BM: Những tin đồn rùng rợn về Bắc Hàn

Thế giới biết được bao nhiêu về những hành động của Kim Jong-un?

Nghe giống như phim của đạo diễn Quentin Tarantino vậy.

Tin đồn đang lan tràn rằng nhà lãnh đạo Bắc Hàn Kim Jong-un đã ra lệnh hành quyết người chú dượng Chang Song-thaek và năm người phụ tá của ông ta bằng cách lột trần những người này và đem bỏ vào chuồng có 120 con chó đói.

Chuyện bịa?

Tất cả là do tờ Strait Times của

Singapore

đưa tin. Tờ báo này thuật lại câu chuyện đăng hôm 12/12 trên tờ Văn Hối Báo do Chính phủ Trung Quốc kiểm soát.

“Câu chuyện rùng rợn đã mô tả sống động sự tàn bạo của nhà lãnh đạo trẻ Bắc Hàn,” nhà báo Ching Cheong viết trên tờ The Times, “Việc câu chuyện này xuất hiện trên một tờ báo do Bắc Kinh kiểm soát cho thấy Trung Quốc không còn quan tâm đến mối quan hệ của họ với chế độ nhà Kim.”

Trong khi đó, nhà báo Tim Stanley của tờ The Telegraph lại tỏ ra thận trọng rằng câu chuyện này quá ‘lôi cuốn’ – có lẽ là quá lôi cuốn nên không có thật.

“Vấn đề ở Bắc Hàn là ở chỗ đất nước này quá điên, quá ghê rợn nên khó mà không tin bất cứ những câu chuyện gì mà chúng ta nghe về đất nước này,” nhà báo này viết, “Kim Jong-un ăn thịt trẻ sơ sinh? Quân đội Bắc Hàn dùng mèo con làm bia tập bắn? Những xác chết biết đi do chính quyền Kim Jong-un tạo ra đang hù dọa con nít ở nông thôn? Tất cả đều có khả năng.”

Tuy nhiên, ông cũng cảnh báo rằng cũng nên chú ý đến những người đã cho đăng tin này:

Thế giới bên ngoài không biết ông Chang Song-thaek đã bị hành quyết như thế nào.

“Tờ Straits Times tờ một tờ báo có uy tín và được nhiều người đọc, nhưng nó thường bị cho là cơ quan ngôn luận của đảng cầm quyền Singapore và chống Cộng quyết liệt. Cho nên có khả năng có sự thiên lệch về chính trị ở đây.”

“Cuối cùng, chúng ta cũng không loại trừ khả năng chính Trung Quốc đã bịa ra câu chuyện hay ít nhất là khuyến khích tạo ra câu chuyện này để gửi thông điệp đến Bình Nhưỡng. Chú dượng của Kim Jong-un là kiến trúc sư của chính sách quan hệ kinh tế chặt chẽ hơn với Trung Quốc và nước này được cho rằng rất tức giận khi ông Chang bị xử tử.”

Độc giả quan tâm

Phóng viên Max Fisher của tờ Washington Post thì nhận xét: “Việc truyền thông phương Tây chấp nhận rộng rãi một câu chuyện mà họ sẽ không tin nếu như nó xảy ra ở một nước nào khác cho chúng ta thấy Bắc Hàn xuất hiện trên báo chí quốc tế như thế nào và bị hiểu nhầm như thế nào.”

Fisher cũng nói rằng truyền thông phương Tây có động cơ để đưa những câu chuyện kỳ lạ như thế nào vì độc giả rất quan tâm. Ông dẫn lời biên tập của trạng NKNews.org Chad O’Carroll nói: “Các câu chuyện ở Bắc Hàn thường thu hút rất nhiều người đọc, cho nên dễ hiểu vì sao các biên tập viên thích có những câu chuyện như vậy.”

Nhà báo Joshua Keating trên trạng mạng Slate.com nói rằng nếu chính quyền Bắc Hàn bình luận công khai về những câu chuyện như thế này thì mọi chuyện sẽ dễ dàng hơn. Tuy nhiên đất nước này được gọi là Vương quốc bí ẩn cũng có lý do của nó.

The Walking Dead movie

“Do trên mạng không bao giờ cảm thấy đủ với những câu chuyện kỳ lạ từ Bắc Hàn nên ai cũng tha hồ viết về đất nước này,” ông viết, “Chính quyền Bắc Hàn làm nhiều việc quái đản mà chúng ta có thể xác nhận được đến nỗi những tin đồn kiểu bán tin bán nghi này chắc chắn phải là sự thật.”

Anthony Zurcher

Ai tung tin về chú dượng Kim Jong-un?

Một blogger vô danh vốn chẳng phải nguồn thông tin gì đáng tin cậy cho báo chí. Thế còn một kẻ giả làm blogger vô danh đó thì sao?

Có lẽ chưa bao giờ kể từ vụ blogger có nick "Curveball", mà bằng chứng đưa ra đã được sử dụng để biện hộ cho cuộc chiến Iraq nhưng nay bị cho là không đáng tin, thông tin một nguồn lại được sử dụng nhiều như lần này.

Tin khủng khiếp nói rằng lãnh đạo Bắc Hàn Kim Jong-un đã cho chó đói xâu xé người chú dượng của mình tới chết là từ microblog tiếng Trung này mà ra.

Điều này được một số người phát giác không khó khăn gì. Thế nhưng sau đó, khi nó được đăng tải khắp nơi trên thế giới thì tranh cãi nổi lên xung quanh nguồn tin.

Các chi tiết về vụ khuyển quyết máu me rùng rợn được blogger tự nhận là Choi Seongho đưa ra. Blogger này nói ông ta là một biên tập viên báo của Bắc Triều Tiên, hiện đang học tập ở Trung Quốc.

Blog của ông Choi trên mạng Tencent, mạng xã hội phổ biến thứ hai Trung Quốc, có nhiều nhận xét chua cay về cuộc sống ở Bắc Hàn. Ông có hơn 30.000 người theo dõi và không trả lời tin nhắn trên mạng.

Mạo danh

Tuy nhiên còn có một Choi Seongho khác, chủ một tài khoản khá tích cực trên Sina, mạng xã hội thông dụng nhất Trung Quốc. Nội dung blog này cũng tương tự, pha trộn cả những thông điệp nghịch ngợm về lòng yêu nước Bắc Triều Tiên và cả châm biếm.

Tài khoản Choi Seongho trên Sina xuất hiện trước và có trên hai triệu người theo dõi. Blogger Choi này, tuy giữ kín danh tính, có trả lời tin nhắn.

Khi được BBC hỏi liệu ông có chính là nguồn tung tin về vụ hành quyết không, blogger Choi trên Sina nói: "Người trên mạng Tencent mạo danh tôi, ông ta không phải là tôi."

Nhiều báo khi đăng tin về vụ tử hình ông Chang Song-thaek đã tỏ ra nghi ngờ về tính trung thực của nguồn tin. Nay, khi người ta phát hiện ra có sự mạo nhận giữa hai blogger vô danh thì thông tin bị nhiều người coi là nhảm nhí.

Cuối cùng thì những điều trên cho chúng ta thấy rằng khi động tới Bắc Hàn thì dường như dư luận quá dễ dàng chấp nhận những tưởng tượng đen tối nhất, cho dù chúng ta không tin chúng mấy.

Bắc Triều Tiên có thể là một xứ sở tăm tối và kín như bưng, nhưng điều quan trọng là chúng ta tường thuật trung thực những gì đã xảy ra chứ không phải tin đồn chấn động về đất nước này.

John Sudworth