BM: Góc khuất trong những đám cưới xa hoa triệu đô ở Ấn Độ

Chuyện cưới xin ở Ấn Độ luôn là ngành kinh doanh khổng lồ. Các cặp đôi chuẩn bị kỹ lưỡng ảnh cưới với hy vọng được lan tỏa trên mạng.

Amazon Prime từng thực hiện một loạt phim truyền hình mô tả đời sống của hai người làm nghề hoạch định lễ cưới ở Delhi, và một đám cưới vào tháng 12/2018 mà nữ ca sĩ Beyonce được mời đến biểu diễn - được cho là tiêu tốn đến khoảng 100 triệu đô la Mỹ.

Nhưng nhiếp ảnh gia người vùng Bangalore, Mahesh Shantaram, đã mở rộng vấn đề hơn khi cho rằng "ngành công nghiệp phức hợp cưới xin đã giúp bánh xe vĩ đại của nền kinh tế Ấn Độ chuyển dịch."

Hình ảnh trong dự án ảnh Matrimania của ông - chụp hơn 150 đám cưới từ năm 2008 đến năm 2015 - ghi lại những khoảnh khắc hài hước trong các đám cưới nổi bật ở tầng lớp thượng lưu và trung lưu Ấn Độ.

Cỗ chiến xa, Jalandhar

"Đám cưới là ngày trọng đại nhất trong cuộc đời một người, và giờ đây chúng được chia sẻ với cả thế giới,"

"Ở Ấn Độ, người ta luôn cảm thấy như thể cả thế giới đến tham dự đám cưới. Rất hiếm khi ta gặp một sự kiện nhỏ và thân mật."

Trong bài viết đi kèm với bộ ảnh, ông cho biết: "Mọi thứ trở nên điên rồ khi mùa cưới bắt đầu sau lễ Diwali. Chẳng hạn vào ngày 27/11/2011, khoảng 6.000 cặp đôi đã kết hôn chỉ riêng ở Delhi, theo tờ Wall Street Journal… Lễ cưới hoành tráng kiểu Ấn, cũng giống như vòng eo vĩ đại của người Ấn, đã phình to để theo kịp với khao khát vĩ đại của Ấn Độ."

Thay vì đơn giản chỉ tập trung vào những chi tiết cho thấy sự xa hoa, Shantaram tìm kiếm khoảnh khắc hài hước nơi hiện thực có thể chen vào giữa sự hào nhoáng.

Đó là cách tiếp cận với dư âm từ tác phẩm của nhiếp ảnh gia người Anh Martin Parr, ông là người hâm mộ đã mua cho mình và cho Ian Weldon - một nhiếp ảnh gia khác chuyên chụp đám cưới với góc nhìn độc đáo, nhiều tập ảnh Matrimania.

"Bạn có thể nói ảnh của tôi là ảnh hậu trường đám cưới, chứ không phải ảnh cưới," Shantaram nói. "Đó là một sự nghịch đảo, là phim âm bản của một album ảnh cưới điển hình mà tôi thực hiện cho khách hàng."

Chim họa mi, Vandodara

Ông bắt đầu với mục đích đem lại góc nhìn khác về nhiếp ảnh cưới xin thông thường.

"Tôi có cả một quá trình dài chuyên làm ảnh đám cưới - tôi không phải người hâm mộ các đám cưới, vì tôi chỉ coi chúng là các sự kiện từ truyền thống xã hội cũ áp đặt lên người trẻ Ấn Độ. tôi cảm thấy có cách phản ứng điều đó qua ảnh của mình - đó là đưa nhiếp ảnh báo chí vào ảnh cưới, quay trở lại thời cuối những năm 2000 là để thuần túy ghi lại các nghi lễ. Nhưng không một nét hài hước nào xảy ra ở đám cưới - không có sự hào hứng hay năng lượng nào - được chụp lại, bởi vì nhiếp ảnh gia chụp cưới nghĩ rằng họ có cả danh sách những nội dung họ cần chụp."

Sangeet I, Mumbai

"Mỗi bộ ảnh cưới của mọi người đều cực kỳ giống nhau, ảnh cưới của tôi cũng vậy - vợ tôi và tôi đơn giản là từ chối không nhận album ảnh cưới vì nó không ghi lại được khoảnh khắc chúng tôi nhớ, và chúng tôi không muốn nhớ đến những khoảnh khắc như kiểu trong tập ảnh. Vì vậy đó là khi tôi thấy có cơ hội trở thành nhiếp ảnh gia chụp cưới với dịch vụ mới hơn, và đó là những gì tôi thực hiện. Nó nổi tiếng rất nhanh, vì mọi người tự nhiên có ý niệm ảnh cưới nên ra sao trong thời hiện đại."

Nữ nhân nhện, Delhi

Bộ ảnh Matrimania đem lại một phản tỉnh với hình ảnh truyền thống.

Một bức ảnh con ngựa bị cắt cúp chỉ để chừa chân ngựa và bàn chân trần của người kỵ sĩ, một bức ảnh khác cho thấy một công nhân đang chuẩn bị pháo bông đờ đẫn nhìn chằm chằm vào những đốm sáng chìm dần.

"Một bộ ảnh cưới thông thường, ở bất cứ đâu trên thế giới, thực sự chỉ là một bản đã qua biên tập," Shantaram cho biết. "Đó là phiên bản hạnh phúc, một phiên bản có mục đích: loại bỏ bất cứ quan sát có tính phê phán hay tiêu cực nào, và đó là phiên bản nhất định phải lạc quan. Quyển sách của tôi cũng là một bộ ảnh cưới, nhưng nó được thực hiện với mục đích khác từ đầu."

Cô dâu và cận vệ, Bangalore

Đó cũng là phản ánh rộng hơn về xã hội Ấn Độ. "Đám cưới là nơi bạn phải chăm sóc tất cả bạn bè, gia đình và họ hàng, bạn phải giúp họ mua vui, ăn uống ngon lành. Vì vậy tôi thực sự coi đám cưới là một sự kiện thay vì coi đám cưới là nghi thức. Nhưng chúng có liên kết với nhau, tất nhiên là vậy," ông giải thích. "Matrimania đầy tính biểu tượng - bạn có thể thấy biểu tượng về tầng lớp và sự phân chia đẳng cấp, ai đang làm việc và họ làm việc cho ai, ai đang được phục vụ, và làm sao mọi người biết vị trí và vai trò của họ trong xã hội."

Ban nhạc đám cưới, Deogarh

Parr khuyên ông vài điều khi ông bắt đầu thực hiện dự án. "Công việc của tôi chủ yếu là sân khấu còn lại sau lễ cưới, vì nó đem lại một chút bình luận về những gì xảy ra trước đó - và Martin bảo tôi bộ ảnh sẽ không có tác dụng gì nếu không có người trong ảnh, anh phải thể hiện được con người trong ảnh," Shantaram cho biết.

"Và đó là khi tôi bắt đầu quan sát tất cả mọi người, người tham dự trong toàn bộ sự kiện, những công nhân, một phần không thể thiếu của đám cưới, hay khách tham dự lễ cưới. Quan sát từng người có vai trò - một nhiếp ảnh gia đám cưới điển hình có thể cho rằng đám cưới là về cô dâu và chú rể. Nhưng tôi muốn mở rộng tầm nhìn, đưa vào tất cả những người khác, để thấy mối quan hệ của họ với nhau."

Hai mặt, Coimbatore

Trong tập sách, nhà văn Gita Aravamudan ca ngợi ông là đã chụp ảnh "những khoảnh khắc rời rạc của những người thực hiện lễ cưới - khi họ tạm thời rời xa sự hối hả và nhộn nhịp."

Ở ngoài lề, những công nhân thư giãn một chút khi gỡ bỏ trang phục hay xếp hàng tại quầy bánh ngọt, gương mặt họ cho thấy biểu cảm từ hứng khởi, thờ ơ đến chán nản.

Quầy cà phê, Gandhinagar

Bộ ảnh Matrimania cũng đem lại lăng kính cho thấy xung đột giữa các thế hệ ở Ấn Độ ngày nay. "Có hai nước Ấn Độ đang đi song song nhau, và hai Ấn Độ đó đang cùng tồn tại. Đó là một Ấn Độ truyền thống nơi cha mẹ tôi lớn lên, và cha mẹ luôn cố gắng áp đặt điều đó vào người Ấn trẻ, những người đã có mặt khắp thế giới hiện đại và ở Ấn Độ. Vì vậy họ cố gắng làm điều đó một cách cân bằng, và đó thực sự là chuyện đang diễn ra ở Ấn Độ."

Xứ sở thần tiên, Chennai

Cuối cùng, Shantaram bỏ chụp ảnh đám cưới vì sự chuyển biến thế hệ đó. "Những gì bạn thấy trong bộ ảnh Matrimania là giai đoạn mà chúng tôi đã đi qua," ông nói. "Những gì tôi thấy đang xảy ra đó là đám cưới ngày càng nhỏ lại, bởi vì cô dâu chú rể không muốn lễ cưới hoành tráng nữa, chúng chủ yếu là vì cha mẹ." Trong tập sách, ông viết: "Một cặp đôi Ấn Độ thông thường làm đám cưới hai lần trong đời. Đầu tiên là lễ cưới của riêng họ, nơi họ chẳng hiểu chuyện gì đang xảy ra. Lần thứ hai là lễ cưới mà họ đứng ra làm chủ hôn, khi họ gả con cái đi."

Điều kỳ dị trong không gian, Delhi, DH

"Đến khi con cái bạn kết hôn, bạn đã giàu có hơn, và bạn có thể thể hiện bạn là ai trong xã hội," ông chia sẻ.

"Điều này thường đem lại hậu quả thảm họa, vì cha mẹ bắt đầu để dành tiền chuẩn bị cho đám cưới con cái từ rất sớm, và đặt rất nhiều áp lực lên điều đó… Điều thay đổi là khi người trẻ Ấn Độ tin rằng họ không muốn chi một phần lớn tiền tiết kiệm của bản thân hay tiền tiết kiệm của cha mẹ cho đám cưới nữa - họ thà là có một lễ cưới ấm cúng, và cưới người họ yêu - có thể là từ bất cứ tôn giáo hay niềm tin nào. Và khi điều đó xảy ra, khi người Ấn quyết định cưới nhau vì tình hay không phân biệt những yếu tố nhân tạo như niềm tin, thì đám cưới cũng nhỏ lại. Họ muốn dành ngày lễ cho những người quan trọng với họ."

Nhưng việc này cũng phải trả giá. "Đây là điều cực kỳ gây tranh cãi ở Ấn Độ: Có người bị giết chỉ vì kết hôn với người không cùng đẳng cấp với mình - thậm chí không phải là giữa các tôn giáo, mà chỉ là đẳng cấp khác nhau trong cùng tôn giáo - do chính người thân trong gia đình gây ra, chỉ vì danh dự… đó là phần tối của sự kiện hạnh phúc mà lẽ ra đám cưới tôn vinh. Tại mỗi đám cưới, luôn có những người đồng lõa đẩy định kiến xã hội đi xa hơn ở mức độ nào đó."

Điều đó có thể khiến một số lễ cưới trở thành sự kiện buồn vui lẫn lộn, như trong một bức ảnh của Shantaram miêu tả. Đó là cô dâu khiêu vũ một mình trên ban công - một bức ảnh vui với cảm giác buồn bã.

"Đó là đám cưới mà họ cưới nhau vì bản thân họ, vì vậy cô dâu hứa với mẹ cô sẽ làm đám cưới ở nhà mình, trên núi cao." Ông nói.

"Họ cưới nhau vì tình, đó là điều rất hiếm ở Ấn Độ. Nhưng hệ quả là gia đình chú rể hoàn toàn tẩy chay đám cưới đó. Vì vậy đó là một sự kiện rất nhỏ."

Fiona Macdonald