BM: Chính phủ Hoa Kỳ có nguy cơ phải đóng cửa

Quốc hội có chưa đầy 40 ngày để thông qua 12 dự luật phân bổ ngân sách cần thiết nhằm ngăn chặn việc chính phủ đóng cửa.

Việc thông qua ngân sách liên bang hàng năm có thể còn bị trì hoãn hơn nữa sau khi Đảng Cộng Hòa tại Hạ viện bỏ phiếu hôm 03/10 để bãi nhiệm Chủ tịch Kevin McCarthy (Cộng Hòa-California) khỏi vị trí của ông.

Việc ông McCarthy bị bãi nhiệm làm tăng khả năng có thêm mối bất hòa giữa các thành viên Đảng Cộng Hòa với nhau cũng như với Đảng Dân Chủ vì Quốc hội chỉ còn chưa đầy 40 ngày để thông qua 12 dự luật phân bổ ngân sách cần thiết để ngăn chặn việc chính phủ đóng cửa.

Dân biểu Henry Cuellar (Dân Chủ -Texas): “Hiện tại, mọi thứ đều nằm trong tay Đảng Cộng Hòa; họ đang trong một cuộc nội chiến và không đưa Đảng Dân Chủ vào các lựa chọn của họ để tài trợ cho chính phủ,”.

“Tôi đã nói với Chủ tịch Hạ viện McCarthy trước khi ông ấy bị bãi nhiệm rằng chúng tôi sẵn sàng làm việc với ông và tôi biết đảng của ông đang cố gắng ép ông ra đi, một số người trong chúng tôi có thể giúp ông… nhưng đó là quyết định mà ông ấy phải đưa ra.”

Cuối cùng, ông McCarthy đã quyết định không liên hệ với Đảng Dân Chủ để thông qua một giải pháp lâu dài nhằm tài trợ cho chính phủ liên bang trong cả năm và chọn biện pháp tạm thời, một nghị quyết chi tiêu tạm thời mà sẽ tài trợ cho chính phủ cho đến ngày 17/11.

Biện pháp tạm thời này đã khiến Đảng Dân Chủ tức giận vì đã loại trừ bất kỳ khoản viện trợ liên bang nào cho Ukraine, điều mà Tổng thống (TT) Joe Biden đã thúc đẩy, đồng thời cũng không làm hài lòng với một số thành viên Đảng Cộng Hòa như Dân biểu Matt Gaetz (Cộng Hòa-Florida), người sau này đã dẫn đầu nỗ lực lật đổ ông McCarthy.

Ông Gaetz đã đưa ra kiến nghị bãi nhiệm vai trò của Chủ tịch Hạ viện vốn được thông qua trong cuộc bỏ phiếu với tỷ lệ 216 phiếu thuận–210 phiếu chống, với tám thành viên Đảng Cộng Hòa cùng tất cả thành viên Đảng Dân Chủ tại Hạ viện để truất phế chủ tịch Hạ viện.

“Tình trạng hỗn loạn xảy ra là do Chủ tịch Hạ viện McCarthy. Tình trạng hỗn loạn xảy ra là do những người mà chúng ta không thể tin vào lời nói của họ,” ông Gaetz nói tại Hạ viện. “Một điều mà Tòa Bạch Ốc, Đảng Dân Chủ tại Hạ viện, và nhiều người trong chúng tôi ở phe bảo tồn truyền thống trong nhóm kín của Đảng Cộng Hòa sẽ tranh luận là điểm chung của chúng tôi là ông Kevin McCarthy đã nói với tất cả chúng tôi vào lúc này hay lúc khác những điều mà ông ấy không thực sự muốn nói và chưa bao giờ nghĩ đến việc thực hiện.”

Việc chính phủ đóng cửa có thể phụ thuộc vào cuộc bầu chọn chủ tịch Hạ viện tiếp theo

Bây giờ, Hạ viện cần bầu một chủ tịch khác cuộc bỏ phiếu tại Hạ viện sẽ diễn ra vào ngày 11/10 và không có gì bảo đảm rằng cuộc bỏ phiếu này sẽ diễn ra một cách ôn hòa. Ông McCarthy đã được bầu trong một cuộc bỏ phiếu lịch sử kéo dài năm ngày với 15 vòng bỏ phiếu và chỉ sau khi đã đưa ra những nhượng bộ lớn đối với những người phản đối trong chính đảng của ông.

Nếu một trận chiến tương tự diễn ra trong cuộc bầu cử chủ tịch Hạ viện tiếp theo, thì điều đó có thể làm chậm nỗ lực của Hạ viện trong việc thông qua các dự luật phân bổ ngân sách cần thiết nhằm tránh việc chính phủ đóng cửa trong những tuần tới.

“Đừng nhầm lẫn: hành động không cần thiết và ích kỷ này sẽ làm trì hoãn và cản trở những nỗ lực để buộc Tổng thống Biden phải chịu trách nhiệm về việc ông ấy tham gia vào các giao dịch kinh doanh của gia đình ông ấy, cắt giảm chi tiêu, và hoàn thành lời hứa đối với giai tầng lao động Mỹ,” Chủ tịch Ủy ban Tài chính và Thuế vụ Hạ viện Jason Smith (Cộng Hòa-Missouri) cho biết trong một tuyên bố sau khi kiến nghị bãi nhiệm chủ tịch Hạ viện được thông qua.

Tình trạng hỗn loạn từng diễn ra tại Quốc hội giữa việc ông McCarthy bị bãi nhiệm và việc chính phủ suýt đóng cửa trong gang tấc cũng đã làm một số cử tri mất lòng tin vào các nhà lãnh đạo được bầu của họ tại Capitol Hill.

“Tôi cảm thấy chán ghét toàn bộ chuyện này,” cử tri Đảng Cộng Hòa Katherine Hendricks ở Virginia nói: “Tôi nghĩ lần này ông Trump thực sự cần phải quay lại và dọn sạch đầm lầy đó.”

Đó là quan điểm cũng được một số cử tri độc lập đồng ý.

“Tôi nghĩ Quốc hội không còn hoạt động nữa và những gì xảy ra với ông McCarthy chứng minh điều đó và cả hai đảng đều thiếu năng lực khi không tài trợ cho chính phủ liên bang trong một năm,” ông Roger Lucero, một cử tri độc lập đến từ Colorado nói: “Chúng ta chỉ cần dọn dẹp Hạ viện, loại bỏ tất cả bọn họ. Tại thời điểm này, tôi thậm chí có thể nói rằng AI trí tuệ nhân tạo có thể đưa ra quyết định còn tốt hơn các lãnh đạo mà chúng ta có.”

Ứng cử viên cho chức chủ tịch Hạ viện tiếp theo

Điều gì xảy ra tiếp theo sẽ phụ thuộc phần lớn vào việc ai sẽ trở thành chủ tịch Hạ viện, Dân biểu Jim Jordan (Cộng Hòa-Ohio) và Dân biểu Lãnh đạo Đa số Steve Scalise (Cộng Hòa-Louisiana) là hai ứng cử viên hàng đầu đang cạnh tranh cho vị trí này.

Cả hai đều đang cố gắng giành được 218 phiếu bầu cần thiết để giành được chức vụ này và cần sự ủng hộ của các phe cực hữu và ôn hòa trong đảng.

Cựu TT Donald Trump đang chính thức ủng hộ ông Jordan, Chủ tịch Ủy ban Tư pháp Hạ viện cứng rắn và là người bảo vệ lâu năm của TT Trump, kế nhiệm ông McCarthy làm chủ tịch Hạ viện.

“Nghị sĩ Jim Jordan đã là một NGÔI SAO từ rất lâu trước khi thực hiện hành trình rất thành công tới thủ đô Hoa Thịnh Đốn, đại diện cho Địa hạt bầu cử Quốc hội số 4 của Ohio,” cựu TT Trump viết trên trang Truth Social của mình vào sáng hôm thứ Sáu (06/10). “Ông ấy sẽ là Chủ tịch Hạ viện TUYỆT VỜI và nhận được Sự tán thành Hoàn toàn và Toàn diện của tôi!”

Thông báo này được đưa ra vài giờ sau khi Dân biểu Troy Nehls (Cộng Hòa-Texas) cho biết vào tối hôm thứ Năm rằng cựu TT Trump đã quyết định ủng hộ việc ứng cử của ông Jordan và sau khi cựu TT Trump ngụ ý sẽ đến thăm Điện Capitol vào tuần tới khi các thành viên Đảng Cộng Hòa tranh luận xem ai sẽ là chủ tịch Hạ viện tiếp theo sau sự ra đi vang dội của ông McCarthy.

“Sau khi suy nghĩ về điều này điều nọ… ông ấy nói rằng ông ấy thực sự ủng hộ việc tán thành ông Jim Jordan,” ông Nehls cho biết. “Ông ấy tin rằng ông Jim Jordan phù hợp với công việc này.”

Chuyến đi tới thủ đô Hoa Thịnh Đốn sẽ là chuyến đi đầu tiên của cựu TT Trump tới Điện Capitol kể từ khi rời nhiệm sở, mặc dù ông Nehls cho rằng khó có khả năng cựu tổng thống sẽ thực sự làm điều đó.

Những lần chính phủ đóng cửa trước đây

Theo một phân tích từ Hiệp hội Đối tác Dịch vụ Công phi đảng phái, kể từ năm 1998, Quốc hội đã thông qua trung bình năm nghị quyết chi tiêu tạm thời mỗi năm và kể từ năm 1976, chính phủ đã đóng cửa 21 lần trong ít nhất một ngày.

“Quy trình tài trợ cho chính phủ đã hỏng hóc sâu sắc. Một khi cuộc khủng hoảng này được giải quyết, Quốc hội nên xem xét nghiêm túc những cải cách nhằm ngăn chặn những tình huống như thế này xảy ra lần nữa, bao gồm cả việc phân bổ ngân sách nhiều năm và lập ngân sách hai năm một lần,” Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành Max Stier của tổ chức này cho biết.

Việc ban hành luật để cải tổ Quốc hội nhằm tránh các cuộc xung đột trong tương lai về nguồn tài trợ của chính phủ bao gồm một dự luật lưỡng đảng, được bảo trợ bởi các Thượng nghị sĩ James Lankford (Cộng Hòa-Oklahoma) và Maggie Hassan (Dân Chủ-New Hampshire), bên cạnh một dự luật lưỡng viện do Thượng nghị sĩ Tim Kaine (Dân Chủ-Virginia) và Dân biểu Don Beyer (Dân Chủ-Virginia) giới thiệu, điều đó sẽ buộc các nhà lập pháp phải ở lại thủ đô Hoa Thịnh Đốn cho đến khi họ thông qua gói phân bổ ngân sách toàn diện.

Joe Gomez _ Nguyễn Lê