BM: Tuồng hát mở màn

Cuối cùng thì chuyện phải đến đã đến: Thượng Viện chính thức mở ‘phiên tòa’ kết án TT Trump Thứ Ba vừa qua, 21 tháng Giêng 2020, đúng 1g trưa, giờ Hoa Thịnh Đốn. Thượng Viện sẽ có ‘phiên tòa’ mỗi buổi chiều vì buổi sáng dành cho các dân biểu và nghị sĩ lo những chuyện quốc sự khác.

Nếu Thứ Hai tuần rồi không phải là ngày lễ thì ‘phiên tòa’ đã khai mạc Thứ Hai 20 tháng Giêng, đúng kỷ niệm 3 năm ngày TT Trump nhậm chức. Ngày huy hoàng nhất của TT Trump cũng là ngày hoen ố nhất trong cuộc đời chính trị của ông, phải chăng đó là thâm ý của bà Pelosi khi bà hoãn chuyển hồ sơ đàn hặc qua Thượng Viện?

Dĩ nhiên cho đến nay, đây là biến cố lớn nhất trong nhiệm kỳ của TT Trump. Đánh dấu cuộc nội chiến tương tàn Dân Chủ - Cộng Hòa của Mỹ đã leo tới gần đỉnh, chỉ chưa tới mức dùng súng đạn thật thôi.

Biết đâu sẽ có ngày… leo thang tới mức đó?

DĐTC xin mời quý vị bắc ghế ngồi theo dõi… cho vui.

Chiếu Hiến Pháp Mỹ, một tổng thống do dân bầu hợp hiến nếu phạm tội, có thể bị truy tố, kết án và truất phế qua một quy trình phức tạp gồm hai giai đoạn: luận tội bởi Hạ Viện, rồi kết án bởi Thượng Viện. Bản án của Thượng Viện, tha hay truất phế là tối hậu, không có kháng cáo gì hết. Chấm dứt hoàn toàn câu chuyện. Cho đến khi Hạ Viện nếu muốn, lại lôi tổng thống ra đàn hặc nữa về một hay vài tội gì khác. Khi đó tiến trình lại lập lại.

Phạm tội gì thì… đáng bị đàn hặc?

Dân biểu Gerald Ford (sau này là TT Ford) định nghĩa rõ ràng và chính xác nhất khi ông còn là chủ tịch Hạ Viện đang thảo luận về việc đàn hặc TT Nixon. Ông nói “Tội đáng bị đàn hặc là bất cứ tội gì phe đa số tại Hạ Viện cho là tội”.

Nhìn vào trường hợp TT Trump hiện nay thì định nghĩa này quá đúng. Phe DC lợi dụng thế đa số đã luận tội và kết tội TT Trump một cách lạ lùng, bất cần luật lệ cũng như lẽ phải. Ỷ thế đa số, họ tố TT Trump hai tội lạm quyền và cản trở quốc hội.

Nói về ‘lạm quyền’ thì đây là một tội không có định nghĩa gì hết, cũng chẳng có giới hạn cụ thể nào, và có thể bị chụp lên đầu bất cứ ai. Chính vì cái ‘dễ dãi’ này mà cả bốn tổng thống bị dính vào đàn hặc trong lịch sử Mỹ đều bị Hạ Viện đối lập chụp cái mũ lạm quyền lên đầu hết. Để rồi chưa có một người nào bị truất phế hết.

Mà trường hợp của TT Trump còn hy hữu hơn nữa ở điểm tuy bị tố nhưng lại chẳng dựa trên một hành động cụ thể nào, có bằng chứng và nhân chứng mắt thấy tai nghe. TT Nixon thì có mấy anh ‘thợ sửa ống nước’ bị bắt, TT Clinton thì có cái áo đầm dính tinh khí. TT Trump thì toàn là nghe qua nói lại. TTDC thỉnh thoảng có nhắc đến cú điện thoại giữa TT Trump và TT Ukraine, nhưng bất cứ ai đọc qua biên bản cuộc điện đàm đó cũng đều thấy cuộc điện đàm đó chẳng là bằng chứng lạm quyền gì hết. Đã vậy, những hành động bị gọi là ‘lạm quyền’ cũng bị nhiều chuyên gia luật bác bỏ thẳng thừng.

Còn nói về tội ‘cản trở quốc hội’ thì quả là một tội quái lạ. Dường như chưa ai thấy trong Hiến Pháp có ghi là tổng thống phải giúp quốc hội khi quốc hội muốn truất phế ông ta, và nếu không giúp quốc hội lật đổ ông ta thì tự nó đã là cái tội đáng bị truất phế rồi.

Nếu trong chế độ tam quyền phân lập, tổng thống cản trở quốc hội là một tội đáng bị đàn hặc và truất phế thì chủ tịch Hạ Viện, không phải chỉ cản trở tổng thống thi hành trách nhiệm được người dân giao phó, mà còn quyết chí tìm cách truất phế tổng thống đến cùng thì đó cũng có phải là chủ tịch Hạ Viện đã vi phạm một tội đáng đàn hặc và truất phế không?

Nói chuyện cụ thể, năm xưa quốc hội điều tra vụ FBI của Obama bán súng cho băng đảng ma tuý trong chiến dịch Fast & Fury, TT Obama ra lệnh không được cung cấp tài liệu cho quốc hội và cấm bộ trưởng Tư Pháp Eric Holder ra điều trần, quốc hội kết tội ông Holder khinh thường quốc hội rồi mọi chuyện chấm dứt, chẳng ai bị gì hết. Sao quốc hội khi đó TT Obama không bị đàn hặc vì tội cản trở, bất hợp tác với quốc hội?

Lập luận của phe DC cũng đã bị các luật sư của TT Trump bác bỏ ngay trên phương diện pháp lý thuần túy. Theo họ, phe DC kết án TT Trump vì TT Trump không cho phép các phụ tá ra điều trần theo ‘lệnh’ của Hạ Viện. Theo các luật sư của Trump, ‘lệnh’ đó được ban phát TRƯỚC khi Hạ Viện chính thức biểu quyết điều tra đàn hặc, do đó không có giá trị bắt buộc Hành Pháp phải tuân theo. Nhắc lại, phe DC trong Hạ Viện đã đơn phương mở cuộc điều tra đàn hặc cả tháng rồi mới chính thức có biểu quyết mở cuộc điều tra.

Cuối tuần trước, khi ‘phiên tòa’ chưa bắt đầu, hai bên đã bắt đầu giao chiến rồi.

Màn 1: một ngày sau khi hồ sơ đàn hặc của Hạ Viện được chuyển qua Thượng Viện, cơ quan ‘thanh tra’ của quốc hội, Government Accountability Office, dưới quyền một quan chức do TT Obama bổ nhiệm, rất đúng thời điểm, đã tố giác TT Trump vi phạm luật hình sự liên bang khi trì hoãn giải ngân tiền viện trợ cho Ukraine. Có vài điều nên biết về chuyện này.

Thứ nhất, việc tung tố giác này hết sức mờ ám chiếu theo thời điểm quá thuận lợi cho phe DC. Thứ nhì, cho đến nay vẫn chưa ai đưa ra được bằng chứng cụ thể nào là tiền viện trợ đã bị ém lại. Thứ ba, việc đặt điều kiện để giải ngân tiền viện trợ cho Ukraine đã có trong văn bản viện trợ từ nhiều năm nay khi chính phủ Mỹ từ thời TT Obama đã muốn ép buộc chính quyền Ukraine phải đối phó với tham nhũng trước, không phải là chuyện mới lạ. Trước đây, đích thân PTT Biden đã bay qua Ukraine đe dọa sẽ chặn viện trợ một tỷ đô nếu Ukraine không cách chức chánh công tố của Ukraine đang điều tra công ty Burisma mà con của PTT Biden đang ngồi trong Hội Đồng Quản Trị, sao lại ô-kê? Khác với ‘tội’ của TT Trump chỗ nào? Thứ tư, GS Dershowitz cho biết chuyện đặt điều kiện để giải ngân nếu có, là chuyện bình thường, hoàn toàn nằm trong quyền hạn của tổng thống chiếu theo Hiến Pháp và đã được cả chục đời tổng thống sử dụng rất thường xuyên. Phe DC biện giải đây là trường hợp khác vì đối tượng là cụ Biden, người đang tranh cử chống TT Trump. Như thể chỉ cần ra tranh cử là được miễn mọi tội, cả họ trở thành bất khả xâm phạm sao?

Màn 2, bà Pelosi công bố danh sách 7 dân biểu sẽ đại diện cho Hạ Viện, làm công tố ra trước Thượng Viện truy tố TT Trump. Chủ tịch Ủy Ban Tình Báo Adam Schiff sẽ dẫn đầu, với chủ tịch Ủy Ban Tư Pháp Jerrold Nadler và 5 dân biểu nữa là thành viên. Mang tiếng là ‘đại diện cho Hạ Viện’, nhưng không có dân biểu CH nào hết. Mà toàn là chính trị gia với kinh nghiệm về luật mỏng hơn tờ giấy nhưng với ý định truất phế TT Trump bằng mọi giá từ ngày ông này chưa tuyên thệ nhậm chức, tức là chưa kịp làm tội gì hết.

Về phiá TT Trump, ông cũng đã công bố danh sách các luật sư sẽ biện hộ cho ông, trong đó có 3 thành phần: 1) Bốn luật sư của Tòa Bạch Ốc dưới sự điều khiển của luật sư Pat Cipollone; 2) Tăng cường bởi ông Kenneth Starr và Robert Ray, hai cựu công tố độc lập đã từng truy tố TT Clinton trong vụ lem nhem với cô Monica; cùng với luật sư cựu giáo sư về Hiến Pháp của Đại Học Harvard, Alan Dershowitz, và một luật sư tư khác; và 3) Tám dân biểu CH đóng vai trò cố vấn. Nghĩa là trong dàn luật sư đó có ba nhóm: một nhóm luật sư chuyên về luật hình sự, một nhóm chuyên gia về Hiến Pháp và đàn hặc, và một nhóm chuyên về … cãi lý chính trị.

TTDC đã không chậm trễ một phút, mau mắn bôi bác các luật sư của TT Trump ngay.

Trên báo Washington Post, Joe Lockhart là cựu phát ngôn viên của TT Clinton, đã tố cựu công tố độc lập Kenneth Starr và ông Dershowitz đều đã là luật sư cho Jeffrey Epstein, tay triệu phú mới bị bắt về tội ấu dâm, rồi tự tử chết trong tù. Anh Lockhart muốn tố cáo theo kiểu mà Mỹ gọi là ‘guilty by association’, tức là phạm tội chỉ vì có quan hệ với người có tội. Anh ta quên là luật sư là những người chuyên nghề bênh vực cho tội phạm, tội càng nặng thì càng cần luật sư giỏi. Chứng tỏ hai ông Starr và Dershowitz đều là luật sư thượng thặng, chứ không chứng minh hai ông là đồng lõa gì với ông Epstein.

Nhìn vào danh sách những luật sư của TT Trump, các chuyên gia đã nhận ra được vài điểm chính trong chiến lược đối phó của TT Trump.

1_ TT Trump là một bực thầy về nghệ thuật sách động quần chúng nên đặt trọng tâm vào việc các luật sư có tư thế và ăn nói như thế nào trên TV. TT Trump tung ra một dàn luật sư, toàn là thứ siêu, thượng thặng, với kinh nghiệm và hiểu biết về Hiến Pháp, về chế độ tam quyền phần lập, về luật lệ đàn hặc không ai bằng. Đã vậy, lại toàn là những chuyên gia rất quen thuộc với nghệ thuật thuyết phục quần chúng, thường xuyên xuất hiện trên báo chí và TV.

Alan Dershowitz & Kenneth Starr

2_ Phải nói ngay là TT Trump dư thừa luật sư, không cần các ông Starr, Ray và Dershowitz. Tăng cường ở đây không có nghĩa lý gì về vấn đề khả năng, mà thật ra mang ý nghiã khác. Hai ông Starr và Ray là những người đã truy tố TT Clinton, trong khi ông Dershowitz là phe DC.

Qua hai ông Starr và Ray, đây là cách TT Trump nhắc khéo vụ đàn hặc TT Clinton và các quan điểm của các dân biểu và nghị sĩ DC trong vụ này.

Kiểu như TT Trump nhắc TNS Schumer “Ủa, bác Schumer, trong vụ đàn hặc TT Clinton, bác đã từng giải thích là Thượng Viện không nên mất thời giờ và công sức lôi ra thêm nhân chứng gì vì Hạ Viện đã chu toàn trách nhiệm rồi mà”. Hay nhắc chừng dân biểu Nadler “Ủa, ông đã từng nói là không thể truất phế tổng thống dựa trên một đàn hặc một chiều chỉ có một đảng ủng hộ mà phải không?”.

Chỉ nhìn thấy hay ông Starr và Ray là nhiều ông DC sẽ cảm thấy nhột ngay, uốn lưỡi bẩy lần tìm cách nhớ lại mình đã chống đàn hặc để bảo vệ TT Clinton như thế nào trước khi lên tiếng đòi đàn hặc TT Trump.

Về phần ông Alan Dershowitz, không ai có thể nói ông này thuộc loại tay sai hay ‘cuồng mê’ Trump hết vì ông này trước đây là tâm giao với vợ chồng TT Clinton, đã công khai xác nhận bỏ phiếu cho bà Hillary.

Vừa nhận chức, ông Dershowitz đã nói ngay “Tội của TT Trump nếu có, hoàn toàn không đáng để đàn hặc và truất phế. Hãy để dân Mỹ xử ông ta qua kỳ bầu cử tới”. Dân biểu DC Adam Schiff bào chữa ngay “chúng ta không thể chờ bầu cử tới được vì TT Trump chắc chắn sẽ gian lận”. Hiển nhiên, ông Schiff đã gián tiếp xác nhận TT Trump sẽ tái đắc cử, và chuẩn bị tư tưởng thiên hạ để sau này sẽ tố TT Trump nhờ gian lận nên tái đắc cử. Dĩ nhiên, ông ta không nói TT Trump sẽ gian lận cách nào.

Màn 3, một ngày trước khi ‘phiên tòa’ khai mạc, phe DC công bố bản cáo trạng dầy 110 trang trong đó dĩ nhiên họ đặt TT Trump lên bàn mổ vì hai tội lạm quyền và cản trở quốc hội như mọi người đã biết. Nhưng lần này, thêm mắm muối để cũng cố lập luận cần truất phế TT Trump. Phe DC cho TT Trump là một đe dọa lớn cho an ninh quốc gia vì hai tội trên, do đó cần phải truất phế để bảo vệ đất nước. Chuyện giờ chót lôi an ninh quốc gia vào nghe hơi quá gượng gạo. Tội quan trọng đáng truất phế như vậy, sao không ghi trong đơn tố giác của Hạ Viện, mà bây giờ mới đẻ ra?

Đáp lễ lại, phe TT Trump ra ngay một thông cáo ngắn gọn 6 trang tố giác phe DC đang tìm cách lật ngược quyết định của dân Mỹ, tìm cách lật đổ một tổng thống đã được dân bầu một cách hợp hiến và chính danh, qua một trò đàn hặc gian xảo trắng trợn và bất hợp pháp.

Sau đó, TNS Mitch McConnell, lãnh tụ khối đa số CH, công bố sơ thảo chương trình nghị sự tuần lễ đầu, trong đó ông cho mỗi bên (Hạ Viện và TT Trump) được đưa luận cứ của bên mình ra trong thời gian 3 ngày mỗi bên, rồi sẽ có biểu quyết có ‘phiên tòa’ hay không và nếu có sẽ qua những thủ tục nào, có cần thêm nhân chứng và tài liệu gì nữa không. Nói cách khác, ‘phiên tòa’ nếu có, sẽ chỉ thật sự hấp dẫn giữa tuần tới thôi.

Màn 4, nguyên ngày đầu, hai bên tranh cãi về thủ tục tiến hành.

Trên căn bản, tất cả mọi quyết định nếu cần đều chiếu theo biểu quyết tại chỗ của đa số 51% của Thượng Viện (chỉ có việc truất phế mới cần 2/3 phiếu), và ông Mitch McConnell, lãnh đạo khối đa số CH, là người duy nhất có quyền cho biểu quyết hay không.

TT Trump cũng như nhiều vị lãnh đạo đảng CH muốn đơn giản hóa tối đa để chấm dứt càng sớm càng tốt, để các thượng nghị sĩ có thời gian về địa phương tranh cử bảo vệ ghế của mình, cũng như để thiên hạ sớm quên đi một chuyện ‘không vui’. Nhưng phe DC cho ‘phiên tòa’ này vào sách lược tranh cử, nhất định muốn kéo dài, đòi thêm cả lô nhân chứng và tài liệu. Đã có ít nhất 4 TNS CH vì sẵn chống TT Trump (TNS Romney, Murkowsky) hay vì đại diện cho vùng của đảng DC (TNS Collins, Gardner), không muốn chấm dứt sớm và chấp nhận có thêm nhân chứng, nghĩa là có thể sẽ không có đủ phiếu để chấm dứt phiên tòa hay không kêu thêm nhân chứng.

Cho dù những thủ tục tiến hành phe CH đưa ra là nguyên văn thủ tục đã được biểu quyết 100-0 tại Thượng Viện trong vụ án TT Clinton, nhưng phe DC bây giờ vẫn mau mắn phản đối đủ chuyện.

Phe DC dù biết họ sẽ không đủ phiếu để truất phế TT Trump, vẫn nằng nặc đòi thêm cả lô tài liệu và nhân chứng, để nếu như TT Trump và phe CH từ chối, rồi sau đó tha TT Trump thì họ sẽ có lý do đổ thừa và chỉ trích phe CH thông đồng với TT Trump khỏa lấp các tội của ông ta trong cuộc tranh cử tới. Cuộc bầu cử cuối năm nay chính là mục tiêu then chốt trong vụ đàn hặc chứ không phải việc truất phế TT Trump.

Dân biểu Schiff đã mở màn cuộc chiến khi đòi hỏi một ‘phiên tòa’ công bằng, theo nghĩa là phải có đầy đủ nhân chứng và tài liệu. Ông dõng dạc tuyên cáo nếu không có đầy đủ nhân chứng và tài liệu thì chỉ là ‘phiên tòa cuội’. Câu hỏi là như vậy khi ông Schiff chủ tọa đàn hặc tại Hạ Viện, sao ông lại không chấp nhận nhân chứng mà phe CH đòi hỏi, lại không cho các luật sư của TT Trump tham gia để biện hộ? Như vậy, đàn hặc tại Hạ Viện có công bằng không? Hay đó là đàn hặc cuội theo đúng định nghĩa của chính ông Schiff?

Nếu chỉ theo dõi TTDC thì ta thấy DC rất có lý khi đòi có thêm nhân chứng trong khi CH cực vô lý khi không muốn có thêm nhân chứng. Đây chỉ là xuyên tạc của TTDC.

Sự thật vô lý nhất là phe DC chỉ đòi thêm nhân chứng mà họ muốn (quan chức của Trump) trong khi bác bỏ nhân chứng phe TT Trump muốn (anh thổi còi và cha con cụ Biden). Phe DC biện giải anh thổi còi không chường mặt ra được vì có thể nguy hại cho tính mạng. Xin lỗi chứ kẻ này thắc mắc việc bảo vệ một anh vô danh mà FBI có thể dễ dàng làm được quan trọng hơn truất phế tổng thống sao? Phe DC cũng bào chữa, biện giải chuyện cha con cụ Biden tham nhũng chỉ là chuyện bá láp vì cha con cụ Biden chẳng phạm tội gì và họ không liên quan gì đến vụ Trump bị đàn hặc. TT Trump bị đàn hặc vì đòi điều tra cha con cụ Biden, sao lại không liên quan? Và nếu cha con cụ Biden vô tội, vậy tại sao không mời họ ra trước Thượng Viện minh oan?

Đúng là thiên vị một cách… mặt trơ trán bóng chỉ có chính trị gia chuyên nghiệp mới biểu diễn nổi.

Nguyên ngày đầu, phe DC đệ nạp 11 đề nghị sửa đổi chương trình để chấp nhận thêm nhân chứng và tài liệu. Tất cả đều bị Thượng Viện bác bỏ đúng theo làn ranh đảng 53-47. Không có nghĩa là sẽ không có thêm tài liệu và nhân chứng, mà chỉ có nghĩa phe CH cho bây giờ là quá sớm, chưa thể nói trước sẽ có hay không có, mà tất cả tùy thuộc nhu cầu thực sự sau này. Sẽ biểu quyết theo nhu cầu sau.

Có tin phe DC đang tính toán, có thể chấp nhận cho cụ Biden ra điều trần đổi lấy điều trần của ông John Bolton, cựu cố vấn an ninh của TT Trump. Phe DC sẵn sàng thí cụ Biden để có dịp vồ TT Trump sao? Hay là đảng DC tính toán có thí cụ Biden cũng chẳng sao vì cụ không có chút hy vọng hạ được Trump, do đó mang ông Bolton ra tố Trump may ra có hiệu quả hơn chăng? Cụ Biden đã lên tiếng bác bỏ mọi ‘đổi chác’ kiểu này.

Màn 5, nguyên ngày Thứ Năm vừa qua được dành cho phe DC đọc các cáo trạng. Họ đã dành cả mấy tiếng đồng hồ để bào chữa cho cha con cụ Biden, chặn trước các tấn công của phe CH. Nhưng theo các chuyên gia, chiến thuật này đã là một sai lầm lớn. Việc bàn về cụ Biden đã giúp cho phe CH có lý do chính đáng để đặt câu hỏi vậy chứ cha con cụ Biden đã làm gì, và hợp lý hóa đòi hỏi phải mang cha con cụ ra điều trần. Có chuyên gia đã nhận định phe DC cố tình muốn thí cụ Biden thật rồi.

Chuyện lạ nhất nhưng cũng phản ảnh chính xác nhất sách lược của phe DC là việc lãnh tụ khối đa số DC tại Hạ Viện, ông Steve Hoyer tuyên bố ‘rất khoan dung’ là “phe DC sẽ cho TT Trump tất cả mọi cơ hội để chứng minh ông vô tội”. Nghe quá cảm động, nhưng quý độc giả có thấy chuyện lạ nhất không? Nền tảng của tư pháp Mỹ là tất cả mọi nghi can đều vô tội cho đến khi công tố chứng minh có tội với đầy đủ bằng chứng hay nhân chứng. Nhưng nền tảng pháp lý của đàn hặc này là TT Trump đương nhiên đã có tội, bây giờ ông có trách nhiệm phải chứng minh là mình vô tội. Cái này gọi là tư pháp của ‘con lừa’ chổng bốn vó lên trời.

Từ ngày mở đầu cho đến khi bài này được viết, bên DC đã đăng đàn 3 ngày liền, lập lại những cáo trạng đường mòn cũ rích, không có bất cứ chuyện gì mới lạ, đáng bàn thêm. Thứ Bẩy này và Thứ Hai, Thứ Ba tuần tới, đến phiên phe CH biện hộ.

Sau 3 ngày tố giác, kết quả ra sao? Đây là ý kiến của nghị sĩ CH Tim Scott: ‘Tôi chẳng nghe được tội nào đáng bị đàn hặc cả”.

Tóm tắt lại vấn đề, phe DC biết là không thể truất phế được mà vẫn đàn hặc là nghĩa lý gì?

Chẳng qua chỉ là muốn hạ uy tín của TT Trump trước bầu cử để giúp phe DC là phe ra tranh cử mà chẳng có chính sách cũng chẳng có người. Tất cả chỉ là một vụ đàn hặc cuội vá víu thô thiển nhất mà ai cũng biết là chẳng đi đến đâu hết, chẳng xoay chuyển được quan điểm của bất cứ một người nào, chống ai vẫn chống, ủng hộ ai vẫn ủng hộ. Mỹ gọi là exercise in futility, một loại sinh hoạt ruồi bu hoàn toàn vô bổ vô ích. Nhưng lại tốn rất nhiều tiền thuế của chúng ta đóng.

Phe DC muốn tăng thuế cả nước để chi cho những loại sinh hoạt bá láp này sao?

(Bí mật xin 'thành thật khai báo' cùng quý độc giả: tôi bị bệnh dễ ngủ gật nên đã không coi trực tiếp truyền hình ‘phiên tòa’, chỉ đọc tóm lược theo tin các trang mạng)

Vũ Linh