BM: Công nghệ điện thoại di động giúp theo dõi sự phát tán virus corona

Bằng các dòng tin có gắn thẻ địa lý, các nhà nghiên cứu giờ đây có thể dự đoán, trong vòng vài cây số, ca nhiễm virus corona đầu tiên tại Anh có thể xuất hiện ở đâu.

"Khi mới nhìn bản đồ này, chúng tôi bị sốc," ông Donal Bisanzio, chuyên gia dịch tễ học cao cấp tại RTI International và là đồng tác giả cuộc nghiên cứu, cho biết.

Cuộc nghiên cứu mới ở bước sơ khai và các chuyên gia khác chưa xem qua để đánh giá độ chính xác nhưng đây là một ví dụ về cách mà các chuyên gia y tế công cộng đang theo dõi dữ liệu từ điện thoại di động để đáp ứng với các đợt bùng phát dịch như virus corona.

Chi tiết chưa từng có trước nay

Khi nhà chức trách muốn biết bệnh lây nhiễm sẽ lan tới đâu, họ cần biết người ta đi tới đâu.

Dữ kiện từ điện thoại di động cung cấp cái nhìn chưa từng có trước nay, Andy Tatem, nhà dịch tễ học thuộc đại học Southampton, cho biết.

Chuyên gia Bisanzio và các đồng nghiệp đã thu thập các dòng tin nhắn có gắn thẻ địa lý từ năm 2013 tới 2015 cho một dự án khác. Khi dịch virus corona bùng phát, ông nói, "Chúng tôi nghĩ rằng có lẽ chúng tôi có thể dùng các dữ kiện này. Dù không thu thập được nhiều người nhưng cứ thử xem. Thử xem có đạt được gì hay không."

Họ nhận dạng khoảng 160 người từng nhắn tin đầu tiên từ Vũ Hán và sau đó từ một thành phố khác. Đa số nhóm này di chuyển bên trong Trung cộng. Tuy nhiên, năm người trong số đó đã sang Anh, cho thấy Anh là đích đến khá phổ biến đối với du khách từ Vũ Hán.

Ngày ông Bisanzio đăng tin về cuộc nghiên cứu cũng là ngày Anh loan báo có các ca nhiễm virus corona đầu tiên trên lãnh thổ Anh.

Bạn đã sẵn sàng chưa?

Ngoài ra, 10 người dùng từng đăng tin trên Twitter từ Vũ Hán đã xuất hiện tại các thành phố ở Mỹ, bao gồm các thành phố gần Seattle, Los Angeles và Tucson, Arizona. Tất cả các thành phố này đều đã báo cáo có các ca nhiễm virus corona.

Dù các tin đăng trên Twitter và các ca nhiễm virus corona cách nhau hàng năm trời, nhưng ba phần tư các tin ấy xuất phát trong phạm vi 15 cây số của địa điểm mà bệnh nhân sau đó có mặt. Trong thời gian đó, các khuynh hướng du hành của họ không thay đổi gì nhiều.

Ông Bisanzio khuyến cáo rằng một người từ Vũ Hán có mặt tại một thành phố nào đó 6 năm trước không có nghĩa là cư dân thành phố đó có nguy cơ cao bị nhiễm virus.

Tuy nhiên, ông nói, "điều này cũng có nghĩa là, hãy cẩn thận. Bạn có chắc là quốc gia của bạn đã sẵn sàng hay chưa?"

Trong mười năm qua, các nhà nghiên cứu đã dùng dữ liệu từ điện thoại di động để vẽ các bản đồ chi tiết về nơi chốn, thời điểm người ta tới lui từ nước này sang nước khác hay từ thành phố nay sang thành phố khác. Họ không tìm cách theo dõi từng cá nhân nhưng nhắm mục tiêu hiểu được các mô thức và các con đường di chuyển của dân số.

Thông tin này đã giúp các nhà khoa học hiểu được sự lây lan của dịch sởi ở Kenya, sốt xuất huyết ở Singapore và Ebola ở Tây Phi.

Trong đợt dịch như virus corona, dữ kiện về sự di chuyển của con người rất quan trọng, giới chuyên gia nói. Dữ kiện từ điện thoại di động "thật sự là nguồn dữ kiện rất quý giá mà trước đây chúng ta chưa từng có," nhà dịch tễ học Tatem nói.