BM: Xét nghiệm máu đơn giản trong chẩn đoán bệnh Alzheimer

Một xét nghiệm mới ít xâm lấn hơn so với xét nghiệm hiện tại liên quan đến thủ thuật chọc dò tủy sống

Theo nghiên cứu được công bố gần đây, một xét nghiệm máu mới đã được chứng minh là có “độ chính xác cao” trong việc xác định nguy cơ bệnh Alzheimer, mở đường cho một giải pháp thay thế rẻ hơn, dễ dàng hơn cho các xét nghiệm hiện tại về căn bệnh này.

Nghiên cứu được bình duyệt, được công bố trên chuyên san JAMA vào ngày 22/01 đã điều tra việc sử dụng xét nghiệm máu có tên “xét nghiệm ALZpath” để chẩn đoán xác định bệnh Alzheimer. Hiện tại, các cá nhân phải tiến hành chọc dò cột sống hoặc chụp não cắt lớp để tìm sự tích tụ protein như amyloid beta và tàu trong não, nhằm xác định nguy cơ bị bệnh Alzheimer. Tuy nhiên, hai xét nghiệm này có thể đắt tiền và đôi khi không thể tiếp cận được. Nghiên cứu tập trung vào một dạng protein tau có tên là p-tau217—một dấu hiệu sinh học quan trọng của bệnh Alzheimer.

Các nhà nghiên cứu đã kiểm tra dữ liệu từ ba nghiên cứu lâm sàng độc lập, có tổng cộng 786 người tham gia. Trong cả ba bộ dữ liệu, “xét nghiệm ALZpath” cho thấy “độ chính xác cao” khi xác định mức độ amyloid beta và p-tau217 tăng cao trong não của những người tham gia.

Xét nghiệm mới có tỷ lệ chính xác lên tới 97% trong việc xác định tau và lên tới 96% trong việc xác định amyloid beta.

Độ chính xác được cho là “có thể so sánh” với các xét nghiệm dấu ấn sinh học dịch não tủy (CSF), hiện được coi là các xét nghiệm chính xác nhất đối với bệnh Alzheimer.

Tuy nhiên, không giống như “xét nghiệm ALZpath”, chỉ bao gồm xét nghiệm máu đơn giản, CSF có tính xâm lấn cao hơn đáng kể và yêu cầu tiến hành thủ thuật chọc dò tủy sống gây đau đớn. Gây tê cột sống bao gồm việc đưa một cây kim vào vùng lưng dưới để lấy dịch não tủy bao quanh cột sống.

“Xét nghiệm ALZpath pTau217” cũng được cho là một xét nghiệm “ưu việt” so với các đánh giá về tình trạng teo não để xác định bệnh Alzheimer.

“Trong chăm sóc sức khỏe ban đầu, người ta ước tính rằng hơn 50% bệnh nhân suy giảm nhận thức vẫn không được chẩn đoán hoặc chẩn đoán không chính xác do thiếu các công cụ có thể tiếp cận và tiết kiệm chi phí. Do đó, dấu ấn sinh học máu được thiết lập để cách mạng hóa việc chăm sóc lâm sàng bằng cách cung cấp thông tin khách quan dựa trên dấu ấn sinh học”, nghiên cứu cho biết.

“Nghiên cứu này nhấn mạnh tính hiệu quả của xét nghiệm p-tau217 huyết tương có bán trên thị trường trong việc xác định bệnh lý (Alzheimer). Phát hiện của chúng tôi chứng minh rằng việc kiểm tra xác nhận đã giảm đáng kể khoảng 80%.”

“Xét nghiệm ALZpath pTau217” là xét nghiệm máu chẩn đoán bệnh Alzheimer được phát triển bởi công ty nghiên cứu công nghệ sinh học ALZpath có trụ sở tại tiểu bang California. Trong phần công bố tài trợ của mình, các nhà nghiên cứu cho biết rằng công ty đã cung cấp tài liệu cho nghiên cứu miễn phí. Công ty cũng đã xem xét bản thảo trước khi được gửi đi xuất bản. Tuy nhiên, công ty “không có vai trò” trong việc thiết kế hoặc tiến hành nghiên cứu.

Các tác giả đã tuyên bố có nhiều xung đột lợi ích. Một nhà nghiên cứu đã nhận được phí ban cố vấn từ ALZpath trong thời gian nghiên cứu được thực hiện. Một nhà nghiên cứu thứ hai cho biết họ có cổ phần trong công ty cũng như đang chờ cấp bằng sáng chế cho công ty công nghệ sinh học.

Nhà nghiên cứu thứ ba đóng vai trò là nhà tư vấn và trong ban cố vấn của ALZpath, trong khi nhà nghiên cứu thứ tư nhận phí của ban cố vấn. Ngoài ra, một số xung đột lợi ích và tiết lộ tài chính tiềm ẩn khác cũng được đưa ra trong nghiên cứu.

Rẻ hơn và dễ thực hiện hơn

ALZpath tuyên bố rằng xét nghiệm máu chẩn đoán bệnh Alzheimer của họ rẻ hơn hai đến ba lần so với xét nghiệm CSF yêu cầu chọc dò tủy sống.

Đồng tác giả nghiên cứu, Giáo sư Kaj Blennow và Henrik Zetterberg từ Đại học Gothenburg, cho biết: “Nghiên cứu gần đây là “một phát hiện quan trọng về các dấu ấn sinh học dựa trên máu đối với bệnh Alzheimer, mở đường cho việc sử dụng lâm sàng xét nghiệm ALZpath,” theo thông cáo báo chí ngày 22/01.

Công ty tuyên bố rằng “xét nghiệm ALZpath pTau217” sẽ có sẵn để sử dụng lâm sàng bắt đầu từ cuối tháng Một.

Tiến sĩ Andreas Jeromin, giám đốc khoa học của ALZpath cho biết, “Khả năng chẩn đoán này cung cấp sự hỗ trợ ngày càng quan trọng trong việc đưa ra các quyết định về quản lý y khoa và điều trị bệnh Alzheimer, đặc biệt là khi các phương pháp điều trị mới trở nên dễ tiếp cận hơn.”

Trong một cuộc phỏng vấn với CNN, Nicholas Ashton, giáo sư hóa học thần kinh tại Đại học Gothenburg ở Thụy Điển và là tác giả của nghiên cứu, nói rằng cộng đồng khoa học đã biết từ lâu rằng việc sử dụng xét nghiệm máu để kiểm tra tau hoặc các dấu hiệu khác có thể được sử dụng. để xác định nguy cơ mắc bệnh Alzheimer.

Ông cho biết, “Bây giờ chúng ta sắp tiến hành các cuộc thử nghiệm này và nghiên cứu này cho thấy điều đó. Điều ấn tượng với những kết quả này là xét nghiệm máu chẩn đoán bệnh Alzheimer cũng chính xác như xét nghiệm nâng cao như xét nghiệm dịch não tủy và quét não để phát hiện bệnh lý bệnh Alzheimer trong não.”

Những thay đổi liên quan đến bệnh Alzheimer có thể diễn ra trong não khoảng 20 năm trước khi xuất hiện triệu chứng. Do đó, các xét nghiệm máu như xét nghiệm của ALZpath có thể được sử dụng để chẩn đoán một người bị mất trí nhớ sớm. Tiến sĩ Richard Isaacson, giám đốc nghiên cứu tại Viện Bệnh thoái hóa thần kinh ở Florida, cho biết, họ cũng có thể phát hiện các triệu chứng của bệnh.

Ông cho biết, “Tại thời điểm này, đây thực sự là xét nghiệm có bằng chứng tốt nhất hiện có về việc đây là một xét nghiệm duy nhất đối với bệnh Alzheimer. Nghiên cứu này đưa chúng ta tiến một bước thực sự mạnh mẽ đến gần hơn với việc thực hiện xét nghiệm đó, và cái hay của nghiên cứu này là nó cũng xem xét mọi người trước khi họ có các triệu chứng.”

Ông Isaacson đề nghị rằng mọi người thực hiện xét nghiệm cholesterol trước khi bị đau tim hoặc đột quỵ. Do đó, ông tin rằng bài kiểm tra ALZpath sẽ được “phục vụ tốt nhất” cho mọi người trước khi họ bắt đầu biểu hiện các triệu chứng nhận thức của bệnh Alzheimer.

“Cũng giống như xét nghiệm cholesterol, bằng cách theo dõi mức pTau217 theo thời gian, chúng ta có thể hiểu rõ hơn về cách các liệu pháp khác nhau và thay đổi lối sống hiện tại như thế nào để kiểm soát bệnh Alzheimer tốt hơn.”

ALZpath ước tính xét nghiệm máu chẩn đoán bệnh Alzheimer có thể có giá từ 200 đến 500 USD.

Theo dữ liệu từ Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), có tới 5.8 triệu người Mỹ mắc bệnh Alzheimer vào năm 2020. Đến năm 2060, con số này dự kiến sẽ chạm mức 14 triệu.

“Số người bị bệnh này cứ sau 5 năm lại tăng gấp đôi sau 65 tuổi,” tổ chức này cho biết. “Những người trẻ tuổi hơn có thể bị bệnh Alzheimer, nhưng ít phổ biến hơn… Các triệu chứng của bệnh có thể xuất hiện lần đầu tiên sau 60 tuổi và nguy cơ tăng theo tuổi tác.”

Naveen Athrappully _ Thu Anh

***

Đường trong thực phẩm chế biến và đồ uống liên quan với sa sút trí tuệ

Nguyên nhân chính xác của bệnh Alzheimer vẫn còn đang được khám phá, nhưng ngày càng có nhiều nghiên cứu cho thấy một chất làm ngọt phổ biến có thể đóng một vai trò nhất định.

https://baomai.blogspot.com/2023/03/uong-trong-thuc-pham-che-bien-va-o-uong.html

***