BM: Xã hội sẽ thay đổi như thế nào khi dân số già đi?

Khoảng thời gian từ khi nghỉ hưu đến khi qua đời đã tăng từ hàng năm lên hàng thập kỷ với nhiều khả năng già hoá dân số Hoa Kỳ.

Ngay cả khi mức tuổi thọ trung bình kỳ vọng đã bắt đầu có xu hướng giảm ở Hoa Kỳ, những người Mỹ trên 65 tuổi hiện đang sống lâu hơn. Sự thay đổi của việc già hoá dân số sẽ ảnh hưởng sâu sắc đến nhu cầu chăm sóc sức khỏe, gia đình và ý nghĩa của tuổi già. Trong phần Hỏi & Đáp sau đây, Marcia G. Ory, giám đốc sáng lập của Trung tâm Y tế Dân số và Người cao tuổi Texas A&M, sẽ giải thích tại sao tất cả người Mỹ sẽ bị ảnh hưởng bởi sự gia tăng dân số ở độ tuổi tóc hoa râm.

Xu hướng nhân khẩu học về già hóa ở Hoa Kỳ là gì?

Khi thời kỳ bùng nổ dân số trẻ qua đi, xã hội Mỹ sẽ già đi. Những năm 1900, có khoảng 3 triệu người Mỹ cao tuổi được xác định là từ 65 tuổi trở lên. Hiện nay có hơn 50 triệu người trưởng thành trên 65 tuổi. Nhưng sự tăng trưởng dân số nhanh nhất trong nhóm tuổi này không chỉ là những người trên 65 tuổi mà còn là những người trên 85 tuổi, trên 100 tuổi.

Những lý do chính khiến người dân Hoa Kỳ sống lâu hơn là gì?

Nếu bạn nhìn vào lý do tại sao mọi người sống lâu hơn, đó thực sự là một sự kết hợp của 3 hoặc 4 yếu tố. Đó chắc chắn là do một chút gen của chúng ta. Chúng tôi đã từng nghĩ đó là yếu tố lớn nhất, nhưng đó không phải là yếu tố lớn nhất. Đó là về cách chúng ta sống, nghĩa là những thói quen sức khỏe của chúng ta. Đó là một chế độ ăn uống tốt. Đó là hoạt động thể chất. Đây là những loại hành vi sẽ tạo ra sự khác biệt.

Nhưng yếu tố chính thực sự là nơi chúng ta sống. Giờ đây, chúng ta hiểu rằng có rất nhiều yếu tố xã hội quyết định đến sức khỏe. Ngay cả mã ZIP của bạn, nơi bạn sống, cũng có thể là một công cụ dự báo tỷ lệ tử vong và bệnh tật mạnh mẽ như những cách nghĩ truyền thống thông thường, chẳng hạn như hút thuốc hoặc béo phì.

Những tác động của việc già hóa dân số từ góc độ sức khỏe cộng đồng là gì?

Người cao tuổi có nguy cơ mắc các bệnh mãn tính hơn người trẻ tuổi. Và tình trạng bệnh lý mãn tính đó sẽ đặt ra nhu cầu về các dịch vụ chăm sóc sức khỏe. Chi phí chăm sóc sức khỏe sẽ tăng lên trên toàn quốc khi chúng ta già đi. Ngoài ra, khi dân số già đi, sẽ có nhiều người mắc bệnh Alzheimer hoặc chứng sa sút trí tuệ liên quan, điều này sẽ tạo ra gia tăng gánh nặng về chăm sóc. Chủ yếu vẫn là các gia đình, khi phải chăm sóc cho những người Mỹ cao tuổi, vì vậy sẽ gia tăng gánh nặng cho những gia đình vốn đã oằn mình (về tài chính) này. Chúng ta cũng sẽ gia tăng nhu cầu về nhân viên chăm sóc sức khỏe đến mức sẽ không có đủ nhân viên chăm sóc sức khỏe để đáp ứng nhu cầu già hoá dân số.

Khi mức tuổi thọ trung bình kỳ vọng là 60 tuổi, bạn có thể không phải tốn nhiều thời gian cho việc nghỉ hưu. Nhưng giờ đây, bạn sẽ dành một lượng lớn thời gian cho độ tuổi nghỉ hưu trung bình, tức là vẫn còn ở độ tuổi 60 cho cả nam và nữ, và sống thêm khoảng 20 năm nữa. Điều đó có nghĩa là chúng ta cần nghĩ đến những vai trò có ý nghĩa cho những người cao tuổi. Họ có thể làm tình nguyện viên và đóng góp cho cộng đồng và nhiều điều hơn nữa.

Họ cũng có thể quay trở lại trường học. Bạn đã từng nghĩ là đại học chỉ dành cho những người từ 18 đến 24 tuổi. Nhưng nếu bạn nhìn xung quanh các khuôn viên đại học ngày nay, nhiều người ở cái được gọi là “thời đại thứ ba” đang theo đuổi giáo dục ở tuổi 60 hoặc 80. Bạn thường nghe về việc mọi người muốn lấy bằng cử nhân, nhưng lại bỏ dang dở bằng đại học của họ. Nhưng bây giờ ở tuổi 80, cuối cùng họ cũng có thể làm được điều mà họ hằng mong muốn. Vì vậy chúng ta phải nhìn nhận lại vai trò và trách nhiệm của người lớn tuổi và của toàn xã hội.

Một số cách mà con người và xã hội có thể thích ứng với sự thay đổi nhân khẩu học này là gì?

Nếu bạn tập trung nhiều hơn vào việc phòng ngừa và quản lý bệnh mãn tính, nếu bạn có thể thay đổi những yếu tố có thể điều chỉnh được, nghĩa là lối sống và điều kiện sống, mọi người có thể già đi ở giai đoạn khỏe mạnh hơn và “giảm bớt bệnh tật của họ”. Từ quan điểm xã hội, chúng ta có thể khuyến khích và hỗ trợ những người lớn tuổi muốn tiếp tục làm việc tại nơi làm việc. Chúng ta có thể khuyến khích và hỗ trợ các thành viên gia đình muốn chăm sóc cho những người thân yêu của họ, những người mà có thể cần thêm trợ giúp. Và chúng ta cần suy nghĩ về các chính sách giúp người cao tuổi sinh hoạt và sinh sống dễ dàng hơn. Hầu hết những người lớn tuổi đều muốn sống tại nhà.

Có một phong trào rất tích cực được gọi là “thành phố thân thiện với lứa tuổi”. Làm thế nào bạn có thể có một thành phố thân thiện hơn với nhu cầu của người cao tuổi? Ví dụ, hãy xem xét phương tiện đi lại. Nếu bạn đang ở một nơi giống như tôi ở Texas và bạn không lái xe, bạn thực sự đã đánh mất sự độc lập của mình vì có rất ít phương tiện giao thông công cộng. Vì vậy, điều quan trọng là phải nghĩ về những gì xã hội có thể làm để tạo ra môi trường sống thân thiện hơn với lứa tuổi.

Với số lượng người mắc chứng sa sút trí tuệ cao hơn, còn có cả một phong trào được gọi là “cộng đồng thân thiện với chứng sa sút trí tuệ” nhằm đảm bảo rằng một người cao tuổi có thể được đối xử tôn trọng, có thể điều hướng môi trường của họ và có một lực lượng lao động có giá trị và phù hợp để giải quyết nhu cầu của người lớn tuổi.

Điều mà nhân khẩu học già hóa nêu lên thực sự là tất cả những gì mà chúng ta phải suy nghĩ. Chúng ta không muốn một ngày nào đó thức dậy và nhận ra rằng có nhiều người lớn tuổi hơn và chúng ta không có cơ sở hạ tầng hoặc hệ thống để trợ giúp họ. Chúng ta nên coi việc già hóa dân số là một cơ hội cho những thay đổi tích cực trong tất cả các lĩnh vực của chúng ta hơn là một báo hiệu của sự u ám và diệt vong.

Marcia G. Ory _ Tân Dân

***