BM: Vì sao nông sản VN nhận 'quả đắng' từ thị trường Trung cộng?

Các thương lái hoa quả tại chợ đầu mối

"Khơi thông nông sản xuất khẩu từ Việt Nam" là một trong những đề nghị của Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ với lãnh đạo Tỉnh uỷ tỉnh Vân Nam (Trung cộng) hôm 23/10 trong lần gặp gỡ tại Văn phòng Chính phủ.

Đáp lại, Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Trung cộng tại Việt Nam, ông Hùng Ba, nói rằng lời đề nghị này là 'bất ngờ đối với phía Trung cộng', theo baochinhphu_vn.

Nhưng hẳn phải có lý do để chính phủ Việt Nam phải trực tiếp đưa ra lời đề nghị này?

Nông sản Việt Nam nhận 'quả đắng'

Nông dân ở Bắc Giang chờ đến lượt bán vải thiểu ở cửa khẩu

Sau khi giảm 5,5% trong năm 2018, mức xuất khẩu của nông sản Việt Nam trong 6 tháng đầu năm 2019 lại tiếp tục giảm 10,5%, theo VNEconomy_vn.

Bộ Công thương Việt Nam cho rằng thị trường trong nước đã có "năm nhận thức sai lầm" khiến hàng nông sản Việt Nam nhận "quả đắng".

Trong số "năm nhận thức sai lầm", có việc coi Trung cộng là thị trường 'dễ tính', cộng với thói quen xuất qua đường tiểu ngạch là chủ yếu nên phía Việt Nam nhiều năm nay không quan tâm đến quy định, tiêu chuẩn, xuất xứ, chất lượng hàng; lại thêm thích gì thì nuôi trồng ào ại cái đó mà không xem nhu cầu thị trường ra sao.

Nay Trung cộng 'khó tính' hơn, yêu cầu cao hơn, vận dụng những quy định cả cũ và mới thì hàng Việt không đáp ứng được.

'Quả đắng' Việt Nam nhận được là xuất khẩu nông sản sang Trung cộng giảm từ năm 2018, và tiếp tục giảm năm 2019, thậm chí có mặt hàng 'gần như mất hút'.

Ba mặt hàng bị ảnh hưởng nhất là gạo, sắn và rau quả, theo Bộ Công thương Việt Nam.

Riêng trong tháng 7/2019, sản lượng rau quả xuất sang Trung cộng giảm 44% so với cùng kỳ năm trước. Sản lượng sắn xuất đi giảm hơn 17%.

Gạo sụt giảm mạnh cả về lượng (giảm 68%), kim ngạch (giảm 67%), và giá (giảm 5/4%). Trong bảy tháng đầu năm 2019, Việt Nam mới xuất được hơn 300.000 tấn gạo sang Trung cộng, gần như mất thị trường này, theo Bộ Công Thương.

Trung cộng đã rớt ra ngoài danh sách nước nhập khẩu gạo lớn thứ 7 của Việt Nam trong hai tháng đầu năm 2019.

Ngoài ra, thịt lợn Việt, tưởng tận dụng được cơ hội Trung cộng thiếu thịt nghiêm trọng do dịch tả heo, cũng không lọt qua được cửa khẩu do Trung cộng thắt chặt kiểm soát tại khu vực biên giới, xây cả đài quan sát các đường ngang ngõ tắt tại đây.

Trung cộng 'khó tính hơn'

Nguyên nhân chính được cho là do chiến tranh thương mại với Mỹ khiến hàng Trung cộng bị tồn đọng nhiều, phải tiêu thụ trong nước.

Do đó Trung cộng phải siết nhập khẩu hàng của các nước khác, "nhất là láng giềng Việt Nam", theo nhận định của ông Nguyễn Đình Tùng, Tổng giám đốc Công ty Vina T&T Group nói với tờ Pháp Luật TP_HCM (PLO) .

Trung cộng đã cho phá giá đồng nhân dân tệ để hỗ trợ xuất khẩu. Nhưng hậu quả là họ phải chi nhiều hơn cho nhập khẩu. Chính vì thế mà Trung cộng "quay sang ép giá gạo Việt Nam", theo nhận định của Giám đốc Công ty cổ phần Nông nghiệp công nghệ cao Trung An Phạm Thái Bình trên PLO.

Thị trường Trung cộng đã trở nên 'khó tính hơn'. Bên cạnh những quy định đã có từ lâu mà thương nhân Việt, quen xuất hàng qua đường tiểu ngạch, vốn bỏ qua, nay thêm những quy định mới 'bất khả thi' với hàng Việt.

Chẳng hạn, Trung cộng thậm chí yêu cầu Việt Nam phải nuôi heo tập trung ở khu vực sát biên giới và để nước này kiểm soát dịch bệnh rồi mới được xuất qua cửa khẩu. Ông Trương Đình Hòe, Chủ tịch Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) nói quy định này 'bất khả thi'.

Nhưng dù phải ăn 'quả đắng', giới phân tích cho rằng đây là cơ hội để doanh nhân liên kết với nông dân để khai thác các thị trường mà Việt Nam ký hiệp định thương mại tự do (FTA), tránh phụ thuộc vào Trung cộng.

Bên cạnh đó, đây cũng là lúc Việt Nam nâng cao chất lượng hàng hóa để đáp ứng được các tiêu chuẩn quốc tế. Đặc biệt phải chú trọng các khâu kiểm dịch, khử trùng.

Ngoài việc cần tuân thủ các quy định về nhãn mác, bao bì, Việt Nam cũng cần tìm hiểu kỹ thị trường cần gì thay vì nuôi trồng tràn lan không kế hoạch, rồi đến mùa là 'ùn ùn mang lên biên giới', dẫn đến các vụ giải cứu dưa hấu, dưa lê, xoài, táo… đã trở thành thông lệ.