BM: Điều gì đã xảy ra với ngân hàng First Republic Bank?

Vụ sụp đổ của ngân hàng này đứng thứ hai sau vụ sụp đổ của Washington Mutual (năm 2008) và chỉ đứng trước vụ sụp đổ mới đây của Silicon Valley Bank. Kết quả của vụ việc này là một sự xáo trộn khác trong ngành ngân hàng.

Rắc rối đã gia tăng vào tháng 02/2023 khi cổ phiếu của First Republic Bank giảm 98%. Giá cổ phiếu của ngân hàng này đã giảm từ 147 USD một cổ phiếu xuống còn 3.50 USD một cổ phiếu. Nhưng làm thế nào mà điều này lại xảy ra? Điều gì đã góp phần vào sự sụp đổ của First Republic Bank?

First Republic Bank nhấn mạnh vào dịch vụ

Mô hình kinh doanh của First Republic Bank rất đơn giản: cung cấp cho các khách hàng giàu có dịch vụ cao cấp. Logic đằng sau mô hình này là suy nghĩ cho rằng những khách hàng này muốn dịch vụ hơn là một vài dollar tiền lãi cho khoản tiền gửi của họ.

Họ đã thu hút được những khách hàng này và đã trả cho khách hàng mức lãi suất tối thiểu đối với tiền gửi của họ. Ngân hàng First Republic Bank sau đó đã sử dụng các khoản tiền gửi để tài trợ cho các khoản vay thế chấp. Lãi suất trung bình trả cho những người gửi tiền là 0.12%.

Một phần của mô hình kinh doanh này là giới hạn số lượng người gửi tiền từ phía First Republic Bank. Ngoài ra, họ còn quảng cáo khả năng cung cấp dịch vụ xuất sắc cho cơ sở khách hàng nhỏ của mình. Kết quả là tiền gửi của First Republic Bank chỉ bằng khoảng 20% so với các ngân hàng khác cùng quy mô.

Những khoản cho vay có thế chấp lớn với lãi suất thấp

Các khoản cho vay, bao gồm cả các khoản cho vay có thế chấp rất lớn, được trao cho những người giàu nếu họ đã mở tài khoản vãng lai và tài khoản tiết kiệm tại ngân hàng này. Nhiều người đã gửi tiền để có thể nhận được các mức lãi suất cho vay chiết khấu.

Ví dụ, ông Mark Zuckerberg, nhà sáng lập và CEO của Facebook, đã được cung cấp một khoản cho vay thế chấp 5.9 triệu USD với mức lãi suất khởi điểm là 1.05%.

Họ đã tạo ra một nhu cầu về các khoản vay trong thời kỳ đại dịch bởi vì số lượng người mua giàu có tìm kiếm các khoản vay thế chấp đã tăng lên. Và First Republic Bank đã cho những người mua có thu nhập cao với điểm tín dụng đặc biệt tốt này vay với lãi suất thấp. Tựu chung lại, người mua không phải trả lại nợ gốc trong vòng 10 năm.

Nhu cầu về các khoản vay này đã góp phần giúp First Republic Bank tăng gấp đôi tài sản của mình sau bốn năm. Nhưng đây là những khoản cho vay lãi suất cố định có lãi suất thấp mà sẽ không đáo hạn trong nhiều năm.

Vì ngân hàng này chủ yếu quan tâm đến các khoản cho vay lớn, nên họ đã không mở rộng sang các sản phẩm khác. Các sản phẩm này bao gồm các khoản cho vay mua xe hơi và các thẻ tín dụng. Những sản phẩm này lẽ ra đã có thể giúp cân bằng được sổ sách cho vay của ngân hàng (nếu được cung cấp).

Tỷ lệ tiền gửi quá lớn

Thật rủi ro khi có các khoản tiền gửi không được bảo hiểm, và hai phần ba số người gửi tiền tại ngân hàng First Republic Bank thuộc vào diện không được bảo hiểm. Hạn mức bảo hiểm của Tổng công ty Bảo hiểm Tiền gửi Liên bang (FDIC) là 250,000 USD.

Và mặc dù Silicon Valley Bank có nhiều hơn, với 94% số người gửi tiền của họ không được bảo hiểm, nhưng vào cuối năm 2022, First Republic Bank có tỷ lệ cho vay trên tiền gửi quá lớn là 111%. Nói cách khác, họ đã cho vay nhiều tiền hơn số tiền gửi họ có.

Hầu hết các ngân hàng lớn như Bank of America hay JPMorgan đa dạng hóa cơ sở tiền gửi của họ. Những cơ sở tiền gửi như vậy được gọi là “các khoản tiền gửi ổn định.” Những khoản tiền gửi dưới ngưỡng bảo hiểm 250,000 USD của FDIC thì ít có khả năng bị rút ra nếu một ngân hàng gặp vấn đề. Nhưng những người gửi số tiền lớn hơn có thể sẽ rút tiền của họ vì họ có khả năng mất.

Lạm phát thúc đẩy lãi suất

Lạm phát đã ảnh hưởng đến lượng tiền gửi khi những người giàu bắt đầu rút tiền của họ để hưởng lãi suất cao hơn. Với việc Trái phiếu Tiết kiệm Series I kiếm được hơn 4%, thì lãi suất mà ngân hàng First Republic Bank đang cung cấp không có ý nghĩa về mặt tài chính. First Republic Bank đã trải qua sự sụt giảm 41% tài sản trong quý đầu tiên của năm 2023.

Nhưng vấn đề là First Republic Bank đang rất cần những khoản tiền gửi đó.

Sự sụp đổ của SVB và Signature Bank gây ra tâm lý hoảng loạn

Những người gửi tiền đã bắt đầu xem xét kỹ lưỡng các ngân hàng khu vực khi Silicon Valley Bank (SVB) và Signature Bank sụp đổ. Và mặc dù các cơ quan quan quản lý liên bang đã can thiệp để trang trải tất cả các khoản tiền gửi cho SVB vì thị trường trở nên bất ổn, nhưng không có gì bảo đảm rằng FDIC sẽ lại một lần nữa trang trải được phần vượt quá mức bảo hiểm.

Chống đỡ cho First Republic Bank

Tất cả những yếu tố này đã góp phần khiến cổ phiếu của First Republic lao dốc. Các ngân hàng khác đã vào cuộc để giúp bù đắp các khoản lỗ này. Một nhóm các ngân hàng lớn đã gửi 30 tỷ USD vào First Republic Bank nhưng hành động này không thể ngăn được dòng tiền chảy ra.

Đã có một cuộc rút tiền hàng loạt khỏi ngân hàng này. Và mặc dù First Republic Bank đã vay từ chính phủ và các cơ sở do chính phủ hỗ trợ, nhưng tài sản của ngân hàng này đã ít hơn lãi suất của số tiền đi vay. Vì vậy, First Republic Bank đã vay 138 tỷ USD một cách vô ích.

Các cơ quan quản lý tiếp quản First Republic Bank

Hôm 01/05/2023, các cơ quan quản lý của California đã đóng cửa First Republic Bank. FDIC trở thành bên tiếp nhận và đạt được thỏa thuận với JPMorgan.

FDIC đã đồng ý chia sẻ thiệt hại với JPMorgan. Nhưng Quỹ Bảo hiểm Tiền gửi này dự kiến sẽ chịu thiệt hại 13 tỷ USD.

Và mặc dù First Republic Bank có 103.9 tỷ USD tiền gửi hôm 13/04, nhưng con số này đã giảm xuống còn khoảng 92 tỷ USD.

Điều gì sẽ xảy đến với các ngân hàng sụp đổ?

Một ngân hàng sụp đổ khi ngân hàng đó mất khả năng thanh toán. Mất khả năng thanh toán bao gồm việc không có đủ tiền để chi trả cho tất cả những người gửi tiền và chủ nợ. Nếu một ngân hàng được FDIC bảo hiểm và ngân hàng ấy không được bán cho một ngân hàng khác, và bị giải tán, thì FDIC sẽ bảo hiểm cho người gửi tiền lên tới 250,000 USD. Bất kỳ khoản tiền gửi nào trên 250,000 USD đều không được bảo hiểm. Những người gửi tiền được bảo hiểm của một ngân hàng sụp đổ sẽ nhận được chi phiếu từ FDIC trong vòng vài ngày.

Nếu một ngân hàng sụp đổ được bán cho một ngân hàng khác, thì những người gửi tiền sẽ trở thành khách hàng của ngân hàng mới. Họ sẽ ngay lập tức có quyền truy cập vào tiền của họ.

First Republic Bank đã phát triển quá nhanh

Sự sụp đổ của First Republic Bank có thể là do sức nặng của các khoản đầu tư và cho vay làm thất thoát hàng tỷ USD. Và khi Cục Dự trữ Liên bang tăng lãi suất, thì người gửi tiền bắt đầu rút tiền của họ, tìm kiếm đến nơi tốt hơn.

First Republic Bank đã tăng trưởng quá nhanh khi lãi suất thấp và không đa dạng hóa các sản phẩm cho vay và khách hàng của mình. Họ cũng đã tự mình hại mình bằng các khoản cho vay với lãi suất cố định có lãi suất thấp.

Anne Johnson _ Vân Du