BM: Bệnh Whitmore _ căn bệnh chết người lây lan nhanh chóng

Được ghi nhận từ những năm 1950, căn bệnh này xuất hiện lẻ tẻ ở một số tỉnh thành. Tưởng chừng căn bệnh nguy hiểm này có nguy cơ bị lãng quên nhưng từ đầu 2019 đến nay, Việt Nam đã có tới 20 người bị nhiễm bệnh.

Chỉ riêng trong tháng 8 vừa qua, Bệnh viện Bạch Mai tiếp nhận 12 bệnh nhân, trong đó 4 người đã tử vong, theo báo Tuổi Trẻ.

Một người đã bị vi khuẩn "ăn mất vùng cánh mũi".

Căn bệnh này đang có dấu hiệu lây lan sang nhiều khu vực như Nghệ An, Hà Tĩnh, Thái Nguyên…. khiến nhiều người lo lắng.

Căn bệnh chết người

Bệnh Whitmore, tên khác gọi là melioidosis, được phát hiện lần đầu tiên ở Myanmar khoảng 100 năm trước, nhưng được cho là đã tồn tại hàng ngàn năm qua.

Đây là một bệnh truyền nhiễm gây ra bởi vi khuẩn burkholderia pseudomallei, sống trong đất và nước.

Vi khuẩn burkholderia pseudomallei sinh sôi trong máu cừu sau 72 tiếng đồng hồ.

Bệnh do vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể khi tiếp xúc với đất, nước, bụi bị nhiễm khuẩn, nhất là qua xây xước ngoài da. Vi khuẩn sau đó có thể lây lan từ da sang máu, đến gan, thận, xương, mắt, tim và thậm chí não. Nó lây lan sang người và động vật thông qua tiếp xúc trực tiếp với nguồn bị ô nhiễm. Căn bệnh này thường được tìm thấy vùng nhiệt đới như Đông Nam Á và Bắc Úc.

Căn bệnh này ảnh hưởng khoảng 165,000 người mỗi năm và gần một nửa trong số đó - 89,000 người - tử vong.

Căn bệnh 'khó nhằn'

Vấn đề là căn bệnh này rất khó chuẩn đoán.

Biểu hiện lâm sàng của bệnh rất đa dạng, mỗi thể bệnh có triệu chứng lâm sàng khác nhau từ ho đến sốt, nên dễ bị bỏ sót hoặc chẩn đoán nhầm với các bệnh lý viêm phổi thông thường. Căn bệnh cũng mất tới 21 ngày trước khi xuất hiện các triệu chứng. Các loại kháng sinh thông thường không có tác dụng. Hiện vẫn không có loại vắc-xin nào để ngăn ngừa căn bệnh này.

Bệnh vẫn có thể được chữa trị với kháng sinh nếu được phát hiện sớm. Nhưng nếu dùng sai thuốc, tỷ lệ tử vong có thể lên đến 70%.

Căn bệnh này được chính phủ Hoa Kỳ liệt vào danh sách những căn bệnh có thể là vũ khí sinh học.

Căn bệnh này ảnh hưởng khoảng 165,000 người mỗi năm và gần một nửa trong số đó - 89,000 người - tử vong.

Căn bệnh của nước nghèo

Vi khuẩn burkholderia pseudomallei "đánh bật" các loại thuốc kháng sinh thông thường

Theo một báo cáo từ 2016 trên Nature Microbiology, căn bệnh này không hề hiếm, mà thực tế chỉ ít được quan tâm.

Lý do có thể là vì bệnh này chỉ tập trung ở một số khu vực trên thế giới - các nước Đông Nam Á nhiệt đới, Ấn Độ, Brazil phần lớn là các nước nghèo. Và tình trạng biến đổi khí hậu đang khiến vi khuẩn burkholderia pseudomallei lây lan.

Báo cáo cho thấy căn bệnh này ít được báo cáo ở 45 quốc gia. Đáng lo ngại hơn, căn bệnh hày có thể trở thành dịch bệnh ở 34 quốc gia mà nó chưa bao giờ xuất hiện.

Ở những nước nhiệt đới đang phát triển, căn bệnh này thường không được phát hiện vì cơ sở y tế thiếu thốn, nhân viên y tế chưa đủ kiến thức, kỹ năng và hệ thống báo cáo yếu kém.

Biến đổi khí hậu khiến vi khuẩn lây lan

Có lẽ không hẳn tự nhiên mà căn bệnh chết người này trở lại với cường độ mạnh như vậy. UN Dispatch gọi bệnh Whitmore là căn bệnh của biến đổi khí hậu.

Vi khuẩn burkholderia pseudomallei thích đất mặn và diện tích khu vực này sẽ mở rộng khi mực nước biển dâng lên.

Vi khuẩn cũng thích đất đã bị con người tác động để gia tăng năng suất.