BM: Các câu hỏi xoay quanh WikiLeaks

Bradket Manning được đưa đến tòa án

Tóm tắt vụ việc

Tòa án quân sự bắt đầu xử Binh nhì Bradley Manning hôm thứ Hai. Tội danh của anh là cố tình tiết lộ hàng vạn tài liệu kín cho trang mạng WikiLeaks, tội này vi phạm Luật chống Gián điệp.

Các tài liệu bị tiết lộ, gồm các công điện nhạy cảm của bộ Ngoại giao và các bản ghi chép quân sự của chiến tranh Afghanistan và Iraq, được xem và một trong những vi phạm an ninh lớn nhất trong lịch sử Hoa Kỳ.

Chẳng bao lâu sau khi WikiLeaks đưa các tài liệu lên trang của họ vào tháng 5 năm 2010, nhà chức trách đã bắt giam Manning, chuyên viên tình báo quân sự và biệt giam anh cho đến bây giờ. Dù anh đã nhận có tiết lộ, nhưng vụ xử có nhiều người theo dõi này theo trông đợi sẽ kéo dài qua mùa hè.

WikiLeaks là gì?

- Một nhóm phi lợi nhuận hoạt động tại nhiều quốc gia chuyên đưa lên mạng các thông tin được gửi cho họ theo lối ẩn danh.

- Đã từng đưa lên các tài liệu về tham nhũng của chính phủ Kenya, tài liệu dẫn tới sự sụp đổ ngân hàng của Iceland, video máy bay trực thăng Apache của Mỹ càn quét ở Iraq năm 2007.

- Người lập WikiLeaks nói với VOA mục đích của họ là tạo cải tổ chính trị bằng cách công bố những thông tin mà quần chúng không được biết.

Việc làm của WikiLeaks có hợp pháp hay không?

- Nhiều chính phủ, trong đó có Hoa Kỳ, khẳng định hoặc gợi ý rằng WikiLeaks vi phạm luật chống gián điệp và bảo vệ an ninh khi công bố các thông tin cần giữ kín, đôi khi là những thông tin bí mật.

- Những người bênh vực WikiLeaks – trong đó có Daniel Ellsberg, người tiết lộ tài liệu mật của Ngũ Giác Đài – bảo rằng người dân có quyền được biết các hành vi của chính quyền họ bầu lên, và khi tiết lộ như vậy, hành vi đó được kể là “ngoại pháp,” hay vượt trên khuôn khổ luật pháp.

- Theo yêu cầu của chính phủ Mỹ, các công ty thu tiền người ủng hộ đóng góp cho WikiLeaks – như Visa, Mastercard hoặc PayPal – phải ngưng thu.

Julian Assange là ai?

- Được xem là người lập ra WikiLeaks, ông thường nhận mình là Tổng biên tập.

- Từng là một tin tặc (lấy nick là MENDAX) khi còn trẻ, sống ở quê hương Australia. Khi đó, ông cũng bênh vực quyền tự do Internet và soạn ra nhiều phần mềm an ninh máy tính khá thành công.

- Rời Australia khi WikiLeaks khai trương, du hành bí mật qua nhiều quốc gia cho tới khi đến Anh.

- Được đại sứ quán Ecuador ở London cấp quy chế tỵ nạn trong lúc bị Thụy Điển yêu cầu trục xuất để xử về tội tấn công tình dục.

Bradley Manning là ai?

- Binh nhì Lục quân, đóng tại Iraq với vai trò chuyên viên tình báo quân sự trước khi bị bắt.

- Bắt đầu đánh cắp các tài liệu mật vào năm 2010.

- Kể từ khi bị biệt giam, đã thú nhận chuyển giao các tài liệu nhạy cảm cho WikiLeaks.

- Đang đối mặt với 22 tội danh trước tòa án quân sự, trong đó có tội giúp đỡ địch quân. Manning đã nhận 10 tội danh.