BM: Một nền báo chí tự do cho Việt Nam

Trong bài viết đăng trên tờ the New York Times hôm 19 tháng 11, nguyên Tổng Biên Tập báo Thanh Niên kêu gọi một nền báo chí tự do cho Việt Nam. Ông Nguyễn Công Khế nói đã đến lúc chính phủ Việt Nam phải cho phép truyền thông hoạt động tự do, và đó là điều kiện thiết yếu để Việt Nam có thể tiếp tục nỗ lực cởi trói kinh tế và chính trị. Ông cảnh báo rằng có làm như vậy, Đảng Cộng sản Việt Nam mới lấy lại được niềm tin của nhân dân hầu có thể sống còn.

Bài viết này đã gây xôn xao dư luận cả trong lẫn ngoài nước.

Giáo sư Đoàn Viết Hoạt, một nhà đấu tranh cho dân chủ đang sống ở Hoa Kỳ, người đã thành lập Diễn Đàn Dân chủ, một tờ báo chui vào năm 1990, nhận định về bài báo này như sau:

“Bài báo này tôi nghĩ, ra rất là đúng lúc, cái vấn đề tự do báo chí đáng nhẽ ra phải được đặt ra lâu rồi. Một cái tiếng nói như Nguyễn Công Khế không đủ để tạo thêm được cái niềm tin. Bây giờ có cởi trói cho tự do báo chí, thì tôi nghĩ là cái niềm tin cũng không chắc đã lấy lại đươc, trừ phi có những cái hành động mạnh mẽ hơn nữa, may ra thì Đảng Cộng sản còn có hy vọng là tồn tại được ở trong nền chính trị Việt Nam trong những thập niên tới.”

Từ trong nước, nhà báo độc lập từng lên tiếng mạnh mẽ đòi hỏi tự do ngôn luận và tự do báo chí, ông Nguyễn Khắc Toàn từng bị tù đầy vì lập trường kiên cường của ông ủng hộ dân chủ, tự do và một chế độ đa nguyên, cho biết ý kiến về bài báo của ông Nguyễn Công Khế:

“Tôi rất hoan nghênh cái lập trường của anh Nguyễn Công Khế đã công khai đòi nhà nước, đòi Đảng Cộng sản Việt Nam phải thực hiện trước mắt là cái quyền tự do báo chí cho xã hội Việt Nam. Thì đây là một cái đòi hỏi rất chính đáng và rất cần thiết. Tiếng nói của anh ấy đã góp phần vào công cuộc đấu tranh đòi tự do hoá ở Việt Nam, trong đó có một cái quyền rất căn bản của xã hội và của nhân dân Việt Nam, đó là cái quyền tự do báo chí, tự do ngôn luận.”

Nguyễn Khắc Toàn

Nhà báo Nguyễn Khắc Toàn đồng ý với quan điểm với ông Khế rằng đã có một số thay đổi lớn trong giới truyền thông Việt Nam trong 5 năm trở lại đây, và nhà nước Việt Nam đang mất dần sự kiểm soát đối với giới truyền thông. Ông nói:

“Cái sự quản lý, cái sự kiểm soát, cái sự kìm kẹp của bộ máy nhà nuớc, bộ máy Đảng Cộng sản Việt Nam mà đứng đầu là Ban Tuyên giáo, đã quá lỗi thời và lạc hậu, cho nên những gì mà anh Nguyễn Công Khế đã làm việc, đã đứng trong cái hệ thống truyền thông quốc doanh này và anh ấy đã nói là hoàn toàn chính xác.”

Trong bài viết đăng trên báo New York Times, ông Nguyễn Công Khế nói tự do báo chí, tự do ngôn luận là tốt cho đất nước và cũng tốt cho chế độ, nhưng giới quan sát trong và ngoài Việt Nam tin rằng chế độ cầm quyền toàn trị của Cộng sản Việt Nam khó có thể sống chung với tự do báo chí. Giáo sư Đoàn Viết Hoạt cho biết:

“Tôi nghĩ rằng phải có một bản Hiến Pháp hoàn toàn mới, mà không những vậy mà còn phải có một tiến trình để đi đến một bản Hiến Pháp mới, và cái tiến trình ấy nó đòi hỏi một cái quốc hội khác, một cái quốc hội lập hiến. Mà quốc hội lập hiến chỉ có thể xảy ra khi ta có một cuộc bầu cử thật sự tự do và đa đảng. Do đó tôi nghĩ rằng phải thay đổi chế độ thì chúng ta mới có thể có được một nền tự do trong đó có tự do báo chí. ”

Ông Nguyễn Khắc Toàn nói:

“Đảng Cộng sản và chế độ toàn trị mà Đảng đang duy trì không thể sống chung được với cái nền tự do báo chí, cũng như là tôn trọng các quyền con người thực sự ở đất nước này.”

Là một đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam, và trong hơn hai thập niên đã từng đứng đầu tờ báo có số lượng độc giả lớn nhất nước, ông Nguyễn Công Khế là một nhân vật từng có ảnh hưởng rất lớn. Liệu ông có gặp khó khăn như những nhà đấu tranh cho các quyền dân chủ và tự do báo chí? Nhà báo Nguyễn Khắc Toàn chia sẻ quan điểm của ông về phản ứng có thể có từ phía chính quyền Việt Nam:

“Tôi tin chắc rằng hiện nay ban Tuyên giáo ở trung ương và Bộ Chính trị Việt Nam và bộ máy kiểm soát, kìm kẹp truyền thông của nhà nước là hiện nay rất bối rối. Đàn áp Nguyễn Công Khế, bịt miệng Nguyễn Công Khế, bắt Nguyễn Công Khế… thì bối cảnh ngày nay không cho phép làm những chuyện đó, nhất là Nguyễn Công Khế là một đảng viên Cộng sản từng đứng đầu một tờ báo tương đối có uy tín trong nước, có số lượng độc giả rất lớn ở trong và ở ngoài nước.”

Ông Nguyễn Khắc Toàn là một cựu chiến binh và cũng là phóng viên tự do, ông từng bị tù đày vì đã đấu tranh để dân chủ hoá đất nước và đòi các quyền tự do, trong đó có tự do báo chí. Cùng với luật sư Lê thị Công Nhân, ông là người đồng sáng lập Công đoàn Việt Nam độc lập để bênh vực và bảo vệ quyền lợi cho những người lao động ở trong nước.

Giáo sư Đoàn Viết Hoạt là một nhà đấu tranh để dân chủ hoá Việt Nam đang sống tại Hoa Kỳ, ông cũng là một trong những nhà đi tiên phong trong cuộc đấu tranh cho dân chủ, nhân quyền, và tự do báo chí, từng bị cầm tù lâu năm ở Việt Nam vì những hoạt động của ông. Ông được phóng thích và sang Hoa Kỳ đoàn tụ với gia đình từ năm 1998.

Hoài Hương

*****

Báo chí Việt Nam 'tuyệt vọng câu khách'?

http://baomai.blogspot.com/2014/11/bao-chi-viet-nam-tuyet-vong-cau-khach.html

Đánh giá một nhà phê bình

http://baomai.blogspot.com/2014/11/anh-gia-mot-nha-phe-binh.html

*****

A Free Press for Vietnam

The Vietnamese government must allow the media to operate freely. This is essential to the country’s continued economic and political liberalization, and to the Communist Party’s efforts to regain the support of the people, which it needs for the sake of its own survival.

Vietnam’s media landscape has changed significantly during the past five years, and the Communist Party has lost much of its control over the industry, with disastrous consequences.

There are now hundreds of official media outlets, all owned by the government, and all controlled by the Ministry of Information and Communications and its local counterparts. All senior editors are appointed, after careful vetting, by the government and the Communist Party.

Vietnam also has some quasi-private outlets, which produce TV shows, host online news portals and publish local versions of foreign magazines, like Esquire and Cosmopolitan. But private operators are required to partner with a state entity, which means that they, too, must be mindful of censorship.

As the government continues to expand news categories it considers to be sensitive — relations with China, land disputes, the medical conditions of top leaders — many media companies are providing increasingly sanitized news. Readers, particularly young ones, have deserted them in droves, looking for less propaganda. Both circulation and the advertising revenues of the two most popular official dailies, Tuoi Tre and Thanh Nien, have dropped by almost two-thirds since 2008, according to highly placed sources at these newspapers. Other publications have turned tabloid, featuring sensational scandals in an attempt to stem the reader hemorrhage.

Instead the Vietnamese public is turning to foreign news sources, which are easily accessible online. Facebook and social media have also blossomed: Some intellectuals and former party members have their own blogs on which they openly criticize the government, attracting tens of thousands of visitors every day. Although the government has imposed Internet firewalls, workarounds are well-known and readily available. Vietnam has one of the highest rates of Internet penetration among countries with comparable per capita incomes.

But the emergence of alternative sources of information is a problem in its own right, because these are not uniformly reliable. The public, including the intelligentsia, has grown so distrustful of state media and the state itself that it is too quick to accept accounts criticizing the government as true, even when they are not well substantiated.

A slew of books has been published in recent years claiming to reveal state secrets on virtually every major national issue: from the origins of the Communist Party to the epic battle against the French at Dien Bien Phu, from China’s real designs on Vietnam to Ho Chi Minh’s private life. The recent “Den Cu,” by Tran Dinh, questions Uncle Ho’s nationalist credentials. It also claims he was directly involved in the forced land redistribution program of 1953-56, which killed more than 170,000 people, and may have attended the show trial of some wealthy landowners.

The party and the government tend not to refute such allegations. Instead, they insist on maintaining outdated forms of control and micromanaging trivial issues, like the depth of the decolletage on singers’ dresses. This reflects their lack of confidence, and it undermines the party’s credibility, including on vital national interests, like combating corruption and curbing China’s regional ambitions.

Corruption is a major issue, contributing to Vietnam’s huge public-sector debt, high rates of nonperforming loans and inefficient state enterprises. (Public debt is rapidly approaching 65 percent of G.D.P., the limit set by the government.) And the party, the government and Parliament have declared that fighting corruption is a top priority. But after so many years of media control, people have grown too wary of the authorities to give them any credit. When senior officials and corporate chieftains are arrested for graft, the public assumes it is the result of factional score-settling.

The lack of media transparency has also been a problem in Vietnam’s tussle with our centuries-old enemy, China. In May, the Chinese government moved an oil-drilling rig off the Paracel Islands in the South China Sea to inside Vietnam’s exclusive economic zone. Yet the Vietnamese government’s initial response struck many of us as meek: The foreign minister called the move “brazen” at first, but then the ministry spokesman simply repeated over and over again that “China must withdraw from Vietnam’s undisputed maritime territory.”

Reporting by the mainstream media was also muted, which meant the public discussion was dominated by the extreme nationalism of anti-China demonstrators and virulent online petitions by academics and former officials, including a Vietnamese ambassador to China. Speculation ran wild on blogs that some untoward deal had been struck, with frequent reference to the infamous Chengdu meeting, a secret encounter in 1990 during which the Vietnamese Communist Party and the Chinese Communist Party are thought to have undertaken a mutual protection pact that involved making Vietnam more dependent on China economically and politically.

Alternative sources of information are not the antidote to state control of the mainstream media. They are welcome, but they cannot be relied upon alone. Especially in Vietnam’s existential fight against corruption and China, the traditional Vietnamese media must be allowed to freely disseminate timely and impartial information. Vietnam has many experienced journalists who have been cowed by censorship for too long and want nothing more but to do their jobs properly.

The Constitution already provides for full press freedom; it must be implemented. Opening up the media would help our leaders win back the trust of the people, which they need if they hope to advance Vietnam’s main goals. Freedom of the press is good for the country, and it is good for the regime.

Nguyen Cong Khe, founder of the news daily Thanh Nien and formerly its editor in chief for 23 years, is the chairman of a privately owned media corporation that operates the online news portal www.motthegioi.vn. This article was translated by Nguyen Trung Truc from the Vietnamese.

By NGUYEN CONG KHE