BM: Tuần lễ ác mộng của TT Biden

Tòa Bạch Ốc chỉ trích những bình luận của vị biện lý đặc biệt, gọi những bình luận này là ‘vô cớ’ và ‘có động cơ chính trị.’

Tổng thống (TT) Joe Biden có lẽ đã trải qua một trong những tuần khó khăn nhất trong sự nghiệp chính trị của mình, khi một báo cáo của một biện lý đặc biệt nêu chi tiết về các trường hợp mất trí nhớ đã đặt ra nghi vấn về sự nhạy bén về tinh thần của ông.

Báo cáo của Biện lý Đặc biệt Robert Hur, được công bố hôm thứ Năm (08/02), đã tìm thấy bằng chứng cho thấy TT Biden đã “cố tình giữ lại” và chia sẻ thông tin mật sau thời gian làm phó tổng thống khi ông đang là một công dân bình thường, nhưng xác định rằng bằng chứng đó không khuyến khích cho việc buộc tội tổng thống.

Trong báo cáo dài 388 trang gửi Tổng Chưởng lý Merrick Garland, ông Hur cũng đưa ra đánh giá hết sức quan trọng về sức khỏe tinh thần của vị tổng thống 81 tuổi này, mô tả ông là “một ông cụ thân ái, có thiện chí nhưng có trí nhớ kém.”

Báo cáo gọi trí nhớ của tổng thống là “mơ hồ,” “hạn chế đáng kể,” “thiếu sót,” và “kém.”

Tòa Bạch Ốc chỉ trích những phát hiện trong báo cáo về trí nhớ của tổng thống, gọi những nhận xét này là “vô cớ” và “có động cơ chính trị.”

Theo báo cáo, trong một cuộc thẩm vấn với văn phòng biện lý đặc biệt, TT Biden có biểu hiện trí nhớ kém vì ông không thể nhớ thời điểm bắt đầu hay kết thúc nhiệm kỳ phó tổng thống của mình.

TT Biden cũng gặp khó khăn trong việc nhớ lại các sự kiện quan trọng, chẳng hạn như thời điểm con trai ông, ông Beau, qua đời và thông tin chi tiết về các vấn đề quan trọng như cuộc tranh luận về Afghanistan, theo báo cáo.

Khi trả lời một câu hỏi của phóng viên, Phó TT Kamala Harris chỉ trích vị biện lý đặc biệt này, gọi ông là “sai lầm trên thực tế.”

“Nghe này, tôi rất vinh dự và tự hào được phục vụ với tư cách là Phó Tổng thống Hoa Kỳ với ông Joe Biden là Tổng thống Hoa Kỳ. Và những gì tôi thấy về báo cáo đó đêm qua, với tư cách là một cựu công tố viên, tôi tin rằng những nhận xét mà công tố viên đó đưa ra: vô cớ, không chính xác và không phù hợp,” bà nói hôm thứ Sáu (09/02).

“Vì vậy, cách mô tả phong thái của Tổng thống trong báo cáo đó là sai lầm trên thực tế và rõ ràng là có động cơ chính trị,” bà nói thêm.

Ông Ian Sams, phát ngôn viên của văn phòng cố vấn Tòa Bạch Ốc, từ chối mô tả trực tiếp động cơ của ông Hur nhưng cho rằng quan điểm của vị biện lý đặc biệt có thể bị ảnh hưởng bởi áp lực chính trị từ Đảng Cộng Hòa.

Ông nói với các phóng viên trong cuộc họp báo hôm thứ Sáu rằng, “Những bình luận vô cớ trong báo cáo này thật đáng lo ngại và không phù hợp.”

Ông Garland bổ nhiệm ông Hur làm biện lý đặc biệt hồi tháng 01/2023 để lãnh đạo cuộc điều tra việc TT Biden giải quyết các tài liệu mật. Vào thời điểm đó, ông Garland đã nói về vị biện lý này rằng ông là một cựu công tố viên liên bang với “một sự nghiệp lâu dài và nổi bật.”

‘Trí nhớ của tôi tốt’

TT Biden đang đến thăm khu nghỉ dưỡng của Đảng Dân Chủ Hạ viện ở Virginia khi báo cáo này được công bố vào chiều thứ Năm.

Sau khi những bình luận của vị biện lý đặc biệt thu hút sự chú ý, tổng thống đã vội vàng triệu tập một cuộc họp báo ngay tối hôm đó để giải quyết những lo ngại ngày càng tăng xung quanh tuổi tác và trí nhớ của ông.

“Trí nhớ của tôi tốt,” TT Biden giận dữ nói trước những câu hỏi gay gắt từ báo chí.

Ông đã chỉ trích biện lý đặc biệt vì đã nghi ngờ về năng lực trí tuệ của ông và trở nên khó chịu khi trả lời những bình luận trong báo cáo về hồi ức của ông về thời điểm con trai ông qua đời.

“Làm cái quái nào mà anh ta dám nêu ra điều đó?” ông nói.

Ông cũng đáp trả lại ông Peter Doocy của FOX News, nói rằng: “Trí nhớ của tôi tệ quá, thôi thì tôi để anh nói.”

Sau đó, chiến dịch tranh cử của TT Biden đã sử dụng đoạn phim ngắn nêu câu hỏi và câu trả lời đó để quảng bá cho chiến dịch.

Các nhà phê bình cho rằng cựu TT Donald Trump không phải đối mặt với nhiều sự giám sát của giới truyền thông liên quan đến sự nhạy bén về tinh thần hoặc những sai lầm khi nói chuyện như TT Biden. Tuy nhiên, họ khẳng định rằng cựu tổng thống, người dẫn đầu Đảng Cộng Hòa, cũng đã bộc lộ những trường hợp nhầm lẫn đáng lo ngại, chẳng hạn như gần đây đã nhầm lẫn bà Nikki Haley với bà Nancy Pelosi.

Ông Ann Lewis, chiến lược gia của Đảng Dân Chủ và cựu giám đốc truyền thông Tòa Bạch Ốc dưới thời chính phủ cựu TT Clinton, nói rằng, “Tôi ủng hộ các ứng cử viên dựa trên chính sách và kết quả chính sách của họ, chứ không phải cách phát âm. Đó là lý do tại sao tôi nhiệt tình ủng hộ ông Joe Biden.”

Những sai lầm khi nói chuyện

Đây là một tuần đầy thử thách đối với TT Biden. Sau khi có báo cáo của vị biện lý đặc biệt, ông đã phải đối mặt với sự giám sát của giới truyền thông vì đề cập đến các nhà lãnh đạo Âu Châu đã qua đời trong khi thảo luận về các cuộc trò chuyện gần đây với những người đồng cấp toàn cầu của ông.

Trong một bài diễn văn hôm 04/02, TT Biden đã nhầm lẫn TT Pháp Emmanuel Macron với nhà lãnh đạo quá cố của Pháp François Mitterrand. Hôm 07/02, ông cũng nhầm lẫn cựu Thủ tướng Angela Merkel với cố lãnh đạo Đức Helmut Kohl.

Trong khi bảo vệ rằng mình có trí nhớ tốt tối thứ Năm, ông cũng nhầm lẫn giữa các nhà lãnh đạo Mexico và Ai Cập, gọi TT Ai Cập Abdel Fattah El-Sisi là “tổng thống Mexico.”

Gần đây, có nhiều đồn đoán về việc liệu tổng thống có mắc chứng mất trí nhớ hay không. Theo ông Roger Klein, bác sĩ và cựu cố vấn của Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh, hành vi của tổng thống là “rất đáng lo ngại.”

“Nếu không thực sự kiểm tra và nói chuyện trực tiếp với ông ấy, thật khó để đưa ra tuyên bố chắc chắn,” ông Klein nói.

“Ví dụ, chức vụ tổng thống là một công việc rất khó khăn, và ông ấy có thể cảm thấy mệt mỏi. Vì vậy, tôi không muốn đưa ra những tuyên bố chắc chắn, nhưng điều đó rất đáng nghi ngờ và rất đáng lo ngại,” ông nói.

“Thật đáng nghi ngờ đặc biệt là khi xét đến tổng thể tướng mạo và nét mặt của ông ấy sự suy giảm nhận thức hoặc chứng mất trí nhớ,” ông nói thêm.

TT Biden là tổng thống đương nhiệm lớn tuổi nhất trong lịch sử nước Mỹ. Nếu tái đắc cử, ông sẽ 86 tuổi vào cuối nhiệm kỳ thứ hai.

Theo cuộc thăm dò mới nhất của NBC News, gần 76% cử tri, trong đó có một nửa thành viên Đảng Dân Chủ, nói rằng họ lo ngại về việc TT Biden không đủ sức khỏe về tinh thần và thể chất để trở thành tổng thống trong nhiệm kỳ thứ hai.

Ngược lại, khi được hỏi về khả năng cựu TT Trump có đủ điều kiện tranh cử nhiệm kỳ thứ hai ở tuổi 77, 48% cũng bày tỏ lo ngại tương tự.

Sức khỏe tinh thần của các cựu tổng thống

Nhà sử học về tổng thống David Pietrusza cho biết, việc các tổng thống phải đối mặt với sự giám sát về sức khỏe của mình không phải là hiếm.

Chẳng hạn, ông nhớ lại kinh nghiệm nổi tiếng của ông Woodrow Wilson khi ông bị mất năng lực sau một loạt các cơn đột quỵ từ năm 1919 đến 1920. Ông Dwight Eisenhower cũng bị đau tim vào năm 1955 và phải phẫu thuật viêm ruột hồi vào tháng 06/1956. Ngoài ra, các nhà quan sát nghi ngờ về khả năng tâm lý của ông Ronald Reagan vào cuối nhiệm kỳ đầu tiên của ông.

Ông nói, TT Ike và TT Reagan đều tái đắc cử với đa số áp đảo.

“Ngoài ông Biden, không có tổng thống nào phải chịu mất thể diện khi khả năng trí tuệ và tuổi tác của mình bị đặt ra nghi vấn gay gắt trong một tài liệu chính thức do chính phủ của ông công bố,” ông Pietrusza nói.

Và chưa ai phải công khai bác bỏ các câu hỏi của giới truyền thông về năng lực của họ theo cách mà TT Biden đã làm, ông lưu ý.

“Thành thật mà nói, tôi choáng váng vì những sự kiện ngày hôm qua,” ông nói.

Theo ông John Gizzi, một thông tín viên kỳ cựu của Tòa Bạch Ốc và là người phụ trách chuyên mục chính trị của Newsmax, lần gần nhất mà ông từng thấy khả năng nhận thức của một tổng thống bị nghi ngờ là vào năm 1987, khi TT Reagan 76 tuổi bị chỉ trích. TT Reagan tuyên bố rằng ông không nhớ mình đã từng được thông báo rằng lợi nhuận từ việc bán vũ khí của Iran đã được chuyển sang phe đối lập Nicaragua, trong cái gọi là vụ bê bối Iran-Contra.

“Trong những tuần và tháng sau đó, TT Reagan đã đọc bài diễn văn Thông điệp Liên bang được đánh giá cao, tổ chức ít nhất một cuộc họp báo và thực hiện một số cuộc phỏng vấn trực tiếp. Sự nổi tiếng của ông ngày càng tăng và các câu hỏi về tình trạng tinh thần của ông ấy dần mờ nhạt,” ông Gizzi nói.

“Ông ấy và các nhân viên của mình đã giải quyết một vấn đề trong đó các

câu hỏi về tình trạng tinh thần của ông ấy có thể đã di căn nhưng thay vào đó lại bị bỏ qua.”

Giờ đây, vẫn còn phải xem liệu TT Biden và nhóm của ông có thể xóa tan những nghi ngờ gần đây về sự nhạy bén tinh thần của ông trước cuộc bầu cử năm 2024 hay không.

Ông Klein nói, “Ông ấy sẽ gặp khó khăn trong việc khắc phục những vấn đề này.”

“Sách lược của ông ấy là không đặt mình vào những vị trí mà ông ấy không được chuẩn bị trước công chúng,” ông nói.

Ông Klein tin rằng việc giao tiếp với những ký giả cứng rắn và trả lời những câu hỏi đầy thách thức theo cách không có kịch bản sẵn là phương pháp hiệu quả nhất để tổng thống xây dựng lại niềm tin.

Emel Akan _ Nguyễn Lê