BM: Đất hiếm không khan hiếm với Mỹ

Một mỏ đất hiếm ở tỉnh Giang Tây, Trung cộng

Đừng có lo, đất hiếm không khan hiếm với Mỹ ngay tại Mỹ. Phần lớn đất hiếm hiện nay tập trung ở Trung Cộng, Brazil, Canada, Úc, Ấn Độ, Mỹ và Việt Nam. Trừ TC, các nước khác là đồng minh, đối tác thân cận với Mỹ. Và ngay tại Mỹ, Mỹ vẫn là một nguồn đất hiếm dồi dào nhất trên thế giới.

Trên thực tế, từ những năm 1960 đến 1980, Hoa Kỳ mới là nước dẫn đầu về sản xuất đất hiếm với mỏ Mountain Pass tại California. Những khu vực này đã bị chính phủ Hoa Kỳ đóng cửa vào năm 1998 vì gây ô nhiễm môi trường. Các mỏ, cơ ngơi khai thác ở Vùng Mountain Pass tại California vẫn còn, tái khởi động lại không có gì khó với khoa học kỹ thuật Mỹ. Đặc biệt là Quân Đội Mỹ thực hiện để giải quyết một nhu cầu liên quan đến sinh mạng khoa học kỹ thuật của đất nước, như đã thấy Quân đội đã trình Tổng Thống và Quốc Hội.

Chính quyền Mỹ, Bộ Quốc Phòng Mỹ thừa sức đối phó TC đang hù dọa sẽ dùng đất hiếm của TC như vũ khí chống lại Mỹ trong Chiến tranh Thương mại. Bộ Quốc Phòng Mỹ đã trình với Tổng Thống và Quốc Hội, xin ngân sách sản xuất đất hiếm để Mỹ không phụ thuộc vào đất hiếm Trung cộng. Mỹ có mỏ, có tài nguyên đất hiếm rất nhiều, nhưng vì e ngại ô nhiễm môi sinh nên lâu nay bán quặng đất hiếm cho TC chở về TC thanh lọc lấy kim loại hiếm, Mỹ tránh được ô nhiễm môi sinh.

Dĩ nhiên bây giờ TC hù dọa lấy đất hiếm làm vũ khí chống Mỹ thì không ai trong chính quyền Mỹ, liên bang hay tiểu bang cho phép làm cái việc nối giáo cho giặc. Nhân dân, chính quyền và quân đội Mỹ sẽ vì nhu cầu quốc gia, quyền lợi quốc gia sẽ tận lực làm việc như trong Đệ Nhị Thế Giới Đại Chiến các kỹ sư biến phi cơ dân sự thành chiến đấu cơ, phi cơ tiếp vận quân sự, phụ nữ Mỹ vào thế nam công nhân và kỹ sư lên đường chiến đấu ở Âu Châu tiếp viện cho đồng minh và chính nghĩa tự do, dân chủ cho Âu châu.

Người Mỹ không lạ gì cái kiểu tuyên truyền của TC thừa kế kiểu tuyên truyền của Đức Quốc xã, tin rằng một chuỵện giả dối nói nhiều lần thiên hạ có thể tin. Nhưng thời đại tin học, kỹ thuật số hiện thời đã khác, thế giới chỉ là xóm nhà, các nước là láng giềng, tuyên truyền của TC đã lỗi thời. Không ai sợ. Thí dụ như ngày 29/05/2019, tờ Nhân Dân nhật báo tiếng nói chính thức của Đảng Nhà Nước TC dọa: “Trung cộng có khả năng làm ngừng hoạt động hầu hết dây chuyền sản xuất xe hơi, máy tính, điện thoại thông minh và máy bay trên thế giới, nếu Trung cộng quyết định ngừng xuất khẩu các loại kim loại hiếm này”.

Đất hiếm là một nhóm gồm 17 nguyên tố hóa học được sử dụng không chỉ trong các sản phẩm dân dụng như điện thoại iPhone hay xe điện, mà còn các công nghệ quân sự quan trọng như động cơ máy bay, vệ tinh và laser.

TC tính lấy thịt đè người, cả vú lấp miệng em, bắt bí Mỹ vì theo tài liệu Trung cộng cung cấp hơn 90% lượng đất hiếm cho nhu cầu của thế giới, trong đó Hoa Kỳ nhập 80% trong giai đoạn 2004-2017.. “Đất hiếm là thành phần thiết yếu được sử dụng trong nhiều hệ thống vũ khí quan trọng cho an ninh quốc gia của Mỹ”,
Nên TC từng dùng đất hiếm làm vũ khí đáp trả Nhật Bản vào năm 2010 khi xảy ra tranh chấp biển đảo. Nhưng chỉ 6 tháng sau thì thôi. Vì TC thường dùng đất hiếm để thao túng một số nước như Nhật, nên Tổ chức Thương mại Thế giới lên án quyết định của Bắc Kinh áp đặt hạn ngạch xuất khẩu đất hiếm cho Nhật Bản.

Còn Mỹ lãnh đạo là tiên liệu, Hoa kỳ lúc bấy giờ đã đề cao cảnh giác về TC dùng đất hiếm làm vũ khí tranh chấp. Từ năm 1980, “cũng vì quyết định áp dụng hạn ngạch trên của Trung cộng, Hoa Kỳ đã đề phòng cho tái thúc đẩy hoạt động khai thác đất hiếm trên lãnh thổ vốn bị tạm ngừng trong thập niên 1980 vì quá gây ô nhiễm và chi phí khai thác đắt hơn so với Trung cộng.

Đài RFI của Pháp cho biết “Hai nhật báo Le Figaro và Les Echos đều bình luận về “vũ khí chiến lược” của Trung cộng trong số ra ngày 31/05/2019. Một câu hỏi đặt ra “Liệu đất hiếm sẽ trở thành vũ khí để Trung cộng đáp trả sức ép vô cớ của Hoa Kỳ?”. Nhân Dân nhật báo cho rằng “câu trả lời chẳng có gì là bí ẩn” trước “hành động khủng bố kinh tế trắng trợn” của Hoa Kỳ họ có thể trả đũa.

Vì hồi 2016, cơ quan Kiểm toán Chính phủ (Government Accountabilty Office) cho biết “bộ Quốc Phòng Mỹ sử dụng 1% tổng số lượng đất hiếm tiêu thụ tại Hoa Kỳ. Hoa Kỳ sản xuất khoảng 6,5% lượng đất hiếm trên thế giới.

“Điều trớ trêu, theo Les Echos, là khu mỏ khai thác đất hiếm lớn nhất của Mỹ, Moutain Pass, lại nằm trong tay tập đoàn Trung cộng Sheng He, sau khi nhà khai thác Mỹ Molycorp bị phá sản. Nhật báo Le Figaro nêu cụ thể hơn là 50.000 tấn quặng khai thác tại Moutain Pass lại được chuyển về Trung cộng để xử dụng.

“Cùng ngày Bắc Kinh để báo chí chính thức đe dọa Mỹ, Bộ Quốc Phòng Mỹ đã gửi đến Toà Bạch Ốc một bản báo cáo, trong đó yêu cầu tăng ngân sách liên bang nhằm khuyến khích khai thác và sản xuất đất hiếm tại Hoa Kỳ. Hiện tại, có ba khu vực khai thác đang được xây dựng hoặc đang trong quá trình chuẩn bị: Khu thứ nhất cũng nằm trong vùng Moutain Pass, sẽ đi vào hoạt động năm 2020, có thể cung cấp 5.000 tấn hai loại đất hiếm được sử dụng nhiều nhất tại Mỹ; hai khu còn lại chỉ có thể được khánh thành năm 2022.

“Phát ngôn viên bộ Quốc Phòng Trung tá không quân Mike Andrews, khẳng định “tiếp tục làm việc chặt chẽ với Tổng thống, Quốc Hội và ngành công nghiệp Mỹ để cải thiện khả năng cạnh tranh của Hoa Kỳ trên thị trường quặng mỏ”. Trung tá không nêu chi tiết về báo cáo, song tiết lộ rằng báo cáo này có liên quan tới một chương trình liên bang được thiết kế để thúc đẩy năng lực sản xuất đất hiếm trong nước thông qua các động cơ kinh tế.

Rõ ràng cả thế giói bây giờ đã biết sự độc quyền, độc đoán của Trung cộng trong lĩnh vực này. Và Mỹ đang tập trung nổ lực vô hiệu hóa “vũ khí” đất hiếm của TC. Chính Bộ Quốc Phòng lo liệu vụ này vì Mỹ đã coi đất hiếm là vũ khí, không thể, không bao giờ để phụ thuộc vào nước nào nữa.

Đất hiếm là thành phần thiết yếu được sử dụng trong nhiều hệ thống vũ khí quan trọng cho an ninh quốc gia của Mỹ. Coi vậy chớ Bắc Kinh tuyên bố "Bắc Kinh sẵn sàng đáp ứng nhu cầu đất hiếm của những quốc gia khác, nhưng "không chấp nhận" quốc gia nào sử dụng đất hiếm của Trung cộng để sản xuất, sau đó quay lại kìm hãm Trung cộng", phát ngôn viên Bộ Thương mại Trung cộng Cao Phong phát biểu trong cuộc họp báo hôm nay tại Bắc Kinh.

Ông Cao không nêu tên bất kỳ quốc gia nào nhưng chuyến thăm một nhà máy khai thác đất hiếm tuần trước của Chủ tịch Tập Cận Bình làm dấy lên suy đoán Trung cộng có thể sử dụng vai trò là nhà xuất cảng đất hiếm hàng đầu sang Mỹ làm đòn bẩy trong chiến tranh thương mại giữa hai nước.

Tuy Bắc Kinh không nói rõ sẽ hạn chế bán đất hiếm cho Mỹ, truyền thông nước này ngụ ý khả năng này rất có thể xảy ra. Hãng thông tấn nhà nước Xinhua của TC hôm 29/5 có bài viết khẳng định "nếu bất kỳ ai muốn dùng đất hiếm nhập cảng để chống lại Trung cộng, người Trung cộng sẽ không đồng ý".

Dĩ nhiên Mỹ không dễ tin lời tuyên bố của TC dù không nói rõ tên Hoa Kỳ. Nhưng chính quyền và quân đội Mỹ phải phòng thủ, Washington cũng đang tìm cách thúc đẩy sản xuất đất hiếm trong nước, giảm phụ thuộc vào Trung cộng.

Vi Anh