BM: Lý do gì mà dân Trung cộng không ưa hình ảnh đôi “mắt hí”?

Người mẫu Thái Nương Nương trong mẫu quảng cáo snack Three Squirrels (Ba con sóc)

"Tôi không xứng đáng là người Trung cộng bởi vì tôi có đôi mắt hí hay sao?"

Người mẫu Thái Nương Nương viết trong một bài đăng trên mạng xã hội sau khi những hình ảnh cũ của cô lan truyền rộng rãi vì những lý do sai lệch.

Cô đã bị công kích trên mạng trong vài ngày vì "cố tình xúc phạm" và "không yêu nước", sau một loạt các hình quảng cáo cô xuất hiện trên nhãn hiệu snack Three Squirrels (Ba con sóc) của Trung cộng.

Cô rõ ràng đã phạm tội gì? Có đôi mắt hí.

Một số người dùng mạng xã hội công kích đến mức công ty này cuối cùng phải gỡ bỏ quảng cáo trên mạng và xin lỗi người dân vì đã khiến họ "cảm thấy không thoải mái".

Thế nhưng người mẫu Thái Nương Nương nói rằng cô không biết rằng mình đã làm điều gì sai để bị đe dọa trên mạng, và nói rõ là cô chỉ làm công việc của mình là một người mẫu.

"Diện mạo của tôi là do cha mẹ tôi trao cho," người mẫu 28 tuổi nói trên mạng xã hội Weibo.

"Tôi đã xúc phạm Trung cộng ngày tôi vừa chào đời chỉ vì diện mạo của mình hay sao?"

'Phương Tây không còn có tiếng nói tuyệt đối'

Những quảng cáo này, được chụp vào năm 2019 đã bị một số người theo chủ nghĩa dân tộc đào bới lại trong bối cảnh mức độ nhạy cảm gia tăng liên quan đến quảng cáo thể hiện người Trung cộng như thế nào tại nước này.

Vào tháng 11 năm ngoái, một nhiếp ảnh gia thời trang hàng đầu của Trung cộng đã xin lỗi vì "thiếu hiểu biết" sau khi một bức hình mà cô chụp cho hãng thời trang cao cấp Dior bị phản pháo. Bức ảnh này đã khắc họa một người mẫu Trung cộng với đôi mắt híp.

Những ngày gần đây, cũng có những cư dân mạng xã hội ở Trung cộng bày tỏ sự giận dữ liên quan đến quảng cáo của Mercedes-Benz và Gucci với hình ảnh phụ nữ có cặp mắt nhỏ.

Trong bối cảnh tinh thần dân tộc trên mạng và tâm lý bài xích phương Tây gia tăng ở Trung cộng, một số người đã lấy những quảng cáo này làm bằng chứng cho sự phân biệt chủng tộc nhằm vào người Trung cộng. Bằng cách khắc họa người mẫu Trung cộng với đôi mắt hí, giới chỉ trích cho rằng cách công ty này đang truyền bá những thành kiến của phương Tây về gương mặt của người Trung cộng.

Bức ảnh của nhiếp ảnh gia Trần Mạn cho Dior đã hứng chịu sự chỉ trích từ một số người Trung cộng

Nhiều người hỏi tại sao những mẩu quảng cáo này không khắc họa dạng người mẫu thường được thấy trong các mẩu quảng cáo của Trung cộng với làn da đẹp và đôi mắt to tròn, vốn được xem là vẻ đẹp lý tưởng ở nước này.

Một bài xã luận mới đây được hãng tin nhà nước China Daily đăng tải đã nhấn mạnh rằng "trong thời gian quá lâu, các chuẩn mực về vẻ đẹp của phương Tây, gu thẩm mỹ, điều yêu ghét của phương Tây đã thống trị giá trị thẩm mỹ". Trang báo này nói rằng điều này bao gồm việc mô tả các phụ nữ Châu Á trong các mẩu quảng cáo có đôi mắt nhỏ.

"Phương Tây không còn có nói tiếng nói tuyệt đối trong mọi thứ," bài xã luận nêu.

"Người Trung cộng không cần theo chuẩn mực về vẻ đẹp của họ và dạng phụ nữ như thế nào mới được xem là đẹp."

Là một thương hiệu Trung cộng, Three Squirrels (3 con sóc) "lẽ ra đã nên biết về sự nhạy cảm của người tiêu dùng về cách họ được khắc họa trong các quảng cáo như thế nào", trang báo này cho biết.

Và trọng tâm của cuộc tranh cãi là nhận thức rằng sự mô phỏng gợi nhớ đến "những đôi mắt híp" một thành kiến về người Châu Á vốn xuất hiện trong nền văn hóa của phương Tây vào thế kỷ 19, và bị nhiều người Châu Á hiện nay xem là rất xúc phạm.

Nhân vật hư cấu Phụ Mãn Châu (bên phải) được khắc họa và truyền bá "sự hiểm nguy màu vàng", đe dọa xã hội phương Tây

Tại Hollywood, người anh hùng Châu Á Phụ Mãn Châu được mô tả là ốm và có đôi mắt nhỏ. Nhân vật này được khắc họa và truyền bá "sự hiểm nguy màu vàng", một ý tưởng phân biệt chủng tộc rằng các nền văn hoá Châu Á đang đe dọa xã hội phương Tây.

"Thật sự là có một lịch sử kéo dài về chuyện sử dụng đôi mắt hí để kỳ thị người châu Á," Tiến sĩ Liu Wen, từ Viện Academia Sinica ở Đài Loan nói với BBC Trung cộng.

Bác bỏ chủ nghĩa đa nguyên về thẩm mỹ

Các chuyên gia cho rằng sự công kích đã bác bỏ có thể có nhiều cách nhau để nhìn nhận người Trung cộng

Việc một số người Trung cộng vẫn kiên định về một vẻ đẹp lý tưởng tương phản với cuộc tranh luận trên toàn cầu về tính đa dạng và thúc đẩy hình ảnh rộng mở hơn về gương mặt người châu Á trên truyền thông.

Giới quan sát nói rằng có thể hiểu được khi một số người tiêu dùng cảm thấy bị xúc phạm về các mẩu quảng cáo và sự công kích là đơn giản thái quá vấn đề khi bác bỏ ý tưởng là trên thực tế có nhiều cách khác nhau để nhìn nhận người Trung cộng.

"Bác bỏ hình ảnh đôi mắt hí" là một hiện tượng nguy hiểm bởi vì đây sự bác bỏ chủ nghĩa đa nguyên về thẩm mỹ," Tiến sĩ Luwei Rose Luqiu từ Đại học Hong Kong Baptist nói.

"Đây là một vẻ đẹp cực kỳ gây khó chịu không đáp ứng chuẩn mực nhất định nào."

Các chuyên gia cũng chỉ ra rằng các chuẩn mực truyền thống về nhan sắc ở Trung cộng thực sự ưa thích đôi mắt nhỏ. Ví dụ những tranh vẽ vào thời gian được xem là kỷ nguyên vàng về văn hóa và nghệ thuật ở Trung cộng trong thời kỳ nhà Đường từ năm 618 đến 907 sau Công nguyên phần lớn mô tả phụ nữ có đôi mắt nhỏ và dài.

"Mặc dù có những biến tấu qua các triều đại khác nhau thế nhưng đôi mắt nhỏ hơn được ưa chuộng trong thời kỳ cổ xưa của Trung cộng," Tiến sĩ Jaehee Jung, một chuyên gia về hành vi tiêu dùng từ Đại học Delaware nói.

Sở thích hiện tại là đôi mắt to tròn, mỉa mai thay lại là hiện tượng gần đây bị ảnh hưởng từ phương Tây. Một số chuyên gia tin rằng sự chuyển biến gần nhất trong các chuẩn mực sắc đẹp bắt đầu vào cuối những năm 1970 nhờ vào công nghệ giải trí và quảng cáo từ nước ngoài khi Trung cộng mở cửa với thế giới.

"Những phụ nữ trong xã hội đương đại của Trung cộng dường như rất thích các chuẩn mực của phương Tây dành cho vẻ đẹp nữ giới chiếm lĩnh trong các hình ảnh truyền thông," Tiến sĩ Jung nói.

Những ngày này, đôi mắt to tròn rất được có giá và rất phổ biến hiện nay khi các phụ nữ trẻ ở Trung cộng trang điểm và thậm chí phẫu thuật thẩm mỹ để khiến đôi mắt của họ to hơn, trang điểm tạo mắt 2 mí.

Nhưng đối với người mẫu Thái Nương Nương, trung tâm của cuộc tranh cãi vừa qua thì cô hy vọng mọi người nên "mở lòng hơn" với những người trông khác biệt. Trong bài viết trên Weibo cô nói không có cần gì phải tấn công nếu họ không thích vẻ bề ngoài của cô.

"Đôi mắt tôi là như thế, sự thật là trong đời thực nó thậm chí nhỏ hơn [trên mẫu quảng cáo]…Mọi người có vẻ đẹp riêng của mình!"

Waiyee Yip _ Sylvia Chang