BM: Dự luật Xây dựng lại Tốt hơn (Build Back Better, BBB) ‘đã chết’

Hôm thứ Ba (01/02), Thượng nghị sĩ Joe Manchin (Dân Chủ-West Virginia) nói với các phóng viên rằng Đạo luật Xây dựng Lại Tốt hơn (Build Back Better, BBB) – gói chi tiêu xã hội trị giá hàng ngàn tỷ USD của Tổng thống Joe Biden – “đã chết”, làm tiêu tan mọi hy vọng còn lại của Đảng Dân Chủ rằng ông Manchin sẽ tập hợp dưới trướng họ đằng sau một phiên bản được thu nhỏ hơn nữa.

Được nhiều người biết đến, sự phản đối của ông Manchin đối với dự luật Xây dựng Lại Tốt hơn đã lặp lại trong nhiều tháng, dẫn đến việc gói này bị giảm giá trị hết lần này đến lần khác. Hồi tháng 12/2021, ông Manchin cuối cùng đã từ bỏ dự án này, nói rằng ông sẽ không bỏ phiếu cho một gói thậm chí còn nhỏ hơn do đảng của ông đưa ra.

Ông Manchin liên kết sự phản đối của ông đối với dự luật này với lạm phát, vốn đã tăng với tốc chóng mặt bất chấp những nỗ lực hoảng loạn của Tòa Bạch Ốc và Cục Dự trữ Liên bang nhằm kiểm soát tình hình.

Trong bản dự thảo ban đầu của dự luật Xây dựng Lại Tốt hơn do Thượng nghị sĩ Bernie Sanders (Độc Lập-Vermont) viết, luật này sẽ khiến chính phủ Hoa Kỳ tiêu tốn khoảng 6 ngàn tỷ USD. Mặc dù được sự ủng hộ của Lãnh đạo Đa số tại Thượng viện Chuck Schumer (Dân Chủ-New York), một khoản chi lớn như vậy có rất ít cơ hội giành được sự ủng hộ ngay cả trong những thành viên Đảng Dân Chủ trung tả hơn.

Trước những rắc rối mà dự luật này sẽ gặp phải, giá trị gần như đã ngay lập tức giảm xuống còn 3.5 ngàn tỷ USD trước khi đến được một cuộc bỏ phiếu ở phòng họp của Hạ viện hoặc Thượng viện.

Ông Sanders và những người cấp tiến khác coi đây là một thỏa hiệp đáng kể, nhưng đối với ông Manchin và Thượng nghị sĩ Kyrsten Sinema (Dân Chủ-Arizona), mức giá này vẫn còn quá cao.

Sau nhiều tuần đàm phán với bộ đôi này, Tòa Bạch Ốc của ông Biden đã công bố bản thảo dự luật trị giá 1.85 ngàn tỷ USD. Bà Sinema vẫn im lặng về bản thảo đã cập nhật này, với lý do bà phản đối việc “[đàm phán] thông qua báo chí”. Ông Manchin, tỏ thái độ rõ ràng hơn nhiều so với bà Sinema, vẫn hoài nghi về dự luật này cho đến tháng 12/2021, khi ông tuyên bố rằng ông sẽ không bỏ phiếu cho nó.

Bất chấp sự phản đối của ông Manchin, một số thành viên Đảng Dân Chủ tại Thượng viện vẫn tiếp tục làm việc sau hậu trường để giảm thêm giá trị của dự luật Xây dựng Lại Tốt hơn nữa theo cách mà ông Manchin có thể ủng hộ.

Đảng Dân Chủ đặc biệt tập trung vào các chính sách khí hậu, tín thuế trẻ em, và khôi phục các quy tắc khấu trừ thuế địa phương và tiểu bang (SALT) trước năm 2017.

Hôm thứ Ba (01/02), ông Manchin đã gợi ý rằng ông vẫn phản đối dự án như mọi khi.

Thượng nghị sĩ Joe Manchin (Dân Chủ-West Virginia), một thành viên Đảng Dân Chủ trung dung quan trọng đối với số phận của cuộc đại tu chính phủ trị giá 3.5 ngàn tỷ USD của Tổng thống Joe Biden, đi dự một bữa trưa họp kín tại Điện Capitol ở Hoa Thịnh Đốn hôm 17/12/2021.

Khi được một phóng viên hỏi liệu khoản khấu trừ SALT có nên được đưa vào Xây dựng Lại Tốt hơn hay không, ông Manchin đã trả lời ngắn gọn, “Xây dựng Lại Tốt hơn gì chứ? Làm gì có — ý tôi là, tôi không biết quý vị đang nói về điều gì.”

Dù Đảng Dân Chủ đang làm gì ở hậu trường để hồi sinh dự luật này, thì ông Manchin cũng đã nói rõ rằng ông không phải là một phần của nỗ lực đó.

“Không, không, không, không,” ông Manchin trả lời khi được hỏi liệu ông có tham gia vào các cuộc thảo luận này hay không. “Nó đã chết rồi.”

Sau đó, ông Manchin đã làm rõ những tuyên bố của mình từ sáng hôm thứ Ba (01/02).

“Nếu chúng ta đang nói về toàn bộ gói lớn, thì cái đó đã ra đi,” ông Manchin nói.

Bị cật vấn về việc liệu ông có ủng hộ cho một gói nhỏ hơn hay không, ông bâng quơ trả lời, “Chúng ta hãy xem họ sẽ nghĩ ra những gì. Tôi không biết.”

Những bình luận của ông Manchin là một đòn giáng đối với những thượng nghị sĩ tiếp tục làm việc với dự luật này sau khi ông Manchin loại bỏ nó hồi tháng 12/2021, và cho thấy rằng ông Manchin vẫn không thay đổi lập trường của mình về dự luật này bấy lâu nay.

Hôm 19/11/2021, dự luật đã được thông qua tại Hạ viện, nơi Đảng Dân Chủ nắm giữ sự chủ đạo chắc chắn hơn một chút. Bất chấp nhiều tháng đấu tranh nội bộ giữa phe ôn hòa và phe cấp tiến, mọi thành viên Đảng Dân Chủ ngoại trừ Dân biểu Jared Golden (Dân Chủ-Maine) đã bỏ phiếu ủng hộ đưa dự luật lên Thượng viện.

Trong Thượng viện được chia đều [50-50], sự ủng hộ của ông Manchin là một điều cần phải có cho gói này. Không như hầu hết các luật khác, dự luật Xây dựng Lại Tốt hơn được thúc đẩy bằng quy trình điều chỉnh ngân sách, một quy trình mang tính đảng phái độc nhất cho phép luật được thông qua theo nguyên tắc bỏ phiếu đa số quá bán. Với một đảng đoàn kết hơn, các thành viên Đảng Dân Chủ lẽ ra đã có thể dễ dàng thúc đẩy luật này.

Nhưng sự chia rẽ trong đảng đã bộc lộ rõ ràng kể từ khi Quốc hội khóa 117 do Đảng Dân Chủ chiếm đa số nhóm họp hồi tháng 01/2020. Các thành viên ôn hòa và cấp tiến trong đảng này đã xung đột không ngừng về những bất đồng chính sách, bao gồm cả dự luật Xây dựng Lại Tốt hơn và các điều khoản của dự luật này, quyền tranh luận không giới hạn (filibuster), các kế hoạch tăng số lượng thẩm phán của Tối cao Pháp viện, và đề xướng sửa đổi luật bầu cử.

Tuy nhiên, một số thành viên Đảng Dân Chủ đã đề nghị chia dự luật Xây dựng Lại Tốt hơn thành nhiều phần nhỏ hơn để vượt qua sự phản đối từ ông Manchin và bà Sinema. Bất kỳ nỗ lực nào như vậy gần như chắc chắn sẽ phải trải qua quy trình điều chỉnh ngân sách, vì các thành viên Đảng Cộng Hòa đã đồng lòng chống lại dự luật này kể từ khi nó được ban hành.

Trong một cuộc phỏng vấn ngày 20/01 với Fox News, Lãnh đạo Thiểu số tại Thượng viện Mitch McConnell (Cộng Hòa-Kentucky) đã lên tiếng chỉ trích nỗ lực này, nói rằng ông Biden “không có quyền” làm ra một cuộc đại tu chính sách rộng rãi như vậy.

Ông McConnell nói: “Người dân Hoa Kỳ không ủng hộ tất cả những điều này. Họ đã nghĩ rằng họ đang bầu cho một người ôn hòa.”

Khi toàn bộ Hạ viện và một phần ba Thượng viện Hoa Kỳ chuẩn bị cho các cuộc chiến khó khăn giữa nhiệm kỳ vào tháng 11, thì việc soạn thảo bất kỳ dự thảo luật nhỏ hơn nào sẽ trở nên khó khăn hơn. Và bởi vì Đảng Cộng Hòa dự kiến sẽ tiếp quản Hạ viện vào tháng 11, nên những người ủng hộ dự luật Xây dựng Lại Tốt hơn phiên bản thu nhỏ chỉ còn rất ít thời gian để soạn thảo và thông qua dự luật này.

Ông Joseph Lord là một phóng viên đưa tin về Quốc hội, chuyên về Đảng Dân Chủ. Ông lấy bằng Cử nhân Triết học tại Đại học Clemson và là một học giả trong Chương trình Lyceum.

Joseph Lord _ Minh Ngọc