Lịch đề nghị Mỹ tiếp tục hợp tác để sớm hoàn thành dự án giải quyết ô nhiễm chất dioxin tại sân bay Biên Hòa, cũng như tiếp tục ủng hộ việc Việt Nam khai triển bệnh viện dã chiến cấp 2 số hai và đại đội công binh tại phái bộ gìn giữ hòa bình do LHQ chỉ định.

Hai bên đồng ý với các thỏa thuận đã ký kết, trong đó ưu tiên việc khắc phục hậu quả chiến tranh, hợp tác đào tạo, duy trì các cơ chế đối thoại và trao đổi đoàn cấp cao.

Bộ trưởng Ngô Xuân Lịch dẫn đầu đoàn đại biểu Việt Nam dự Đối thoại Shangri-la, diễn đàn hợp tác an ninh quốc phòng quan trọng của khu vực diễn ra từ 31/5 tới 2/6. Trước đó, bà Lê Thị Thu Hằng, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam, cho biết sự tham dự của Việt Nam thể hiện vai trò tích cực, chủ động và trách nhiệm cao đối với các vấn đề quốc tế và khu vực.

"Việt Nam mong muốn thúc đẩy quan hệ hữu nghị, hợp tác và chia sẻ kinh nghiệm với các nước trong việc giải quyết các thách thức an ninh chung, qua đó xây dựng lòng tin làm nền tảng thúc đẩy hợp tác vì hoà bình và phát triển. Đây cũng là mục tiêu chính và quan trọng của đoàn Việt Nam tại Đối thoại lần thứ 18", người phát ngôn nói.

Đối thoại Shangri-La là diễn đàn thường niên quy tụ các bộ trưởng và quan chức quốc phòng khắp khu vực châu Á - Thái Bình Dương, thảo luận về các thách thức và an ninh trong khu vực.

Vi Anh